NOBELO MUSICAL

Juan Pardo, na Charanga, pasaba por debaixo dun castiñeiro. Eu paso moitas veces por debaixo deles. Por aquí aínda temos bastantes máis que eucaliptos. Por agora. Tamén adoito poñerme á sombra dos amieiros, principalmente á beira do río Arnoia, que, ó seu paso por Baños de Molgas, hainos ás moreas. Por exemplo, o alto da Pitediña está cheo deles. Eucaliptos, que eu saiba, case se poden contar cos dedos dunha soa man. Por agora.

Ó ritmo da Charanga baixaba rápido, case moi rápido, polo atallo. Facíao case correndo porque o sol apertaba e a calor era moita. Agora, co Lobo, de Fuxan os Ventos, xa estou máis sosegado, mesmo preparado para un ouleo. Porque estou á sombra. Á sombra dun toldo. Na estrada da Valenzá non hai nin castiñeiros, nin amieiros, nin eucaliptos. Si, na zona dos Carrís hai moito amieiro. É máis, sóame de que por alí hai un paseo que lle chaman Dos Amieiros. Por algo será.

Agora toca mover os pés, con forza, baixo a influencia de Jailhouse Rock, de Elvis Presley. E onde estea o rei do rock hai que moverse aínda que non se queira. Pola contra, ten a balada In The Ghetto que me deixa medio tarambaina. De gusto, claro. De emoción, por suposto.

Tamén danzo con ABBA impulsado polo seu Dancing Queen. Isto da música é coma un nobelo que te envolve e que non te abandona. Unhas veces con ritmo frenético e outras cos sentimentos rabuñando na alma. A música sempre amansou ás feras. E intenta endereitar ós tortos. Aínda que, a este respecto, comigo, teno algo cru. É igual; dentro da miña imperfección, onde estea unha boa música e uns frondosos e robustos castiñeiros...

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Venres, 31 de maio de 2024

MEDALLA Ó VALOR

Díxome un dos que mandaban que me puxese detrás dunha toxeira e que lle disparase a todo o que se movese. Estamos en guerra e nas guerras hai que obedecer sempre. Como son soldado raso, non queda outra que facer o que me diga incluso un simple cabo. Tamén, todos os demais xefes, me dixeron que, nas guerras, hai que deixar que a conciencia durma unha boa sesta. Son soldado raso, pero non son parvo. Entendín a indirecta.

E como son un mandado, eu marchei acubillarme detrás dunha toxeira. Unha toxeira bonita e ben feita, cunhas flores amarelas que mesmo facían brillar os ollos. Esperei a que aparece o inimigo. Non aparecía e, para máis aquel, semellaba que non tiña pinta de aparecer. Dígoo polo ruído. Non se oía unha mosca nin o ouleo dun lobo. Sabemos que nas guerras hai ruídos... tanques que corren, avións que soltan bombas, bombas que estouran, disparos que se escoitan, berros que doen, imaxes que mancan. Eu, en principio, paz, absoluta paz. Sinceramente, empecei a rezar para que a cousa seguira igual.

Á media hora ou así me escoitei roncando. Como o digo! E non sei se foi nun flash ou un sexto sentido o que me dixo que moi cerca de min pasaran as tropas inimigas. Aí a conciencia si que espertou da sesta. E endureceuse. Non me gusta ser mofa de ninguén; sabendo que tan axiña como os compañeiros se decataran do asunto, este sería o dixomedíxome de toda a guerra. Este fillo de miña nai pasaba a actuar.

Marchei correndo detrás das tropas inimigas e, silandeiramente, funos liquidando a fío de baioneta un a un. Como o digo! Sen conciencia ningunha. Unha guerra é unha guerra. Nunha guerra non se anda con lerias nin hai misericordia. Déronme unha medalla ó valor, sen saber que me durmira.

Finca Fierro. Barbadás. Xoves, 30 de maio de 2024

QUE FOSE POLA SOMBRA

Pensei que só era eu o que lle caía aburrido á xente coas miñas lerias, coas miñas parolas (a muller, cada vez que lle digo que tal ou cal persoa fala polos cóbados, sempre me di que son o menos indicado para criticar ós demais, que me chega ben o que esbardallo, o que badúo), digo que pensaba que só era eu o charlatán, pero resulta que estou da miña sombra ata as orellas! Acabo de realizar unha andaina polas pistas da contorna e matoume a cabeza!

Ela, a miña propia sombra, dicíame que fose pola sombra —pola outra, pola dos edificios—, que a canícula era tan forte que mesmo me podía facer mal. Entenderá que se eu o paso mal, ela tamén levará as de perder. Como non lle facía moito caso (non hai moito un endócrino díxome que tiña falta de vitamina D, algo do que alucinei, pois sempre leo ó sol e sempre traballei baixo a canícula), volveume tolo coas súas parolas. Unhas parolas bastante estrañas, que case non oía ás veces. Cando a sombra se alongaba, era certo que berraba abondo, pero cando era curtiña, cando case estaba pegada a min, falaba tan baixiño que, a maiores do ruído da música que saía polos auriculares, me custaba horrores oíla, saber o que dicía. Aínda que, a dicir verdade, xa me daba igual porque, repito, só adoitaba soltar a ladaíña de que fose pola sombra. Para min que me quería deixar; entendo que se vou pola sombra, non teño sombra.

