viernes, 30 de septiembre de 2016

O PODER REVIRA A ALMA DE CALQUERA


            Estes días non fai falta marchar ó Alepo, a Siria para ser testemuñas dunha guerra cruel e mortal. Hoxe témola no noso país. É certo, aínda que si é cruel, non é mortal. Por agora. O PSOE anda en guerra. Nunha guerra fratricida. Porque o poder revira, confunde, trastorna a alma de calquera. E o poder político moito máis. Ata as eleccións galegas pódese dicir que os coitelos estaban tan só desenvaiñados; mais desde o outro domingo tales utensilios xa se afiaron de verdade. E cortan de carallo. Cada día semella que lle queren quitar un bisté a Pedro Sánchez.
Eu, que queredes que vos diga: que estou con el. Quizais porque o atacan a morte e sempre defendín ó máis asoballado. Pero a miña maior defensa é porque non deixe gobernar “ó outro”.
            Tamén creo que se lle deu moita pompa ó tuit de Fernán Vello. Non sexamos hipócritas e admitamos que algunhas veces ou incluso moitas veces –e nestes casos de eleccións- pensamos o mesmo que pensou o poeta lugués.
Fallou na súa declaración en voz alta, ou mellor dito, en voz escrita, pero acertou no pensamento de moitos. Verdade que si?
            Sigo pensando no cambiachaquetas que somos nos bares, nas redes sociais, nos parladoiros: todos imos en contra do PP. Logo... acadan a maioría absoluta. E cada vez semella que máis grande.
Rematadas as eleccións, volves falar por aí e resulta que ninguén os votou. Negámolo tanto e votamos o contrario que ás veces ata me pregunto se eu mesmo non votaría ó PP. Me cago no mundo!, xa me está entrando a dúbida.


            Café Paladium da Valenzá. Venres, 30 de setembro de 2016

jueves, 29 de septiembre de 2016

ESTAMPA DE PENA


            Arrogante. Vitorioso. Impertérrito. Inalcanzable. Aí está Severo Balbuena Malhalla. Máis grande que os días de maio. Apoiado sobre o marco da porta carral contempla como Lisardo Cortello Palmirez carga o carro de esterco ó mesmo tempo que amosa un sorriso burlón.
A estampa é digna de mención. De mención, e de pena ou de rabia. Porque Lisardo Cortello é o contrario de Severo Balbuena, é dicir, humilde, covardiño, emocionable, accesible. Máis pequeno que un verme luceiro. Ante isto, dá un chisco de rabia ver como Severo Balbuena non lle bota unha man e deixa que o seu veciño súe os catro suores. Menos mal que de cando en vez, Severo déixalle caer algunha que outra parolada que fai que Lisardo non sinta tanto o peso do rastro. Non obstante, cando Severo lle di adeus a Lisardo, este deixa escapar polo baixo unhas cantas palabriñas que, aínda que non se oian, enténdense moi perfectamente.


            Finca Fierro. Xoves, 29 de setembro de 2016

lunes, 26 de septiembre de 2016

MACHADA Ó CANTO!


            Sen comentarios na cuestión política. Para que? Pero aínda así non nos esmagarán. Levantarémonos, unha vez máis, coma heroes e que saiban que somos eses furúnculos que lles proen. Non obstante, agora, cada quen que se busque a vida e que non se queixe. Somos moito de parolar nos bares e de ser arroutados, botados para adiante cando temos alguén á nosa beira. Ó sentirnos sós cambiamos a chaqueta e pensamos “non vaia ser que...”. Si, non vai ser que nos poñan peor do que estabamos. É igual; agora xa está. Agora para que imos predicar no deserto. Se ninguén nos escoita.
Agora xa foi. E o ruxerruxe das lerias podres, dos truques e retruques quedou en auga de bacallau. Agora ferverán as redes sociais de denuncias e críticas e opinións e ataques e defensas para que dentro de catro anos volvamos cambiar a chaqueta. É lei de vida. Total non custa nada; disimular un chisco nas conversas e logo... machada ó canto!


