SOMBRAS

              As sombras debuxan unha figura na que os movementos dos brazos son coma camiños que levan a máis alá do infinito. O perfil das pernas marcan a canle dun río que, imaxinamos, vai dar ao mar. Hai ríos que non chegan ao mar. Moitos ríos. As sombras remarcan algo así como un latexo de esperanza cada vez que se retorcen polo compás dun baile. Hai sombras que atormentan, que acovardan, que envelenan. Hai sombras que rebentan a gargalladas e que viaxan polo espazo sideral dunha infancia demasiado madura. Infancia que flota agora no recordo e que se instala entre catro liñas dunha novela eterna, dunha novela que se empezou a escribir entre as sombras dos amieiros da Porfía e os carballos da Ansuíña. As sombras esfúmanse e o sol acocha baixo as sabas dun silencio nocturno que penetra polo oeste de Baños de Molgas. Sombras que se van; como a infancia. Só ti, recordo, te eternizas.

              Biblioteca da Valenzá. Venres, 26 de abril de 2013

UNHA GALICIA NOSA

              “En Europa hai 11 países máis pequenos por poboación e 13 por economía”, palabras do novo líder do BN, Xavier Vence. Iso mesmo digo eu. Haberá aínda moitos máis en todo o mundo. E son países. Países soberanos. Países con Estado propio. Por que Galicia non pode ser un deles tamén? Ata poida que fósemos pobres. Pero seriamos nós. Iríanos mal a nós; por nosa culpa. Pero é que agora mesmo vainos mal por culpa doutros. Perdón sempre nos foi mal e… seguiremos mal. Lembrade a miña triste frase: Galicia é o cu do mundo (e Ourense o ollo do cu). Así é que, por que non botarlle valor e pedir xa a independencia. Desde xa. Sen barafundas. Sen pelexas. Tan só coa palabra. Estaremos por enriba de moitos países que, por certo, estarán orgullosos de ser países. Deberiamos de decidir por nós mesmo. Confío en que chegarei a recordar unha Galicia libre, independente, nosa. Principalmente isto: nosa.

              Biblioteca da Valenzá. Venres, 26 de abril de 2013

A COTA DE MERCADO CINEMATOGRÁFICA

              Entre os propios afeccionados (que axiña cuspimos aquilo de “puaf, o cine español”), Hollywood e, agora, o IVE, fundimos o cine do noso país. A unha película mala americana dicímoslle que é mala; a unha española chamámoslle españolada. Cando na realidade e en proporción, calquera cinematografía é tan boa como a americana. Aquí, a cota de mercado é o que nos está medio matando. Por exemplo, agora mesmo gustaríame saber cantas películas malas lle colocaron á distribuidora española que mercou “Iron Man 3”. A distribuidora, ao collelas, ten que proxectalas. Ao proxectalas, ocupan pantallas… que non poden ocupar as españolas. Outra proba: o ano pasado o 70% da cota de mercado de salas correspondeu a obras cinematográficas procedentes de Hollywood. Outro exemplo: TVE pagou 82 millóns de euros polas “grandes” ianquis e tan só 1,2 millóns polo cine europeo. Así non se favorece nada ao cine do noso país.

              Biblioteca da Valenzá. Venres, 26 de abril de 2013

A MANÍA DAS COMPARACIÓNS

              Que manía temos de facer sempre comparacións! Con algo, con alguén. Os soldos en España son baixos; en Chaodarcas aínda son máis baixos. A liga española de balonmán é un desastre; peor está a liga de Cachamuíña. Sempre as comparacións por medio. Os nosos políticos tamén as usan moito. Demasiado. O señor presidente Feijoo tan axiña como se decatou dos 287.400 parados que hai en Galicia, choutou de inmediato que a taxa do 22,35% estaba por debaixo de cinco comunidades autónomas. Por que non se lle ocorreu pensar ao revés?; ou sexa, que se somos 17 comunidades, 12 están mellor ca nós. Ademais, acaso pensades que a unha familia de parados (hai moitas enteiras) lles importa un carallo como se atope Andalucía ou Estremadura ou Asturias, por exemplo? En vez de recoñecer que o emprego en Galicia (como en España) está cada vez peor e de confesar que se intentará parar esa sangría, o homiño vai e di todo campante que hai cinco comunidades peores. Manía coas comparacións! Tamén puido comprar o meu soldo có del. Ou os meus desprazamentos ao traballo cós del (Peugeot nas últimas contra Audis ou Mercedes con choferes) Sempre busca algo para tapar os seus erros, a súa ineptitude.