A ver, matoume a cabeza, e aburriume, pero, que queredes, téñolle cariño. É a única que me acompaña sempre cando ando ó sol. Sempre acostuma a non dar un chío, a non dicir palabra. Hoxe pasouse un pouco. Esbardallou a darlle cun sacho.

Café Beker. Ourense. Martes, 28 de maio de 2024

A CULPA FOI DO VENTO

Que susto e que desgusto! Cando saín da casa, ás catro da tarde, o aire levoume as ideas. Non é que aquel fose forte, o que me dá a pensar que ó mellor estas eran un pouco pobres. O caso é que me quedei sen elas. Sóubeno fixo cando cheguei ó atallo; que aí sempre me asomaron algunhas para, pouco a pouco, desenvolvelas e, máis tarde, tomando un cafeciño, trasladalas a un caderno cuadriculado. Houbo días nos que, incluso antes de chegar ó atallo, xa tiña algunha frase, algún esbozo, pero hoxe, na metade, xa souben que o aire fixera un pandeiro delas.

Cando cheguei á Valenzá tamén souben que as miñas ideas debían ser tan pobres que me atrevo a cualificalas de raquíticas, pois mirei para as árbores que hai polas beirarrúas e case non se apreciaba o movemento das súas follas. Custoume asimilar, entón, que o aire, case inexistente, me levase as ideas.

Ó pouco optei por seguir camiño da biblioteca, a ver se alí, lugar no que se entende que abunda a cultura, se me pegaba algo e, de aquí e de alá, abrollaban algunhas nocións, algúns propósitos dese algo. Malo sería que entre libros e periódicos non asomase unha frase, un dito, un refrán, un tema, unha materia, un asunto... Pero nada, non asomou nada. Seguía coa mente en branco e o susto e o desgusto metidos no corpo.

Empecei a culpar ó vento, claro. Non son tan parvo para confesar que son un home sen ideas. E tanto insistín en culpalo que, agora si, as follas das árbores móvense con bastante forza, polo que empezo a crer que, o maldito, as levou con el. As ideas, digo.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 27 de maio de 2024

ACTOS INÚTILES E ESTÚPIDOS

O odio, a carraxe, a mala hostia leva ás veces a cometer actos inútiles e estúpidos. Levo xa uns días nos que noto e vexo como alguén, ó ler o periódico, nun bar concreto, sempre resga, sempre rompe, sempre pica un cacho da folla onde aparece a foto de Pedro Sánchez. O cacho é, por suposto, a cara.

A min, o presidente do Goberno Pedro Sánchez, nin me vai nin me vén, aínda que se teño que elixir entre esquerdas e dereitas (é sabido que no noso país só hai dúas opcións: branco ou negro, PP ou PSOE, esquerdas ou dereitas, Real Madrid ou Barcelona; todo o demais que o parta un raio), creo que non será necesario que o diga, pois os que me len e me coñecen algo saben por onde collería. O presidente nin me vai nin me vén, pero si son un fanático dos periódicos e aínda que só sexa pola estética, non sei que me parece esa rachadela na páxina. A maiores de que, o xornal, nun bar, é para que o lean moitos clientes, non só ese ou esa que tritura a cara de Sánchez.

Dicía que cometía actos inútiles e estúpidos porque, segurísimo!, que Pedro Sánchez nin tan sequera saberá que existe tal individuo que lle quere tal mal. Acto inútil e estúpido que, por moito que fure co bolígrafo ou o garfo ou a culler, o presidente seguirá sendo presidente ata que deixe de selo e seguirá vivindo a súa vida sen saber, repito, que hai un ser humano curto de mente que lle tritura os miolos nunha folla de periódico. Un periódico que non é del ou dela e que o vai usar máis xente.

Ás veces cometemos actos porque a nosa intelixencia é a que é, e por moito que o intentemos, non dá para máis. A deste señor ou señora, home ou muller, é moi curtiña.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Venres, 24 de maio de 2024

A VIDA E O TEMPO NON SE TIRAN

Son un profesional aproveitando o tempo. Incluso aquel no que non fago nada. Non é fácil non facer nada. Si, ás veces gusta quedarse quietiños e que a nugalla se apodere dun. Hai que saber vivir coa galbana. Porén, non é tan sinxelo. Eu, por sorte, sei vivir con todo. Mesmo coa escravitude.

En pouco menos de dúas horas aproveitei o tempo. Rocei unha finca ó lado da casa da muller. Estes días rózanse moitas, pero adoitan facelo con máquinas de desbravar, con tractores. Eu bótolle peito ó asunto e uso gadaña, fouce e, se hai algo máis forte, unha poda. Así, en plan besta, en plan bruto, en plan labrego-labrego. As silvas rabuñan, as costas doen, os brazos cánsanse, o sol aplana, a chuvia molla. Pero nin uns nin outras me deteñen. Sigo dálle que dálle á fouce e movo a cintura ó ritmo da gadaña.