            Finca Fierro. Luns, 26 de setembro de 2016

domingo, 25 de septiembre de 2016

MORRICONE E TRINIDADE


            Quédanme os ollos fixos ante a pantalla do ordenador, e non porque algunha nova ou fotografía me chame poderosamente a atención, senón pola canseira que teño. Logo, para máis aquel, a música que Morricone lle compuxo á película “Cinema Paradiso”, fai que a melancolía aínda me comprima un chisquiño máis. Bonita, espléndida e marabillosa banda sonora pero que, nestes momentos, me deixa tan pensativo, tan sentimental e tan covardiño que non sei no que penso nin en quen penso.
Por pensar non estou pensando nada. Ou si... en que teño que pescudar como quedaron certos equipos e deportes e en que dentro de corenta minutos intentarei ver unha película que, penso, desde a época dos Milagres non a volvera ver; “Seguíanlle chamando Trinidade”.
Lembro que aquela vez gozara coma un anano con ela. Pero hoxe, sen volver a vela, sei que é desas polas que pasa o tempo e que me parecerán unha simple trapalladiña. Oxalá erre, pero...


            Finca Fierro. Domingo, 25 de setembro de 2016

sábado, 24 de septiembre de 2016

EMPEZAR BRAVO, ACABAR MANSO


            No momento que estades a ler xa se saben moitas cousas: quen ganou as eleccións galegas, quen ganou as vacas e quen disparou nun esperpento máis ianqui (sinceramente, cada vez me preocupan menos esas matanzas nese país que deixa que as casas estean cheas de armas e que os pais llas ensinan a disparar a cativos de cinco anos). Tamén xa sabemos o que facer ante a masacre do Alepo: acochar a cabeza coma as avestruces. Pero no momento que escribo isto (sábado pola noite) eu si sabía e si sei o que acontecerá o luns: que ando en plena vendima e que, como comprenderedes, non teño moitas ansias de falar dos puntos comentados. Confeso que nin agora mesmo teño moitas ganas de escribir (pero o deber obriga) e, por suposto, que o luns malditas as ganas de pensar no que puiden haber escrito. Hoxe (sábado) aínda o levo ben porque o primeiro día sempre se leva ben por aquilo de que inicias un traballo coa familia e entre parola e parola o cansazo non o notas moito. Pero sei que entre mañá (domingo) e o luns (no momento da vosa lectura) este molgués non estará para moitas bromas.
É algo que levo xa anos analizando: que empezas a vendima moi bravo e moi pavero, pero segundo van quedando as gabias libres de uvas, a bravura empeza a amansarse e a simpatía baixa pouco a pouco ó simple sorriso... e menos mal! Incluso chega o momento que xa nin contestas; polo cansazo e porque a boca tela máis que pastosa e a lingua non se desliza por esa secura. Mais, tranquilos todos, aínda teño vendima ata o mércores. Aí é nada! Menos mal que Galicia tamén sabe producir heroes agrícolas ou vitícolas. Debería lanzar unha gargallada por iso, pero a estas alturas (luns) remito o asunto a liñas atrás.


            Finca Fierro. Sábado, 24 de setembro de 2016

jueves, 22 de septiembre de 2016

REMEDIO CASEIRO


            Teño o pé esquerdo metido nunha tinalla con auga quente. E con sal. A ver se me abranda o calo. Xa fun unha vez ó baño coa intención de quitalo. Furgando coa lima dun cortaúñas. Así; coma se fora un remedio caseiro. Pero o maldito calo está xa tan metido na planta do pé que me custa horrores arrincalo. De aí que volva a metelo outra vez en auga quente. Para que abrande.
Levo un días xa que me ferve. De pisalo e pisalo. Dentro de dous empezo a vendima, polo que teño que dar mil voltas e máis. Sobre o maldito calo. Este malnacido saíume a principios dos anos 80, de cando andaba todos os días no metro de Madrid. Entregaba todo o meu corpo sobre a pé esquerdo e, claro, pouco a pouco converteuse en dureza e esta nun calo que me mata, que me fai coxear. E dis ti e digo eu, por que non vas a un calista? Para que? Se dentro duns días volve asomar o moi condenado. Veña, a furgar de novo outra vez, a ver se consigo arrincalo. Co remedio caseiro.


