ESCOITAR AQUEL RUÍDO...

    O mar. O ruído do mar. Esa sensación que me deixa apoucado ante tanta inmensidade e ante tanta beleza. En silencio escoitando o ruído do mar, aínda que pareza unha incongruencia, é un dos momentos máis relaxantes e máis pracenteiros cos que se pode atopar unha persoa. Eu polo menos así me sinto. Percibín esa éxtase o outro día sentado nun enorme penedo no castro de Baroña. Facía aire, moito aire, había mar bravo, mar picado e escoitar aquel ruído, ver aquelas ondas bater incansablemente contra as rochas, contra a costa era como unha ascensión ós ceos.

Ás veces ata me esquecía das sempiternas fotos porque me paraba unha e outra vez a escoitar, en silencio, o ruído do mar. Son de terra adentro, pero o mar, o ruído do mar... Sei que algún día pasarei unha ou dúas noites de inverno escoitando o mar, o ruído do mar. É que no inverno, nunha desas noites de treboada, ten que ser o summum, o celme desa sensación inmensa de paz. Porque hai ruídos nos que se acubilla a paz.

    Finca Fierro. Luns, 31 de xullo de 2017

OLIVER LAXE, O CAPITÁN DAS MIMOSAS

    Levaba uns cantos días pensando en como iniciar unha reportaxe sobre Oliver Laxe cando unha noite, no descanso dunha película televisiva e fochicando polo teletexto, me atopei cunha noticia sobre el e sobre a consecución dun premio. Ó día seguinte, neste mesmo xornal de La Región, xa encontrei a noticia bastante máis ampliada: acababan de darlle o premio do xurado (enténdese que é o máis importante de calquera festival) no Festival de Cine de Taipei pola súa película “Mimosas” (2016). Certo que… Taipei? Que queredes, que o levara en Cannes?. O máximo do máximo. Pois dicir Cannes é dicir incluso máis, pero moito máis que dicir Oscar, por moito que este sexa ianqui e teña moita máis popularidade. Pero resulta que o ano pasado, en Cannes, coa mesma película, acadou o Gran Premio da Semana da Crítica. En Cannes! Que, é ou non é un artistiña!

    A este artistiña, grazas ás grazas, coñecino en Maceda, máis en concreto no castelo de Maceda, cando na nosa provincia, alá pola primeira semana de maio, se celebrou a chamada Ourense ICC Week (co bonito que sería chamarlle Semana das Industrias Culturais e Creativas en Ourense). A súa actuación consistiu en impartirlle toda unha clase biográfica e cinematográfica a unha morea de mozos, a maioría deles, estudantes das artes escénicas ou de materias relacionadas con esas.
    Cando entrei no castelo e o vin na mesma entrada (logo de estudar un chisco pola Internet a súa imaxe física, pois sigo dicindo que son algo cortadiño para relacionarme moito coa xente, polo que procuro ir a tiro fixo), confeso que tiven que mirar para moi arriba, pero para moi arriba, e a pesar de que eu non é que sexa de pequena estatura. E mirei para moi arriba porque me presentei, claro. Xa digo, a tiro fixo; e desde que escribo estas Testemuñas da Memoria non queda outra que facer de tripas corazón e deixar a vergonza dando unha volta polas aforas do castelo.
    Sobre un artistiña coma el, se botamos man da Internet, aparecen páxinas e páxinas que falan da súa vida e da súa obra. E aínda que ás veces o tal San Guguel mete os pés polas mangas, ben certo é que si dá para unha reportaxe medianamente extensa. Pero xa que asistín á súa lección biográfica e cinematográfica, pillei por aquí e por alá cousiñas moi interesantes que foi contando ás toas. Contounas de tal maneira que mesmo semellaba que imitaban a súa propia personalidade: con tranquilidade, con parsimonia, con humildade e con moita paciencia. É desas persoas tan calmosas e tan enganosas que o pensamento váiseche a que é nugallán. Pero axiña me demostrou que non era tal.
    Oliver Laxe naceu en París en 1982, mais a súa nai era dunha aldea dos Ancares que hoxe está xa abandonada (como tantas de tantos lugares). Dixo que fora alí onde se fixera cineasta ó ver, ó sentir a vida desa xente. Porque aínda que naceu no país veciño, creo que foi ós seis anos cando se viñeron xa para Galicia. Estudou en Pontevedra relacións públicas. Nesta cidade case estaba máis no cine club que na propia casa. Fixo da Universidade un complemento da súa propia formación.
    Cunha bolsa Erasmus foise a Londres pero non se adaptou un carallo. Ó rematar a carreira largou a Marrocos e en Tánxer montou un obradoiro con nenos. Empezou a filmar con cámaras vellas de 16 mm.. Cunha cámara de 25 mm. e cinco persoas xa fixo unha película. Parece mentira que detrás desa imaxe que dá de pachorra aniñe un home inquedo, valente. Ten que ser valente para facer o que fixo nas terras africanas, que sen practicamente medios, el tiraba sempre cara á adiante. Na sala do castelo nos confesou que “todos os accidentes e obstáculos acaban enriquecendo unha película ou a arte cinematográfica”.
    Seguimos a rachar: o seu proxecto de fin de carreira foi “E as chemineas decidiron escapar” (2006). Con ela ganou un premio e deulle opción de ir a Cannes. Noutra das súas viaxes a ese Festival, no propio avión, facía os subtítulos da película “Todos vós sodes capitán” (2010) e acadou o premio Fipresci do mesmo. É dos que cren que a segunda longametraxe é complicada. Xa sabedes, polo das expectativas. Pero Laxe é tan inmensamente bo que está sacando á luz auténticas xoias.
    Non lle apetece traballar con actores porque lle gustan os bos e, claro, sabe que non ten opcións de telos ás súas ordes. Así é que bota man de nenos e de xente non profesional que lle dan ó seu cine ese plus de autenticidade, de lexitimidade e fermosura.
    “Mimosas”, o seu último gran éxito, custou tan só 300.000 euros, cando a media dunha película española é de dous millóns. Creo que sobran comentarios.