              Biblioteca da Valenzá. Venres, 26 de abril de 2013

MERECENTE DUN ZAPATAZO ESPERPÉNTICO

              A vicevoceira do PPdeG, Marta Rodríguez Arias, pediu a dimisión do deputado de Alternativa Galega de Esquerda (AGE) porque Beiras encarouse con Feijóo e golpeou o escano deste co puño. Manda truco na Habana!; perdón, no Parlamento. Eles, precisamente eles pedindo unha dimisión de alguén que, nin rompeu o escano, nin lle zoupou ao presidente. Eles, precisamente eles, os do PP, que está cheo de corruptos, imputados, condenados, ineptos, enchufados e demais cualificativos relacionados coa inxustiza. A maiores de que, seica foi o señor Feijóo o que empezou a meterse con Beiras, pois se non erro estaba interpelando a Jorquera, do BNG. Certo que ningún deputado debería alporizar a Cámara, pero ante os feitos, si considero un milagre que non lle lanzase o zapato. Para un servidor, o señor Feijóo merecía o zapatazo. Un zapatazo esperpéntico, pero zapatazo. Non se lles pode rosmar. Alporízanse e piden dimisións. Eles, precisamente eles.

              Cafetaría do pavillón dos Remedios de Ourense.

              Xoves, 25 de abril de 2013

DIÁLOGO HETEROXÉNEO

              Estamos perdidos. Frase fetiche de Felisindo Ridruejo Cantarrollos. Cada vez que está aburrido ou cada vez que ten ganas de falar, Felisindo solta o “estamos perdidos”. E deixa caer a frase con resignación, con certa melancolía e, iso si, coa típica inercia de frase repetida unha e outra vez. Claro que, ao momento, axiña lle salta o seu amigo Eguren Angarillas Sotelo con outra frase fetiche: xa nos atoparemos. Esta tan só é fetiche cando están os dous xuntos. Eguren Angarillas, como se comprenderá, non vai por aí dicindo “xa nos atoparemos”. Ninguén lle entendería nada. A frase tan só ten lóxica á contestación da de Felisindo Ridruejo, non si? E logo do diálogo heteroxéneo entre os dous amigos, seguen, os dous, facendo as súas cousas como se non acontecera nada. Non sei, pero enténdese ese curto diálogo como un desafogo, como un suspiro ou como un pequeno relax nas súas labores.

              Maceda. Mércores, 24 de abril de 2013

LAMBENDO NOS RECORDOS

              Xa está o vento cantándolle as corenta ao silencio. Pero o ruxerruxe dun reloxo quédase sen trunfos e perde a partida. O reloxo, claro. Pois o aparato tan só marca o tempo. Xa se sabe que o tempo nunca se detén. O reloxo faino por dúas veces; cando non se lle dá corda e cando non se lle instalan unhas pilas. Xa está a auga correndo polo río Arnoia. Hai outros ríos, pero, no meu caso, non procede o seu nomeamento. Quizais por afinidade. Quizais por nostalxia. Quizais por inercia. Quizais por veciñanza. Quizais por inocencia. Quizais por Baños de Molgas. Quizais porque non hai outro quizais posible. Porque a miña vida transcorreu á beira do río Arnoia, goldrando unha e outra vez o río Arnoia. Xa están os pensamentos lambendo nos recordos.