Seguín aproveitando o tempo atando de novo unhas trinta cepas e sulfatando esas mesmas cepas. Houbo que preparar outra máquina para sulfatar as patacas. Aínda que o sulfato era o mesmo, o das cepas levaba tamén xofre que, para as patacas, seica non é bo. Como sobrou, repetín de novo polas patacas. Non sei se lle fai efecto ou non. Pero o sulfato non está para tiralo. Todo o que custa algo (sexa en cartos, sexa en traballo), non se tira. A vida e o tempo non se tiran.

O tempo pasaba e eu seguía a aproveitalo: cavando ou fochicando por xunto ós pés das cepas, xa que as herbas, nesta época, non teñen ningunha compaixón do paisano de a pé. E fochiquei tamén polo terreo. E polos arredores da casa. E mesmo pola casa. Cando me puxen á mesa para xantar, souben que aproveitara moi ben o tempo.

Cafetaría A Pedreira. A Valenzá. Venres, 24 de maio de 2024

PROS E CONTRAS DE TONI KROOS

A noticia de que Toni Kroos se retiraba do fútbol fixo tremer os cimentos, os alicerces deste noso fútbol nacional que, por momentos, semella que nos volve un pouco estúpidos e irracionais. Iría aínda un pouco máis alá: fixo bambear algúns sentimentos da sociedade pola “humanidade” do alemán criticando o poderío económico dos árabes, a inexistencia de dereitos humanos nese Oriente Próximo e pola baixada de pantalóns dalgúns xogadores ante os cartos.

A esta última cuestión quería eu chegar, a dos cartos. Porque ben soubemos que esa crítica ós xogadores era unha indirecta (xa teño confesado que as indirectas son as máis directas de todas) ó galego Gabri Veiga cando decidiu marchar e xogar en Arabia Saudita.

Estou por apostar que Cristiano Ronaldo, Benzema, Gabri Veiga e unha tira deles non estarán de acordo co que pasa nese país. Pero iso non quita de que intenten ganarse a vida e “o marabilloso” Kroos non é quen de meterse na vida dos demais nin, por suposto, no seu sustento. Xa dixen unha vez que el veuse de Alemaña e non perdendo cartos. Cando el fichou polo Real Madrid aínda non había este boom, este auxe futbolístico en Arabia Saudita, que se o houbera, non sei onde estaría hoxe Toni Kroos (sei que os cartos poden con todo, con todo). Kroos ten que saber distinguir unha cousa da outra: os sentimentos cara á un pobo e a solución dunha vida económica. Hai que saber separar o gran da palla. Hai que saber separar a Charlton Heston coma actor, do Charlton Heston coma o presidente da Asociación do Rifle; ou a Pérez-Reverte coma escritor, do Pérez-Reverte coma divulgador patriota.

Nesta mesma tesitura (a dos pros e contras) meto a Toni Kroos; que recoñezo que foi e que é un xogador inmenso (lembro ó seu patriota Günter Netzer, que este si creo que foi moito mellor pasador que aquel e que, por certo, recoñeceu sempre que viñera ó Madrid por diñeiro), e que si que é unha pena que se retire xa, que aínda lle quedaban polo menos un par de anos de bo fútbol e mellores pases. Porén, que queredes que vos diga; a min, aquelas indirectas/directas a Gabri Veiga (que por ser galego doéronme aínda máis) fixeron que, hoxe, a “humanidade” de Toni Kross nin fu nin fa. El creo que é o menos indicado para criticar o sustento de cada ser humano.

Finca Fierro. Barbadás. Venres, 24 de maio de 2024

A SIMPLEZA DO SIMPLÓN

Robustiano Solero levantou o brazo e ergueu un dedo para pedir a palabra. Estaban nunha reunión de veciños sobre o monte comunal do Medo, alá pola vila de Baños de Molgas. Robustiano, O Simplón, tiña os dedos gordos e o xesto serio, concentrado. Era un home que, coa súa presencia, intimidaba. Alto, forte e case sempre con malas pulgas, aínda que, como dicían os propios veciños, moi inocente. A algún paisano non lle importaba falar claro: non regula ben, referíndose á cabeciña de Simplón. Quizais de aí lle viñese o alcume: da simpleza de todas as súas accións e da inocencia de todas as súas palabras.

O presidente dos comuneiros, Rogelio Saltón Sabugueiro, O Cheirón, que era o que estaba a falar, deulle permiso a Robustiano para que falase. “A min que non me toquen o marco”, dixo; iso si, sen berrar e todo serio. Os asistentes soltaron a gargallada. “Pero Robustiano, carallo, que estamos a falar do monte comunal”, replicoulle cariñosamente o presidente. “É igual; a min que non me toquen o marco”, seguiu rosmando.

As fincas que o Simplón tiña máis cerca do comunal eran a máis de dous quilómetros, alá polos Piuales e as Costelas. Pero sempre estaba pendente dos marcos: limpando ó seu arredor, poñéndolle marcas ben visibles, medindo unha e outra vez por se llos moveran e falando, desconfiado, cos lindeiros por se se lles ocorría andar onda eles e sen el sabelo. A xente non llo tomaba a mal e, polo baixiño, compadecíanse del. Mesmo lle rían as grazas e dicíanlle a todo que si.