    Café O Chicote da Valenzá. Xoves, 6 de xullo de 2017

Publicado en La Región o venres, 21-07-2017

TODO UN CAZADOR CAZANDO PREMIOS

Xa dixen máis dunha vez que os amigos dos meus amigos son amigos meus e, a maiores, se teñen algo que dicir, que mostrar ou ensinar aquí está este molgués para darlles un pouco de pábulo, de cartel. Así, quedan ben eles e quedo ben eu. O asunto sobe algúns gramos máis sobre esa relación de amizade se, para máis aquel, ves que este novo amigo aínda é parente. Parente remoto, pero parente.

O día que escribín sobre Alberto Ferreiro, o veciño que lle daba de carallo a ese deporte minoritario chamado squash, este comentoume que tiña un cuñado que "é campión de non sei que da caza". Así, tal cal. Que se chamaba Iker Cenzual e que o tiña eu no feisbuq. A verdade é que o nome érame coñecido (un inciso para comentar que non coñezo ben a todas as amizades feisbuqueiras), pero nin idea de a que se dedicaba nin tan sequera que era (acepto as amizades e non adoito fochicar nas súas vidas, así de simple). Non me quedou outra que botar man da mensaxaría interna do feisbuq para poñerme en contacto con el.

Cando lle comentei a idea desta reportaxe, o homiño, moi amablemente, axiña me mandou algo máis dun folio no que me falaba da súa familia e da relación que tivo e segue tendo con Baños de Molgas. Pero nada de nada relacionado con ese "non sei que da caza". Como sabedes, estas reportaxes adoitan ter un móbil, unha orixe de algo que fai o personaxe e que é digno de mención. Xa me gustaría escribir sobre todos os veciños da miña vila aínda que nunca fixeran nada, máis alá das sinxelas vidas que levamos a cabo a maioría dos seres humanos (que isto tamén ten o seu mérito, eh); pero estou por apostar que os do xornal logo me dirían aquilo de "non procede". Así é que non quedou outra que volver contactar con Iker para que me mandase algo sobre esa actividade que vai máis alá do típico cazador que se patea o monte. E fíxoo. Mandoume case outro folio máis.