              Café Oren Express da Valenzá. Sábado, 20 de abril de 2013

POR INERCIA

              Estou pensando que se me cerran os ollos; por culpa do sono, da canseira, da nugalla, do aburrimento. E o pensamento é tan forte que, realmente, cérranseme. Pero non durmo. Porque, verdadeiramente, sigo con eles abertos. Tan só os pecho co pensamento. A inercia fai que sigas ao pensamento. Aínda que eu ben vexo o partido que proxectan pola televisión. E sigo aos xogadores e as xogadas… por inercia; xa que, na realidade, non me decato de nada. Para evitar a somnolencia boto man do bolígrafo e escribo sobre un pequeniño papel. Tamén por inercia. Porque cando collo o bolígrafo, adoito escribir sempre algo. Ás veces non sae nada. Pero é moi raro. Sempre busco palabras e, cando as atopo, cúspoas e, elas, mollan o papel, déitanse no papel. Por inercia, claro.

              Café Oren Express da Valenzá. Sábado, 20 de abril de 2013

A PODREMIA DA PRENSA

              Por unha banda: un terremoto provoca 152 mortos e máis de 5.500 feridos no centro de China. Por outra banda: Atentado en Boston con 3 mortos e 176 feridos. Por un lado: mortos en guerras de Afganistán, Exipto, Gaza, Iraq e aínda un etcétera máis. Por outro lado: 3 mortos, 176 feridos, 1 “liquidado” e outro detido polo atentado de Boston. Mortos por todos os recantos do mundo. Pero hai mortos e mortos. Aquí tamén hai clases. Non é o mesmo un morto ianqui que un morto chino ou palestino ou exipcio ou iraquí ou afgán ou etcétera. Enténdese que cada país sufra ou defenda aos seus, pero a prensa… ai a prensa! A neutralidade da prensa cheira a podremia. Para esta tamén hai clases. Os 152 mortos chinos ocupan unha ou, como moito, un par de columniñas nunha páxina dos xornais (incluído La Región), mentres que os 3 mortos ianquis ocupan desde o luns (creo que foi ese día) páxinas enteiras en todos os xornais e horas de programacións nos demais medios de comunicación. Un morto chino finou alá no quinto inferno. Un morto ianqui deixou este val de lágrimas aí, nada, ao outro lado do cristal da televisión. Non che é o mesmo morrer pola patria (en Estados Unidos sempre se morre pola patria) que morrer pola forza da natureza. Hai clases, señores.

              Finca Fierro. Domingo, 21 de abril de 2013

DEREITO E REVÉS

              O mar, sen as ondas, non é nada. A treboada, sen a calma, tampouco é nada. Practicamente todo ten o su dereito e o seu revés, o seu prol e a súa contra, o anverso e o reverso. A morte, sen a vida, non é nada. O home, sen a muller, non é nada. Ten que haber costas para que haxa barrancos, noites para que sucedan aos días. Nacionalismo contra fascismo. Ten que bailar a alegría para que chore o demo. O cuco non sería nada sen outros niños. Que dicir da lúa e o sol? E do antigo e o moderno? Se non hai Messi non hai Cristiano. Perdón, é igual; queda Iniesta. O corazón, sen a frecha que o atravesa, queda só, baleiro, entumecido, sen latexos. Auga e viño. Lóstrego e raio de sol. Non habería palabras escritas sen bolígrafos. Ou lapiseiros. Ou lapis de lousa. Ou xices. Cordura ou tolea. Nubes no firmamento, ceo despexado. Silencio e ruído. Ruído e silencio. Para que un piloto se non hai un avión? Para que un anzol sen mioca? Dereito e revés. Prol e contra.

              Café Oren Express da Valenzá. Luns, 15-4-2013

TENSIÓN NA VIÑA

              A pesar de que non empecei cedo (penso que xa pasaba das dez), conseguín acabar a viña antes da unha, para xantar. Dándolle o insecticida Pyrgos, contra o pedrés. Tamén é certo que non parei nada. A muller preparaba a composición e eu descargaba a máquina de 15 quilos. Desde a primeira gabia, o calo que teño na planta do pé esquerdo empezou a facer das súas, é dicir, empezou a doer de carallo. Logo, para máis aquel, a viña acabábase de arar, de cando lle botamos o mineral, xusto oito días antes. Ante isto, a terra estaba tan branda que andar por ela e con esa dor do calo, a mañá foi desas sufridoras. Sufridoras e con moita tensión. Eu quería rematala pola mañá, o sogro dicindo, primeiro, que non chegaba o bote do insecticida e, despois, que non chegaba o bidón da auga para concluír que era imposible rematar antes do mediodía. De todas formas, non parei e... sobrou máis de medio bote, sobrou un ou dous cubos de auga e rematei á unha menos cuarto. Era domingo.

