O ESPELLO DO TEMPO

Fotos. Hai fotos que fan asomar os recordos. As fotos son o espello da memoria. Fotos que emocionan. Fotos que asombran. Fotos que fan rir. Fotos que enchen de nostalxia. As fotos son o espello do tempo. Fotos vellas. Belas fotos. Fotos en branco e negro. Fotos daqueles tempos. Daqueles nos que practicamente ninguén tiña unha cámara. As que vas atopando de rapaz foi porque alguén “do estranxeiro” chegaba á vila cunha cámara e se lle caías ben, retratábate. Fotos en cuadrilla. Fotos en familia. As fotos son o espello da lembranza.

Fotos en color. Fotos nas que asoman xente que xa non está. Bagullas nos ollos. Fotos que amosan as modas dos anos 60 e 70. Fotos de bebés regordechos. Fotos de mozos melenudos. Fotos de coletas por enriba das orellas. As fotos son o espello da morriña. Fotos de xente que queres. Fotos de persoas que amas. Que amaches. Que amarás. Fotos bonitas. Fotos raras. Fotos, agora, a darlle cun sacho. Porque agora si queda todo retratado. Parece unha loucura. Pero, co tempo, esta loucura tamén será bonita. Porque amosarán o pasado, amosarán os recordos, amosarán os soños. As fotos son o espello dos anos. O espello do tempo.

Finca Fierro. Sábado, 31 de marzo de 2018

O METÍLICO EN BAÑOS DE MOLGAS

Din que a avaricia rompe o saco. A avaricia de Rogelio Aguiar Fernández, natural de Rebeño (Pontevedra), pero dono de Bodegas Aragón de Ourense rompeu vidas humanas. Por culpa do alcol metílico. O alcol metílico ou metanol ou alcol da madeira ou alcol de queimar é un líquido volátil, incoloro e soluble en auga e outros disolventes. Trátase dun produto de uso industrial para a elaboración de disolventes, líquido limpaparabrisas, lacas, vernices, produtos plásticos, explosivos, etc. Rogelio Aguiar mercouno a 9 e 12 pesetas para, ó mesturalo co alcol etílico de 96º ou vínico, vendelo a 15 e a 16, cando na realidade este último estaba a 30. Negocio redondo. A primeira noticia descubriuse no marzo de 1963 na poboación de Haría, en Lanzarote, cando unha doutora farmacéutica sospeitou que algo non cadraba na morte de tres veciños e doutros dous que quedaron cegos. En Galicia, bastante antes xa houbera varias mortes que os profesionais sanitarios e as autoridades non relacionaran ou non investigaran ben.

Unha desas mortes caeu no concello de Baños de Molgas, máis en concreto, en Santa Eufemia. Foi a de Aníbal Capelo Sobrino, que faleceu o 12 de maio de 1963, deixando viúva e catro fillos menores de idade. En total seica foron 51 falecidos (13 na zona do Carballiño) e 9 persoas cegas, aínda que a cifra real pode contarse incluso por millares. Porque... estaba visto!, o ministro de Información e Turismo, don Manoliño Fraga, axiña tratou de diminuír o impacto mediático contra o réxime franquista, póndolle máis que pegas ás publicacións en prensa e na radio. Logo, para máis aquel, no xuízo que tivo lugar en 1967 contra 11 procesados, caeron unhas penas ridículas, entre 1 e 20 anos de prisión e indemnizacións que alcanzaban case 20 millóns de pesetas. E como a xustiza no noso país sempre foi como foi (sempre é como é), ningún dos condenados cumpriu máis de seis anos de cárcere, e como se declararon insolventes, ningunha vítima ou familiar recibiu nada de nada. Como se adoita dicir, marcharon coma se tal cousa, marcharon coma o peido do cu.

Finca Fierro. Venres, 30 de marzo de 2018

MATRIOSKAS CHEAS DE HISTORIAS E SOÑOS

As historias, xeralmente, cóntanse nos libros. As historias, antigamente, contábanse xunto ás lareiras ou nos lavadoiros ou nas burgas, coma por exemplo na de Baños de Molgas. As historias, hoxe en día, tamén se poden contar sobre un escenario e... e con música. Con música hai que recoñecer que quedan incluso máis lindas. Tanto que, segundo che van degrañando o argumento, o ritmo musical lévate sobre nubes de algodón nas que caen sempre con delicadeza os soños que che producen a propia historia.

O venres, 16 de marzo, ás oito da tarde/noite, e sobre o escenario da Casa da Cultura Manuel María de Barbadás, dúas mulleres, Marta Ortiz e Sofía Espiñeira, subíronnos a esas nubes de algodón co seu espectáculo “Matrioskas”, que, como supoñeredes, versa sobre esas historias que a Marta se lle deu por debullar e a Sofía por marcar o ritmo das mesmas coa súa guitarra. Por certo, cunha simple guitarra e unha voz melosa ás veces, retranqueira outras, e simpática sempre, encheron o salón de actos con soños que nos fixeron soñar.

Non obstante, quen empezou a falar realmente foi a guitarrista Sofía Espiñeira cunha historia que nos levou a Bergondo, onde, seica, nas noites de San Xoán hai a costume de queimar prendas obsoletas e as máis vellas do lugar, retranqueiras elas, queiman as bragas. Emporiso, Sofía fixo unha canción para queimar os pensamentos vellos. Pero prometo que a súa canción nunca se converterá en cinsa; é bonita de verdade.

No segundo tema xa é Marta a que toma a palabra e descubrimos unha historia fermosa pero co seu aquel profundo cando fala da emigración dos seus, da súa nai, desde Andalucía ata Terrassa. Usaba o acento andaluz para adxudicarlle diversión ó conto, aínda que a emigración non sexa un tema para dar saltos de alegría. Axiña chegou outro conto, perdón, outra historia, porque “na miña casa non se contaban contos, pero na miña casa había historias”. A que pasou a contar nin era retranqueira nin tan sequera simpática, usase os acentos que usase. Era unha historia dura que, grazas á burra da súa bisavoa, acabou sendo fermosa, pero polo medio houbo que pagar un prezo moi alto: a "marcaxe" do típico señorito daqueles tempos. Ai aqueles terratenentes!, que, aínda que non tivesen dereito, cobraban ben cobrado; cobraban o dereito de pernada. E o que era peor, ás veces coa complicidade incluso familiar da “marcada” e non digamos xa da propia sociedade. Moi triste e moi duro.

