OUTRO CAN NA MERENDA!

              A semana pasada deixounos tres noticias que estiveron na boca de todos, e outra máis que lle interesa á contorna de Baños de Molgas. Cando se publiquen estas liñas, ó mellor xa Barack Obama fixo acto do seu poder e lanzou o ataque contra Siria. Ós habitantes deste país non lles chegaba co ataque químico. Outro can na merenda! A segunda nova compételle ós galegos. Os incendios forestais. Segue a lacra e xa pode dicir Feijóo misa, ou sexa, que a campaña é extraordinariamente positiva. Certo, cada vez hai máis! El achaca que ardeu pouco en comparanza coas últimas décadas, pero é que o moi pillabán meteu por medio a primavera deste ano, que foi a máis chuviosa desde 1986.

              O PP escarallou os discos duros dos ordenadores de Bárcenas porque como llos pasaban a outros empregados, pois claro, non ían levar datos que non lles competían. E dino tan campantes, como se fósemos parviños. Somos parviños por deixar que o asunto Bárcenas aínda estea sen resolver. Tiña que rebentar xa todo, e punto. E a nova da contorna de Baños de Molgas consiste, como non, na celebración un ano máis das novenas na honra da Virxe dos Milagros, a nosa Santiña. Xa todos os camiños, e desde ben cedo, se enchen de peregrinos cara ó santuario, cara ó alto do monte Medo. Con fe ou sen ela, milleiros de persoas fan da peregrinación a ese lugar un rito. Eu tamén cumprirei con el. Faltaría máis!

              Maceda. Venres, 30 de agosto de 2013

A GRATUIDADE DA EDUCACIÓN

              Tantas reunións, tantas discusións, tanto diñeiro público empregado no estudo e redacción da Constitución Española para chegar á conclusión de que, 35 anos despois, non vale para nada; porque os propios que a crearon son os que menos uso fan dela, os que a pasan pola migalla, como se adoita dicir. No título I, capítulo segundo, sección 1ª (sobre os dereitos fundamentais e das liberdades públicas), e no seu artigo 27, apartado 4, di unha cousa tan sinxela como isto: “A ensinanza básica é obrigatoria e gratuíta”. Mentira! Este mesmo xornal publicou hai uns días que “volver ó colexio nun centro público custará máis de 1.260 euros”; o meu soldo mensual. E como teño dous fillos, bailo a muiñeira de contento. Certo, aínda teño un soldo e tan só dous fillos. E os que non teñen nada e máis fillos? Sinceramente, esa cantidade é coma para coller a algúns políticos e refregarlle a Constitución polos fociños. Algún ata soaría os mocos con ela. Educación gratuíta!... Inocentes!!!

              Maceda. Xoves, 29 de agosto de 2013

O ALMORZO DE OUSENDA CAMPANARIO

              Cae o leite sobre as migas de pan e Ousenda Campanario disponse a almorzar para saír inmediatamente da casa. Contempla o reloxo de parede e ve que son xa as sete e vinte da mañá. Cómprelle o tempo para percorrer medio cento de quilómetros e abrir a oficina ás oito. Nin tan sequera se detén a acender a televisión mentres almorza; perdería tempo buscando o mando a distancia e atopando, despois, un canal apropiado no que desen as primeiras novas da mañá. Así é que opta por saborear o leite (cun chisquiño de café) coas migas de pan. Nunca quixo a trapallada esa dos cereais nin mollar madalenas nin cousa semellante; sempre comeu o que adoitaba almorzar na súa casa da aldea cando era nena. Certo que naqueles tempos na súa casa nin había cereais nin bolaría de ningunha clase Menos mal que había o leite, grazas ás dúas vaquiñas que tiñan os seus pais. E o pan... o pan había que facer fornadas cada oito ou máis días. Eran outros tempos. Remata de almorzar, deixa os pensamentos e sobe ó coche.