              Café Aitana 39 da Valenzá. Domingo, 14 de abril de 2013

A MEMORIA FAISE HISTORIA

              Na punta dunha estrela baila a careta do rei león e a Ave María de Schubert sae do asubío do vento que funga por entre as carballeiras da Costela. Corre o neno, chouta o can, ornea o burro e chispea o lume da lareira nas longas noites de inverno. Hai longas noites e hai noites que se fan aínda máis longas. Polo fío da navalla camiña o arco do indio Gerónimo que perdeu nunha escaramuza que mantivo contra o rostro pálido Johnny West. Sae o sol pola serra de San Mamede, aniña a pega nun piñeiro solitario, tocan a morto as campás da igrexa parroquial e o Adagio For Strings racha a melancolía e a nostalxia pola película “Platoon”. Hai películas que arrolan os pensamentos antibélicos e hai guerras que precisan de moitas películas para que a memoria se faga historia. O neno colle o tiracroios, lanza o coio, laia o can e ornea de novo o burro. Acocha o sol polo outeiro de Brandín, queda a pega a escuras e o sancristán clama un requiescat in pace polo morto.

              Café Viena 17 de Ourense. Venres, 12 de abril de 2013

LOGO DUNHAS PÁXINAS

              Tiven que pasear primeiro porque a cafetaría do pavillón estaba a tope. A muller marchara a mercar unhas cousas e coa intención de que eu quedase só para escribir. Pero a cafetaría estaba a tope. Torcín o xesto, mais non estaba disposto a perder o tempo. Non o perdín. Porque, paseando (faltaría máis), botei man do armatoste “2666”, de Roberto Bolaño. Son 1125 páxinas que, quéirase ou non, pesan abondo cando sostés ese volume nas mans. É dos típicos libros que hai que ler sobre un apoio, sobre unha mesa. Pero iso de ler andando... ai, esa afección miña é máis forte cá canseira que poida pillar nas mans a causa do peso. E lin. Porque, para escribir, a cafetaría estaba a tope. Logo dunhas páxinas, en concreto, de cinco páxinas e media, subín de novo á cafetaría e, sorpresa!, xa había cinco ou seis mesas libres. Sentei, claro. E escribín, por suposto. Isto. Non perdín o tempo.

              Cafetaría do pavillón dos Remedios de Ourense.

              Xoves, 11 de abril de 2013

AQUELES TEMPOS CINEMATOGRÁFICOS

              Vin moito cine nos oito anos que me tirei nos Milagros, practicamente todas as fins de semana. Pero nos nove anos e pico que vivín en Madrid, aí xa me saía unha media de 20 películas ao mes. Isto hai máis de 22 anos, ou sexa, na década dos 80. Hai uns días lin un artigo nun xornal no que se contaba que nos últimos dez anos desapareceron 44 salas do centro de Madrid, o lugar que máis rexentaba. Cada liña que lía do artigo era como un punzón que me atravesaba. Que a sala 1 do cine Avenida expuña agora bolsos e abalorios. Que o Bogart, o Roxy A, o Azul (o primeiro en implantar butacas que semellaban sofás), o Rex e o Pompeya pasaron a comercios ou vivendas porque o señor Gallardón co novo Plan Xeral de Ordenación rompeu a blindaxe cultural dos cines. Que os Luchana pecharon as portas o verán pasado; tres salas nas que aínda lembro o mellor ciclo cinematográfico que vin nunca, o titulado Amar ao Cine, onde proxectaron unha boa morea de filmes clásicos, en versión orixinal subtitulada. Naqueles tempos, en v.o.s.! Tiven a sorte de vivir practicamente á beira do “pequeno Broadway” (uns 200 metros da rúa Fuencarral), que estaba cheo de cines, uns dez ou once. Hai novas que, sen ser políticas ou de sociedade, déixante de igual maneira para o arrastre. Aqueles tempos cinematográficos…

              Cafetaría do pavillón dos Remedios de Ourense.