As matrioskas gardan historias caladas e moitos desexos. Pero Sofía e Marta, Marta e Sofía abren esas matrioskas e espallan ó mundo esa riqueza acochada, escondida para que saibamos que as hai grandes e pequenas e cheas de cores. Sen as cousas máis pequenas xamais fariamos as cousas máis grandes.

A pesar de que toda a súa familia é andaluza, Marta Ortiz naceu en Terrassa (Barcelona). No 2005 chegou a Galicia por unha bolsa de estudos e dous anos máis tarde volveu para quedar definitivamente na nosa comunidade. O de quedarse hai que agradecerllo a Brais das Hortas (deste xa falei no Testemuñas co que homenaxeei a Blues do País), que foi o que primeiro lle puxo notas musicais ás súas palabras. Axiña formaron Tropa de Trapo e patearon escenarios con contos e con música.

Sexa en compañía, sexa soa, Marta Ortiz non para e realiza diversas actividades de animación á lectura e obradoiros de teatro, expresión corporal en Barcelona e na nosa terra, principalmente en escolas de infantil, primaria, en bibliotecas, nas feiras de libros e onde lle cadre. É unha bule bule que busca contos nas historias da súa familia, nos que mestura realidade e ficción practicamente a partes iguais.

Sofía Espiñeira naceu en 1986 na vila de Mugardos, A Coruña, e na que pasou toda a súa infancia e adolescencia. Xa desde pequena tivo auténtica devoción pola música polo que axiña se meteu no Conservatorio Profesional de Música de Ferrol para empezar co clarinete. De seguido pásase á guitarra e a cantar. Anos máis tarde cursa estudos de xornalismo na Universidade de Santiago para rematalos en Rennes, Francia. Ó rematar a carreira pasa un ano na Escola Navarra de Circo Oreka, en Pamplona, que lle dá os coñecementos necesarios para comezar a súa andaina profesional nas artes escénicas. Instálase en Santiago no 2010 para empezar a traballar na compañía de teatro e monicreques Titereficciós.

O mesmo que Marta, Sofía Espiñeira buliu polos escenarios da nosa terra con proxectos de danza, teatro e música. No mes de abril de 2015 gana un certame de canción de autor en Teo e iso permítelle gravar o seu primeiro disco. Empeza así, realmente, a súa carreira de cantautora. Un ano máis tarde xúntase con Marta e con Brais para formar a citada Tropa de Trapo. “A hora azul” é o seu primeiro espectáculo de contos e música para o público adulto. E na Casa da Cultura de Barbadás acaban de deixarnos un feixe de historias e melodías, de soños e de realidades, de medos e desexos, de liberdades e de represións. Un feixe cheo de matrioskas vestidas de cores.

Café América de Celanova. Mércores, 21 de marzo de 2018

Publicado en La Región o venres, 30-03-2018

SEN PRÉSA PERO SEN PAUSA

Sen présa pero sen pausa camiño pola carreira do esquecemento. Non quero esquecer. Quero gardar na memoria todo o que fixen e que non valeu para nada. Cantas cousas facemos inutilmente! Quero bailar un tango sobre a cancela dun portelo e unha muiñeira ulindo a flor do salgueiro. Pensaba que se collía polo camiño do medio todo iría ben e que ó final do mesmo atoparía a nostalxia sentada na rama dun castiñeiro. Alí tan só estaba o silencio e unhas enredadeiras rabuñando na pel dun sabugueiro. Que difícil é buscarlle os tres pés ó gato. Pero que bonito cantar desde o alto dun campanario. Sen présa pero sen pausa vou pola raia dereita dunha entelequia, dunha quimera. Sei que todo chegará. Todo chegará. Cansado de dar un paso detrás doutro deixo que toda a miña conciencia sente sobre o mazadoiro, sobre o asentadoiro dos soños. Que bonito é soñar esperto! Tan bonito como aboiar por entre as liñas dun pensamento. Queren algúns pensamentos saltar ó aire para que os leve o vento. Co quentiños que están dentro! Sen présa pero sen pausa cheguei, por fin, á meta dunha realidade que foi, que é: a de vivir. E vivo en min. E son feliz.

Finca Fierro. Xoves, 29 de marzo de 2018

QUE BONITO É O UNIVERSO!

Quero que o universo se pare para poder contar as estrelas. Xa sei que me levará tempo, pero teño todo o tempo do mundo. Quero que a realidade se mesture coa ficción dun conto real. Sabemos que hai contos que maman da realidade e que crecen dos ruxerruxes que se soltan nos faladeiros. Non hai como vivir en silencio; alá, na fin do universo. Teño que subir, entón, á realidade dunha nave espacial que viaxa impulsada por un ascensor de latexos compartidos dun soño eterno... e bonito.

Quero seguir o ritmo dunha trompeta que non soa, pero os meus pés non paran de bailar cando aterran nos planetas, en todos os planetas. Quero sentir o silencio que sei que está moito máis alá do universo. Dáme silencio e un sorriso para alcanzar a gloria eterna. Aí está xa a nave espacial que me levará polos outeiros dos meteoritos e polas cores do arco da vella. Que bonito é o universo! Ese universo irreal que se debuxa unha e outra vez cando deixo caer a cabeza nunha almofada chea de morriña e de nostalxia. Quero que a realidade pouse nese mazadoiro da memoria que, logo de chegar ó derradeiro planeta, se volva un recordo real para sementalo en todas as estrelas. Que bonito é o universo!

Finca Fierro. Mércores, 28 de marzo de 2018

O FILLO DA DEMETRIA

Alí estaba o fillo da Demetria argallando o que facer polo que lle quedaba de tarde. O fillo da Demetria sentara ó lado do canastro e de cando en vez asubía unha canción que nin tiña ritmo nin compás. O fillo da Demetria pódese dicir que non tiña nome. Ata dubido que os seus propios pais souberan o seu nome real. Porque o fillo da Demetria foi de toda a vida O Fillo da Demetria. Os seus pais chamábanlle fillo, simplemente. Ou neno. E os veciños, o dito: O Fillo da Demetria.

O rapaz era tan moreno que semellaba negro. O rapaz semellaba negro porque traballaba de sol a sol nas leiras dos seus pais: arándoas, cavándoas, sementándoas e sempre coas vacas dun lado para o outro. O fillo da Demetria non quixera estudar nin quixera traballar na construción nin quixera marchar para o estranxeiro; tan só quería andar de nugallán. Pero cando o coñecemento soubo ler nas liñas escritas da súa vida, non lle quedou outra que arrear ou quedar de esmoleiro. Dedicouse á agricultura, á mala agricultura galega. E alí estaba, sentado á beira do canastro argallando nin el mesmo sabía que. O fillo da Demetria axiña deixou de asubiar porque nin sabía que estaba asubiando. Afirmouse nun pé do canastro, ergueu e marchou para a súa casa.