A reunión seguiu sen outro contratempo. Normal, Robustiano, O Simplón, quedara durmido sobre a cadeira.

Bar Paco. O Vinteún (Ourense). Martes, 21 de maio de 2024

NA INOPIA

Non sei como, saín da inopia. Na inopia non estou eu só. Estamos moitos. Como non sabemos que facer, deixamos que nos manden para alá. Alí estase ben, a gustiño, tranquilos e esperando unha decisión que case sempre tarda en chegar. Sei dalgúns que levan nos biosbardos toda a vida. E as referencias que teño, que oxalá sigan aí sempre.

Eu levo xa uns cantos anos porque, si, tardei en ir pola miña simpleza, pola miña inocencia. Era tan inocente que andaba ás duras e ás maduras. Agora como ven que nin fu nin fa, que nin arre nin xo, optaron por mandarme á inopia. Se o soubese antes! Co ben que se está!

A ver, non me arrepinto das miñas accións, dos meus arrinques de carraxe, dos meus bambeos laborais e políticos e deportivos e sociais e filosóficos, pero a tranquilidade de agora non hai xesto nin promesa nin trunfo nin agasallo que a pague. Non hai coma andar coa cabeza no aire.

Xa estou planeando en volver a ela, coma se fora ó limbo, canto antes. Nada, realizarei dúas ou tres accións de bo ser humano, de boa persoa para que me admitan xa definitivamente. Nesa inopia ou nese limbo celestial. Non é que sexa moi relixioso, pero por miña nai fago o que sexa. A maiores de que, desde o ceo, vese outro panorama. Desde el, mesmo podo recrutar máis “limbosos”. Que os hai, si, a darlle cun sacho. Que mellor sitio no que se está sempre a velas vir. Meto as ideas, os pensamentos, os sentimentos, as sensacións e os soños nunha maleta e espero a que me devolvan á inopia. Se é que algunha vez saín dela, que xa o poño en dúbida.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Martes, 21 de maio de 2024

A INOCENCIA QUE RACHOU

Estirei a inocencia ata que rachou, precisamente, por inocente. Sinceramente, estaba cansado da miña inxenuidade. Tiña ganas de ser o estralo que rebenta e o berro duro e seco que se estende, que se esparexe, que se propaga. Xa estaba ben de tanta candidez.

Agora son o malo da película que bracea co fouciño na man e funde a forquita no feixe dos bondadosos. Son o parágrafo mal escrito e o árbitro que se despreocupa do partido. Usarei da picardía porque, aquí e alá, coa aguillada tanguerei, acirrarei ós máis parados, ós máis ineptos.

Son a gavela de toxos que pica e o saco de patacas que manca sobre o lombo dos pasmóns, dos paiolos. Son o ruxerruxe mentireiro e o que filma as tomas falsas. Son o veleno que se mete no sangue dos inocentes. A miña inocencia xa rachou para quedar escrita nun recanto do pasado. Son o cabalo do demo que voa sobre as auganas do inferno.

Collo aire ante esta nova personalidade e incho o peito para dicir que certa maldade se deita sobre xergóns cheos de pulgas e piollos, que aniñan nos pelos dos conversos. Intento conducir unha marea de palabras incertas e de maldades diversas. A inocencia navega nas bodegas da Perla Negra.

Estirei a inocencia ata que rachou. Agora son a experiencia que flirtea por entre as lapas do averno. Durante seis días á semana borro os mellores pensamentos para, no sétimo, ser o demo. Son o demo dos benditos, bos e xenerosos; o demo da luz e da claridade, do sol e da vida; e do paso do tempo. Son o angazo que me zoupou no nariz e, a partir de aí, a miña inocencia rachou por ser, precisamente, un inocente.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 20 de maio de 2024

TAXAR O CORAZÓN

Taxei o meu corazón en mil euros tan só. Baratiño. Aínda que, iso si, mil euros por latexo, se entende. Tampouco estou coma para tirar a miña vida pola borda. Non quixera darlle o meu corazón ó primeiro ofertante. Hai que lembrar que teño un corazón de ouro e non é plan que o merque calquera espírito maligno. Os meus latexos non me mancan no peito por caralladas, non.

Solto, por exemplo, latexos pola emoción dunha simple, mellor, boa canción. Sabemos que hai cancións que emocionan e, outras, incluso que mancan. Tamén me bate o peito por unha película ben rodada e pola escena dunha habitación en penumbra ben fotografada. Coma polo asubío dun tema musical de Morricone e pola melancolía duns sintetizadores de Vangelis.

