MIRADAS

Quita de aí esa carauta que che tapa, que che oculta a cara. Quero verche os ollos, porque nos ollos é onde está escrita a novela da túa vida. Din que os ollos son o reflexo da alma. Case que si. Porque toda lectura está nas miradas. Hai miradas que matan. Hai miradas preñadas de versos que van moito máis alá do propio poema. Hai miradas flegmáticas e tristes. Hai miradas alegres e rexoubeiras.

Non me gusta a xente que cobre os ollos con gafas escuras! Todo está nunha ollada! Nunha simple ollada. Hai miradas que ispen. E tamén as hai que te abrigan. Certo, son as menos. Hai miradas incluso que ven moito máis alá do propio pensamento. E aínda que a distancia sexa eterna, alá, ó final, na meta, está o guión que pode desenvolver a túa vida. Está a meta! Hai miradas que viaxan en avión e, ó mesmo tempo, goldran o río Arnoia. Chega con que vexas o que queres ver. Hai miradas que soben no ascensor da túa ansiedade porque ves incluso o que non consegues ver. Hai miradas que o tempo non borra, que se fixaron, que asentaron nun pequeno punto, e no transcorrer dos días, este volveuse todo un universo redondo. Hai miradas que sempre serán eternas. Hai miradas que de tanto mirar, cansan. Descansemos.

Pizzería Vivaldi da Valenzá. Venres, 31 de agosto de 2018

OS MILAGRES DA VIRXE DOS MILAGRES

Xa estamos máis ou menos no ecuador das Novenas dos Milagres. E a xente segue que segue subindo ata o Medo desde todos os recantos da contorna, incluso de moito máis alá da contorna (e de parte do estranxeiro). Por certo, o día que os extraterrestres aterren no noso planeta, non o farán en Estados Unidos, non; que mellor lugar que no alto do monte Medo, ou en Sudalomba ou na Chaira de Vide ou no campo de fútbol do colexio. Así recibirán xa a bendición da Santiña. Moitos peregrinos, cando vexan aterrar as naves alieníxenas, exclamarán: milagre!, milagre!

Nunha rede social alguén comentou algo de cando a xente peregrinaba descalza e de xeonllos. Eran outros tempos e penso que a xente evolucionou un chisco. Houbo contraresposta sobre a necesidade da fe, sobre o momento no que te ves tan angustiado que chegas a ofrecer a propia vida. Entendo perfectamente isto, pero tamén sei que a realidade segue aí. Que os milagres non existen. Ou si. Non podo ir en contra da miña nai. Ela cría nos milagres, e sempre mo botaba en cara: cando estudaba nese colexio e aprobaba era grazas á Virxe dos Milagres, pero cando suspendía era culpa miña. Ela moito rezou pero, ó final, o milagre quedou en auga de bacallau (fun nugallán durante toda a miña vida de estudante). Os milagres da Virxe dos Milagres sempre estarán aí e eu non son quen para dicir que a xente renegue deles. Son o primeiro en ter paixón por esa Santiña; por todo o que significou e o que significa para o meu concello e para toda a contorna. E, claro, para miña nai; que sempre lle quixo máis a este lugar e a esta Santa que ó propio San Salvador de Baños de Molgas, e a pesar de telo a dous pasos xustos.

Quixen coller algo en broma estas Novenas porque outros anos xa escribín a versión relixiosa ou devota, e creo que lle queda ben algo de humor para que, así, polo menos á xente de Baños de Molgas, lles resulte máis animosa a subida desde A Portela ata o propio Santuario. Remato para dicir que, con humor ou sen humor, con devoción ou sen devoción, non perdades o Rosario das Antorchas do día 7 pola noite e, claro está, O Día 8, no que, por suposto, o bonito tamén é quedarse a xantar por alí. E pedirlle un novo milagre á Virxe dos Milagres: regresar para o ano que vén.

Finca Fierro. Venres, 31 de agosto de 2018

O RITUAL NOITÉBREGO

Acabo de realizar o ritual de todas as noites ó rematar de cear. Recollo a mesa e varro a cociña. Apago a tele. Isto significa que teño cousas que facer. Pillo o ordenador e plántoo na mesa da cociña. Ábroo, enchúfoo, acéndoo.

Mentres arrinca empezo co baile de San Vito, é dicir, collo o maletín onde traio varias carpetas con diversas cousas miñas e instáloo nunha cadeira (evito poñelo na chan para que non se me luxe). Apaño ó momento a carpeta máis gorda, na que, a maioría dos papeis, están cheos de música. Música que irei subindo ó feisbuq mentres escribo isto e mentres manipulo pola Internet. Marcho ó salón para coller os cascos e así escoitar a música sen molestar a ninguén e, como non, para apreciar aqueles sons que, sen eles, pasarían desapercibidos. Ó mesmo tempo de coller os cascos alcanzo nun estante do moble do salón un pequeno dicionario de galego-castelán e viceversa (ás veces non queda outra que botar man del, porque un sabe o que sabe ou o que pode, e menos mal!). E no estante de máis arriba atrapo un dicionario fraseolóxico (fotocopiado en folios A4) por se tamén hai que botar man del. Sento. Coloco os cascos. Abro o yutube ese e... música ó canto e... a traballar!