Finca Fierro. Martes, 27 de marzo de 2018

A VIVIR QUE SON DOUS DÍAS!

Non sei nada do verso escrito que se pasea polo poema sen título. Non sei nada do que anda para adianta nin do que vai para atrás. Só sei que a vida pasa. Que o vento pasa. Que o tempo non se detén. Ou como dicía aquel: todo pasa e esvaece, soamente ti, recordo, te eternizas. Non sei nada do chiscar de ollo cando a lúa se amosa na súa fase chea. Desde sempre, a lúa sorrime e chíscame o ollo esquerdo.

Non sei nada dos recordos que viaxan ata o infinito e máis alá. Normal, foron tan lonxe que non conseguen regresar e xa me esquezo deles. É unha tristura moi grande esquecer os recordos. É case como non lembrarme do asubío que lle lanzaba ó meu Uriarte nas mañás do monte Medo ou nas tardes do monte de Pinouzos. Non sei nada desa xustiza que actúa coma eses cochiños teledirixidos. Hoxe está teledirixida polo interese duns cantos tan só. Non sei nada do parágrafo que enche unha páxina sen contar nada. Só sei que a miña vida é unha novela na que non hai capítulos e na que, hoxe, aínda non hai punto final. Só sei que cando miro o título sorrío e na solapa escribo: a vivir que son dous días! Ou como dicía outro máis: só sei que non sei nada.

Finca Fierro. Sábado, 24 de marzo de 2018

LUIS LAORGA, O PAI DA CRIATURA

Cada vez que penso no colexio dos Milagres ou cada vez que vexo o seu inmenso edificio, a carraxe quere apoderarse da miña mente porque se me vén unha e outra vez á cabeza o abandono do mesmo. E intúo que, co tempo, toda esa impresionante construción acabará caendo. Como alguén non bote man del acabará sendo pasto do esquecemento, será borralla en moitos metros cadrados. Leva parado 28 anos, desde 1990, máis xa dos que foi de utilidade, que se non erro, foron 21 anos. Xa que no 1965 realizouse o proxecto e a súa construción abarcou de 1966 a 1969, ano da súa inauguración. Fun un dos que o inaugurou. Naquela época foi un dos proxectos máis emblemáticos e máis sorprendentes de toda a provincia de Ourense. Consta de cinco zonas bastante diferenciadas. A zona residencial conforma un eixe lonxitudinal de tres alturas. A zona central ten dous corpos tamén diferentes; no centro, o salón de actos e a igrexa, e no extremo da zona central están a cociña e o comedor. Noutra zona están as aulas formadas por cinco bloques de dous andares cada un. Ó lado do comedor e da cociña outro bloque de maior altura destinado a vivendas. E xa non digo nada sobre a parte traseira do edificio, co seu campo de fútbol, as súas pistas de atletismo e o tamén sensacional -para aqueles anos- pavillón deportivo, co seu frontón incluído.

Todo moi chulo, pero moi pouquiños saberán quen foi realmente o que levantou esa obra para que eu, hoxe, trema de medo pensando en que todo iso se virá abaixo. O arquitecto Luis Laorga Gutiérrez naceu o 5 de xaneiro de 1919 en Madrid e aí morreu tamén o 5 de novembro de 1990 (espero que non fose á causa do desgusto polo peche da súa criatura). Non era calquera arquitecto, pois no 1946 acadara o Premio Nacional de Arquitectura, xunto con Francisco Javier Sáenz de Oiza. Luis Laorga dá para moito máis, pero o espazo é o que é. Queda darlle as grazas por esa obra que, aínda confío, alguén bote man dela.

Finca Fierro. Venres, 23 de marzo de 2018

CHOVE SEN ESCAMPAR

Chove. Chove sobre a conciencia dun pobo. De que pobo? Temos un pobo amorfo, estancado. Somos un pobo que se non pechamos os ollos, acochamos a cabeza como as avestruces. Chove. Chove sobre o pensamento ferido dun home que quere ir máis alá do institucionalizado. Non podes ir máis alá! Non te podes botar do rego! Nin tan sequera dos regos torcidos.

Chove. Chove sobre o espírito maligno das normas que poñen uns cantos. Os máis espelidos, os máis desvergonzados e os máis semideuses. E nós, pobres infelices, deixamos que a tunda de paus nos caia sobre as costas e sobre esa intelixencia que pensabamos que tiñamos. Somos burriños de carga! E moi pobres de espírito. Chove. Chove sobre o latexo dun sentimento. Dun sentimento calquera... menos o político. O sentimento político que quede achantado, oculto porque pode mancar na intelixencia dun corrompido. Menos mal que o noso pobo é santo... e bendito! Chove. Chove a máis chover. Chove sen escampar. Para que a negrura da tarde non deixe ver máis alá dun interese, dun proveito. Non vaia ser que alporicemos o galiñeiro. Chove. Chove sen escampar sobre a conciencia dun pobo. Deixa que chova. Máis vale estar asolagados que descubrindo novos horizontes. Chove. Pois se chove que chova. Chove, chove e a xente non se move. Así de sinxelo.

Finca Fierro. Venres, 23 de marzo de 2018

SERGIO VENCES, FILÓSOFO COMPROMETIDO COA VERDADE

SERGIO VENCES FERNÁNDEZ, O FILÓSOFO (La Región)

A filosofía. Nunca me gustou a filosofía. Quizais porque na miña época había outra forma de estudar. No meu caso aínda peor, pois creo recordar que cando a estudamos foi xa en 6º de bacharelato e eu fíxeno nun libro de meu irmán Manolo, que me leva oito anos (xa sabedes que, agora, os libros non valen dun ano para outro). Daquel libro non entendía nada. E de toda a materia só se me quedou unha cousa que nos dixo de palabra o padre Graña: “a sorte non existe; as cousas son ou non son”. Máis ou menos. A ver, si, sei quen é Sócrates, Rousseau, Platón e Kant, pero despois están eses alemáns que teñen apelidos impronunciables e, claro, quítanche as ganas de furgar no mundo filosófico. E menos mal que apareceu por aí o libro “El mundo de Sofía”, de Jostein Gaarder, que durante un tempo me fixo pasar moi boas tardes e chegando a amar incluso a filosofía.