              Xoves, 11 de abril de 2013

O ASUBÍO DUN MERLO

              O asubío dun merlo racha o silencio nunha mañá chea de néboa, pero con tendencia a despexar. Por algúns lados xa se presume o sol. A aventura dun conto baséase nun soño daquel que vive para pensar no infinito e máis alá. Hai xente que pensa a esgallo e hai contos que flotan nos pensamentos dos que viven pechados entre as catro paredes dunha prisión que berra liberdade. O asubío dun merlo é a nota musical que se espalla polos parágrafos dese conto que aínda non se escribiu. Algúns autores escriben os contos no aire antes que no papel. Nese asubío do merlo van as nostalxias de cando os contos eran simples lecturas; agora son ansiedades que se cuspiron nas noites de silencio á beira dun outeiro do Medo. O asubío dun merlo é a mellor banda sonora que un contista pode compoñer por entre esa néboa que xa disipou. A ladaíña dun ruído viaxa polos riscos dun camiño que morre no tempo do esquecemento.

              Café Oren Express da Valenzá. Luns, 8 de abril de 2013

ESCAPARATES BALEIROS

              A nena contempla o escaparate e vese algo triste no cristal do mesmo. O escaparate está baleiro. Hai tempo xa que moitos escaparates están baleiros. A nena non se detivo alí para ver, analizar ou estudar o que estivese exposto. Ela xa sabía que alí non había nada exposto, que aquela tenda, como tantas, estaba pecha. A nena Luzdivina Candelas Lienzo parouse alí, precisamente alí, para lembrar os máis de dez anos nos que traballou vendendo zapatos. Grazas a estes, e usando a metáfora, sabía de qué pé coxeaban practicamente todos os veciños da contorna. Sabía a personalidade de cada un por medio dos calcetíns ou medias, dos tacóns ou das soletas. Luzdivina Candelas Lienzo vía no cristal o triste xesto que asomaba nos seis beizos. Leva máis dun ano no paro e imaxina todos os escaparates baleiros da cidade. Uns cantos. Uns moitos. Un inferno. Unha miseria. Unha pequena bágoa baixa pola meixela esquerda da nena protagonista.

              Café Oren Express da Valenzá. Luns, 8 de abril de 2013

A ELEGANCIA DA POMBA

              A pomba peteira xusto enriba dunha tapa de sumidoiro. Álvaro Carballo Estandarte contémplaa mentres espera a que unha rapaza moi nova lle corte o cabelo, ou que llo rape. Álvaro Carballo leva xa moito tempo que usa un rapado ao dous. Séntese máis cómodo e non perde tempo peiteándose. Cando mira de novo á pomba leva un gran susto ao vela cruzar o paso de peóns con toda a parsimonia e cando ve como dous ou tres coches pasan sen contemplacións. Mais a nosa amiga sortéaos con elegancia; un choutiño para un lado, un brinco para o outro lado, un despegue harmonioso e moi curtiño e, o mellor, unha aterraxe con estilo, con moito estilo; tanto que ata o propio Álvaro Carballo Estandarte alucina e desexa de corazón que ningún coche a esmague. Hai energúmenos que non frean con tal de levala por diante. Álvaro ergue da cadeira na que está, para sentar na que o van rapar.

              Perruquería A Nena das Tesoiras da Valenzá. Luns, 8 de abril de 2013

REMANSOS DE SILENCIO

              Unha luz vermella reflicte no cristal dunha ventá e un latexo de pardal voa polos ceos de Brigantium. Cada minuto de silencio é o tempo tranquilo dun soño que se escribe con palabras de auga. Hai soños que se dilúen. Hai soños que aboian polas ondas do mar. Cada folepa de neve que cae sobre as plumas do pardal, deixa un risco de ansiedade no que se escribe unha novela con capítulos cheos de nostalxia e cun punto final no que o futuro acocha no niño da melancolía. Hai remansos de silencio nos que un simple asubío é toda unha banda sonora que penetra con nostalxia e que te dorme para diluír un soño ou para que aboie polas ondas dese mar que baña, que bica a pel desa novela que figura neses minutos de silencio. A luz vermella apagou e o pardal pousou con parsimonia na soleira da ventá, na almofada dun capítulo e cubriu as súas plumas cun punto final.