Finca Fierro. Mércores, 29 de agosto de 2018

POLA CORGA DA REALIDADE

Non quero ser rei no mundo dos trevos espallados pola parcela do Medo, porque a miña ilusión é ser príncipe no reino das alfombras máxicas que se acumulan nas barroncas de Barricobos. Pero hoxe aínda son o que non consigo ser nos soños. Será porque soño bonito, porque soño demasiado bonito.

Pero hoxe son o que levo sendo toda a vida: un home que vai e vén do dereito cara ó revés. Aínda que ás veces sigo recto pola corga da realidade, porque sei que, alá na meta, pode estar a esperanza. E por iso nunca perdo a esperanza. Ninguén debería perder a esperanza. Seguro que algunha vez nos damos de fronte co desexo compartido do soñado. Ou do pensado. Ou do desexado. Non quero ser marqués na chaira da conveniencia que senta para contemplar os fentos da Porfía, porque a miña paixón é ser servo dos toxos que brillan ó sol pola ladeira dos Currás. Hoxe, máis ca nunca, son o orballo que molla, que enchoupa, que emociona a miña esencia, o meu alento porque presinto a suavidade da pluma da rula que pousa no indicador de inicio da vila na Pitediña. Hai pensamentos que flúen devagariño, pero intensamente, por entre as augas mainiñas dun río que penetra con suavidade pola Ponte Nova.

Finca Fierro. Martes, 28 de agosto de 2018

ANOTADO NAS ESCRITURAS

Xeralmente, no inverno, adoito escribir logo da cea e antes da película televisiva. Xeralmente, no verán, e por aquilo de que se cea algo máis tarde, adoito escribir logo da cea. E punto. Porque as boas (ou incluso medianas) películas, polo menos neste verán, brillaron pola súa ausencia. Hoxe, verán, escribo antes da cea porque, ás dez da noite, hai fútbol. O fútbol que se televisiva en aberto, pódese dicir que é o pobre, o modesto e que é certo que moitas veces pasamos del. Mais hoxe xoga o Huesca.

O Huesca!, que está alá onde o aire dá a volta, case no cabo do mundo do noso país. O Huesca!, un equipo que ata hai moi pouco o 80% de España nin sabía que existía, futbolisticamente falando. Pero eu agora son do Huesca! Quen o ía dicir! Así é que hoxe, dereitiño coma un paspán ante a televisión. A ver se hai sorte e xoga David Ferreiro. Aí está!; o detalle está neste nome!, neste rapaz! Digo o de sorte porque semella que non sae de titular; pero e se por un casual entra suplindo a algún compañeiro? No primeiro partido tan só saíu tres ou catro minutos, pero suficientes para que os de Baños de Molgas nos emocionásemos. Vaia se nos entusiasmamos! Pola miña parte, ese día quedou xa anotado nas escrituras. E seguimos! David, sen reblar!

Finca Fierro. Luns, 27 de agosto de 2018

Á CAZA DE CASCUDAS

Son un pistoleiro no tempo da guerra das galaxias, do tempo de andar polo infinito e moito máis alá. Pero pistoleiro de andar por casa. En cada habitación hai pasquíns ofrecendo recompensas pola caza de cascudas e diversos bichos que poidan alterar o ecosistema dun rancho ou incluso de toda unha pradeira a 25 metros da poboación.

Vivo ó outro lado do río Mississippi. Agora estou nesta beira porque vin mercar máis balas para o meu colt 45. Cando cheguei á casa, xa co revólver cargado, entrei primeiro no cortello ou cubil ó que, hoxe, a xente coñece por baño, que adoita ser onde hai máis carrouchas. E tanto!, xa que foi abrir a porta e nin tempo tiven de desenfundar. Por entre as miñas pernas fuxiron tres máis negras có demo, precisamente polas que máis ofrecían: dous dólares por bicho. Claro que tan axiña como pechei a porta, púxenme as botas, a maiores das de Valverde del Camino que levaba postas. Disparei a treo, sen apuntar, e caían como cascudas. Si, eran coscoiras (fóiseme un pouco a cabeza). Percorrín todas as habitacións e pódese dicir que xa ganei o día. E iso só na casa; que cando pillase os 25 metros que testan coa poboación...