Por desgraza ese parágrafo xa non o pode ler Sergio Vences Fernández, que, o máis seguro, sería que esbardallase dos meus entendementos filosóficos. E con razón. Porque Sergio Vences si foi un auténtico filósofo e un gran personaxe cultural que eu, tamén por desgraza, descubrín hai pouquiño. E de forma casual: fochicando pola Internet buscando datos ou cousas do meu Baños de Molgas.

Porque Sergio Vences Fernández naceu en Baños de Molgas, máis en concreto en Vilariño de Lama Má o 22 de setembro de 1936. Era o quinto de seis irmáns; cinco homes e unha muller. O pai de Sergio pódese dicir que era un home adiantado ó seu tempo, xa que sempre quixo que todos os seus fillos estudaran, e nos anos 30 iso xa tiña mérito de carallo. Ata quixo que a única filla o fixera tamén (muller estudando naqueles anos... uff), polo que a quería meter nas monxas, mais a delicada saúde da dona da casa e a situación de ter cinco homes á cargo, máis o marido (que non axudan nada nas labores, nas tarefas das casas, e dígoo por experiencia), non lle quedou outra que deixala a cargo do fogar. Os homes si que se dedicaron a estudar. Xunto ós curas, claro. E algúns saíron sacerdotes, pero Sergio...

Pero Sergio Vences non quixo cantar misa e fuxiu porque non soportaba ós da sotana. Marchou para Madrid e alá se matriculou na Universidade ó mesmo tempo que facía o servizo militar. Estudaba dúas carreiras a un tempo: filosofía e dereito, aínda que esta deixouna logo de tres anos “porque non lle atraía nada”, segundo me confesou unha sobriña súa. Sergio coñeceu a unha alemá e para ese país marchou. Ela fíxose profesora de instituto e el foi lector de español nas universidades de Colonia e Duisburgo entre 1969 e 1983. Tamén foi redactor, locutor e tradutor para Radio Nacional de Alemaña para o Exterior, motivos polos que entrevistou a grandes persoeiros como Camilo José Cela, Madariaga, Halffter, Labordeta, Buero Vallejo e Arrabal, entre outros.

Cando escribiu o seu libro “La voz y el caminante”, foi Cela quen llo publicou. Quixo probar sorte na universidade de Santiago, pero como non se atopaba a gusto, volveu axiña para Alemaña. Mais ó divorciarse, volveu outra vez para a capital de Galicia. E como seguía sen se acomodar en Santiago, optou por largar definitivamente para a universidade da Coruña, onde volveu casar cunha profesora de maxisterio.

Segundo palabras dun colega seu, Sergio Vences Fernández “era todo un personaxe transgresor, provocador, burlón, sarcástico, crítico e denunciante das normas sociais e das limitacións ó home, cidadán do mundo”. Bo coñecedor e amante da literatura, publicou libros de poesía (a citada “La voz y el caminante”, 1969, e “De la memoria al sueño”, 2003); narrativa (“Nas profundas augas do esquecemento”, 2011, que se refire ó río Arnoia e é algo así como unha autobiografía); ensaio (“Los caminos de Martin Heidegger. Filosofía del lenguaje en el siglo XX”, 1993, e “Vislumbres de utopía”, 1995); e teatro (“Platón suspende la selectividad”, 1994). Esta obra chegou a representala no teatro Rosalía de Castro da Coruña cun grupo de alumnas e alumnos. O texto critica as probas de acceso á Universidade de forma provocadora e con moita retranca.

Sergio Vences colaborou así mesmo en diversas revistas e xornais, como Romanische Forschungen, Papeles de Son Armadans, La Nueva España, El Correo Gallego, El Ideal Gallego, La Opinión, etc. Chegou a traducir a Dietrich Bonhoeffer, Frederik Hetmann e Edmund Husserl.

A Universidade da Coruña rendeulle unha homenaxe en 2006 co libro “Pensar en tiempos de oscuridad”. Sergio Vences Fernández faleceu o 20 de decembro de 2012, á idade de 76 anos, na máis completa intimidade. Este Testemuñas é a miña homenaxe a un filósofo e escritor molgués que se distinguiu polo seu compromiso cívico coa verdade e que fixo do sarcasmo a súa bandeira.

Café Paladium da Valenzá. Domingo, 18 de febreiro de 2018

Publicado en La Región o venres, 23-03-2018

DÍA MUNDIAL DA POESÍA

Día mundial da poesía. O verso pousa no asubío dun poema e o poema cae, mansamente, na señardade dun momento. Quero sentar co silencio e deixar que a vida pase por enriba dun rego, de moitos lindeiros. Quero abrir o peito para que unha estrofa se acoche por entre as pallas dun palleiro. Xa está a poesía bailando na cama dos sentimentos.

Día mundial da poesía. E o saxo de Coleman Hawkins péchame os ollos para que o silencio duns versos se debuxe nesta noite chea de pensamentos. Versos que van e veñen, latexos que brincan polo monte Medo e o poema enteiro pousa sobre a sinfonía dun neno. Dun neno que foi. Dun neno que é. Só o tempo escribe os momentos nos que a melancolía dun soño acouga sobre as tellas dun canastro, de cando a algarabía dunha tarde disimulaba a pobreza dunha infancia, pero dunha infancia feliz. Día mundial da poesía. Ritmo musical no poema que se está escribindo. Luz de candil na noite en que os folgos quedan aí, sentados á beira do soneto que conta a circunstancia do que puido ser. Houbo un tempo en que todo era poesía: o ruxerruxe dun latexo, o silencio dun momento, o afogo dun sentimento e o berro de moitos versos. Día mundial da poesía.

Finca Fierro. Mércores, 21 de marzo de 2018

QUE SE SUSPENDAN AS LIGAS!

A violencia non aniña no fútbol. A violencia aniña nas entrañas de cada un. Un episodio máis do demo que levamos dentro: agora foi en Lugo, en Meira, onde o adestrador local (que seica estaba nas bancadas por estar sancionado; ollo ó dato, xa estaba sancionado, e digo eu que por algo sería), unha e outra vez lanzoulle ameazas e insultos racistas ó árbitro.

Este, como a cousa pasaba xa da raia, fixo comparecer a Garda Civil. Mais a benemérita tampouco debía estar para lerias, pois segundo reflicte o pobre árbitro na acta, o energúmeno adestrador seguiu arre que arre (claro, coma un burro) cos seus insultos, ameazas e incluso acometidas ata o punto de que o tiveron que agarrar e apartar varias veces de xunto o árbitro. Pregunto eu: para que foi a Garda Civil? A ver se dunha vez por todas os árbitros se levantan en pé de guerra e mandan ó fútbol ó carallo. Gústame o fútbol, amo o fútbol e son un fanático do fútbol, pero entendería perfectamente que se suspendesen todas as Ligas por falta de arbitraxes. Veña, home, que xa está ben! Non lles chega con que haxa 22 tíos intentando enganalo e mirándoos de mala maneira, senón que aínda teñen que asomar bestas dando couces ou parvos montando o espectáculo.

