AS CATRO VERDADES

              Díxenlle catro verdades ó home que estaba colgado da galla dun carballo segundo se entra nos Poulos, esas leiras que hai en Baños de Molgas enfronte mesmo da ponte de Pinouzos. A primeira, díxenlle que era verdade que estaba colgado coma se fora un porco logo de destripalo e lavalo. A segunda, deixeille caer que era verdade que a corda da que penduraba era de esparto, que mellor fora que se colgara co sedeño que tiña na palleira da Aira de Arriba. A terceira, cuspinlle que tamén era verdade que agora deixaba unha familia rota e que non había dereito a facer o que fixo. Que por que carallo se colgou, que o tiña todo nesta vida: desde unha familia de catro membros ata dúas xugadas de vacas. A cuarta, mireino intensamente e a verdade reflectía nas meniñas dos meus ollos. Era verdade que, agora, a dor e o silencio reinaba polas corredoiras dos Poulos e as campás berraban a morte por entre as rúas de Baños de Molgas. Logo das catro verdades baixei o cadáver e deixei que a morte acougase na borralla da vida.

A TRANGALLADA DO ESTADO DA NACIÓN

               Sempre dixen que cando se fala moito tempo dun acontecemento, este acaba aburríndome, acaba cansándome. A semana pasada celebrouse o debate sobre o estado da nación. Nin caso! Desde o primeiro día. Porque sabía que non se ía falar doutra cousa. Moitos pensarán que tampouco é para zafarse do asunto, e tal como están as preocupacións dos nosos cidadáns. Certo; todo iso non quere dicir que eu me evada dos problemas diarios, dos problemas da xente, do país. Pero chégame con escoitar tan só os titulares que dá a radio ás sete e media da mañá, que é cando inicio o meu camiño ó traballo. A iso das oito menos cuarto hai un apartado, un espazo no que resumen ou nomean os titulares duns cantos xornais. E é aquí onde caes na conta, onde notas que o debate sobre o estado da nación é unha trangallada. Cada xornal fai exactamente o que fan os políticos na tribuna: que cada un arrímase á árbore que mellor abriga. Así de simple. De independencia xornalística, nada de nada. Que uns tiran para as dereitas e outros para as esquerdas. Que, por exemplo, o paro, uns o ven coma un veleno que apousenta na nosa sociedade e os outros falan do antivirus que o vai combater. Que aumentou o paro neste mes? Que va, home!, se baixou con respecto a tal trimestre do tempo de Adán. Un xornal fala do veleno e o outro do antivirus. Mentres, unha morea de familias non teñen que levar á boca, están a velas vir. Normal, entón, que non perda máis tempo escoitando ou lendo sobre catro papamoscas ós que, a eles, si lles vai vento en popa. E por iso, ó remate, están todos contentos cos pros e contras.

BOTAR A VIDA DUN PRESO

 

               Telesforo Mensaxe Langrán quedou con Urías Luz de Dios no complexo dos Milagres, en Baños de Molgas, a iso das dúas da tarde. Pero cando lle chegou alí, O Pegarol (que así lle chaman a Urías) espetoulle que botaba a vida dun preso para facer tan só tres quilómetros e pico. Normal; eran as catro da tarde. Mais o bonito foi que O Troiteiro (que así lle chamaban a Telesforo) saíra de Baños de Molgas á unha do mediodía. “Pero como puideches tardar tanto, alma cándida!”, case lle berra O Pegarol. “É que me detiven en Sudalomba a cagar”, díxolle O Troiteiro cun sorriso burlón. “Mellor dito, engarrei nunha silva”, seguiu coa chanza. Telesforo Mensaxe e Urías Luz eran amigos desde nacemento, mais levaban moitos anos sen verse. Fora Urías, O Pegarol, o que planeara a cita, e sabendo o risco que corría, sabendo que o seu amigo Telesforo, O Troiteiro, botaba a vida dun preso para levar a cabo o que fose: comer, traballar, andar, incluso falar. Sabía que era pousón, pero non o imaxinaba tanto. A proba é que empregaron toda a tarde para pouco máis alá dos típicos saúdos. Cando se preguntaron polas familias xa era noite.