              Café Viena 17 de Ourense. Venres, 5 de abril de 2013

BENDITA FIN DO MUNDO!

              Non vin a película, nin creo que a vexa ata que non asome pola televisión, nin lin moi boas críticas dela, pero que contento estou coa longametraxe española “Os últimos días”! Porque nela nárrase algo así como a fin do mundo. En Barcelona! En España! Por fin unha auténtica catástrofe acontece no noso país! Malditos ianquis; todo se inicia no seu país. Un meteorito cae alá. Un volcán rebenta en plena cidade dos Ánxeles. As naves extraterrestres aterran en Estados Unidos. Os terremotos cébanse cos rañaceos americanos. O terror galáctico non é que aconteza nese país, pero, me cago no demo!, os personaxes ianquis están metidos polo medio. As cheas, treboadas, conxelacións, cataclismos, marabuntas, formigueiros, etc., todo, todo acontece no país dos ianquis. Menos mal que algo empeza a cambiar; primeiro, o terror, con “Rec” e, agora, a fin do mundo con “Os últimos días”. Sinceramente, menos mal!

              Café Viena 17 de Ourense. Venres, 5 de abril de 2013

O ESPERPENTO MELLOR CÁ CORRUPCIÓN

              Xa sei que o gran acontecemento da semana pasada foi a imputación da infanta Cristina no caso Nóos. Pero a min chamáronme realmente a atención dúas novas que, máis que ser noticia, son curiosidades. Asuntos de tal esperpento que se chegasen aos oídos de Valle-Inclán, este resucitaría para darlles a forma que eu non lle saberei dar. Máis imos alá de todas as maneiras. A primeira nova vai duns ladróns tan “cariñosos” que, logo de amordazar e roubar a unha muller, deixáronlle unhas tesoiras para que se liberase. E segundo palabras da señora, nin se enfadaron cando viron que alí non había practicamente nada para roubar. Hai que recoñecer que dentro do acto delituoso, os ladróns actuaron “con corazón”.

              Máis esperpéntica foi a actuación dun portugués en Vigo, que, despois de lle levar o coche a grúa, foi de espelido, de listo e reclamouno, para acabar detido porque o vehículo seica non era seu. Tiña algo de truco o asunto; alugárao en Portugal e amargáralle devolvelo cando lle caducara o tempo… “non ía facer máis de 500 quilómetros para iso”. Así de sinxelo e de simple. Noticias moito máis simpáticas que a corrupción que asola o noso país.

              Café Viena 17. Venres, 5 de abril de 2013

UN CHISCO DE RUÍDO

              Quixo o silencio facer ruído dentro da algarabía, pero o ruxerruxe dun espazo baleiro calma as entrañas dun obxecto amorfo. A bailarina pasou na punta dos pés para non facer ruído. O trono rebentou o silencio que reinaba no medio do océano. Quixo a troita correr polo Arnoia arriba, pero baixou á carreira aberta a tartaruga ata a mesma Pitediña. Por certo, baixou nadando. Rosalía Casposa Melenas tensa o arco, solta a frecha e esta esgaza o aire para facer un chisco de ruído no medio dun clímax de silencio, no medio dunha tensión que se oe, que se palpa. Quixo o leite de burra ser queixo de sobremesa, pero o berro do pai de Rosalía, Eliseo Casposa Calvo, fixo choutar ao xamón desde a lacena ata a mesa. Hai ordes ruidosas que rompen a tranquilidade e hai desexos silenciosos que rachan os balbordos, os barullos, os algareos.

              Café Aitana 39 da Valenzá. Mércores, 3 de abril de 2013