Finca Fierro. Martes, 20 de marzo de 2018

OS DÍAS AFOGADOS: UN BERRO DE DIGNIDADE

Cada vez que vexo ou escoito a palabra encoro asoma á miña cabeza o de Castrelo de Miño. Só ese. En primeiro lugar, porque me impresionara o libro “Morrer en Castrelo de Miño”, de Xosé Fernández Ferreiro. En segundo lugar, porque despois, co tempo, acabei casando alá, nese concello. E en terceiro lugar, porque non hai moito que escribín tamén un Testemuñas da Memoria sobre ese pantano. Pero eu ben sei que estamos cheos de embalses. Son famosos aqueles NO-DOS que, por lei, se proxectaban nos cines antes das películas e nos que saía unha e outra vez o Xeneralísimo inaugurando presas. Franco inauguraba encoros a darlle cun sacho. Pensas entón que eran outros tempos, que era o que había, é dicir, unha ditadura tal que lles importaba un carallo o afogar aldeas ou fundir á xente que devecía vendo como as súas posesións, as súas vidas! remataban naquel recanto asolagado.

Pero resulta que chegou a democracia e un pensaba que aí remataban xa esas loitas, eses crebacabezas por unhas posesións que eran túas, nada máis que túas e que, porque si, arrebatábanchas. Mal pensado. Chegaron os anos 80 e 90 e seguiron facéndose encoros. Como o de Lindoso, en Portugal, que anegou, claro, cinco aldeas ourensás: O Vao, Buscalque, A Reloeira, Lantemil e Aceredo. Certo, o embalse de Lindoso xa empezara a ser rumor no ano 1928. Ou sexa, desde ese ano, varias xeracións viviron coa angustia desa futura obra. Que chegou. Claro que chegou. Fíxoo o 8 de xaneiro de 1992 cando cerraron as comportas da presa. Hai xa 26 anos.

Estes dous parágrafos veñen a conto porque o xoves, 18 de xaneiro, na libraría Eixo de Ourense, ás sete e media da tarde, presentouse o documental cinematográfico “Os días afogados”, dirixido por César Souto e Luis Avilés. A presentación correu a cargo deste último, do produtor Iván Patiño e o veciño Paco Villalonga. Tal veciño case se pode dicir que foi o impulsor deste documental, o nexo entre as imaxes e a realidade.

Todo empezou cando o outro director, César Souto, tivo que cubrir unha pequena reportaxe para a Televisión de Galicia -na que estaba empregado- sobre precisamente o asolagamento da aldea de Aceredo. Axiña lle contaron que seica había un señor que debía ter o demo de documentos, principalmente visuais, porque sempre andaba cunha cámara desas de 8 mm. gravando de aquí e de alá desde os anos 60, desde que xa se intuía que “a cousa do encoro” agora si que ía en serio. O tal señor era Paco Villalonga. César logo viu que alí había moito máis que unhas simples imaxes de paisaxes e paisanos, do paso do tempo e das actividades. Intuíu tal potencial brutal naquel material doméstico que soubo ó instante que iso había que transformalo en toda unha linguaxe cinematográfica.

César Souto contactou con Luis Avilés e como este tamén viu o que se acochaba naquelas imaxes, naquelas gravacións caseiras, puxéronse mans á obra. Viron tal magnitude neses documentos históricos que tomaron o asunto con calma pero sen tregua. A proba é que lles levou catro anos rodar este documental que, aseguro, amosa un marabilloso retrato de amor pola terra e nos fai estremecer con eses berros de dignidade e afouteza desa xente, da nosa xente. Rodaban nas fins de semana e nas pontes nas que non traballaban.

Quixeron narrar o drama con obxectividade, pero recoñecen que lles custou unha barbaridade porque, unha e outra vez, as emocións emanaban da maioría das imaxes. Non é prato de gusto saber, ver ou sentir como os veciños, nos seus novos domicilios, ó abrir as súas ventás se atopaban coa derrota máis absoluta. É triste ver ós veciños de Buscalque como contemplaban o asolagamento da súa aldea, pois, para máis aquel, tan axiña como pecharon as comportas da presa, empezou a chover con intensidade e durante toda unha semana, polo que nin tempo tiveron de recoller todo. Para acabar de rematala, algúns incluso contemplaron como se afogaban os seus propios animais. Iso é moi forte.

“Os días afogados” está tan ben que se pode dicir moi perfectamente que “por onde pasa, alaga, arrasa” a base de premios e de estreas, de proxeccións. Non calquera documental consegue estrearse nas salas comerciais. Esta marabilla estreouse por toda España e na nosa Comunidade fíxoo... en sete salas!, que son moitas salas para un documental.

César Souto Vilanova naceu en 1975 en Noia. Licenciouse en Periodismo na Universidade de Santiago. No 1998 empeza a traballar na Televisión de Galicia cubrindo información para diversos espazos da cadea. Desde o ano 2006 dedícase máis á realización de reportaxes sobre varios aspectos da actualidade política e social galega, española e internacional, primeiro no programa “REC cámara” e despois no espazo “Reporteiros”.

Luis Avilés Baquero tamén naceu en Noia. Formouse en dirección e montaxe no Centro de Estudos Cinematográficos de Cataluña. Dirixiu para a TVG os programas “Criaturas” e “Casados”. Tamén realizou a curtametraxe “A subela”, no 2003, que a Xunta de Galicia elixiu para difundir o audiovisual galego. Director da película “Retornos” -producida por Vaca Films no 2010-, que pasou polos festivais de Montreal, Valladolid e Sao Paulo, entre outros. Foi finalista do Goya ó mellor director novel.

Café América de Celanova. Mércores, 31 de xaneiro de 2018

Publicado en La Región o sábado, 17-03-2018

LADRÓNS POR AVARICIA

Se alguén rouba produtos de alimentación, podemos pensar que, a fame, ás veces, provoca pecados mortais. Pero se dúas persoas de distintas aldeas se xuntan para roubar produtos de alimentación, aí xa case pensas que non é por fame, que é por avaricia, que é para vender os produtos e sacar tallada. Contan as crónicas que no mes de xaneiro de 1910 a benemérita de Maceda detivo a Benito Iglesias Bouzo, natural de Sobradelo, en Xunqueira de Ambía, e a Jovino Quintas Lemos, de Almoite, en Baños de Molgas. Seica os pillaron coas mans na masa roubando castañas, millo e centeo.