MOITO MÁIS ALÁ DO PROPIO TEMPO

               Quero un dos reloxos de celosía óptico-crioxénicos que crearon uns investigadores xaponeses porque tan só atrasarán un segundo cada 30.000 millóns de anos. Eu, aínda que sei seguro que vou pasar dos 100, tamén recoñezo que non vou ir moito máis alá (tope, 123), pero sería un orgullo ter tan só un reloxo per secula seculorum. Ata me poderían enterrar con el. Aguantaría aínda máis alá dos meus ósos. Sexamos sinceros, 30.000 millóns de anos son moitos anos. Pensándoo ben, xa case prefiro que nono enterren comigo. É moito mellor deixarllo ós fillos para que lle quede ós netos e ós bisnetos e ós tataranetos e ás xeracións futuras ata que o reloxo canse e se pegue un segundo de acougo. Despois, imaxino, seguirá tictacneando pola vida outros 30.000 millóns de anos para descansar outro segundo máis. Ó mellor, nese tempo, xa se inventou outra cousa para medir o tempo. Algo así coma un suspiro. Que va, home!, un suspiro adoita durar máis dun segundo. Hai suspiros que duran unha eternidade. Mais agora hai reloxos que case se pode dicir que van moito máis alá do propio tempo

A CULPA SEMPRE É DOS ÁRBITROS

               Agora ata Rafael Nadal lle bota a culpa ós árbitros dos seus males. E rifa con eles. Creo que é o menos indicado para incomodarse cos árbitros. A el téñenlle perdoado moitas, principalmente cando saca. A ver, voume poñer no caso do seu rival: eu son, por exemplo David Ferrer e agáchome sobre os xeonllos esperando o saque de Nadal (porque o que recibe adoita poñer esa postura no fondo da pista). O, hoxe, número 4 do mundo empeza cos seus tics: toca dun lado, toca do outro, rasca aquí, raña alá, engurra o pantalón, estira a camiseta; a min empezan a doerme xa os riles, empezo a partirme da cruz esperando unha bóla que nunca sae da raqueta de Nadal. Dígoo de corazón: prefiro cavar unha leira de millo; canso menos que esperando unha pelota que non chega nunca. Non sei canto tempo ten que transcorrer para sacar, mais algunha vez oín pola televisión o risco que corre Nadal para sacar, o que significa que máis dunha vez se bota fóra de tempo, e os xuíces fan a vista gorda. Emporiso, pásalle coma todo bicho vivinte: que cando as cousas se torcen, no deporte, a culpa sempre é dos árbitros.

VAIA SE HAI!

               Parece que algo se ten ganado con anuncios, con ruxerruxes, incluso con sancións sobre o racismo. Parece que non hai o que había. Pero hai, vaia se hai! Houbo, haino e haberao. Porque cremos ser únicos. Enormes. Guapos. Listos. Auténticos. Arrigo Sacchi, unha persoa que se presume que debería dar exemplo por aquilo de que sempre tratou con rapaces ou mozos ós que intentaba educar, cuspiu o outro día unha nova falcatruada racista: “demasiados xogadores de cor no fútbol de Italia”. En Italia, claro. É igual; calquera día aquí en España choutará alguén cun “demasiados xitanos, ou demasiados africanos, ou demasiados marroquís”. Despois de cuspir quixo limpar un chisco o esgarro, o esputo con que só quería reflectir unha perda do “orgullo e a identidade nacional”. Señor Sacchi, na base, é dicir, cando son nenos nin tan sequera saben que é iso das nacionalidades. Cando son nenos o único que queren é xogar e dano todo por marcar un gol. Non me imaxino a un neno negro parándose no medio do campo e dicíndose que corra o branquiño que para iso é italiano

MEDO A COMPARTIR O MONTE COMUNAL

              Hai medo. Moito medo. Hai medo no que ten o poder político. Medo a que se lles acabe a bicoca. E non a queren perder. A bicoca. Ou o poder. É igual. É o mesmo. Entón buscan e fan e desfán e din e claman contra iso que semella que mete medo. Non son de Podemos nin vou votar a Podemos, porque por sorte ou por desgraza (perdón, por sorte só) xa levo moitos anos seguindo a miña ideoloxía que, poida que vaia a menos, pero sei de sempre que nacín dos lado dos sufridores, da beira dos perdedores. E non me importa.