Cando empecei a escribir o primeiro parágrafo, non sabía como acometer a reportaxe: se empezaba co leitmotif da mesma ou se empezaba coa súa vida. No segundo parágrafo xa me decidín: que lle faría caso ós seus folios, é dicir, que se o primeiro falaba del e de Baños de Molgas, pois empezariamos por aquí e, despois, xa chegarían os seus campionatos de caza.

Iker Cenzual Delgado (aquí, aquí no Delgado está o noso parentesco) naceu en Éibar (entre Éibar e Ermua non sei se non se atopará medio Baños de Molgas) hai 41 anos, pero é fillo da Jovita e neto de Pío Delgado Ferreiro. Casou hai oito anos e ten unha nena de cinco. O parentesco con Alberto Ferreiro, o campión de squash, débese a súa irmá, que casou con este último, é dicir, que son cuñados.

Iker séntese cazador desde que acompañaba con 15 anos ó seu pai e practicamente todos os días, ó mesmo tempo que se viu agasallado cun can "de perdices". Debeulle gustar tanto que xa se dedicou tamén por enteiro a ser propietario de cans de mostras. O de gustarlle a caza poida que lle veña polo pai, pero o monte seica o fascinou desde que daba paseos co seu avó Pío. E fálame dos encontros que tiña con certos veciños "vaqueiros" cos que se encontraban polo Medo e Pinouzos. Déixase caer por Baños de Molgas cada vez que pode e presume de que é bastante a miúdo.

A súa afección pola caza (e xa pasamos ó segundo folio, á orixe da reportaxe) levouno a participar en concursos na modalidade de San Huberto no 2010. Modalidade na que se trata de promover e valorar o espírito deportivo do cazador, as cualidades naturais e o adestramento do can. A proba desenvólvese en terreos naturais e onde o cazador, co seu can, intentan dar coas perdices nun tempo de 20 minutos. Poden utilizar catro cartuchos e unicamente poden abater dúas pezas das consideradas puntuables. Dous xuíces acompañan ó cazador e ó can mentres os puntúan ata un máximo de 100 puntos.

Iker Cenzual, nese 2010, xa ganou en Valladolid o concurso para cans menores de dous anos. E a partir de aí participou xa en todos os concursos habidos e por haber, tanto provinciais, autonómicos e nacionais. No 2011 ganou a copa de Navarra, o aberto de Valdorba (concello de Leoz, Navarra) e a copa confederación de Pontevedra de cans de parada. No 2012 o provincial de Ourense e repetiu a copa Navarra. No 2013 copa de Guipúscoa de San Huberto, o provincial de Guipúscoa de cans de mostra e o tan ansiado campionato de Euskadi da modalidade de San Huberto. Hai máis campionatos, así coma segundos e terceiros postos, pero o espazo non dá para máis. Resulta que o "non sei que da caza" converteuse en toda unha restra de campionatos polo noso país.

Café Dos Yemas da Valenzá. Domingo, 25 de xuño de 2017

Publicado en La Región o venres, 14-07-2017

MAQUINARIAS TEATRO E ROGER DE FLOR

Hoxe en día calquera que faga algo sobre Bob Dylan pode apandar co sambenito de que é porque lle concederon o Premio Nobel de Literatura. Claro que o que pense iso é porque non ten dous dedos de fronte; pois Bob Dylan non precisa do Nobel nin de ningún outro premio para sentarse “a la derecha de Dios Padre”. Maquinarias Teatro e Roger de Flor non pensaron para nada no gran premio da academia sueca cando versionaron cancións e poemas de Dylan no seu espectáculo "Ela e Dylan: Flores solitarias". Porque moito antes do Nobel, Helga Méndez, ou o que é o mesmo, Maquinarias Teatro xa tiña en curso a maioría das versións do espectáculo. Certo que tamén versionou algunha logo de acadar o premio, pero foron as menos; a maiores de que as cancións, os poemas xa estaban aí, escritos, por ese xenio moito antes de que ninguén soñara con darlle o gran premio universal da Literatura.