            Finca Fierro. Xoves, 22 de setembro de 2016

LEVABA VELENO NO SANGUE


 
               Chámome Flanagan O´Reidy e nacín no oeste americano. Nacín alá porque a miña nai optou por tombarse entre unhas matogueiras dun monte pelado de Arizona. Tombouse para parir pero tamén para descansar. Levaba máis de seis horas andando por terreos inhóspitos e fuxindo do seu propio home. Eran as tres da tarde. O sol era un inferno.
Cando saín todo enguedellado unha serpe de crótalos mordeume o calcañar dereito. Hai que ter mala sorte nesta vida acabada de nacer! Non obstante, ós tres segundos, a serpe exhalou o seu último suspiro. Aí caín na conta xa de que eu levaba veleno no sangue. Era malo. Son malo. Desde que puiden cun Colt 45 xa quixen matar ó primeiro veciño que asomou pola porta da chabola na que viviamos, pero o maldito revólver atrancouse e cando fun buscar o coitelo de matar os porcos, o veciño xa batera cos pés no cu. A miña vida delituosa seguiu por todo o oeste americano e só consistía en ir de aquí para alá para matar a alguén, pero o deserto no que viviamos non tiña fin. E non atopei a ninguén.

               Maceda. Xoves, 22 de setembro de 2016

martes, 20 de septiembre de 2016

O RUXERRUXE DO MAR


            Vai cantando o bacallau pola rúa do Medio: “Tira badacindo badó, tira badacindo badá". E queda a sardiña pampa por entre os codesos do monte Aquela. Cando o bacallau cala, a sardiña chora. Quen entende os ruxerruxes do mar?
Só as matogueiras senten a luz do verme luceiro cando este sae ó camiño do ir e vai ti saber cando volverá. O mundo é unha quimera que vai e vén por entre os biosbardos dos sentimentos. Vai ti saber quen vai! Vai ti saber quen vén! Queda o bacallau de parola coa sardiña sentados na punta dun toxo, coa cabeza, e na galla dun piorno, cos pés. Verás cousas que nunca pensaches ver e oirás o disco raiado do bacallau cando lle cantaba á sardiña do mar Angazos, aínda que esta nunca saíra da piscifactoría de Sotomaior. Pasa o tempo, sae a lúa, asoman as estrelas e os dous peixes cóllense das aletas para marchar cara á praia da Escolástica. Alí deixan que o ruxerruxe do mar faga de almofada dos tempos para que os soños debuxen arabescos sobre a area.

            Finca Fierro. Martes, 20 de setembro de 2016

domingo, 18 de septiembre de 2016

O VAIVÉN DOS RECORDOS


            Xa corre a nostalxia por entre os millos da Pedradarca e os pardais da memoria aniñan nos codesos da Pillamadoira. Non sempre o tempo é quen de facer esquecer o que se viviu. Non sempre a distancia vai máis alá duns cantos pasos. Ás veces nun centímetro colle toda unha vida. Quen entende o vaivén dos recordos? E aí está a memoria preñada de Baños de Molgas que, co tempo, son sentimentos paridos nun papel en branco ou nunha conversa ante un café cortado.
Aí, nesa vila, prendeu a semente dun soño para que a colleita da lembranza se plasme na redacción de toda unha emotividade. Xa suspira o lagarto desde un penedo de Barricobos e as bolboretas viaxan no ascensor das herbas do Pedregazal. Quen entende o abaneo dos recordos? Ás veces é verdade que son difíciles de entender, pero aínda así, sempre son bonitos. Os recordos son coma o brote, coma o bertón dunha melancolía que vai e vén polas corredoiras da morriña, da señardade, da vida.