Café Paladium da Valenzá. Venres, 24 de agosto de 2018

ANTE O POMBAL DO MUÍÑO DA LUZ

Son Octaviano, o fillo da Portuguesa. A miña nai non é portuguesa, pero un día no que lle berrou ó seu home de que lle trouxese a portuguesa, en referencia a unha pala de facer buracos que mercara en Portugal ó pouco de casarse, alguén do pobo xa espallou o alcume nun dicir amén. A miña nai chámase Fabiana Sandía Ruleza, A Portuguesa. A ver; non é portuguesa, pero, que queredes, os alcumes son os alcumes.

Estou sentado á beira do pombal do Muíño da Luz. Levo un bo cacho sentado porque moi preto andan no monte as miñas vacas Garbosa, Cereixa e Turina. E o burro. O burro non ten nome, aínda que ás veces lle chamo Ángel Nieto. Porque corre como corría este home das motos. A que non sabedes como lle chamo ó can? Fittipaldi. Porque tamén corre como corría o brasileiro Emerson Fittipaldi, primeiro, na escudaría Lotus e, logo, na McLaren. Na realidade, ó can chámolle Uriarte. O de Fittipaldi tan só llo digo cando poño na miña boca o nome do burro. Perdón, o meu pai chámase Pacomio Grego Cougil. Deducide logo que eu son Octaviano Grego Sandía. Aínda que son máis melón que sandía. Nada, cousas miñas. Tamén ten alcume, como non: O Sandiós. Adiviñade por que. Recosto contra o pombal e dou unha cabezada.

Finca Fierro. Venres, 24 de agosto de 2018

PARVADAS

E dis ti e digo eu. Que o que eu digo non o dis ti, e o que ti dis non o digo eu. Dixen. Xa sei que somos moi amigos de dicir cousas, ou sexa, parvadas. Ás veces hai parvadas bonitas. Ou simpáticas. Ou tortas. Ou cariñosas. Ou sentimentais. Moi de cando en vez soltas unha parvada e algún paspán axiña che revira a cara cunha labazada. Podía dicir un golpe; non obstante, a labazada rimaba. A rima sempre é bonita. É moito máis bonita que unha parvada. Claro que tamén hai rimas que son parvadas. Ufff, dicídemo a min! Hai parvadas que quedan para os anais da historia. Máis ou menos ti sóltalas coma quen non quere a cousa e fanse virais. Esta é outra que tal, outra parvada. O de viral, se entende.

Outra parvada é pensar que as troitas van de pé polo río. Polo Arnoia, por exemplo. Queda bonito dicir esa parvada. Tan só que sexa por nomear o Arnoia. Porque non é ningunha parvada dicir que o Arnoia é o río máis bonito de Baños de Molgas. Xunto co regato das Lamas. Todo hai que dicilo! Neste caso dígoo eu; non é preciso que o digas ti. E queda dito! Parvada é pensar que ti penses o que quero pensar. Agora mesmo, a parvada máis grande é titular isto como “parvadas”. Pero aí queda: unha parvada escrito por un parvo.

Café Paladium da Valenzá. Mércores, 22 de agosto de 2018

ROMPER A RUTINA

O ser humano é un animal de costumes. Temos a rutina como o acubillo da comodidade. Toda unha vida escribindo sobre os paniños de papel que poñen nas mesas ou nas barras das cafetarías e, agora, xa levaba un tempo, quizais incluso uns anos escribindo na casa e no propio ordenador.

Ás veces é bo cambiar a rutina. Como cando un viticultor pilla uns días de auténticas vacacións. Agora mesmo escribo sobre un pano de papel que teño nunha mesa dunha terraza dun café da Valenzá. Quizais estivese mellor dentro (polo asunto do aire acondicionado), porque quentar quenta de raio. Levamos xa dous dúas batendo o récord no máximo de España en cuestión de temperaturas. Hoxe imaxino que será o terceiro, porque creo que aínda vai máis calor que onte e antonte. Ourense é como é. Todos os anos e por varias veces batemos o récord. Para que despois digan que en Galicia sempre chove. Pois si, estou rompendo a rutina. Súo, pero escribo igual. Certo que o brazo dereito pégase sobre a mesa. Puiden saír máis tarde da casa, pero xa estaba aburrido de estar nela. Sempre mo dixo miña nai: “en ti non cae a casa, oh”. Intento que iso non suceda. Non quero morrer esmagado por unhas tellas.

Café Brétema da Valenzá. Mércores, 22 de agosto de 2018

NA FLOR DA ELEGANCIA

Quero contemplar a aira en silencio, pero o ruído da miña respiración espanta, axota os pensamentos. Á mesma beira, un pardal chouta de aquí para alá e, cando quere, bota a voar. Sento xunto ó pé dun canastro e deixo que os sentimentos naveguen polo Támesis. Porque polo Arnoia goldraron toda a infancia e practicamente toda a xuventude. Porque polo Arnoia seguen a navegar toda a vida.