O citado espectáculo presentárono o venres, 26 de maio, na Casa da Cultura Manuel María de Barbadás. Cunha posta en escena sinxela e unha guitarra, unha harmónica, unhas cantas cartas de correo e dous actores cheos de sentimento foron suficientes para ofrecernos un auténtico evento poético e concerto acústico fío temático da muller nas letras e na música dese compositor eterno. Letras e textos de Dylan mesturados con cancións cantadas a unha ou dúas voces, algunhas incluso tan só recitadas. Con este último xeito, o intimismo, a señardade, a nostalxia aboiaba polo patio de butacas, axudado, claro está, por ese son da guitarra e da harmónica. En algúns temas emerxía de tal maneira a emoción na parella protagonista e nos oíntes que moi ben se pode dicir que alí estaban a espallarse ó vento algo máis que uns poemas de todo un Bob Dylan. Algo teñen que dicir os sentimentos de Helga e Roger para que nos emocionen unhas versións (repito, versións) que eran cantadas ou recitadas en galego (repito, en galego). Quen non soña, entón, ante os inmensos poemas dylanianos que, para xúbilo do que escribe, eran recitados ou cantados na nosa lingua. Repito, en galego.

Se digo Maquinarias Teatro digo Helga Méndez García. Se digo Helga Méndez García digo Maquinarias Teatro. Xa de nena o que quería era bailar, pero tamén lle gustaba cantar e debuxar, así como ler todo o que caía nas súas mans. No instituto coñeceu a unha profesora que axiña descubriu as ansiedades da rapaza e fíxolle o mellor agasallo da súa vida: enriba dunha táboas descubriulle a súa vocación teatral. E foi a partir de aí, nos anos 80, cando se dedica a estudar cursiños de teatro e a participar en todas cantas formacións de teatro xorden pola súa comarca, pola Ferrolterra.

Cursa no Taller de Teatro Municipal de Ferrol e no de Narón nos primeiros anos da década dos 90, coa actriz e autora teatral Fusa Guillén, coa que colabora e traballa desde entón. Tamén é nesa época cando empeza cos seus primeiros contratos profesionais coa compañía coruñesa Títeres Falcatrúa co espectáculo para adultos “Caleidoscopio”.

Helga Méndez empeza pouco a pouco a dirixir a grupos de teatro para diversas entidades culturais, centros de ensino e administracións públicas de Ferrol e da contorna. Traballa e colabora xa con varias compañías teatrais e métese de cheo en diversas producións, relacionadas todas elas, por suposto, coa cultura. Aproveita tamén a súa afección polos libros na década do 2000 para contarlle contos ós nenos e animaloos á lectura e á escritura. É por eses tempos cando decide darlle nacemento a Maquinarias Teatro, para traballar cos seus propios proxectos en pezas de pequeno formato, microteatro e narración oral. A partir do 2011 proba como vocalista para versionar a Bob Dylan e Neil Young. Muller polifacética ou versátil onde as haxa.

Outro que non para é Roger de Flor que, logo de participar nunha infinidade de proxectos na súa carreira, empeza a súa andaina en solitario a principios de 2007 coa presentación da súa primeira maqueta “Cancións de amor e retranca”. Con este traballo percorreu practicamente toda Galicia e mentres se tomou un respiro (é un dicir), gravou varios vídeo clips e o disco “Naturalidade silvestre”, no que mestura varios xéneros cun toque persoal e humorístico.

Ó longo do ano 2010 levou a cabo a xira de presentación do documental que protagoniza: “Roger de Flor: Naturalidade silvestre”, xunto a outros artistas do panorama musical galego. Por certo, con esta xira participou no noso Festival Internacional de Cine de Ourense e tamén no de Cans. No xuño do 2010 presenta o seu terceiro traballo: “O mundo está tolo, tolo, tolo”, con doce cancións e dous vídeos promocionais. Tres anos máis tarde saca o seu primeiro disco de longa duración coa banda Os Silvestres. E pasan outros tres anos máis para sacar “Apelón”, a maiores de colaborar con outros proxectos, principalmente a musicalización de poemas de William Blake e dos culpables desta reportaxe, os citados de Bob Dylan.