            Finca Fierro. Domingo, 18 de setembro de 2016

O TEMPO ERA UN SUSPIRO


            Raios de sol que entran por entre os canastros da Aira d´Arriba e os nenos que corren para acocharse por entre os palleiros da infancia. Que tardes aquelas nas que o tempo era un suspiro! Pero tamén, que medos aqueles nos que unha voz de mando era unha orde sen refungar, sen rosmar! Os nenos apertan as pernas para non mexar cos nervios; saben que un ruidiño de nada os pode delatar, ou simplemente chega co pensamento.
Logo, cansos de xogar van polo Agro abaixo para visitar o mazadoiro da burga e, alí, cada un conta as súas penas e pesares, os seus chistes e brincadeiras. O tempo corre de présa... porque sempre hai algún que ten que liscar coma o peido do cu se non quere que unhas mans encalecidas lle partan a cara. Non todo é harmonía na casa do pobre. Raios de sol que se acochan polo outeiro de Brandín. O neno disponse a acomodar as vacas.


            Finca Fierro. Domingo, 18 de setembro de 2016

sábado, 17 de septiembre de 2016

CARRAXE ANTE A SANGRÍA EDUCATIVA


            Empezaron os colexios e moitos pais choutaron de alegría ante a liberación dos fillos (hai que recoñecer que os rapaces atan moito) Empezaron os colexios e moitos pais claman contra as leis educativas e contra os que implantaron esas leis educativas, e dóense ante a hemorraxia económica, e senten carraxe ante a sangría educativa. Non é para menos. Cito: a volta ó cole en Galicia supera os 400 euros por alumno. E os que temos dous? Ou máis? Alguén pensará que 800 euros para todo un curso tampouco é para tanto. Pero eses 800 euros hainos que soltar ó contado. E se o soldo é de pouco máis de 1000, a ver, que, como queda o asunto?, como vos queda o bico? Doce seguro que non! A Constitución di que a educación é gratuíta. Quen o di? A Constitución. E que é iso? Non hai un só artigo que se respecte dese libriño mentirán.
            A maiores de todo iso, atopámonos con outra normativa á que se lle deu a volta como a unha tortilla: a de que os libros servirían polo menos durante catro anos. Mentira! Outra mentira política máis! Hai cursos nos que os libros non valen dun ano para outro. É máis, aquel alumno que repetira en algún deses cursos, zas, a mercar outros libros! A ver, enténdese entón que, ás veces, desexemos que estouren bombas neses lugares nos que estamos pensando. Como vou respectar a estes Gobernos que nos mandan se eles mesmos non respectan ó cidadán, á Constitución que votou o cidadán. Soldos pequenos. Educación carísima. Agricultura fundida. E de parviños, de pombos imos e votámolos. O de tropezar dúas veces na mesma pedra vai moito máis alá dese atranco, dese golpe: tirámonos ós toxos e lambemos o noso sangue. Así de pamemiños somos!


            Café Paladium da Valenzá. Venres, 16 de setembro de 2016

lunes, 12 de septiembre de 2016

SAÍR DE CANDO EN VEZ


            Dicimos moitas veces que non é necesario saír de Galicia para ver cousas bonitas. É certo. Pero tampouco está de máis saír de cando en vez. Pois segundo en Galicia hai cousas bonitas, nos demais lugares acontece máis ou menos o mesmo. Así, sen parar mentes, e turisticamente falando, destaco o Mosteiro de Pedra en Zaragoza, o Canón do Río Lobos en Soria, as covas de Nerja en Málaga, Madrid en xeral, Mérida, o casco vello de Cáceres, Toledo, Salamanca, toda Galicia (faltaría máis!) e a ruta do Cares entre León e Asturias. Pero este domingo pasado collín o coche durante tres horas e media longas para cruzar o desfiladeiro de Vegacervera e furgar nas profundidades da Cova de Valporquero, en León. Que queredes que vos diga?... ante esta cova que se quiten todas as liñas que escribín anteriormente, incluso sentíndoo por Galicia e Toledo e Salamanca e o meu Madrid querido.
Sobre o desfiladeiro xa tería que percorrer de novo o dos Beyos, en Asturias, para optar polo de Vegacervera ou por este. Pero sobre a Cova de Valporquero... nin punto de comparación. Inmensa. Grandiosa. Impresionante. Fermosa. Dous quilómetros e medio de percorrido con diversas salas a cal máis fermosa, destacando, iso si, a sala Marabillas. Entendo perfectamente por que leva ese nome. Aínda que como mellor podo resumir esta visita turística é dicindo que os meus rapaces non son moi así de saír a ver mundo, e, non obstante, quedaron con ganas de volver, cando o río Torío leve moita máis auga. Queda dito.