Estou a desviarme do asunto. Non vou votar a Podemos. Mais isto non quita de que vexa o que hai (hoxe ata un cego o ve): unha auténtica caza de bruxas cara á ese partido. Un macarthismo que, hoxe, ata os “segundóns” apoian. Non só as dereitas fustrigan con todo o que poden, senón que incluso os que presumen de esquerdas poñen o arame de espiño para que esa forza política que asoma non consiga entrar no que pensan que é o seu monte comunal. Señores, o monte comunal é de todos, non só duns privilexiados. Hai moito medo a compartir o monte comunal político.

UN POUCO MÁIS ALÁ DOS ESTUDOS

Semella que hai unhas dúas mil familias en España que prefiren educar os seus fillos pola súa conta. Trinta desas familias son galegas. A ver; non me meto na vida de ninguén e moito menos se falamos de educación. Cada un educa ós seus como pensa que debe e como pode. Mais eu, por exemplo, non son partidario diso. A proba é que desde ben carrouchiños xa os mandei á gardaría. Creo que, a maiores de ensinarlles a, chamémoslle, teoría de certas materias, está a “práctica da convivencia”. E con maior motivo cando son nenos. A convivencia entre eles penso que é a mellor educación que pode acadar un rapaz, incluso un adulto. Os nenos necesitan xogar, rir, chorar, ata pelexar entre eles. Todos sabemos que logo dos “enfurruxamentos” chegan ó momento novos xogos e novas risas. Non son partidario dos abusos; realmente que os odio, quizais porque sempre fun un ser débil e cheguei a ter medo no colexio ante o “alarde” de dominio dos máis lampantíns. Pois aínda así, iso entra tamén dentro desa convivencia; é unha forma de ver o comportamento, o carácter dun rapaz, dunha persoa (porque o que abusa de pequeno seguirá a facelo de adulto) Respecto a decisión desas familias, pero… esas trasnadas nas aulas, eses recreos, eses berros, esas burlas incluso sobre os profesores, ata eses medos penso que, pouco a pouco, fan a un persoa. Emporiso, cada un é moi libre de mandar na súa casa. Mais deberían ir un pouco máis alá dos estudos.

É O QUE É, PERO NON É O MESMO

               Hai un tempiño (aínda que dá igual un día coma outro, pois estas noticias, por desgraza, adoitan acontecer cada pouco), digo que hai un tempo lin a nova de que a un home lle metían seis meses de prisión porque roubara un xamón e cinco queixos. A ver; se buscamos nun dicionario a palabra ladrón, a súa definición entendémola que é para todo o mundo. Ladrón é aquel que rouba un euro coma o que rouba millóns. Iso é o que é. Pero todos sabemos e entendemos que non é o mesmo. E non polo feito do seu significado, senón polo causante e pola cantidade do botín. Ese home irá a prisión porque é un pobre infeliz que arramplou co que non debía. Mentres que Bárcenas, algúns políticos (perdón, moitos), directores de Bancos e case se pode dicir que un longo etcétera non irán a prisión (e se por un casual xa foron ou van, axiña volven poñer os pés na rúa porque, hai que dicilo unha vez máis, a xustiza non é igual para todos), e a pesar de arramplar con todas as explotacións de porcos e ovellas (poñamos que os queixos eran de ovella) e coas carteiras de todos os cidadáns de a pé. Iso é o que é, pero non é o mesmo.

UN INSULTO PARA O LECTOR

               Por moito que nos atopemos nesta era informática onde calquera noticia viaxa con Buzz Lightyear, é dicir, ata o infinito e máis alá, sigo opinando que onde haxa un xornal que se retire calquera móbil de última xeración. Gústanme os xornais porque nos informan. Amo os xornais porque quero saber. E escribo neste xornal porque tamén quero dicir algo. Pero ás veces tamén meten a pata ata o fondo. Ás veces publican noticias que son un insulto para o lector ou, mellor dito, para o lector pobre (que hai moitos). O outro día lanzaron a bado aberto a nova da rebaixa do soldo do rei, un 20%. Unha barbaridade! E de seguido, de todas as maneiras habidas e por haber (en PDF, en Excel, en base de datos, en columniñas...) publican tamén os soldos da raíña (non sei qué posto de traballo ten, fóra de “muller de”) e dos ex reis (que se son ex e xubilados a qué vén tanto soldo) Están ou non nos están insultando? É mellor non saber o que cobran! Non é necesario informar deses abusos! Así polo menos evitaríannos uns cabreos. Os xornais deberían ter máis coidado cos sentimentos do lector.