Café Brétema da Valenzá. Venres, 9 de xuño de 2017

Maceda. Luns, 12 de xuño de 2017

Publicado en La Región o venres, 23-06-2017

CHUS CASTRO GONZÁLEZ, SALOUCOS DE AMOR E BERROS DE IMPOTENCIA

Xa teño dito máis dunha vez que os que presumimos un chisco de escritores, iniciamos tal andaina coa poesía, xeralmente, porque, de rapaces, namóraste aínda que só sexa dunha folla de loureiro e, claro, tes que deixar aboiar os sentimentos. Logo, ó facerse un pouco a pouco home (é un dicir), os teus sentimentos, os teus gustos literarios adoitan ir por outros carreiros. Pero hai xente que non, hai escritores que dálle que tumba á poesía. É o caso de Chus Castro, o autor do que nos imos ocupar hoxe neste Testemuñas.

Chus Castro é un home adulto, un adulto de 60 anos que, non obstante, segue escribindo poesía e, ollo ó dato, versos cheos de amor, como se aínda hoxe fose un colexial de 14 anos. Certo, xa o dicía aquel: o amor non ten idade. Os versos de amor presentounos hai pouco máis dun mes na libraría Eixo de Ourense. Cos de amor ían tamén versos de protesta, ou o que é o mesmo, berros de impotencia. Uns e outros meteunos nun saco ó que pechou co título “Suspiros y gritos”. Este título xa o di todo.

Empezar empezamos esta reportaxe cos poemas amorosos, pero Chus Castro, na súa presentación ante un bo número de oíntes, espallouse moito máis falando dos berros, da rabia, quizais porque esta, cando nos sae de dentro, adoita facelo con forza, a cachón e a gran velocidade. (Pequena paréntese para dicir que coñezo a xente que, por problemas ó mellor físicos, de saúde, cústalle moito falar con claridade, pero cando se cabrean, ai Deus!, sáelles todo clariño e sen erros. A carraxe, a xenreira é mala e sabemos que todos en algún momento temos esa mala hostia que cuspimos de cando en vez ou moi a miúdo)

Feita a paréntese, sigo. Digo que empezou a falar dos gritos, dos berros porque é dos que pensa que o mundo é cada vez máis inxusto (e tanto!), que incluso estamos tocando fondo. Falou dos nenos que están fabricando as zapatillas de Nike ou deses nenos obrigados a matar ós seus propios familiares. Non queda outra que confesar que están matando a súa infancia neste mundo cheo de sen sentidos. Di que o mar é un cemiterio de xente que se arrisca a buscar un novo mundo, de xente que vive con esperanza pero que axiña se afoga nese mar que os traga. Falou dos desprazados, dos que cruzan as fronteiras porque os bombardean e deses aramados que choran sangue. Hai que recoñecer que esta expresión arrabuña, furga un pouco nas entrañas, nas conciencias.

Chus Castro pensa que a sociedade está durmida e confesou algo que eu tamén hai moito tempo que veño denunciando: que o sistema no que vivimos actualmente aínda é máis perigoso có do Paquiño Franco, e iso que seica tivo que bater cos pés no cu acosado polos grises; pero, si, naqueles tempos sabías o que había e ías con tino, con moito tino. E hoxe, que pensas que vives nunha democracia e que podes dicir o que realmente sentes, á hora da verdade, zas, córtanche as ás nun airiño, nun credo.

“Suspiros y gritos” deixa escapar saloucos de amor e tamén berra por un mundo máis xusto e solidario. Son poemas que escribiu desde rapaz e que, chegada a xubilación, dixo que xa era hora de que viran a luz. Á parte de ver a luz, os versos ensínannos un resplandor aínda máis potente. Eles si dan luz neste mundo, por que non, bastante negro, pero no que sempre hai unha fenda, un momento para deixar caer o amor que un leva dentro. Como digo moitas veces: a vida é unha lágrima e dous sorrisos. E non hai volta de folla. A todos nos toca o negro e o branco. Co negro, Chus Castro alporízase e ó mesmo tempo, a causa disto, vólvese solidario e escribe e loita polas inxustizas que ve, que lle saen ó camiño, e sabe que son bastantes. Co branco, o autor vira cara á súa muller e as súas fillas, e confesa sen rubor que se lanzou á aventura do amor con Laura (a súa dona) precisamente en Ourense. A ver!, Ourense, aínda que está metida nun pozo (en todos os sentidos), ten o seu aquel (nas augas?, no río?, na xente?) que pode facer que lle cambie a vida a alguén.