            Finca Fierro. Luns, 12 de setembro de 2016

viernes, 9 de septiembre de 2016

CON ELAS FOISE O VERÁN


            Aínda non remataron as eleccións xerais (imaxino que ata o Nadal xa nada) e xa estamos con outras encima: as nosas. Non, non; sigo coa idea de non escribir sobre elas nin sobre política. Para non cabrearme, claro. Sobre os incendios, que dicir? É certo que o máximo culpable é sempre o propio pirómano, pero este, se non tivera qué queimar, é dicir, se todo estivese limpo... os incendios nunca se iniciaron polas copas das árbores. Sobre o descarrilamento do tren en Porriño, pésame para as familias e pregar que non volva suceder. Aquí quería chegar!; ó de pregar. Porque pregar pregamos a maioría dos da contorna de Baños de Molgas nas novenas á honra da Virxe dos Milagres. Alá foron xa. E con elas foise o verán.
Mirade, pode arder o mundo coa calor durante uns cantos días máis, que desde o momento en que rematan as novenas xa chegou o inverno, ou sexa, que quedamos os de sempre, é dicir, os do inverno. Nesta contorna as novenas marcan a división entre unha estacón e a outra. Só fun tres días a elas, dos cales ós dous máis importantes: Rosario das Antorchas e O Día 8. Por certo, este día, os que somos de por aquí, ninguén di que é a Natividade da Virxe María. Para nós foi, é e será sempre O Día 8. Ó Rosario das Antorchas fun algo máis cedo que outros anos, e sendo como era mércores, imaxinaba que non tería problemas de aparcamento na propia estrada. Mais tan axiña como desemboquei da de Baños de Molgas vin que errara abondo. Ata alí chegaban os coches! Menos mal que agora temos o que eu lle chamo O Lameiro. Moita xente. E iso que non houbo fogos de artificio (por perigo de incendio), e o rosario sen os fogos artificiais non é o mesmo Rosario das Antorchas.