              Maceda. Mércores, 28 de agosto de 2013

O PASPÁN E A BOLBORETA

              Está o paspán bailando sobre a mesa da cociña e ós dous minutos contempla como o seu corazón rebota de baldosa en baldosa a causa da emoción. Sabas Ridruejo, o paspán, emocionouse ó ver a unha bolboreta bailando un valse. A verdade é que a papoia é fermosa de carallo, chea de cores que brillan na distancia e cun voo lixeiro, harmónico e elegante. Hai bolboretas que merecen pousar nunha flor tenra de invernadoiro. Os paspán Sabas Ridruejo ríu polo baixiño porque tivo un tropezón que estivo a piques de facelo caer da mesa e, o que é peor, de esmagar á bolboreta. Non obstante, mantivo o equilibrio e seguiu contemplando ó corazón que rebotaba unha e outra vez polas baldosas. O paspán choutou da mesa, espantou a bolboreta e correu detrás do corazón, antes de que este, nun dos seus rebotes, saíra voando pola ventá aberta. Nun suspiro pillouno distraído, colleuno coas dúas mans, deixou que latexase con forza e meteu, por fin, a emoción dentro do peito. Sabas Ridruejo, o paspán, deveceu pola bolboreta.

              Café Alumbre da Valenzá. Luns, 26 de agosto de 2013

CO MEDO NO LOMBO

              Medo na tarde chuviosa. Chove a mares. A escopeta deixa escapar o disparo. A bala rebota xunto á súa orella dereita. Susto co medo no lombo. Un suor frío que cae pola meixela. Medo a ser morto. Por quen? Non sabe. Quizais por un descoñecido. Leva tempo acochado por entre as xestas do monte. Dun monte que non coñece. Un camión deixouno alí e o condutor berroulle “búscate a vida, pasmón!”. E soubo que iso non era bo. Botou a correr por unha ladeira abaixo e axiña caeu de fociños. Xa levaba un bo cacho chovendo. Medo na tarde chuviosa. Mollado, tremía de frío. E tremelicaba de medo. Aínda non sabía por que estaba alí, perdido nese monte descoñecido. Logo oíu o disparo e sentiu a bala xunto á súa orella dereita. Quen o quería matar? Non tiña inimigos, pero tamén sabía que a calquera se lle torcen as entrañas. O propio tremor fixo que espertase da sesta bañado en suor.

              Finca Fierro. Domingo, 25 de agosto de 2013

OS “OUTROS MORTOS”

              Todos os grandes accidentes deixan unha pegada amarga na boca. Todas as masacres alteran un moito as entrañas. As grandes cantidades de mortos por unhas ou outras causas adoitan chamar a atención durante un bo tempo; e máis se eses mortos son achegados, ou ben por proximidade xeográfica ou ben por parentesco. Pero aínda así hai moitas clases de mortos. Se collemos o gravísimo accidente ferroviario de Angrois, aínda hoxe, a un mes do desastre, se segue a falar do mesmo. Eu mesmo falei del pola proximidade xeográfica (na miña terra e dúas das vítimas eran de Xunqueira de Ambía). Emporiso, hai “outros mortos” ós que esqueceremos moi axiña. Estamos a falar, por exemplo, da masacre acontecida en Siria por un suposto ataque de armas químicas no que morreron máis de 1.400 persoas, das que unha gran cantidade eran nenos. Botámonos as mans á cabeza con desesperación ante os 79 mortos do tren; pensade agora por un momento na cantidade de 1.400. Así de golpe!, nun simple ataque!. As imaxes das filas de mortos impresionan, arrepían. As imaxes dos cadáveres dos nenos producen dor, unha dor intensa e unha incomprensión cara á ONU porque empeza a cruzarse de brazos unha vez máis. É igual, hoxe mesmo xa case ninguén se acorda dos mortos sirios. Están moi lonxe, xeograficamente falando; e son árabes; e son doutra raza; e son fanáticos; e teñen outras costumes máis “primitivas”; e alá eles...

              Maceda. Venres, 26 de agosto de 2013

O SILENCIO DO MONTE

              Avanzan as lapas coma riadas de destrución e a terra queda toda ela coas feridas abertas. Un carballo que estrala, un xabaril que berra, unha carpaza que se queixa, unha serpe que se chamusca. Unha morte case eterna... a dunha natureza que respiraba vida, a dunha vista que era a almofada dos soños, a dunha vida que era a viaxe de catro estacións que teñen o seu aquel. Asoma a desesperación nos ollos da xente e o suor empeza a brillar nesa pel do paisano que corre, que berra, que intenta matar as lapas con xestas e codesos, con gallas e mangueiras. A rabia sobre un pirómano ó que non lle importan esas feridas que quedarán abertas durante moito tempo. Granxas queimadas, animais mortos. Fume na contorna, ambiente irrespirable. Pasmo na desgraza, maldade contra o incendiario. Aire que zoa, lume sen control. Logo, despois da cor vermella das lapas, chega a negrura da paisaxe, a natureza morta, o silencio do monte, o cheiro da maldade, o esperpento da desolación.