A quen llas roubaron? Pois xeralmente róubaslle a alguén que coñeces, porque sabes que ten tal ou cal produto. Neste caso non podía ser doutra maneira, e así foron dereitiños na procura dos citados produtos pertencentes a Remigio e Generoso Diéguez e a algún outro veciño máis de Almoite. Normal, Jovino sabería ben onde había que roubar. Claro que non contaron con que a garda civil é moi lista e moi espelida. Convictos e confesos non lles quedou outra que ingresar no cárcere e a expensas do xuíz municipal de Baños de Molgas.

Finca Fierro. Domingo, 18 de marzo de 2018

AQUELAS SI ERAN CRECIDAS!

Botamos unha semana na que as redes sociais e diversos medios de comunicación non deixaron de amosar imaxes sobre as enchentes dos ríos galegos. A verdade é que dá gusto ver as crecidas dalgúns ríos, logo de tanta seca. Pero non sei se é precisamente porque agora, a causa das redes sociais e das cámaras fotográficas dos móbiles, asombrámonos por calquera cousiña de nada. A ver, os desbordamentos dos ríos estes días foron, simplemente, “unhas crecidiñas de nada”. En algúns xornais apareceron fotos do río Arnoia ó seu paso por Baños de Molgas e semellaba que nunca se vira tal. A crecida cubriu a burga e bordou un pouco por xunto á pasarela dos campos de tenis e xa foi como se se acabara o mundo. Repito: iso foi “unha crecidiña”.

Lembro enchentes que case daban arrepío. A mediados dos anos 60 do século pasado, un día que ía á escola, vin como quedaban tan só tres chanzos da ponte nova para que a auga cruzase a estrada. E aquelas crecidas que afogaban os vestiarios e o bar do parque Ansuíña eran practicamente anuais ou incluso dúas ou tres veces ó ano. As casas que estaban na Cagalla pasaban a noite á espreita, ó axexo porque a auga tíñana alí á súa mesma beira. E xa ninguén facía intento de pasar con algunha besta (moito menos cun coche) pola pista que vai a Os Milagres, porque A Pitediña, Os Campos e leiras colindantes eran un auténtico mar de auga. Incluso a caldeira da carreira da Lama se volvía auténtico río que se mesturaba coas augas do Arnoia á altura dos Campos. Unha simple caldeira o que armaba! Aquelas si eran crecidas! As de agora tan só son obxecto de móbiles para poder colgar no feisbuq. Non obstante, oxalá queden en “crecidiñas”, que é suficiente para ver con nostalxia un río e sen facer moito dano.

Finca Fierro. Sábado, 17 de marzo de 2018

O ASUNTO ESTÁ...

O asunto está en que teño que acender o ordenador e poñer música. Acendo o portátil e no youtube busco o álbum “Une rencontre historique”, de Charlie Parker, Dizzy Gillespie e Thelonious Monk, para escoitalo e para subilo ó facebook. Vaia trío! Escoito a música mentres escribo.

Agora o asunto está en completar o relato canto antes porque a película nocturna está aí, ó virar na esquina, xusto ó saír ó corredor da casa para virar á dereita, onde teño o salón e un sofá no que me acomodo como Deus manda (nestas noitiñas de inverno cunha mantiña sobre as pernas) e entón si, entón xa os soños se apoderan de todo o meu ser. Aínda que hai veces que no canto de soños son auténticos pesadelos, auténticas trangalladas cinematográficas que as vexo porque hai noites nas que non proxectan nada decente. O asunto está en que o jazz deses tres monstros si que me transporta a eses soños que quero soñar. Mentres todos eses marabillosos acordes se me meten polos oídos, lembro que o asunto estivo na neve que quixo caer e caeu pola mañá por toda a comarca de Maceda. Folepas gordas, grandes, inmensamente brancas, marabillosamente fermosas que non callaron moito por culpa da humidade e da chuvia. E agora mesmo, o asunto está en que xa rematei.

Finca Fierro. Venres, 16 de marzo de 2018

NON DAR O SANTO PARA A VELA

Fabián Trabada Meira sentou á beira dos canastros da aira do Forno, acendeu un cigarro e pensou na herdanza que acababa de recibir dun tío que non coñecía, dun tío que emigrara, xusto cando el nacera, para Arxentina. Tal herdanza estaba a darlle moitos quebracabezas porque intuía que ía pagar máis en gastos do que valen as leiras que lle tocaron. “Penso que non me dá o santo para a vela”, exclamou mentres deixaba escapar o fume dos seus beizos.

Fabián Trabada quixera preguntarlle ó pai polo tío Gabino, pero cando lle viu a expresión da cara soubo que non ía conseguir nada. De todas formas insistiu por se acaso, pero o pai soltáralle unha sentenza definitiva: “A ese nin nomealo. O nome dese porcalleiro non quero oílo pronunciar máis nesta casa. E morra o conto”. Ante isto, Fabián nin tan sequera se atreveu a botar man da súa nai. Así é que non lle quedou outra, non lle queda outra que apandar coas tres leiras que lle deixou o tío Gabino, aínda que non lle dea o santo para a vela, aínda que lle sexan máis as perdas. Fabián Trabada Meira esmaga o cigarro coa bota dereita, deixa escapar un longo suspiro e marcha da aira do Forno camiño do barrio da Igrexa.

Finca Fierro. Xoves, 15 de marzo de 2018

BAILAR AGARRADIÑO ÓS LIBROS

Estou acabando de ler un libro. Teño outro para ler. É mércores. E se por un casual me quedo a fin de semana sen nada para ler? Máis seguro que o que estou rematando lle lea mañá o derradeiro parágrafo, pero o seguinte case seguro que me botará algúns días. Pero, e se o remato nun chiscar de ollo? Ai que angustia! Mira que se me quedo sen lectura para a fin de semana.

Pois nada, mellor é ir á biblioteca para coller un. Aproveitei que fun cun rapaz ata o Couto e desde alí marchei correndiño á biblioteca. Pillei dous, claro. Que é iso do pensamento fixo! Veña, home; pillar un tan só?, onde se viu outra! E para máis aquel vendo o estante onde están máis ou menos as novidades. Ese pensamento deixou de ser fixo para bailar agarradiño ós títulos e ás simples estampas ou portadas dos libros. É tal a atracción por estes que me sinto como unha muller ante un escaparate de roupa. Agora enténdoas perfectamente cando se paran e deteñen diante dos escaparates; váiselles a vida. A min váiseme a vida ante unha ducia de libros. O peor é que ó ser en préstamo teñen un prazo e por conseguinte, ale, lectura a máis non dar.