Chus Castro González naceu en Santander no seo dunha familia obreira en 1956. Estudou coma calquera fillo de veciño e sacou as oposicións a mestre. Axiña caeu no colexio público Pablo Picasso (“un colegio de rojos”, como dixo el todo orgulloso), do que foi xefe de estudos e director. Por circunstancias, caeu nunha profunda depresión e de aí a súa “xubilación anticipada”. Logo dese “cuarto escuro” no que estivo metido, volveu ó mundo dos vivos, con ganas enormes de vivir e de seguir facendo moitas cousas, entre elas, seguir escribindo para os que estamos desexando algo seu, pero xa!

Café Brétema da Valenzá. Martes, 16 de maio de 2017

Publicado en La Región o venres, 09-06-2017

VACACIÓNS DESAS AUTÉNTICAS

    Nin fútbol, nin política, nin amaños, nin corrupción, nin asasinatos, nin mortes e nin rabo de gaitas. Esta semana pasada tocaron... vacacións! Si, desas auténticas (porque ata semana pasada xa estiven con elas unha semana e pico e farteime de traballar), desas nas que, por fin, non a rasquei. Non quero pecar de fachendoso, de fanfarruñeiro, pero penso que si as merecía. Non obstante, tranquilos, foi moi pouquiña cousa, tan só cinco días xustos que me tirei, que nos tiramos alá por Aguiño, en Riveira.

A ver, a min gústame máis pola Costa da Morte (practicamente todos aos anos que conseguimos ir algúns días ou incluso só días soltos, adoitamos facelo de Muros para arriba), porque hai menos masificación de xente e porque o mar é máis bravo e a min gústame o mar, non as praias (hai que ir a elas polos rapaces). Este ano se tirei de Muros para abaixo foi a que neses días o tempo non as prometía moi felices e Alán quería bañarse un pouco, a maiores de que empezamos a buscar algo para pernoctar a tan só dous días antes da saída. Todo foi moi ás présas, pero, sinceramente, eu con tal de saír algo (aínda que só fose á serra do San Mamede, por exemplo) xa me conformaba, xa me conformo co que sexa. Son de saír, de ver cousas. Este tamén foi outro dos motivos de buscar máis abaixo de Muros: que é unha zona moito menos coñecida por nós (aínda que, coidadiño, por sorte, xa me pateei toda a costa galega, toda), xa que desa vila ata Fisterra está máis que memorizada. Tamén buscamos moito máis arriba (por Muxía, por exemplo), pero, claro, canto máis arriba, máis fría a auga. E a min dáme igual (o meu é andar e ver paisaxes ou vilas), pero o rapaz... "tamén para non bañarme nada", sentenciou. Acabamos en Aguiño. Unha marabilla: As dunas de Corrubedo, a Lagoa de Carregal e Vixán, o Dolmen de Axeitos, as serras da Curota e da Curotiña na veciña A Pobra do Caramiñal...

BOTAMOS A PERDER A LINGUAXE

    Odio os emoticóns! Entre os anglicismos e eses monecos roñosos están eliminando a nosa linguaxe! Na nosa cidade queren que algúns, con selo característico de Ourense, asomen polos seus guasaps e demais redes sociais. E chámame moito a atención a solicitude dun Carrabouxo. Poida que para Xosé Lois sexa todo un orgullo (e con razón), pero a ver quen se atreve a dicirme que a palabra "carrabouxo" non é fermosa.

Entendo que é máis fácil poñer un moneco que escribir unha palabra tan longa. Pero están simplificando tanto todo que estamos finiquitando a linguaxe. A maiores de que algúns emoticóns son incluso difíciles de entender. Por exemplo, o dos aplausos, non pode significar acaso que che aplauden na cara, ou sexa, que che van dar unhas labazadas? O de chorar; acaso non se chora ás veces de alegría? Non hai Deus que os entenda! Algúns aparecen cun corazón, con dous corazóns, pero desde cando temos dous corazóns?! E que me decides dos bicos. Co bonito que é dicir biquiños! Os emoticóns tiñan que estar prohibidos!