              Café Aitana 39 da Valenzá. Mércores, 21 de agosto de 2013

              Maceda. Xoves, 22 de agosto de 2013

NIN HAI XA CLASE MEDIA

              Xa empezou o espectáculo “da mellor liga do mundo”. Sei seguro que xa moitos entenden as entrecomiñas; que iso da mellor liga do mundo, hoxe en día, é tan só unha pantomima creada por algúns medios de comunicación que lles interesa tal publicidade. Se ata o propio Diego Simeone, adestrador dun equipo que se entende debería ser dos favoritos, recoñece que, unha vez máis, esta liga será tan só de dous: Real Madrid e Barcelona. E eu digo que ó mellor acontece coma o ano pasado, que na época do Nadal xa sabemos quen máis ou menos vai ganar a liga. Se sucede así, pois o típico: a ver quen mete máis goles, a ver que acontece entre Ronaldo e Messi. Menos mal que este ano, e por agora, temos o aliciente de Neymar. Ó mellor ata conseguimos que este e Messi se enreden nunha pelexa en pleno partido, ou que Casillas e Diego López insulten ou adoren a Ancelotti. Pobres acicates para unha liga de dous moi ricos  e 18 moi pobres; levamos xa uns anos que non hai clase media. Menos mal que a min me chega co estímulo do Celtiña.

              Maceda. Martes, 20 de agosto de 2013

TARDES DE MONTE

              Leite de cabra por entre as silveiras de Portugalego e follas de amieiro sobre a Tapada Nova. Quere a rula aniñar nos codesos do Río de Vide e déitase o can ó pé do palleiro de herba seca que alguén fixo nun lameiro do Río Vello. Non había tarde na que un neno que gardaba as vacas se puxese a ler nas novelas do Oeste de Marcial Lafuente Estefanía. Ás veces tamén caían nas súas mans as de Keith Luger e Silver Kane. Coas deste último era coas que máis gozaba. Pola linguaxe.

              Ovos de paspallás entre as carpazas do alto de Barricobos e carros ateigados de toxos que para subir os carros pola costa da Pitediña, máis dunha vaca se puxo de xeonllos, pero nunca xamais deixaron alí empantanado. Hai xogadas de vacas que nunca deixan en vergonza os seus donos. Había tardes nas que unhas cancións a pleno pulmón enchían de ruído todo o monte de Pinouzos. E alá, ó lonxe, un lobo ouleaba unha canción triste por unha ovella que nunca cazou.

              Café Alumbre da Valenzá. Domingo, 18 de agosto de 2013

A VANTAXE DOS LIBROS

              Empezo a gozar de novo coa lectura! Levo uns dous meses ou algo máis dedicándome de cheo a tragar páxinas e máis páxinas de libros, e xa me sinto outro. Ata agora dediqueille moito tempo ós xornais, que se pode dicir que me mantiñan ocupado todo o día. Pero eu ben vía que os periódicos dábanme todo máis ou menos feito. Si, tamén os libros che dan practicamente todo feito. Pero neste, a vantaxe é que, aínda que che dan todo feito, ti vas imaxinando eses actos, poslle cara a eses personaxes e utilizas a memoria fotográfica para as paisaxes, para as cidades ou vilas. Non podes facer iso cun periódico. Se o artigo fala de Rajoy, non podes imaxinar a súa cara porque xa a coñeces de memoria, se les algo sobre a corrupción é imposible imaxinar ós ladróns porque se reflicten no espello da memoria os de sempre. Empezo a conformarme cos titulares, subtítulos e algún que outro artigo que me parece interesante para rematar os xornais en pouco máis dunha hora. Despois, as novas da radio e a televisión tamén axudan a estar ó día. Así é que o resto do tempo que teño libre, zas!, libro vai e libro vén. E case sempre paseando, como é habitual en min. Baixo para a beirarrúa para non oír as televisións da casa. E leo. E imaxino. E sorrío. E choro. E gozo. E son feliz.