            Café Paladium da Valenzá. Venres, 9 de setembro de 2016

CORENTA ANOS DE OPERADOR DE CINE



            Logo de rematar os estudos, todos os estudos que teño no colexio dos Milagres, estiven sobre ano e pico ou dous parado, sen facer nada. Isto, por suposto, é un dicir, pois a finais da década dos 70 unha familia con tres vacas, un burro e uns cantos porcos nunca está parada. Ou sexa, que lle botaba unha man os pais. Pero iso non era vida. Así é que non quedaba outra que estudar unha oposición. Debido a que en Madrid tiña e aínda teño un irmán, para alá marchei a intentar a preparación dun futuro sustento. É outro dicir, xa que en vez de ir á academia, facía que ía: metíame no Metro e, ale, a ler en libros ou nas novelas do Oeste. A oposición, claro, non a aprobei. Normal.
            Agora mesmo creo que o único beneficio que saquei daqueles tres meses que botei na casa do irmán e da cuñada foi a amizade duns veciños seus. A primeira cousa que me sorprendeu desa amizade foi o medio co que nos comunicabamos con eles: uns suaves toques na parede divisoria dos pisos (ou o que é o mesmo, no tabique, xa que o de parede...) Tantos toques: pasade a tomar café. Tantos toques: estades aí?
            Ese foi o inicio. A continuación foi o cine. Porque o veciño, Eugenio Martínez del Rey, traballaba no cine Carlton, máis en concreto, era o operador. E claro, tan axiña como soubo da miña afección á sétima arte, o primeiro que fixo foi abrirme as portas de par en par do seu cine e incluso dos outros pertencentes á súa empresa, que eran uns cantos; algúns deles no chamado Pequeno Broadway na rúa Fuencarral, ós que, anos máis tarde (cando marchei definitivamente para Madrid), entraría eu coma Pedro pola súa casa.
            No cine que traballaba Eugenio non me chegaba con ver a película, senón que tan axiña como aparecía pola porta xa me estaba esperando para que subise con el á cabina. Como sempre ía con moita antelación puñámonos os dous dándolle á parola sobre o mundo cinematográfico. El asombrábase do que eu sabía de cine e eu alucinaba cando me contaba todo o que botara desde que empezara a traballar no Richmond, alá polo ano 1961, cómo lle chegaban as bovinas, cómo eran as máquinas e diversas anécdotas máis.
            Por certo, hai xusto uns días que acabei de fotocopiar tres cadernos nos que Eugenio tiña anotados todos os datos das sesións que se proxectaban en cada sala que estivo. Auténticas xoias!, pois non só anotaba o título do filme, senón os NO-DOS ou as curtametraxes que proxectaban antes, cos seus minutos de duración (tanto duns coma de outros), as súas distribuidoras, o sistema da película, a cor, o son etc. Non sei, imaxino que algún día farei algo con todo iso. Lémbrese que antigamente as películas botaban meses ou algunhas incluso anos na mesma sala. Descubrir hoxe iso ten que ser algo así coma un alucine.
            Así mesmo, lembro as dúas ou tres maratóns que levou a cabo nas súas salas e nas que, como non, asistía eu coma un heroe cinematográfico, aínda que na realidade non completei ningunha maratón porque asomaban polo cine o irmán e a cuñada e largábame con eles. Unha vez creo que chegara a ver cinco ou seis películas xuntas.
            Que gozada estar con Eugenio na cabina. Ás veces tan só ía para estar con el, para falar de todo o habido e por haber e, por que non, para entretelo un pouco. Tres ou catro sesións diarias era estar moito tempo de Cristo encerrado; e só. Nesas parolas souben da súa aldea, Tordelpalo, en Molina de Aragón (Guadalaxara), a onde me levou unha vez e quedei pampo, alucinado, non pola aldea en si, senón polo silencio reinante.
            Nesa aldea naceu o 15 de novembro de 1938. Estudou na súa escola e tamén na de Molina de Aragón, de onde o tiveron que sacar porque seica se dedicaba a xogar ás bólas, ó guá. Fixo a mili en Madrid, volveu a Tordelpalo, pero ós dous anos xa marchou definitivamente para a capital do Imperio. Coñeceu á súa muller, unha asturianiña cun corazón de ouro, practicamente no cine Richmond, xa que ela traballaba naquel bloque de edificios e, claro, de tanta ida e volta, de tanto subir e baixar, de tanto ola-que tal pasou o que pasou.
            Hoxe sería unha gozada poder botar uns días con el, pois viviu todo o que se pode vivir en relación ás salas cinematográficas; desde o seu máximo apoxeo ata a súa decadencia; de salas enormes pasaron a minisalas, de salas espectaculares pasaron a salas de xogos. O homiño sufriu vendo como pechaban as grandes salas. Normal, foron máis de 40 anos vivindo nelas, soñando nelas, porque o cine fai soñar a calquera.