UN PAÍS DE ENTROIDO DIARIO

Hoxe é luns de entroido. Mañá, martes de entroido. O mércores tamén podía ser mércores de entroido. Creo que o noso é un pais de entroido diario. Queremos ser o que  non somos. E non digamos xa aparentar! Perdón, rectifico; todo iso é mentira. Os pobres sempre quixemos ser ricos e non houbo nin hai tu tía. Emporiso, os ricos que queren ser aínda máis ricos… conségueno!, son máis ricos! E saben presumir da súa opulencia! Quero poñer unha carauta de ricachón, pero próeme a pel por culpa da miseria. A outros nin tan sequera lle cae a cachos a pel da conciencia. Estes disfrázanse con coirazas de chulería e de poder, de moito poder. Vivimos nun entroido continuo. Carnaval de mortos en Ucraína. Felos de pacotilla no PSOE. Auténtica bacanal de ladroízo na Lista Falciani. E nós, os galegos, vemos como a nosa lingua nola queren vestir con catro trapos mal postos para que cumpra coa penitencia. A penitencia de perderse por dous despachos que non saben de que vai o tema. Entroido diario nunha sociedade, nun país que vive aletargado e acochado entre carautas, carantoñas, máscaras e que quere aparentar o que non é. Entroido de carrozas arrastradas polas corruptelas de políticos que nos marcan o camiño, que nos levan como ovellas ó matadoiro. Entroido de miserias… para os pobres. Entroido de bacanais… para os ricos. E non hai volta de folla.

CO BONITO QUE É SER FUNCIONARIO!

               Estou canso. Toda unha tarde facéndolle picas a unhas estacas de mimosas. Unhas estacas que me levou outra tarde (a de onte) cortalas. Cortar aínda as cortei coa motoserra, pero para facerlle as picas houbo que botar man da machada e da poda. Coa machada axiña asomou unha vinchoca na man esquerda e a pesar de usar uns bos guantes. Ás vinchocas e ós callos estou acostumado, pero non así ó proído de cando rebenta a bóchega. Proe de raio! As estacas eran gordas, demasiado gordas. E menos mal que aínda me axudou a muller. Suxeitándomas. Aguantando os golpes, os estremecementos daquelas sobre o seu ombreiro. Estou canso. Do traballo labrego. Co bonito que é ser funcionario! Deberiamos de traballar tamén polas tardes. Si, así tiñamos máis tempo para ler os xornais e tomar máis cafés, non si? E non rompería os riles na Costa da Gándara. E non me doería o lombo. E non me queixaría. Tan só algunha vez doe a cabeza, e punto. Cando algún paisano se pon un pouco ou un moito pesado. Tranquilos, trato con xente boa. Con xente á que aprecio e quero. Co bonito que é ser funcionario!

TARDE, MAL E NUNCA

               Así se adoitan facer as cousas  no noso país. Arránxase a curva dunha estrada cando hai un accidente mortal. Métese ó maltratador no cárcere cando xa matou ó cónxuxe. Verdade que aínda recordades o asalto a un banco en Vigo de cando mataron a unha policía? Que se non tiñan chalecos os corpos de seguridade, que se os tiveran e os levasen sería outro o desenlace, que logo da catástrofe chegou o remedio, etcétera. E agora nin remedio nin rabo de gaitas. As mulleres policías devolven os chalecos porque non se adapta á súa anatomía. Normal; as cousas feitas ás présas, por xeral, nunca saen ben. Tarde, mal e nunca. Así foi e así será desde que o mundo é mundo. Porque tan só pensamos no momento, no presente. Fixádevos nunha rúa calquera: hoxe abren unha gabia para meter cables dun teléfono, dentro duns días abren de novo a gabia para meter tubaxes de gas, ás poucas semanas abren unha vez máis a gabia para meter cables doutra compañía telefónica, ós tantos meses fanlle a cesárea á mesma gabia para outra compañía de gas. Os grandes pensantes planean o presente. O futuro... xa chegará.