              Finca Fierro. Venres, 16 de agosto de 2013

MEDO POLA TERRA

              Terra que ferve baixo a sentenza dun prexuízo. Pedra que racha ante o impulso dun golpe escrito con rabia e demasiada maldade. Podremia nas cadeiras dos que mandan. Calos que pican nas plantas dos pés dos que camiñan a cegas. Estacas que se cravan nesa terra branda e dura, impulsadas por unhas mazas soberbias e ditatoriais. Versos rotos nos poemas de catro urbanistas que pensan que defenden o rural. Monte que chora bágoas de nostalxia, de cando os niños tiñan vida e de cando os nenos andaban ós niños. Vacas que abeiran con tan só sentir un tabán e burros que se perden polas corredoiras dos muíños. Hai medo na repartición dunha terra abandonada, que sofre, que se esquece. Pero xa rematou o tempo das loitas por unha terra que rebenta, por un asubío que viaxa por entre centos de animais. Hai quen soña cunha gabardina empapada de auga, mentres as gavelas dos toxos fan unha carrada para que o eixe cante pola vida dos tempos pasados.

              Café Aitana 39 da Valenzá. Domingo, 11 de agosto de 2013

NON MIROU MÁIS ALÁ

              Quixo ser fiscal do Estado, pero hoxe tan só é ama de casa que vive baixo o xugo do seu home. Prudencia Laporta Cerrollo ía para avogada, pero na Universidade coñeceu a Rafael Fuso Cordel e botouse a perder. Botouse a perder ela, porque Rafael xa era un caso perdido. Mais era guapo, o condenado; e Prudencia non quixo ver nada máis, non mirou máis alá da fermosura do seu futuro marido. Certo que era nova, pero coa suficiente cabeza como para saber o que tiña diante de si. Din que o amor é cego. Será. Axiña casaron e incluso antes de ter o seu primeiro fillo, empezou o calvario de Prudencia. Non volveu coller un libro e Rafael xa levaba tempo sen estudar, sen traballo e con malos vicios nos xogos... e no maltrato. Mais a pesar da mala vida, seguía a ser guapo, o condenado. Para máis aquel, Prudencia tíñalle vergonza ó fracaso. Antes morta que sinxela. Agora apanda co seu mal becho, arrástrase fregando escaleiras e soña coas imaxes de televisión nas que aparecen fiscais do Estado.

              Café Aitana 39 da Valenzá. Domingo, 11 de agosto de 2013

DESEXOS DUNHA GUERRA

              Senta o home na cadeira da terraza e contempla un musical mentres remexe o café que lle acaban de poñer. O home responde polo nome de Octavio Flores Fento, fillo de Quiteria Seica e de Paio Flores. Ten uns 60 anos e catro buracos nos dentes que lle forman un debuxo raro cada vez que sorrí. E Octavio sorrí sempre. Ó mellor xa o fai para destacar ese defecto seu. Sempre conta que quixo ir a unha guerra pero que nunca o deixaron, precisamente por esas ansias de ir. Ante isto, sente non nacer vinte anos antes da Guerra Civil española. Nesta seguro que usaría ese fusil, esa arma que sempre quixo ter nas mans. Agora nin tan sequera lle dan permiso para ter unha escopeta de caza. E non sabe por que. Quédalle o consolo dunha pequena recompensa: a de parolar co seu veciño Queitán Paredes Cemento, o cal andou pola zona do Ebro e de Teruel, dos lugares máis dramáticos da contenda. Octavio sorbe o café e espera o seu veciño que, con noventa e pico longos anos, aínda lle conta as súas batalliñas.