Mil euros por latexo é barato. Aínda que fale de millóns de palpitacións. Porque nun batido vai un verso, noutro toda unha novela, nun terceiro un recordo, nun cuarto un berro, e un instante de silencio, e un aloumiño nocturno, e unha lúa chea, e un ouleo compartido, e unha foto que impresiona, e o ondear da Perla Negra, e un gol do Celta. En cada latexo hai algo que, ó final, todo se mestura nun feixe, nun mollo, nunha gavela chea de vida. A vida son latexos sen cuartel. Fortes. Intensos. Rítmicos. Suorentos. Ansiosos. Cheos de medo e de angustia. Que golpean a tapa do peito suavemente e a ritmo de rock and roll. Os latexos, todos eles, bailan, buligan ó ritmo das emocións.

Case prefiro que ninguén me compre o corazón. Estou a gusto con el e con todo o que bambea, con todo o que se axita, mesmo cando ás veces semella que se detén. Cada latexo é un cachiño de vida. Desta vida que... é miña. A vida é bonita. Moi bonita. Definitivamente, elimino o de taxar o meu corazón.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 16 de maio de 2024

AS IDEAS

Quixen estirar a idea que me saíu da cabeza, pero non deu máis de si. Quedei a velas vir. Agora mesmo non sei moi ben se tal idea engarrara en algún obstáculo ou simplemente era o que era. É igual; xa intentarei parir outra. Non sei quen me dixo unha vez “a túa cabeza non para”. É certo, non para. Non para a de ninguén, o que pasa é que unhas cabezas ferven antes que outras, bulen máis que outras. Claro que, despois, tamén está a cuestión de pregoalas ou non. Digo as ideas. Hai xente que as remoe e as garda, mentres que outros cuspímolas tan rapidamente que, ás veces, nin lles damos tempo a desenvolverse por completo. Soltámolas a medias. Soltámolas sen analizar, sen que crezan dereitas, sen xeito, ás carreiras.

Intento regalas aínda dentro de min para que abrollen xa cunha certa estrutura, cun certo sentido. O que pasa é que, algunhas veces, por circunstancias, teño que cuspilas case á velocidade da luz e, claro, coxean de tal maneira que acaban por non terse entre as liñas da páxina en branco. E de ideas pasan a ruxerruxes, a incertezas, a trapalladas que van e vén a ritmo dos tragos do café.

Recoñezo que as ideas aparecen mellor co silencio, nas noites de silencio, mais eu, dálle que dálle, a esparexelas, a espallalas nas tardes de café. O ruído non é bo conselleiro para a análise dun soño, dunha esperanza, dun pensamento, dun sentimento e o silencio, ás veces, é difícil de conseguir.

Si, o mellor foi iso, que a idea que quixen estirar non saíu por completo, porque lle colleu medo ó ruído. Deixo polo tanto de estirala e quedo en silencio para a ver se a próxima...

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 15 de maio de 2024

MEDIDAS ESPERPÉNTICAS

Hai noticias que revolven o estómago. E se están relacionadas coa agricultura, en xeral, e cos labregos, en particular, tal malestar vólvese xa vómito. Os gandeiros da Veiga quéixanse das denuncias e sancións por ter cans soltos gardando as vacas. Porén, a Consellaría de Medio Ambiente e Cambio Climático recomenda ter cans para protexer o gando contra o lobo. En que quedamos? Cae de caixón de que os gandeiros non van ter os cans presos se realmente queren que vixíen, que axexen nos animais.

O que pasa é que no noso país sempre se tomaron medidas tan esperpénticas que tes que chegar á forza á seguinte conclusión (algo que xa teño denunciado moitas veces): que todas esas medidas (ía dicir que se estudan, pero non; simplemente se toman), principalmente as relacionadas coa agricultura e gandaría, realízanse nuns bonitos despachos nos que, iso si, as mesas, pensan eles, semellarán leiras ou parcelas. E así non saben que desde que o mundo é mundo as vacas sempre se gardaron con cans, que, por suposto, teñen que estar soltos para poder tornalas cando sexa a ocasión.

Tamén desde que o mundo é mundo, a agricultura, os labregos sempre foron os máis castigados por eses asesores ou xefes ou políticos ou “entendidos” máis esperpénticos. Vénme á cabeza o reparto ou distribución das terras de cando se iniciaron as axudas da PAC: que tanto en Bruxelas como en Madrid empezaron a falar de áreas e hectáreas como se esas medidas fosen igual en Castela, por exemplo, que en Galicia. Aquí sabemos moi ben que unha simple hectárea non é o mesmo en cada unha desas Comunidades. Así, á lixeira, podo dicir que unha hectárea castelá é coma un simple recantiño da leira, mentres que a hectárea galega son como mínimo unhas cincuenta leiriñas das nosas. Pois iso “os entendidos” non o vían. Ou se o vían dáballes igual.