Non respiro e, agora si, agora o silencio viaxa en ascensor para pousar no tendido eléctrico da Aira de Arrriba ó lado mesmo dunha rula con plumas brillantes, elásticas e cheas de orballo. Non hai coma o orballo deitado na flor da elegancia! Collo o libro que teño á miña beira, e baixo o silencio compartido dun respirar acompasado, leo as primeiras liñas dun romance ó que aínda lle quedan moitos capítulos. Caio na conta de que o Támesis está a afogar baixo unha néboa que semella orballo, ou baixo un orballo mesto que penetra na néboa para que, eu, un servidor, pense que no silencio, na maioría dos silencios, hai unha alfombra de romanticismo. Estendo a alfombra ó flanco dun palleiro e deixo que o meu corpo sosegue ante o elegante voo da rula coas plumas elásticas.

Finca Fierro. Martes, 21 de agosto de 2018

ESTÁ NESES CINCOCENTOS!

Chegar é fácil, o difícil é manterse. Relativamente. Non é tan fácil chegar. Datos á palestra: se a 20 equipos de fútbol de primeira división lle multiplicamos 25 xogadores, que vén sendo os compoñentes de cada equipo (xogador arriba, xogador abaixo), danos o resultado de 500 xogadores xustos. 500 xogadores tan só entre preto de un millón federados. Ollo ó piollo!, moi pouquiños para tanta inmensidade.

O xogador molgués David Ferreiro está neses 500. Iso non o acada calquera. A proba está en que, en oito anos, ningún ourensán fixera tal; o de debutar na categoría das estrelas. É certo que o fixo exactamente no minuto 89 con 31 segundos, que, iso, noutras circunstancias, é case coma un insulto para o xogador. Para os molgueses, para un servidor, non é tal insulto, precisamente polo detalle ese: o de estar metido entre os 500 mellores xogadores da Liga española. Oito anos que non había un ourensán nela. Ningún molgués en toda a historia futbolística. Ata agora. Por iso é que non queda outra que lanzar bombas de palenque por un rapaz que correu polas airas de Baños de Molgas e que agora corre e correrá polos mellores estadios de fútbol do noso país. Entenderedes, lectores, que este ano sexamos do Huesca.

Finca Fierro. Luns, 20 de agosto de 2018

ANIMAIS DE SANGUE QUENTE

O ser humano é animal de sangue quente. E se aínda por encima a este ou a aquel lle poñemos algunha chispa á beira, o tal sangue xa se pon a ferver. Cando fervemos facemos como as potas a presión: estouramos. Explotamos hoxe, rebentaremos mañá e estralamos desde que o mundo é mundo.

O 30 de maio de 1919 publicouse unha noticia na que, cando o veciño de Alvite, Fermín Guede, conducía un carro por las carrilleiras desa aldea de Baños de Molgas, atopouse con toda unha familia: a formada por Pascual Fariñas Prieto, a súa muller Ángela Cid e os seus fillos José Ramón e Sara. No momento de chegar estes á altura de Fermín, e por asuntos pendentes, lóxico, empezaron a saír polas súas bocas esas frases que, unha tras outra, poñen a chama que apura a ferver o sangue. Ata que este rebenta, estoura. E o estalo non se queda nas simples frases, nin tan sequera nos violentos xestos, senón que estes van moito máis alá e botamos man do que temos máis a xeito. Naqueles tempos, nunha aldea, o único e o que sempre se levaba a man eran as ferramentas de labranza. Estas, lóxico, ante tanta quentura, actuaron. E deixaron a Fermín Guede tan deslombado que o seu estado grave deixoulle marcas de por vida. Somos animais de sangue quente.

Finca Fierro. Domingo, 19 de agosto de 2018

SEMANA MOI ACCIDENTADA

A semana pasada foi moi accidentada. Este Recuncho versará entón sobre eses accidentes. Empezo co do derrube do Marisquiño en Vigo, do que xa se ten falado moito. Así é que a min tan só me queda a sentenza. Porque semella que no da culpabilidade ninguén quere cargar co arrechucho. A sentenza é moi sinxela, é a mesma de tantos e tantos asuntos nos que todos nos queremos lavar as mans... que a culpa é do chachachá.

Algo moi semellante ó acontecido no outro derrube (este xa con preto de 40 mortos), o do viaduto de Xénova, en Italia. Que tamén anda a pelota dun lado para o outro. E mentres esta non se meta na portería de alguén, algúns (é dicir, os políticos, quen se non) intentan facer boa feira coas desgrazas alleas. E así asisten ós funerais polas vítimas. Para deixarse ver. Para simular que. Menos mal que aquí, neste caso, aínda hai xente que, a pesar da dor, teñen cabeza, teñen conciencia; e a metade dos familiares das vítimas optaron por non participar neses funerais porque sabían, porque vían ás claras que era “unha pasarela” para os politiquiños de sempre.