            Café Brétema da Valenzá. Xoves, 18 de agosto de 2016

Publicado en La Región o venres, 09-09-2016

martes, 6 de septiembre de 2016

ANDA REVOLTA A FEIRA


            Quixo a pinga de orballo ser aire na contorna de Sudalomba, pero a laverca que planaba pola Chaira de Pinouzos picou nela e espallouna polo Río Vello adiante. Tan só o ruxerruxe dun suspiro foi quen de alzar a voz para que as tres vacas de Nicanor, O Pailán, outeasen o horizonte e, unha delas, a Garbosa, erguese o rabo e fuxise dos  tabáns que zoaban á súa beira. “Patas, para que vos quero”, pensaría o animal. E nun santiamén abeirou cara a Baños de Molgas deixando ó Pailán a velas vir. Menos mal que puido xunguir ás outras dúas para levar o carro dos toxos que collera en Barricobos. Quixo a Garbosa meterse na leira dun veciño para comerlle as verzas que tiña por entre as patacas. E meteuse e comeu as verzas. Axiña lle chegou o recado ó Pailán de parte do dono da finca, Román, O Piolloso. A aquel tan só lle quedou o desculparse, meterse logo na corte, coller a tranca da porta carral e... A imaxinación é libre, querido lector.
            Quixo outra pinga de orballo ser luz na noite escura na Aira de Arriba, pero o son da campá da igrexa de Baños de Molgas pegoulle tal susto que a pinga saíu esparexida polos terreos da Cortiña, tras o cemiterio parroquial. “Hai que ver, anda revolta a feira”, pensou o orballo que abrolla de mañá cedo ante tales adversidades. O Pailán e O Piolloso chegaron a un acordo; aquel pagaríalle a desfeita da vaca en especies. Os tempos!, que diría aquel.


            Finca Fierro. Martes, 6 de setembro de 2016

sábado, 3 de septiembre de 2016

MERECEN QUE OS GABEMOS


            Veño de sulfatar. Estou canso. Son as dez da noite do sábado.Teño que cumprir co deber: o de escribir este recuncho. De política non quero falar porque hai xente moito máis entendida ca min para analizar toda esta carallada de formar goberno, para analizar unhas presuntas novas eleccións que semella que non teñen fin. Así é que... falemos de ciclismo.
Un deporte polo que sinto auténtica devoción, incluso más có propio fútbol, que xa é dicir. Aproveitando que anda por aí a Volta Ciclista a España, falemos de ciclismo. Por exemplo, da gran ocasión que tiven de coñecer a eses grandes heroes das estradas en Maceda, o día que saíu desa vila a sétima etapa. Alí me plantei diante do palco das sinaturas, móbil en man, para eternizar o momento, para lembrar co paso do tempo a Froome, que, recoñezo, hoxe é o máis grande, a Contador, a Quintana, a Valverde, a Omar Fraile, a Roberto Losada e algún que outro máis. Non imaxinaba tanto público nunha vila tan pequena. Pero claro, normal, Maceda, nos últimos anos, é ciclista case cen por cen. Non obstante, a gran aglomeración de xente penso que foi porque a aquel que lle guste o deporte tenlle que gustar o ciclismo, ten que gozar con este deporte que, ás veces, vai máis alá incluso das lágrimas, e dos golpes (mirade que non hai caídas), e dos suores. Ver a subida do Ézaro ou a subida da Camperona e ver a eses rapaces cómo fan esas eses agónicas, eses zigzags é como babexar en branco e negro.
Son as dez e media da noite. Hoxe foi a etapa raíña. Por culpa do sulfato non a vin en directo. Pero vouna ver dentro dunha hora en diferido e, aínda que xa sei cómo quedou máis ou menos todo (polas novas da radio), teño que vela igual. Porque esta xentiña merecen que os gabemos e que os vexamos e que os amemos. Son os esforzados da ruta.