Exactamente coma o asunto dos cans; que son para gardar as vacas, pero non poden andar soltos. Manda truco na gandaría! Non me estraña que se queixen os da Veiga e os de calquera lugar de Galicia. Como dicía aquel... entre as marcas das orellas (os crotales), o non poder levar as vacas polas estradas (se se levan hainas que levar pola corda, e aqueles que teñan medio cento de vacas, non chegan os veciños da aldea para levalas desa maneira), os libros da explotación, etcétera, están a facerlle a vida imposible.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 18 de maio de 2024

O OBXECTO

Localicei o obxectivo. Estudeino con ansia. Mireino por todos os lados e incluso por arriba e por abaixo. Era estraño, raro, quizais único. Nin tan sequera sabería dicir moi ben a súa forma, describir a súa estrutura. Mesmo na cor era unha mestura de todas as cores habidas e por haber. Nin era grande nin pequeno, pero intuía que pesado. Nin era de madeira, nin de granito, nin de xeso, nin de cristal, nin de ningún material coñecido por estes lares. Aínda que intuín e, case aseguro, que non é un obxecto extraterrestre. Non sei por que, pero dáme que é noso, é dicir, terrícola.

O obxecto está á beira dunha toxeira chea de flores amarelas e, moi cerquiña, unha morea de xestas con cores brancas. Non intento movelo. Por un lado, estórbame a toxeira. Polo outro, sinceramente, téñolle, non medo, pero si respecto. O obxecto é tan estraño que non sei que pode ser, a maiores de todo o que levo descrito.

Penso na posibilidade de buscar e chamar a un especialista, a un xeólogo, pero dáme algo de carraxe non descubrir por min mesmo a realidade do obxecto e a súa procedencia. En principio vou sentar á súa beira e estudalo aínda algo máis, mesmo apalpándoo un pouco, a ver se me di algo, se as súas engurras, as súas rugosidades me din algo. Porque ten bastantes e, entre elas, quere asomar tamén algo indescritible. Polo menos a miña curta intelixencia non consegue describir esas outras cousas. A verdade é que empezo a desesperar ante tal situación. E como sigo coa teima de non pedir axuda, cuspo sobre o maldito obxecto, deixo caer catro insultos dos que non asustan a ninguén e marcho do lugar sen saber que é.

Cafetaría Beker. Ourense. Martes, 14 de maio de 2024

COS INFORTUNIOS MÁIS ADVERSOS

Xa está ben, díxolle un a outro; tanta chuvia, tanta auga... Chove sobre a conciencia dalgúns e sobre as cabezas doutros. Chove pinga a pinga, gota a gota e seica botará uns días chovendo. Pero como dicía aquel outro: que chova!

Aquí, neste noso país, sabemos convivir e vivir coas adversidades: políticas, deportivas, sociais, económicas, climatolóxicas, culturais, científicas... Sempre o fixemos, mesmo cos infortunios máis adversos. Porque nunca o tivemos fácil. Esta nosa rexión case sempre foi un cero á esquerda. Para o centro, claro. Aquí agachamos a orella e dobregamos o lombo ante unha promesa falsa e un sorriso burlón.

Pingas de carraxe caen sobre o papel porque, de cando en vez, asoma a miña vea torta e digo cousas que tardo en dicir, aínda que as pensase hai tempo. Hoxe déuseme por aí. O de ser torto unha vez máis. Ó mellor a culpa si pode ser do tempo, que non axuda un carallo. A chuvia é necesaria, pero cansa. A chuvia é bonita, pero molesta. A chuvia sempre cómpre, pero aburre.

O aburrimento intento vencelo esbardallando sobre temas que non entendo, pero que, de cando en cando, deixo caer. Ata poida que alguén, algunha vez, me dea a razón. Ou que intenten endereitarme. Aínda que isto, a estas alturas da miña vida, aseguro que non o vai conseguir ninguén. Non o fixo miña nai de cativo —que é cando se di que hai que guiar ben ó ser humano—, menos o farán agora uns que se cren demasiado listos.

Chove sobre o rego torcido, é dicir, sobre min, mais non me importa mollarme. Cando queira e poida xa secarei. Secareime eu. Non deixarei que me enxuguen.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 13 de maio de 2024

SORPRESA E INCREDULIDADE

Cando resolvín o asunto pensei que caía para atrás. Coa sorpresa. Un grupo dunhas vinte, trinta persoas, ou máis (non me parei a contalas) estaban a mirar fixamente para o ceo. Chocoume un pouco iso porque non había nubes, non era noite pecha —polo que non se vían as estrelas—, non pasaba ningún avión, helicóptero e avioneta, e non distinguía ningún paxaro. A non ser, claro está, que fose a laverca, que é moi mala de ver. Voa tan alto e é tan pequeniña que, lembro, de rapaz, me custaba horrores a súa localización. E cando a vía (se o conseguía) era grazas ó son do seu piar, que, iso si, non calaba. Neste caso que nos ocupa, non se oía nada. A xente seguía a mirar.

Como son abondo tímido, e tamén por vergonza, non me atrevín a preguntar. Optei por marchar correndo á casa e buscar na palleira uns prismáticos que tirara de mala maneira de cando era mozo. Non sei quen me agasallara con eles, e como non lles sacaba ningunha utilidade (só miro para o ceo cando alustra, e, para mirar os arredores, nunca me importou o que pode haber máis alá do alcance da miña vista), digo que como non os usaba tireinos dentro dun armario medio escangallado que teño nun recanto da palleira.