Volvemos ó noso país para denunciar, eu tamén, a indefensión dos ciclistas ante os automobilistas. Ollo ó dato, non son ciclista e son automobilista. Isto asoma aquí porque hai un accidente con ciclistas cada dous días. Xa sei que moita xente se queixa de que o ciclista, ás veces, anda como Pedro pola súa casa. Se non erro, unha estrada é unha vía de transporte. Unha bicicleta transporta. Unha bicicleta, ás veces ou a maioría das veces, vai máis rápida que, por exemplo, un tractor. E por que este si e a bici non? Se para aquel temos que esperar a ter visibilidade para adiantar, por que non podemos esperar uns metros, uns segundos para adiantar a unha bicicleta ou a un grupo de bicicletas. Por que nós temos máis dereito que outros?

Remato con outros dous “accidentes especiais”. A Bomba Juan Carlos Navarro retírase do baloncesto. Sinceramente, penso que si é un accidente para o deporte, en xeral, e para o baloncesto, en particular. Toda unha institución. Todo un crack. O outro accidente foi mortal: Aretha Franklin, a raíña do soul. Que nos deixou á idade de 76 anos. Menos mal que quedarán para sempre as súas cancións e a súa voz. Descanse en paz.

Finca Fierro. Sábado, 18 de agosto de 2018

NON ESTAR A FERRAIA PARA GAITAS

Edenia Deliciosa Suárez sabía que non estaba a ferraia para gaitas. Sentou á entrada da aldea de Nocelo, alá por Baños de Molgas, e pensou moito na situación. Fora á feira precisamente de Molgas e roubáranlle a carteira. Agora o problema estaba en como dicirllo á súa nai. Porque a súa nai era de armas tomar. E non é que lle roubasen moitos cartos (non levaba nin tan sequera cinco euros), senón que o asunto estaba no roubo en si. Porque a súa nai axiña lle botaría en cara que, se en vez de ser cinco euros eran douscentos, o roubo sería o mesmo.

Edenia Deliciosa ollou unha e outra vez para a súa casa (que estaba xusto á volta da curva que vía ó fondo) e seguía pensando que non estaba o alcacén para gaitas. Ou a ferraia. Sorrío ante esta dualidade, pero o asunto era serio. Fixo traballar á cabeza para que lle buscase unha escusa, un algo que a desculpase. Aínda que sabía perfectamente que a súa nai non a crería. Tal era a súa nai! Xa lle podía dicir que lle puxeran unha navalla no bandullo, que a súa nai, antes de pensar, soltaríalle unha labazada. Aínda que despois a abrazase. Ante este último pensamento, ergueu e entrou na aldea de Nocelo. Non estaba a ferraia para gaitas. Pero non quedaba outra.

Finca Fierro. Venres, 17 de agosto de 2018

TOCAR A PANDEIRETA

Eu quero sentar sobre a tumba dun mosquito, pero dáme a seu aquel. Así é que, por respecto, cúspolle na cabeceira para que, entre soños, pense que a vinganza daquela noite de verán sérvese agora no inverno. Cada un toma as accións como lle convén. Peor sería que mexara sobre o floreiro do nicho do espírito maligno.

Si, a noite é de inverno; e o frío vai e vén por entre as bisagras das fiestras. Desas ventás que, por escaralladas, non hai por onde collelas. Cada un vive como pode e como o deixan. Ou como o deixaron. Non todos temos a sorte de contemplar unha posta de sol desde un ático repoludo e gaiteiro. Algúns temos que tocar simplemente a pandeireta. Diría que así é a vida, pero mentiría. Porque a algúns vaia se lles vai ben. Así é que non queda outra que confesar que a uns cantos así nos puxo a vida... nesta chaira de orballo na que hai que suar o gota gorda. Agora cada quen que pense como queira. Eu penso que o mosquito nin se decatará de que furgo sobre a súa tumba para buscar eses soños que se me escaparon de pequeno. Se é que de pequenos soñamos. Algúns tan só vivimos. Aí si, aí nesa época pasamos olimpicamente da vida. Simplemente a vivimos.

Finca Fierro. Martes, 14 de agosto de 2018

O TREN DESDE O CANEIRO

De cativo había tres fincas en Baños de Molgas ás que me gustaba ir traballar porque desde elas sempre vía o tren: os dous Agros (é dicir, o Agro Pequeno e o Agro Longo) e o Caneiro. A mellor de todas era o Caneiro. Porque era a que estaba máis achegada á vía, enfronte case da aldea de Formigoso.