SEMENTES QUE MEDRAN

               Pneumáticos que rodan pola rúa que vai da distancia ó esquecemento. No medio, catro obstáculos metidos nun soneto. A vida sempre ten que buscar aqueles recantos nos que non se sinta pecha, nos que se vexa que un raio de sol é coma un grillón escachado, roto. Berro seco na noite escura. Sorriso aberto no palleiro da sabedoría. Cans que corren detrás de pombas brancas e de pegas negras. E quedan as andoriñas aniñando nos faiados. Luz vermella no semáforo e boca aberta ante unha rula que cruza a rúa. Ás veces, un verso só enche todo un soneto. Os poemas sempre caen sobre o papel na postura en que o poeta os deita. A liberdade non se gana con catro palabras ben escritas. A liberdade gánase coa loita de cada día. Silencio roto pola treboada dun soño. Os soños acougan nunha almofada cando o merlo branco colle camiño das fronteiras. Queda a raiola coa porta aberta chorando bágoas de pena. Xa quixera o poema rematar cos sucos cheos. Pero hai sementes que medran máis alá das sebes, un chisco máis alá de calquera fronteira.

POR DICIR ALGO

              Obdulia Servidora entrou na cafetaría co típico saúdo de “boa tarde”, pero axiña corrixiu cun “por dicir algo”. O día, a tarde non está para bromas. Pola mañá a neve fixo acto de presenza e pola tarde foi o aire o que substituíu a aquela. Xa se sabe que mentres neva non adoita facer moito frío, pero cando deixan de caer as folerpas e se levanta aínda que só sexa unha pequena viruxe, o asunto xa cambia de raio. E pola tarde vaia se cambiou! Incluso unha persoa que se atope quentiña dentro da cafetaría sabe perfectamente a temperatura de fóra con tan só ver a cara de Obdulia Servidora, a Muxica. A cara da Muxica amosaba signos de case conxelación e os xestos eran dunha persoa que baduaba polo baixiño sobre a temperatura do día de hoxe. Pediu un café e tivo a sorte de sentarse nunha mesa que estaba pegada á cristaleira. Xusto nese momento as nubes abríronse, o sol asomou o nariz e os seus raios acariñaron a face da Muxica. A expresión desta cambiou; entrou en éxtase.

TRISTEZA NA REALIDADE DIARIA

Empezan a vendernos de tal maneira a recuperación económica do noso país que algúns xa empezan a convencerse de tal bonanza. Hai por aí medio mes que me atopei cunha crónica que me deixou máis que pampo. Polo que chegan a facer algúns (parados e xubilados; normal) para ganar tan só 10 euros. Dez euros que, mirándoo ben, hoxe en día é unha cantidade ridícula. Pois ben, eses, ós que lle chaman os aplaudidores dos programas e concursos e debates, tíranse toda unha xornada para acadar esa bonanza que causa o ter 10 euros. Empezan ás catro da tarde esperando o autobús que os levará ó lugar de gravación do programa. Logo fan cola ata as sete, que é cando realmente empeza a gravación. Gravan ata as doce e media da noite e volven en autocar a Madrid. Imaxino que o autobús sairá máis ou menos do centro, polo que moitos teñen que empregar case ou sen case unha hora en chegar á parada e o mesmo tempo cando volvan para as súas casas. Ou sexa, que o que viva no arrabalde, e para ganar os 10 euros cos que lanzarán as campás ó voo, ten que coller o camiño “da recuperación” ás tres da tarde para chegar “rico” á casa a iso da unha e pico ou dúas da noite. Practicamente doce horas por 10 euros! Alguén dá máis, señores! E agora a seguir vendéndonos o carro cargado de ilusións, bonanzas, riquezas e recuperacións á velocidade do AVE. Canta tristeza hai nesta realidade diaria!