De volta ante o grupo de xente e cos pobres prismáticos nas mans fixen uso deles e... nada. Non houbo maneira, non conseguín saber que carallo estaban a mirar. Porén, ó pouco, fixeime na posición das mans alzadas desa xente e foi cando caín da burra. Estaban esperando a que lles caesen os pans cocidos do ceo! Case caio para atrás. Coa sorpresa e a incredulidade.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Venres, 10 de maio de 2024

Ó AXEXO DO SEU SOÑO

A mañá amenceu espida e chea de azul, e a tarde empreñou con pequenas nubes grises. Secundino Folgoso, O Milhomes, está ó axexo. O de Milhomes é por ser pouquiña cousa; non pasa do metro e vinte centímetros. Tamén é feo e mal feito. Aínda así está ó axexo de Lucinda García, A Bonita. O alcume xa o di todo. É máis, quédase curto. Lucinda, a maiores de ser máis fermosa que bonita, ten un físico que mesmo fai babexar, que incluso a algúns lles mete medo iniciar un achegamento a ela.

Porén, O Milhomes non deixa de mirar para o seu soño. El sabe que tan só a pode soñar, pero sempre lle queda un algo, un cacho de esperanza que fai que unha e outra vez, que día tras día a busque tan só para mirala e baballar.

A Bonita sabe que O Milhomes a mira. Ela non se lle esconde porque lle dá un pouco de pena, de mágoa. De cando en vez deixa que lle asome un sorriso para gozar coa expresión, co brillo dos ollos del. Ela déixase ver e de cando en cando o saúda, mesmo se para a comentar algunhas cousas con el. Aí O Milhomes bota a man ó peito por se lle rebenta o corazón coa emoción. Nestas ocasións, axiña marcha feliz e contento, aínda que non tarda en buscala de novo, en buscar outro sorriso, outro saúdo, outro cruce de palabras.

Secundino Folgoso, O Milhomes, quere ser astronauta para coller a lúa, baixala e poñela ós pés de Lucinda García, A Bonita. O Milhomes, cando soña, soña ó grande, non se queda nunha simple canción dedicada. Canta polo baixiño a que está pensando e non deixa de axexar cara á Lucinda. A tarde gris, pouco a pouco, pare, dá a luz as sombras do luscofusco.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 9 de maio de 2024

SOPORTAR A CULPA, SORRIR CO ACERTO

Estirei o brazo para coller algo que estaba colgado da galla dun castiñeiro. Ó mellor era un carballo. Por veces confundo os conceptos, as cores, as formas, as ilusións. Quizais porque sempre vou algo por diante (ou bastante) da acción, dos feitos. Ou ó revés, actúo primeiro e despois penso. Mal feito!, sempre me di alguén. Eu, ante isto, aludo á ladaíña de predícame cura, predícame frade... É dicir, que non fago caso ningún. Opto por recoñecer e asimilar os meus propios erros. Cando sucede isto, unhas veces intento corrixilos e, outras, sigo tirando para adiante aínda que me esnafre. O golpe será meu.

É certo, confeso o meu egoísmo porque quero facer eu todo, aguantar eu só todo, quero as mentiras e verdades miñas, os silencios e os berros meus, os latexos e os saloucos meus. Que estean ben ou mal xa é outro cantar. Pero, egoistamente, tamén sei aguantar ou soportar a culpa e sorrir co acerto.

Digo que estirei o brazo para coller o que estaba colgado da galla (que máis ten que sexa de castiñeiro ou carballo, coma se é de amieiro ou piñeiro) e non o alcancei. Estaba moi alto. Tan alto que nin saltando. Só me queda a opción de agatuñar, encarriscar. Antes de facelo, penso en toda esa trapallada que contei para nada, para non realizar a acción. A acción de coller o que está colgado. Finalmente, si o fago, pero logo de discernir sobre ruxerruxes que non viñan a conto. Agatuño pola árbore e collo un sostén, un suxeitador que alguén deixou alí colgado. Como diría aquel: a imaxinación ó poder!

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 8 de maio de 2024

DESISTIR

Quero tocar a Novena de Beethoven e só me sae un pobre asubío melancólico, morriñento, tristeiro. Cando non se sabe nin se pode, o mellor é desistir. Desisto. Desisto para correr detrás dunha lebre por entre as matogueiras do Outeiro Barbeiro. O único que consigo é encherme de rabuñaduras e perder de vista ó animal nun amén. Pola súa velocidade. Pola miña inexistente axilidade. Desisto tamén. Recuar, deixar de facer intentos imposibles é de intelixentes e listos. Son máis burricán que os asnos, pero... Pero, aínda intelixente e listo, son un testán, un teimudo. Intento, daquela, bailar un agarrado e, non sabendo, paso inmediatamente a un baile roqueiro, que é moito máis aloucado, tarambaina, toleirón. É dicir, quería ser un cantante melodioso ou mexeriqueiro e son o Elvis Presley dos seus inicios, dos seus comezos.

Non sempre podemos facer o que queremos. Ou ben porque non sabemos ou ben porque non nos alcanza. Porque non damos para máis. Iso si, seguimos dálle que dálle ós imposibles, coa esperanza de que algún día algo caerá. Nunca cae nada, claro. Posiblemente non sabemos dar as acometidas apropiadas. Non sabemos buscar a liña recta. O rego dereito. O mellor camiño. A mellor páxina en branco. A opción, quizais, máis sinxela. Non sabemos.