    Finca Fierro. Martes, 25 de xullo de 2017

O SALTÓN LISTO

    Quere o ceo deixar caer lágrimas de orballo pero un saltón proxecta as súas antenas cara ó nordés e aí xa non houbo volta de folla, aí detívose o tempo. Hai saltóns que teñen moito poder disuasorio; deixan que fagas o xesto de cazalos e xusto cando lles intentas botar a gadoupa, zas, son eles os que te deixan cos fociños dunha cuarta. Nesta vida de papalastráns hai saltóns moi listos.

Quere a terra recibir lágrimas de orballo para ter a esperanza de formar unha lagoa; pero un saltón chouta de palla en palla, de herba en herba e forma un pequeno dique nunha caldeira. El quere que a lagoa se forme aí, precisamente aí. Pero tanto o saltón (o listo, se entende) coma os paspáns quedan coas ganas de ver caer lágrimas de orballo. Porque nin tan sequera hai unha nube negra con que alimentar esta seca. O saltón listo baixa as antenas, acocha entre unhas pallas, entre unhas herbas e espera a que, algún día, o ceo cambie o seu estamento.

    Finca Fierro. Domingo, 23 de xullo de 2017

SIMPLEMENTE MARMAÑOU UN CHISQUIÑO

    Todos estamos desexando que chova. Eu quero que chova. É necesario que chova. Pero hoxe (sábado) amoloume que chovese. O de chover é un dicir; simplemente marmañou un chisquiño. Pero o suficiente para non deixarme sulfatar desde a primeira hora da mañá, ou polo menos desde a media mañá.

Tiven que empezar a sulfatar ás catro e pico da tarde, polo que só tiven tempo de dar dous tanques (600 litros), e como a viña me leva 1.200 litros, aínda me quedan outros dous por dar. Que significa isto? Significa que este molgués, mañá, domingo, Deus mediante, vai ter que esquecer o café domingueiro e a lectura dos xornais ata polo menos pola tarde. Espero, confío e desexo que eses dous tanques que me quedan os poida dar pola mañá. A ver se non hai moita orballada e podo empezar polo menos ás dez ou antes das once. En cada tanque emprego unha hora e media xusta, ou sexa, tres horas para o que resta da viña. Non quixera traballar pola tarde. Que é domingo, por Deus, que é domingo.

    Finca Fierro. Sábado, 22 de xullo de 2017

O QUE NON ROUBA... ATRACA OU ESTAFA

    Algúns ata estarán pensando que a xustiza funciona por fin no caso de Ángel María Villar, o presidente da Federación Española de Fútbol. É certo que semella que funciona. Pero faino moi lentamente. Porque, a ver!, non hai que ser un lince para intuír e incluso saber que este home e os seus adláteres xa deberían estar no cárcere hai moitos pero que moitos anos. Non sei, pero imaxino á Federación como unha mafia que leva aí moitos anos instalada e que non hai quen lle meta man. Baixo este prisma, chego á conclusión de que no noso país o que non corre, voa. Moitas institucións, e non digamos xa os personaxes que manexan ou mandan nesas insttitucións, andan a ver quen mete máis man nos petos dos españois. Porque, claro, todo sae de nós. Aquí, o que non rouba... atraca ou estafa. Cada vez estou máis convencido de que "ben burriño son!". Porque non sei roubar. Aínda que queira non sei roubar. E cada vez está máis demostrado que a maioría dos que soben ó poder, a calquera poder, fan uso deste para conseguir máis e máis. E desde que o mundo é mundo, o poder acadouse segundo o poder adquisitivo de cada un, segundo os cartos. Cóntanse cos dedos das mans os que se fan ricos traballando. Eu traballo incluso algúns domingos e nin por esas. Quero ser ladrón para ser rico! Pero non sei roubar. Se lle meto man a algo, seguro que me pillan ó momento.

    A día de hoxe xa se sabe bastante das falcatruadas que cometeu Villar e "os seus cadeliños". Pero eu aínda lle teño máis medo ó que non se sabe. O mesmo, o mesmo que na política, que na corrupción política: que tan só sabemos algo. É triste dicilo, pero hai que repetilo unha e outra vez: vivimos nun país totalmente corrupto. Totalmente. En todos os estamentos... políticos, deportivos, culturais, sociais, provinciais, autonómicos, estatais, infernais, celestiais e o día que nos instalemos na lúa, lunáticos.