Cada vez que oía, alá por Froufe ou incluso máis ó lonxe, o ruído do tren ou os seus potentes asubíos, xa levantaba as costas para deixar descansar os riles e esperar o paso do cabalo de ferro. A gozada chegaba cando pasaban os trens de mercancías; con aquela infinidade de vagóns portando carbón ou coches ou o que cadrase. Tan axiña como vía á máquina xa sabía se sería o tren dos viaxeiros ou o de mercancías. Ó ver que era o de mercancías, ale, a contar os vagóns. E se me acordaba duns días para outros... pois hoxe bateron o récord con tantos vagóns, pois hoxe transportáronse máis coches que o outro día. E aquela ringleira de vagóns non acababa nunca. Ás veces había que deixar de contalos porque xa andaba a nai por detrás apurando nun para que seguira cavando ou collendo nos nabos ou segando na ferraia. Contemplar o tren desde o Caneiro era un auténtico deleite, un auténtico pracer.

Finca Fierro. Luns, 13 de agosto de 2018

SEGUNDA QUENDA DAS VACACIÓNS

Acabouse o que se daba. As vacacións. Parte das vacacións. Aínda quedan uns días. Imaxino que para a vendima. Nesta segunda quenda si houbo uns días perfectos. Só sete, pero bonitos, bastante tranquilos e, iso si, moi viaxeiros. Por Asturias adiante. E choutando por tres veces a Cantabria. Lugares que xa vira. Lugares que vin por primeira vez. Os que xa vira, vinos de novo porque gustan sempre. Sei que, a maioría, ó falarlle de Asturias, as súas mentes viaxan ata Covadonga. A miña cruza polos desfiladeiros de Los Beyos e de La Hermida.

Si, fun a Covadonga, pero non subín ós Lagos. Eu xa os vira dúas veces, os rapaces “pasaban” moito deles, e non estaba disposto a pagar 36 euros por ir no autobús. Agora xa non deixan subir os turismos. O Parque Natural de Cabárcenos, moi ben, pero a min gustoume incluso máis a propia paisaxe (moi semellante á das Médulas) que os animais en si. Estes vémolos a diario nos documentais da 2. Unha recomendación: non vaiades os mércores (que é gratis) ó museo xurásico de Asturias, porque aquilo é un formigueiro de xente e de nenos, que dificultan moito a visión do museo. Por certo, descubrín que Xoel é todo un especialista en dinosauros. Un día de praia, andainas e xa está.

Maceda. Luns, 13 de agosto de 2018

A FONTE DO MUÍÑO

Eu ía pouco á fonte do Muíño. Porque me quedaba a desmán. A min quedábame mellor a fonte da Lameira. Ás veces, porque oías que a do Muíño era máis fresca que a da Lameira, non quedaba outra que ir ata alá. Pero axiña puña de pretexto a distancia. E entón volvía á fonte da Lameira, que me quedaba moi cerquiña da casa.

Cando máis paseos daba á fonte do Muíño era na época das mallas, principalmente cando mallabamos nós ou cando había medas na aira do Trono e na aira do Forno. Na aira do Trono había unha meda fixa: a nosa. Porque nós traballabamos as leiras do José, O Trono. E tiña unha aira. Era o único caso que eu coñecía en que tivese unha persoa soa unha aira. Lémbrese que as airas adoitan ser dun certo número de veciños. Á beira mesmo está xa a aira do Forno, e alí si adoitaba haber máis dunha meda. Así é que cando se mallaba nesas dúas airas, ós que aínda non eramos homes non nos quedaba outra que abastecer ós “homes”. A base de auga fresca. A base de auga fresca da fonte do Muíño. Porque esa fonte si estaba máis preto desas airas que a fonte da Lameira. A fonte do Muíño, para quen non o saiba, está no fondo da carreiriña que parte do bar Gándara, en Baños de Molgas.

Finca Fierro. Sábado, 4 de agosto de 2018

EXCURSIÓN DA PRENSA A BAÑOS DE MOLGAS

O día 2 de agosto de 1922, é dicir, hai 96 anos, asomaba na prensa galega unha nova relacionada precisamente coa prensa, na que se informaba que os propietarios do balneario de Baños de Molgas, “os distinguidos don Samuel Movilla e D. Florencio Salgado” invitaban á Asociación da Prensa de Ourense. Cando alguén te invita, é un feo rexeitar tal invitación. Non a rexeitaron. Ás nove da mañá partiron nun gran Hispano case todos os socios e os moi notables fotógrafos Samaniego e Luis Fernández, “Xesta”. Foron, primeiro, ó santuario dos Milagres (como ten que ser), onde o presidente D. Marcelo Macías dixo misa. Ó rematar os Padres Paúles agasalláronos con diversos obxectos relixiosos e coa visita á espléndida biblioteca do convento.