              Café Aitana 39 da Valenzá. Domingo, 11 de agosto de 2013

BOTAR A LINGUA A PACER

              Ó mellor son as altas temperaturas que adoita facer nesta época estival as que lle fan ferver a algúns a cabeza. Principalmente a algúns dirixentes do Partido Popular. Porque non me diredes que non lle ferveu a cabeza ó portavoz do PP de Celanova, Máximo Losada, cando declarou que “eles non ían poñer unha bomba como fan algúns de vostedes”, en clara referencia ós edís do BNG, ou o que é o mesmo , os nacionalistas. Coma se todos os nacionalistas se dedicaran a poñer bombas. Eu nunca vin a ningún nacionalista poñer bombas; tan só as poñen os terroristas, señor Máximo. Botan axiña a lingua a pacer pero sen p… idea de que herbas comen. A ver se se decata de que os nacionalistas non somos terroristas. Despois, para rematala, aparece o alcalde de Baralla fumegándolle a cabeza porque “os mortos do franquismo será que o merecían”. Se un do BNG declara que “os mortos por bomba será que o merecían”, como sentaría iso? Normal, sería catalogado de terrorista. Agora, señor alcalde de Baralla, señor portavoz do PP de Celanova, que diferenza hai dunha bomba a un pelotón de fusilamento ou a un paseo nocturno? Ó da bomba esnaquízano, ó do franquismo descúlpano. Logo declararon que se as frases ofendías, retirábanas. Si, pero primeiro dixéronas; primeiro saíron da alma. De todas formas, quedades desculpados; entendo que, moito sol, ás veces, fai verdadeiro dano.

              Finca Fierro. Venres, 9 de agosto de 2013

POLO ESPAZO SIDERAL

              Chouto desde a estrela máis afastada e viaxo polo espazo sideral dando voltas coma unha buxaina, ou aínda peor, coma un monicreque. Máis ou menos. Quixen aterrar en Saturno, pero dei tal hostión contra o seu anel que pensei que aí se acababa definitivamente o meu salto. Pero non, por graza da providencia, ou sexa, pola gravidade (digo eu) seguín vagando polo universo sen fin. Xa non me importaba o salto; o único que quería era deixar de dar voltas. Sentíame coma un obxecto, ou aínda peor, coma un balón de fútbol; o anel de Saturno mandoume ata a órbita de Xúpiter; esta empurroume ata o planeta vermello. Alí, tanta cor, fíxome dano nos ollos e rebotei para seguir dando voltas. Mercurio era tan pequeniño que pasei de largo; nin tiven tempo de asentar un pé. A pena foi que conseguín traspasar a atmosfera da Terra e esnafrei contra o Outeiro do Corno, no concello de Baños de Molgas. Aí rematou a miña viaxe polo espazo sideral.

              Café Aitana 39 da Valenzá. Mércores, 7 de agosto de 2013

DO ABRAIO ÁS MOFAS

              Unha noite na aira da vila, o neno Nabor Ruído Silencioso berrou todo o que lle permitiron os seus pulmóns. Os veciños saíron apresurados das súas casas e co medo xa aniñando na alma. O berro non fora un berro normal. A primeira persoa que chegou á aira, toda sufocada, foi Susana Seara Siareira, que tiña fama de mala pécora ou de puta barata, pero que no fondo era unha boa veciña. E foi ela quen berrou tamén cun berro arrepiante, un deses berros que te deixan cravado e sen folgos, aínda que non te movas. Hai sustos que espantan. Algún veciño, ante os berros, colleu de camiño unha foucegata por se había que matar a alguén. De pé, á beira dun palleiro de herba seca, estaba o neno Nabor coas súas mans cheas de sangue e coa súa pirola entre os dedos... pingando. Acababa de cortar o pito. Paralizada, ó seu lado, estaba a cativa Rut Aira Cortello. Despois confesou que o neno Nabor quería ter unha raia coma a dela. A xente persignouse paralizada. Logo levaron a Nabor ó hospital e xa do abraio pasaron ás mofas.

              Finca Fierro. Luns, 5 de agosto de 2013

DA INTELIXENCIA DE PORTUGAL

              Xenial! Xenial o comentario de José Soalleiro, o veciño de Vivenzo, en Melón, cando atopou sobre a súa figueira un globo pinchado que botaran uns portugueses desde a localidade de Barcelos: “Estes son da intelixencia de Portugal”. De película! Imaxino que lle saíu da alma ese comentario. Éntrame a risa cada vez que penso no da intelixencia. Coido que o homiño volveu ós tempos dos espías. Supoño que as películas tamén axudan unha barbaridade. Vería unhas cantas e soltou o da intelixencia. Sempre me deixaron abraiado eses comentarios de certas persoas maiores cando falan ante os micrófonos da televisión galega; nótaselles que din as cousas tal como as senten. E sóltanas coma se lle estiveran falando a un familiar, a un amigo, a un veciño. Somos auténticos! Por iso me gustan esas entrevistas que lle adoitan facer a xentiñas das aldeas. Responden con toda a inocencia do mundo.