Finca Fierro. Mércores, 14 de marzo de 2018

BEATRIZ MACEDA FAI COINCIDIR NO TEMPO A LENNON E VALLE-INCLÁN

Vaia dous personaxes cos que me atopei o 14 de decembro do ano que acabamos de deixar, a iso das oito e algo da tarde/noite no café El Cercano de Ourense. Nada máis nin nada menos que a John Lennon e o noso querido don Ramón María del Valle-Inclán. Quen o diría!, dúas auténticas iconas ou figuras da cultura aínda que sexan de distintas épocas. Certo que a piques estiven de perder o encontro. Porque ese mesmo día había outra presentación dun libro á que tamén quixen asistir. E asistín. Logo, por sorte, tamén tiven tempo de achegarme ata o café citado.

A forma de coincidir con esas dúas iconas debeuse, por suposto, ó libro “Cando John Lennon coñeceu a Valle-Inclán” (o título en por si xa me encanta unha barbaridade), da autora Beatriz Maceda Abeleira. A presentación da novela correu a cargo de Xan Arias, editor de Trifolium -e da novela, claro está-; de Xián Bobillo, profesor, e, por suposto, da propia autora. Dicir que foi unha das presentacións máis sinxelas e máis íntimas das que teño asistido. Como se estiveramos en familia.

Beatriz Maceda consegue unha fermosa e sólida historia que se sitúa, en referencia ó tempo histórico, ós cinco meses despois do asasinato de John Lennon. Este e Valle-Inclán conflúen na imaxinación dun rapaz, que é o narrador da historia, bisneto ficticio do escritor, que un día descobre o seu parentesco. A través de certos elementos oníricos e baixo un clima de misterio, o rapaz descobre pouco a pouco a súa propia historia e a do seu devanceiro alén daquilo que estudara no instituto.

Baixo unha linguaxe sinxela e directa, a lectura vólvese áxil e a historia atrapa desde as primeiras páxinas da narración. E aínda que semella fácil, ten un trasfondo máis serio do que parece: asoma a España negra de Valle-Inclán e bulen os anos oitenta coa música de John Lennon e a propia vida do rapaz.

“Cando John Lennon coñeceu a Valle-Inclán” recorda, ás veces, á gran literatura de Raymond Chandler e amosa paixón polo teatro, quizais polo propio amor de nai, xa que o fillo da autora traballa nese fantástico mundo das táboas, dos escenarios.

A autora Beatriz Maceda Abeleira naceu na Coruña o 19 de decembro de 1963, polo que conta con 54 anos de idade. E segundo me confesou por un correo electrónico, non lle foi doado vir ó mundo; así é que o seu pai, home abondo crente, ofreceuna á Virxe da Pastoriza, a uns catro quilómetros da Coruña, ó mesmo tempo que lle fixo prometer que todos os anos iría de romaría a ese santuario. Sei perfectamente o que significan esas peregrinacións, esas romarías: teño o santuario e a Virxe dos Milagres todos os días na cabeza. A ver!, oito anos alí metido, toda unha vida a pouco máis de tres quilómetros, xente de xeonllos, xente descalza por camiños cheos de coios e pedras, etc.).

Beatriz Maceda tivo como mellor amigo ó sei bisavó materno, anarquista, bebedor e percebeiro que lle deixou en herdanza o himno da CNT, ó mesmo tempo que aprendeu que estar nas barricadas era unha forma de vida. Da bisavoa copiou a afouteza.

Ós cinco anos tivo que deixar o seu barrio, o mar herculino e o cemiterio de San Amaro pola cor verde da Terra Cha. Aquí viviu parte da infancia e da adolescencia. “As moras, a bicicleta, unha mestra, unha biblioteca e unha libraría foron fundamentais na miña formación”, acabou confesándome. E tanto. Porque os libros foron os que a salvaron (máis ou menos como a un servidor). Logo de tantas lecturas, é normal que a mestra a animase a escribir. Agora mesmo temos que darlle as grazas á mestra. Porque Beatriz Maceda Abeleira escribe coma os anxos.

Estuda na Escola Universitaria de Maxisterio educación primaria pola especialidade de Lingua Inglesa e realiza estudos de posgraduado en Orientación Educativa no instituto Maslow Catell da Universidade de Deusto. Exerce o ensino desde hai cerca de 20 anos, e tamén imparte cursos e realiza traballos sobre Ensino Global.

Beatriz casa no ano 1995 e regresa para A Coruña. Vive fronte ó mar co seu fillo e o seu home, ó mesmo tempo que ten o privilexio de aprender todos os días “dos meus alumnos e de coordinar a biblioteca do colexio máis multicultural da Coruña”.

Publicou os relatos “Ela” e “Tuerka 27” na revista Tempos Dixital e na categoría de infantil/xuvenil publicou no 2012 “Man. O alemán de Camelle” e, tres anos máis tarde, “O álbum de Garrincha”. O ano pasado escribiu a novela causante desta pequena reportaxe: “Cando John Lennon coñeceu a Valle-Inclán”. Vaia título! Vaia personaxes! Vaia autora!

Café Dos Yemas da Valenzá. Domingo, 14 de xaneiro de 2018

Publicado en La Región o sábado, 10-03-2018

SIMPLEMENTE, NON HAI DEREITO

Non hai maneira ou non hai dereito. A inocencia dun neno de tan só oito anos queda xa para o recordo porque o demo que levamos dentro asomou nunha persoa, para máis aquel, achegada a el. E sempre son os débiles os que pagan a maragota. É moi complicado poñer unhas liñas sobre uns cativos polos que sempre sentín unha enorme debilidade. A emoción embarga e quizais a mellor homenaxe sexa o silencio. Pero ese silencio por respecto, non ese silencio por non denunciar.

Así é que, fóra, agora mesmo, loce o sol, pero quizais por pouco tempo; de cando en vez veñan fortes xarapadas para que te lembres dun tal Félix. Hai treboadas que ameazan co exterminio, aínda que despois, en algúns lugares, por exemplo, Ourense, todo quede en auga de bacallau. Non hai maneira ou non hai dereito. O de cambiar, así, de súpeto, de tema; pero hai sacrificios que mancan moito e que doen unha barbaridade. Neniño, que o silencio te acolla neste desatino, nesta aberración da nosa existencia. Toda unha vida por diante que se viu truncada polo irracional, pola insensatez dunha mente amorfa e... odiosa. Simplemente, non hai dereito.