Continuaron a viaxe ata Baños de Molgas, “unha ruta preciosa (é dicir, baixando polo Medo, atravesando Entreloríos e seguindo pola Pitediña), festonada por estupendos panoramas”. Ó chegar e logo dos saúdos, dedicáronse os periodistas ourensáns a percorrer a poboación, en cuxa ponte vella ou romana e nas marxes do río Arnoia, os fotógrafos fixeron, precisamente, o seu agosto.

A noticia gaba ó cultísimo médico Movilla e ó intelixente e simpático Salgado porque estes seica puxeron sobre as mesas unha comida opípara e para zugar os dedos. Seguro que moitos chuparon os dedos. Na sobremesa tocaron as típicas oratorias e a de Marcelo Macías versou, como non, sobre a importancia da prensa, “o cuarto poder do Estado”, e lembrando que, non había moitos anos, un artigo de fondo derrocara a un Goberno, e sinalou as súas evolucións a través dos anos, desde o campo soamente doutrinario da política cara á unha máis ampla esfera social.

Logo dos discursos chegou a música e por alí asomaron todas as “señoritas de renome” de Baños de Molgas para amenizar a festa durante dúas horas a base de bailes e... e o que cadrase. Despois sacáronse á fronte do balneario varias fotografías de grupos nos que figuraban “as señoritas e os expedicionarios, ós que se lles fixo unha despedida moi cariñosa”. Normal, en Baños de Molgas sempre somos moi cariñosos... ata que se demostre o contrario.

Finca Fierro. Xoves, 2 de agosto de 2018

ERA MOITA CALOR XUNTA!

Vou correndiño falar da calor para non morrer abrasado. Vai calor. Moita calor. Hoxe si é verdade iso de que se asan os paxariños. E se a esta calor lle engades unha motoserra acendida e dálle que dálle a uns troncos de leña, pois queda aí a cousa para que imaxinedes. E se a esta calor lle metes a tres persoas dentro dun coche ó que lle dá o sol, pois seguide coa imaxinación aberta. Esta calor enténdese por corenta graos ou máis.

Despois, é verdade que un dos tres conseguiu aparcar o coche á sombra e quedou máis contento que unhas Pascuas. Polo que el e máis outra persoa marcharon a tomar algo a un bar que non tiña aire acondicionado. Con esta calor! Lectores meus, non é preciso que botedes moito a imaxinación a voar para intuír como estaba un nese bar. Logo de que, un deles, lle botara unha ollada a este xornal, optaron por marchar para o coche... que estaba a sombra. Pero que diferencia pode haber entre corenta e algo graos ó sol e corenta á sombra. Pois iso, que o asunto seguía estando para morrer. Ó final os dous personaxes acordaron saír do coche e sentar á sombra da árbore que estaba á beira, onde, por un casual, había unha fonte con auga moi fresca. Que a imaxinación voe para intuír o que fixo alí un dos personaxes. Era moita calor xunta!

Finca Fierro. Sábado, 4 de agosto de 2018

UNHA “GRAVE SITUACIÓN”

Non sei se atoparon xa a cobra que seica andaba pola presa de Cachamuíña. Ui que medo! Eu non sei se son as redes sociais ou é que, agora, a xente volveuse parva de máis cando se lle dá tanta importancia á simple visión dunha cobra.

Logo, para máis aquel, case se volveu cuestión de Estado, xa que incluso houbo declaracións do tenente alcalde de Pereiro de Aguiar e axiña participaron na busca os GES deste concello, o Grupo de Emerxencias Supramunicipal. Porque a emerxencia era grande! Tan grande como a cobra que imaxino que escaparía ante o berro de terror da persoa que descubriu o réptil. Por unha simple serpe semella que se revolucionou media provincia de Ourense. O día que vexamos a unha cóbrega papando, por exemplo, unha ra (como vin máis dunha vez na miña época da infancia), non quedará outra que emigrar para outro planeta, porque, neste, os ofidios asasinos poboarán a Terra. Meu Deus!, con todos os problemas que temos no noso país, unha inocente cobra fainos perder tempo e diñeiro (a operación da busca e captura custará o seu, e se aínda non se atopou, non digo ná), a maiores de sentirnos ridículos ante esta “grave situación”

Finca Fierro. Venres, 3 de agosto de 2018

O MELLOR DÍA DE TODO O ANO

Xa teño dito máis dunha vez que os Recunchos adoito escribilos ós venres ou ós sábados. Cando os escribo gárdoos nun arquivo ó que lle poño a data da súa publicación, no de hoxe, o 06-08-2018. Xa pensara na primeira frase para falar da pasada vaga de calor, e foi xusto cando datei o arquivo que caín na conta do día que é, polo que alá foi para a inexistencia o futuro Recuncho sobre o inferno destes días pasados. O día de hoxe é o 6 de agosto. Para un molgués non é un día normal. Para un molgués é o mellor día de todo o ano. Incluso máis que o día 8 de setembro, o día da Virxe dos Milagres, que xa é dicir. O 6 de agosto, todos os 6 de agosto é San Salvador, o Patrón de Baños de Molgas. O día grande da Venecia ourensá. Aí é nada.