              Finca Fierro. Martes, 6 de agosto de 2013

A FRASE

              Quen son eu para axuizar a alma de Deus. As palabras de Ladislao Salgueiro deixaron o seu amigo Macías Puercoespín completamente abraiado. Nunca imaxinara que soltase unha frase como esa. Axuizar a alma de Deus. Macías tragou cuspe, mirou a Ladislao de esguello e soltou aquilo de... ti bebiches!? Aínda sabendo que non tal fixera, porque o seu amigo era abstemio. Este ensinoulle os dentes amarelos nun lindo sorriso e díxolle se realmente lle gustara a frase. Botara toda unha noite pensando na frase. Empregou tanto tempo porque cando a discorreu non se atreveu a erguerse da cama para anotala. Non quixo espertar a súa dona Trindade Pajara Lemos; tiña mal espertar e non quería levar a rifa e, para máis inri, esquecer a frase. Así é que, segundo uns contan ovellas para durmir, el pregoou unha e outra vez: quen son eu para axuizar a alma de Deus. O efecto foi o contrario das ovellas; non pechou ollo. Pon outros viños, berroulle Macías ó camareiro e vendo que o seu amigo andaba nos biosbardos.

              Finca Fierro. Luns, 5 de agosto de 2013

O RA-TA-TA-TA DUN CARROUCHIÑO

              É pouquiña cousa, pero é moi riquiña. Latrica á velocidade dunha metralleta, pero é moi riquiña. Desde cativa sempre presumiu do seu tío. Toda a súa existencia baseábase no seu tío, incluso por enriba do amor e cariño dos seus propios pais. O seu tío era o Deus que a agasallaba cada vez que chegaba de Madrid. Logo, para máis aquel, percorría Baños de Molgas mostrando tal ou cal agasallo... do meu tío. Cantas noites quedou a durmir en Baños de Molgas porque a ver quen era o chulo de levala para Maceda e separala do seu tío!. Babeaba polo seu tío. E ó seu tío non lle quedaba outro remedio que babear polo seu carrouchiño. E como latricaba xa a condenada! Pero como o tempo pasa e todo cambia, agora entornou o seu amor no home que lle mostrou paciencia, moita paciencia duns anos para acá. Porque hai que ter paciencia, amigo, para aguantar o ra-ta-ta-ta da xa túa muller. Ti, cando empece a disparar, oídos xordos e pensa tan só no riquiña que é. Pequeniña pero riquiña. Que a súa metralleta dispare balas de convivencia e felicidade.

              Café Aitana da Valenzá. Xoves, 25 de xullo de 2013

A EQUIVOCACIÓN QUE NON É TAL

              O presidente confesou que se equivocara coa súa amizade con Luis Bárcenas. Que va, home, que va! Non podes confesar iso, Mariano. O erro sería aceptable se cando descubriches que Bárcenas era o que foi e o que é, optases por apartarte del ó instante. Pero logo de descubrir isto, aínda lle deches ánimos por medio de mensaxes de móbil; o que significa que non estabas nada arrepentido de ter unha (frutífera) relación con ese corrupto, con ese cliente de non sei cantos bancos en países de fóra. Moitos crerán no teu arrepentimento. Eu, co que sei, non. Imaxina agora con todo aquilo que aínda non se sabe. A ver se vas pensar que algúns somos parvos; porque se che pedimos a dimisión por tan só o que sabemos, non quero imaxinar o que che pediriamos por todo aquilo que aínda non saíu á luz. A triloxía de “O padriño”, comparada coa vosa propia película, quédase en panos menores. Vaia camándula de monifates aplaudindo as túas intervencións. En cada “fin da cita”. Normal, terán medo que se lles acabe a bicoca. Non me estraña que a moitos se nos alterara o sangue; é moi triste pensar en recortes, en baixadas de soldo, no paro, mentres contemplas os aplausos da maioría dos corruptos; porque xa me dirás se entre eses todos, moitos non recibiron os famosos sobres. Non sei para qué predico tanto… tedes maioría absoluta.

              Finca Fierro. Venres, 2 de agosto de 2013