SEMPRE A RECORDO ASÍ

              Xa escribín un relato sobre esa rúa. Xa lin unha queixa sobre esa rúa na sección de Cartas ó Director. E hai uns días tamén lin unha crítica do PP sobre esa rúa. Iso é, sobre a famosa rúa Concejo da cidade de Ourense, sobre o “calamitoso” estado no que se atopa, segundo o partido da oposición. Onde vai que esa rúa está así! Eu recórdoa sempre así. E neste sempre gobernou tamén o PP. Neste sempre, como na actualidade, para un servidor, a rúa Concejo é “a carreira”, igualiño que as carreiras das aldeas; tan só lle falta o bulleiro. Cada vez que subo por ela recoñezo que me compadezo dos parafusos do meu Pancracio. Os rapaces quedan cansos dos choutos do vehículo e a muller ata prefire incluso ir por outras rúas aínda que haxa que arrodear para chegar ó destino. Eu, sinceramente, teño dous pensamentos: o malo vaille dedicado ó alcalde, ós alcaldes e o bo, porque cada vez que lles nomeo ós meus “agarrádevos que entramos na carreira”, esta última palabra lévame ás aldeas.

POR DEBAIXO DA MEDIA

              Se o colles dunha maneira, é unha noticia triste, incluso prosmeira. Pero eu optei por collela en plan de retranca, porque, a ver, se optas pola primeira opción case dan ganas de chorar polo medo a... “qué haberá máis alá”. Resulta que os concellos de Galicia están por debaixo da media en transparencia. Entendedes o de “qué haberá máis alá”, aquilo que non transparenta? Malia iso, xa digo, opto pola retranca. Os concellos están por debaixo, non ensinan todo polo famoso slogan da escaleira: que o galego non sabe se sobe ou baixa, é dicir, que qué lle importa ó curioso o que faga o galego. Pois na transparencia acontece o mesmo: que lles importará a eses que queren saber?! Mira que os hai ben interesados! Se poñemos todo á luz do día, non ten aliciente o noso cometido, non si? Así, se lle acochamos algo ó paisano, este ata pode pensar que temos aí unha reserva para... para... para que? A algúns que lles importa se subimos ou baixamos, se ensinamos ou escondemos. Transparencia, o imprescindible. Que somos galegos, carallo!

DAN UN POUCO DE NOXO

              Non adoito ler os xornais deportivos porque xa sabemos todos como son: que o Marca e o As falan tan só do Real Madrid e o Sport, do Barcelona. Mais ás veces non queda outro remedio que fixarse nas portadas. Vas tomar un café e en todas as barras das cafeterías están espalladas dunha punta á outra. Lendo estas portadas chegas á conclusión de que dan un pouco de noxo. Perdón, non chego á conclusión, porque xa o dixen ó principio, xa sei a quen representan. Emporiso, segue dando rabia os tratamentos das súas noticias. Por exemplo, o famoso gol de Benzemá (de rosca) que cubriu durante uns días as portadas e páxinas dos dous primeiros rotativos citados ó principio. Ese mesmo día, pola noite, Nolito meteu un gol semellante, precedido dunha mellor xogada ca realizada polo francés. Deille grazas a Deus por ver o partido do Celta e por ver, no mesmo, a repetición do gol, pois sabía que sería a última vez que vería ese gol. “Aproveita, compañeiro, en ver a repetición, pois fóra desta… adeus, moi boas”. Como así sucedeu. Non volvín ver o gol nin oín falar máis del.

HAI QUE MOVERSE!

               Botei un pé para adiante e o outro quedou atrás, claro. Hai que facer así para poder camiñar. Hai xente que anda para atrás, coma os cangrexos. Pero aínda así tamén ten que mover os pés. Unha cousiña?; iso dos cangrexos non non é unha expresión mal dita? Creo que andan de lado. Ó mellor erro na miña apreciación... como non son home de mar. Eu son home de leiras e de vacas. E tiña que botar un cara adiante e deixar o outro atrás para seguir a liña do arado, e incluso para subir ó alto dos carballos. Se non usas os pés, non te moves. Se non te moves, quedas quieto. Se quedas quieto, es coma un moble. Se es coma un moble significa que non vales un carallo. Se non vales un carallo dáche igual mover os pés ou non. Se non moves os pés, non podes andar. Se non andas, non vas a ningún lado. Se non vas a ningún lado, estás de pasmón en calquera recanto da vida. E non hai peor cousa que ser un pasmón. Para non ser un pasmón, fai o pino e ponte a andar coas mans, que será para o único que vales. Hai que moverse!, se queres vales para algo.