Quero navegar na Perla Negra e o único que teño son uns zancos para cruzar o río Arnoia. Polos mares e océanos, estes non me serven. Desisto unha vez máis. Para coller un avión e cruzar o Atlántico lembro que teño ás para voar. Desde o campanario da igrexa de Baños de Molgas déixome caer e... emprendo o voo.

Cafetaría Beker. Ourense. Martes, 7 de maio de 2024

VER CORRER SANGUE

No conflito entre Israel e Palestina, ó mellor usamos mal a palabra xenocidio, ó mellor utilizamos erroneamente a palabra exterminio, poida que tamén nos equivoquemos coa palabra masacre, mesmo podemos confundir os termos hecatombe, matanza, extinción, aniquilación..., pero cunhas ou con outras, a realidade, a finalización é a mesma: o acoso e derribo dun máis ben pobre país por outro que ten armas a esgalla e que o apoia outro que as ten a darlle cun sacho. Todos eses termos, palabras ou vocábulos rematan nun negro substantivo: morte. Tal conclusión está por encima do chamamento que se lle queira dar ó conflito. Non será un xenocidio, nin un exterminio, nin unha extinción, nin unha aniquilación, pero hai uns días un periódico informaba de 34.000 mortos na Franxa de Gaza. Repito, hai uns días. E deses, semella que un 70% son mulleres e nenos. Ou sexa, o de sempre: que as pagan os máis inocentes.

Usemos o termo que usemos, pensemos no vocábulo que pensemos, tal masacre, hecatombe, matanza hai que parala xa! Oxalá todas esas manifestacións e acampadas nas Universidades nos fagan levantar ou gritar a todos un berro seco contra ese Netanyahu que vai camiño de xunguirse, de facerlle cambón a todos eses personaxes da Historia que fixeron méritos para chamarlles as de Deus é Cristo.

Estados Unidos semella que quere recuar un pouco no apoio a ese bicho, aínda que a min dáme que o din polo baixiño, quizais para disimular un pouco ante a opinión pública. E como o resto do mundo dobregamos o lombo ante a entidade ianqui, así seguirán as mortes inocentes e non tan inocentes, ata que Israel se farte de rebentar corpos e ver correr sangue.

Correr sangue vese correr moita nas praza de touros neste noso país no que se aprobou unha lei polos dereitos dos animais... menos os touros, claro. Aínda que, o Goberno semella que deu un pequeno paso ó fronte, en principio cancelando o Premio Nacional de Tauromaquia. Non tardaron en saltar os do PP con espadas, muletas, estoques e banderillas dicindo que vivimos tempos de censura. Falando claro: hai que foderse! Falando eles de censura! Debían de probar só por unha hora, que digo unha hora, só uns minutos, un par de banderillas entre o pescozo e as costas. Ou no lombo, é igual. A nosa Festa Nacional ten que ser con sangue, asfixia e morte. Se non, non é nada.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 11 de maio de 2024

SOBRE O RAÍL

Quedo quieto. Non me movo. Sentado no raíl. O sol está a punto de deitarse polo outeiro de Brandín. Atento ó ruído. Por se vén o tren. Certo, agora o tren xa non pasa por esta vía. É igual. Sigo atento por se aquel. Nunca se sabe; algunha manobra, algunha proba... Home previsible vale por dous. Son único e estou só.

Paso a man pola cara nun xesto de película seria, independente. Deixo que a mirada se me vaia a unha lavandeira que, ela si, está a moverse polo raíl. Toda guapa, toda tranquila, toda ostentosa. Se me movo, igual escapa. Non quero que emprenda o voo. Sigo entón quieto, sen pestanexar tan sequera. Case sen respirar. Máis ben deixo escapar coma un suspiro. Para non meter ruído.

A lavandeira ou alindadora ou pastoriña ou paxariña da neve alza o voo. Asustada. Non fun eu quen a asustou. A uns metros, sobre o mesmo raíl, anda coa cabeza alta un lagarto. Verde. Estirado. Fermoso. Moi fermosos. Decido seguir nas mesmas, ou sexa, sen moverme, sen facer ruído. Porque se a lavandeira era bonita, o lagarto é máis que lindo.

Caio na conta da realidade do raíl. Que atrae. Quizais porque está aínda quente, logo da canícula da tarde. Eu estou a gusto sentado nel. A lavandeira andaba coma unha princesa sobre el. E o lagarto segue a ser dono e señor del. Téñoo a menos dun metro. Non me movo. Mesmo deixo de respirar. É igual, fuxiu máis rápido que á présa ou coma can con vincha ó rabo. Por culpa do croar, do grallar dun corvo. Negro. Grande. Gordo. Aterrou sobre o raíl. Durante uns segundos deixeino estar. Erguín. Fuxiu. Queda o raíl agora esperando a velas vir.

Café Paco. O Vinteún (Ourense). Luns, 6 de maio de 2024