Non obstante, o peor de todo isto, é que, hoxe, este paisa, un servidor de vostedes, non está no día grande de Baños de Molgas. Desde que souben que non podía estar, recoñezo que cheguei a sentir certa inquietude. Non me imaxinaba eu sen a miña procesión polas rúas da miña vila e sen poder levar sobre os meus ombreiros a ese Santo que... que queredes que vos diga, a maiores de Patrón de Baños de Molgas, era un auténtico veciño. A súa casa pegadiña á miña. Toda unha vida. E cunha nai de rosario diario, que, de neno, dereitiño como unha vela a pregar polas almas do Purgatorio ou incluso ata polas dos espíritos malignos. A miña nai era así. E o Patrón de Baños de Molgas estaba alí, co acio das uvas colgadas da súa man e mirando para nós.

Desde a Patria Querida, desde Asturias, espero ó San Salvador ante a fonte da Aira de Arriba, póñome á súa esquerda e baixo con el pola Calle. Axiña intercambio unha das andas co veciño que a leva sobre o seu ombreiro. Ós cachos boto unhas olladas para o Santo e vexo ese acio de uvas que baila ó son dos nosos pasos. Percorremos a Carretera e pásolle a anda a calquera outro veciño ou veciña. Ó mellor ata teño sorte de apousentar de novo unha delas (ou a mesma) sobre o meu ombro dereito. Non son de misas nin, agora mesmo, de moita relixión, pero ó momento xa estou pensando na do ano que vén. E a ver se na do 2019 si podo estar. Como estea, a procesión do meu San Salvador non a perdoo. Este ano non puido ser. Pero creo que acabo de demostrar que a realicei igual.

Finca Fierro. Venres, 3 de agosto de 2018

ATAQUES Á AGRICULTURA

Non é ningunha novidade dicir que a agricultura en Galicia sempre foi maltratada e deixada da man de Deus. Sempre. Agora está peor ca nunca. Atácana polos catro costados. Dunha maneira ou doutra. O caso é machucar nas cabezas dos paisanos para que empecen a abandonar todo. Estes días tócalles ós da Limia, onde a Confederación Hidrográfica Miño-Sil anda detrás dos pataqueiros polos depósitos de esterco. É dicir, que ti mercas un ou varios camións ou tractores de esterco e tes que esparexelo xa ó día seguinte se non queres que che busquen as cóxegas. Así fan coas normas que teñen para os ríos e para as fincas que lindan cos ríos, pensando que tomando medidas os ríos baixarán moito mellor. Cando todo o mundo sabe que o mellor remedio para a natureza é a propia natureza.

Seguindo cos ataques á agricultura galega, podiamos falar das explotacións lácteas ou de cando, na viticultura, ás bodegas se lles dá por dicir que non recollen uvas por exceso (ou sexa, porque veñen de fóra). E os gobernantes lávanse as mans. O agricultor que siga arando, o viticultor vendimando e o gandeiro que venda os becerros ó mesmo prezo dos anos 70.

Finca Fierro. Xoves, 2 de agosto de 2018

MÁIS TRINQUE E MENOS CONSTITUCIÓN

O asunto é grave. Dentro de pouco Galicia quedará sen habitantes. Levamos 30 anos con máis mortes que nacementos. E mirade que o teño dito: máis cópula, máis trinque. Polo menos nas noites de inverno, para combater esas tremendas xeadas. Pero non hai maneira. O asunto ten que estar na paupérrima economía nosa. Porque o fornicio nunca pasou de moda, nunca pasa de moda. Co bonito que é. Pero, claro, quen lle dá de comer hoxe en día, só que sexa, a dúas ou tres bocas. E quen volve a aqueles anos nos que as familias constaban de dez membros ou máis incluso. Naqueles tempos ardían os ceos e imperaban os lóstregos nocturnos.

En Cuba seica venden exemplares da nova Constitución por tres céntimos de euro. Cubaniños, non sexades parvos, para que queredes a Constitución! Para que quere a xente a Constitución, se nin Cuba nin ningún país do mundo cumpre logo coa Carta Magna. Por cumprir non se cumpre nin un maldito artigo, nin apartado, nin capítulo. Máis ou menos o que acontece coa Declaración Universal dos Dereitos Humanos. Dos dereitos que? É igual; de calquera declaración, ou norma, ou lei, ou principios, ou regras.

Finca Fierro. Mércores, 1 de agosto de 2018