Finca Fierro. Domingo, 11 de marzo de 2018

SOBRE UN EMIGRANTE DE ALMOITE

Cada vez me cabrean máis eses comentarios despectivos que adoitamos facer sobre os inmigrantes, cando nós, precisamente nós, os galegos, somos un dos países máis emigrantes do mundo mundial. E se non que llo pregunten a Manuel Garrido Prol, que no ano 1923 tivo que marchar para Cuba, con 18 anos tan só (un crío aínda) desde o seu Almoite natal.

Nacera o 25 de setembro de 1905 do matrimonio formado por Pedro e Dosinda. Cruzou o charco, é dicir, o Atlántico no vapor francés Niágara e chegou á illa de Alfredo Zayas o día 2 de novembro. E dezaoito anos máis tarde, no 1941, casou coa cubana Asia González, con quen tivo dous fillos: Carlos e José, segundo o investigador e historiador cubano Mario Luis López Isla. Finalmente instaláronse na provincia das Tunas e alí, Manuel Garrido Prol dedicou a súa vida á venda de froitas. Historias como a deste veciño do concello de Baños de Molgas hainas a moreas, porque antes, agora e por sempre somos un país que temos que emigrar á forza, temos que buscarnos a vida. Como están a facelo a inmensa maioría dos inmigrantes que temos hoxe por aquí. Estes veñen a quitarnos o pan. Nós imos levantar o país cubano ou suízo ou alemán ou británico ou arxentino...

Finca Fierro. Sábado, 10 de marzo de 2018

A MULLER: O SOSTÉN DO NOSO TEMPO

As mulleres ó poder! Esta expresión, ata non hai moito, penso que se dicía con certa mofa. Pois non é para burlarse delas. Demostrárono o pasado xoves cando se manifestaron como unha piña por todos os seus dereitos e algo máis. Iso, e algo máis. Sempre admirei e sentín un gran respecto pola muller, en xeral, e pola galega, en particular. Todas as aldeas, vilas, cidades e incluso recunchos deberían ter un monumento á muller. Se non é por ela, a vida, en xeral, esborrállase. A muller é a base de todo, o sostén do noso tempo, da nosa vida. Dígoo e seino por experiencia. Pola miña nai e pola miña muller.

A miña nai tiña catro homes na casa nos anos 50, 60 e 70. Ía cavar os eidos con nós e volvía para a casa á mesma hora ca nós, polo que ó chegar, os catro energúmenos sentabámonos para comer e, veña, Lola, pon a mesa. Pero antes tiña que acomodar os porcos mentres nós descansabamos ou faciamos que buliamos por aquí e por alá. Logo, para máis aquel, saíulle das entrañas, das vísceras de que tiñamos que estudar os tres. E estudamos os tres. Naqueles tempos. Con tres vacas, un burro, unha porca de cría e seis ou sete pitas. Alí, naquela casa, para subsistir, ou sexa, para estudar nós, vendíase de todo... desde os ovos ata os chourizos, desde o leite (canto podían dar unhas vacas que andaban todo o día arando?) ata os xamóns. De aí que diga sempre que eu comín, merendei e ceei pan e touciño, pan e touciño, pan e touciño (aquel touciño cheo de lardo). Os meus pais, pero principalmente a miña nai, andou arrastrada para que catro badocos ou bestas viviran cunha perna enriba da outra. A miña muller, máis ou menos o mesmo: tres bichos que... algunha man aínda lla botamos; unhas veces á gorxa e outras, iso si, á escoba. Algo é algo. Teño que defender ás mulleres á forza. Se non é por elas a engrenaxe da miña vida estaría máis que enferruxada. A muller é o verso que empeza o poema e, tamén, o poema do noso suspiro.

Finca Fierro. Sábado, 10 de marzo de 2018

O RUXERRUXE DUN ASUBÍO

Non te metas en camisa de once varas, rapaz. Pero eu métome incluso ó mar sen roupa de augas, aínda que non saiba nadar. A ver, se quero ser astronauta, como non me vou meter en fregados, en fandangadas. Eu métome onde me peta, e punto. Son libre para decidir sobre a miña vida. Libre? É un dicir. Libre, libre sería polo espazo sideral e polo universo infinito. Quen me pillara flotando por entre os meteoritos da miña señardade. Seguro que os esquivaba a todos, un por un. Teño que esquivalos se non quero que me escacharren contra a velocidade dun suspiro.

Síntome Supermán sen capa pero con todas as ansias libres de querer voar. E voo, vaia se voo! Voo como ánimas que leva o demo e voo ata o infinito e máis alá. Que bonito debe ser ese máis alá. Deixo as fandangadas no recanto dun sentimento para poñerme un chisco serio. Só un chisco. Para dicir que un é libre se ten liberdade para ser libre. Isto é o peor, o gran problema, algo así como o ruxerruxe dun asubío, que nin é canción nin é apupada, nin é melodía nin reclamo. Por moito que nos sentimos libres estamos presos dunha independencia inexistente. Hai que maraña de pensamentos! Igual que o ruxerruxe dun asubío.

Finca Fierro. Venres, 9 de marzo de 2018

Ó CÉSAR O QUE É DO CÉSAR

Ó César o que é do César. Cando escribo as reportaxes (como son moitos máis longas que un Pingas ou un Hebdomadario) adoito facelo diante duns cafés e sobre un borrador, é dicir, un caderniño que teño ex profeso. Despois, este borrador pásoo a limpo, ou sexa, ó ordenador. Segundo as vou pasando tamén se me ocorren ás veces novas ideas que axiña as traslado ó parágrafo correspondente. E así, algunhas veces, bailo tanto pola reportaxe adiante que case é normal que se me pase algo, que cometa algún erro.

Cando escribín a reportaxe sobre Antonio Fernández Carnicero, o galeno molgués fuxido a México, fixen constar que toda a información que acadara sobre el partira dunha crónica que publicara no ano 2010 José Luis Fernández Díaz. Fíxeno constar no borrador, claro. Porque despois, cando pasei a reportaxe a limpo e nese baile que cometo ó intentar perfeccionar ou agrandar outros parágrafos, tal “coletilla” desapareceu coma por arte de encantamento do escrito. Así é que non queda outra que entoar o mea culpa (por non repasar ben os dous folios que mando ó xornal; confío en exceso na simple corrección ortográfica que fai o propio ordenador) e darlle ó César o que é do César.

Finca Fierro. Xoves, 8 de marzo de 2018