    Finca Fierro. Venres, 21 de xullo de 2017

ACOSO ORAL E IMPERATIVO

            Non sei onde lin que o xuíz José Antonio Vázquez Taín comentaba que “non toda labazada é violencia, depende da situación”. Estou completamente de acordo. Por certo, a losqueada refírese a darlla a un cativo. A ver, quen máis quen menos, todos sabemos o que é maltrato. Uns sopapos non creo que sexa maltrato. Estábache eu bo… con todos as que me deu a miña nai. E nin naqueles tempos nin agora mesmo considero que me maltratara. É sabido que a súa intención era educar.

Para min é moito máis maltrato (psicolóxico) a escena que presenciei hai xa anos no paseo do río Barbaña á altura do Paco Paz: pai e fillo (pequeno) en plan facendo estiramentos, ximnasia, deporte xunto a un banco, e nos poucos metros nos que me crucei con eles (eu ía lendo), chegáronme tres ou catro frases do pai para compadecerme do cativo. Na forma en que intimidaba, en que “achuchaba” nel (oralmente) para ser bo, para ser un crack deportivo. Imaxino a angustia do neno ante os imperativos do pai. Un sopramocos doe nese momento, e punto. Un acoso oral e imperativo ten que ser angustioso. É angustioso.

            Finca Fierro. Xoves, 20 de xullo de 2017

BAÑISTAS EN BAÑOS DE MOLGAS EN 1894

            As augas termais de Baños de Molgas están aí desde que o mundo é mundo. O balneario da vila empezou a funcionar no ano 1873, ou sexa, no ano da pera. E 21 anos máis tarde, é dicir, no 1894 xa estaba funcionando a toda marcha e co seu correspondente control estatístico. A proba é que o 28 de outubro dese 1894 asomaba nun xornal da nosa terriña a noticia dos enfermos que concorreron durante a última temporada oficial ó balneario. Un total de 312, que se distribuíron da seguinte maneira: 200 de Ourense, 79 de Lugo, 3 de Pontevedra, 4 da Coruña, 16 de León, 8 de Madrid e 2 de Zamora.

E digo eu que as súas enfermidades serían as típicas que aínda hoxe segue tratando o balneario da miña vila, ou o que é o mesmo, trastornos do sistema nervioso, doenzas da pel, asma, bronquite crónica, sinusite, farinxite e as que creo que son as raíñas desas augas termais: a reuma e a artrose. Certo que algún iría, coma hoxe, tan só a descansar, a relaxarse ou a combater o estrés (imaxino que naqueles tempos tería outro nome, por exemplo, a tensión). É igual; buscaban a tranquilidade, e punto. En Baños de Molgas haina.

            Finca Fierro. Martes, 18 de xullo de 2017

PENSAMENTOS QUE FURGAN

            Canta ansiedade xunta nunha man que se pecha e nun xesto no que se debuxa un momento eterno. Cada quen que lance as pregarias ó vento e despois de cada oración, que os asubíos leven o ritmo por entre os codesos da Costela ou por entre as xestas do monte Medo. Cantas olladas de orballo caeron sobre un carro cheo de señardade, que deixaba escapar a súa cantiga dun eixe de carballo. Canto máis esterco se cargaba mellor cantaba o carro. Cantas máis viaxes facías, máis opcións había de que unha vida labrega fose raíña por un día.

Tempos que aniñan na fervura dun instante. Vida que vai e vén por entre as airas de Baños de Molgas e as carreiras da nostalxia. Camiños que levan ó parladoiro da burga, mentres uns caldeiros de auga quente son fieis testemuñas de que houbo un tempo no que a infancia ía moito máis alá dunha simple veciñanza. Canta ansiedade xunta nuns pensamentos que furgan nun pasado inmenso, miserento ás veces, pero feliz sempre. Baños de Molgas, na lembranza.

            Finca Fierro. Sábado, 15 de xullo de 2017