Finca Fierro. Sábado, 3 de setembro de 2016

viernes, 2 de septiembre de 2016

MUXICAS, O GRUPO QUE SENTE O TEATRO



            Nas primeiras reportaxes que escribín para estas Testemuñas da Memoria falaba das heroicidades de certas persoas ante cometidos que se saían un pouco do común: xente que arriscaba incluso a vida na posguerra, persoas que loitaban soas e sen axudas ante obstáculos ou atrancos que se lles poñía polo medio para que tropezasen unha e outra vez...
            Pero tamén hai xente que, con axudas ou sen elas, están aí loitando contra os elementos máis diversos e adversos cos que alguén se pode atopar no camiño. Porque, deixándome de andrómenas: é unha auténtica heroicidade traballar, orientar, conducir, dirixir e aconsellar a un grupo de persoas cunha discapacidade visual grave, tan grave que algúns actores están cegos por completo. E hoxe en día, os adaís de todo isto son Melania Cruz (actriz) é Tito Asorey (director e actor) que fan de chantón, de guía, de puntal do Grupo de Teatro Muxicas de Ourense.
            Como dixen, este grupo está formado na súa maioría por actores e actrices cegos ou practicamente cegos, polo que, ó momento, me fan pensar nesa heroicidade a partir dos seus ensaios e das súas representacións, nos seus bandazos, nos seus cabreos ó non atinar nas colocacións, nos disimulos que levarán a cabo para que non se lles note moito a discapacidade. Heroicidade porque resolven todo iso con sacrificio, traballo e, iso si, moita ilusión. E despois está o propio ser, a propia personalidade que, segundo confesión de Tito Asorey, dá gusto compartir eses momentos de ensaio, de traballo, de semente con ese grupo de xente que son fabulosos e que queren seguir e seguir, logo de tropezar e de engarrar, ata que acadan o froito que, unha pena, non ven, pero si senten. E isto é o máis importante.
            Certo, hoxe os heroes son Melania Cruz e Tito Asorey, pero antes destes houbo tres heroínas máis encargadas de levar a bo porto a este taller de teatro da delegación da ONCE de Ourense, que empezou a funcionar no ano 1998 da man da actriz e directora teatral Sabela Gago, que tamén estaba, e aínda está, vinculada á compañía Sarabela Teatro, e que sempre realizou unha importantísima labor de pedagoxía teatral, destacando a Aula de Teatro Universitaria de Ourense.
            Desde o momento da creación da compañía Teatro Muxicas, un pequeno pero moi fiel grupo de actores e actrices estiveron vinculados ano tras ano a esta experiencia. Sabela Gago cedeulle a encomenda a Matilde Vázquez durante catro anos, do 2001 ó 2004, onde o grupo puido continuar a súa formación e poñendo en escena varias montaxes. No 2005 é Mónica Sueiro (pedagoga teatral cunha ampla experiencia no teatro afeccionado) a que se encarga de guiar a eses actores que, aínda que non ven ben, si viven os seus soños e as súas realidades a través duns personaxes que lles serven de guía.
            Rematado o período de Mónica Sueiro, é, no 2007, Tito Asorey o que se fai cargo da dirección do taller, axudado por Melania Cruz. Con estes a compañía logrou unha maior solidez e consolidación, tanto a nivel de número de integrantes como a nivel de alcance dunha liña estética propia. O nivel podo asegurar que é grande, moi grande. Polo menos así mo demostraron cando os vin actuar na Valenzá coa obra “Arsénico por compaixón”. Axiña pasas de pensar que a están representando uns actores con discapacidades visuais fortes. Grazas ó seu traballo, ó seu bo facer (e por que non, á súa dirección) empezas a ver a uns auténticos actores profesionais e, o que é mellor, que pouco a pouco, vaste esquecendo desa súa discapacidade. Aí está o seu valor, a súa importancia: facerche crer que son auténticos, que están aí por méritos propios, porque souberon choutar a barreira, o atranco que se lles puxo no camiño. Ante isto, non queda outra que metelos no recuncho ese dos heroes anónimos (a eles e á dirección) que, en silencio e á modiño, fanlle cambiar o pensamento ós demais mortais.
            Así, da man para o pé, levan representadas as obras “Círculo vicioso”, de Antonio Martínez Ballesteros; “A zapateira prodixiosa”, de García Lorca; “Baby Boom no paraíso”, de Ana Istarú; “A voda dos pequenos burgueses”, de Bertolt Brecht; e “A visita da vella dama”, de Friedrich Dürrenmatt, entre outras. O que demostra que traballan e que saben moi ben o que fan. Eu, sinceramente, xa teño ganas de velos noutra.

            Café Brétema da Valenzá. Domingo, 7 de agosto de 2016

Publicado en La Región o venres, 02-09-2016