EN ARAMEO

De camiño pensei que Elvis Presley era coxo e resulta que bailaba ó ritmo dun rock and roll. Pilleino xusto na curva do atallo e pediume que o imitara cunha canción en inglés. Eu só falo arameo. Para non causarlle mal efecto, bailei con el “Suspicious Minds”. Agasalloume cunha entrada para un festival no Polo Norte. Non entendín nada, pero non a rexeitei. Non creo que eu vaia máis alá do final da Valenzá.

Rematado o encontro (aínda dubido se foi real ou non), no final do propio atallo volvín ter outra aparición: era unha cantante brasileira ou portuguesa (da que non lembraba o seu nome) cun vestido decorado con flores de toxos. Esta tamén me pediu que cantara con ela un tema sobre a señardade. Tiven que confesarlle que só cantaba en arameo. Amosoume un sorriso e, iso si, ensinoume a bailar. Claro que, ela, bailaba samba e eu... eu non sabía que bailaba; movía os pés, e menos mal.

Como semellaba que a tarde estaba de encontros, non tardei en atoparme cun anxo branco. E digo branco porque, metros máis adiante, había un negro; o que significaba que tamén me atoparía con el. O anxo branco levoume a unha canella e faloume das ansias, dos desexos, dos soños e das esperanzas. Faloume cunha linguaxe celestial. Tamén a este lle confesei a miña lingua natal, o arameo.

Co anxo negro pasoume máis ou menos o mesmo, o que me deu a entender que eses encontros estaban máis que confabulados para que falase noutra lingua que non era a miña. Ante este pensamento e cansado xa de tanta leria, dediqueime a escoitar temas musicais de Morricone, botándome ó monte para non atoparme con ninguén máis. Ós temas púñalle letra... en arameo.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Sábado, 28 de decembro de 2024

CURTO DE INTELECTO

Estou esperando a ver se caen os pans cocidos do ceo. Aquí non cae nada. Empeza a caer unha xeada que te cagas, iso si. Engánannos como queren ou cómennos a boroa. Do ceo non caen nin cocidos nin en palla. Por non caer, nin caen as estrelas; como para caer pans, que pensan moito menos.

Cando cansei de esperar e mirar, marchei. Marchei correndo. Para non perder tempo. Se marcho amodiño, a maiores de non chegar nunca, abúrrome. Correndo tamén canso, pero como fixo, como determino metas pequenas, sempre chego. Ás veces é certo que botando os bofes, pero chego. E, se algunha vez descanso, é tan só durante un suspiro; para que o tempo non se me bote encima.

Mentres corría pensaba en que algún día predicaría no deserto. Tal pensamento foi moi curto. Que pinto eu no deserto? É máis, a quen lle predico no deserto? Neste nin tan sequera hai bichos que me tomen en serio. Ante isto, seguen a enganarnos como lles dá a gana ou coma parvos. Predicar no deserto... O mesmo que andar sobre as augas. Menos mal que hai pontes e barcas.

Como remataba o día, deixei de correr e de mirar. Deitei. E fóiseme a cabeza a que alguén me dixo que os do signo do zodíaco xémini teñen aceleración mental. Menos mal que eu son aries. Aínda que case me gustaría ser tamén xémini, a ver se así se me aceleraba algo o entendemento. Pois non consigo entender o dos pans cocidos, nin o de predicar no deserto e, moito menos, andar sobre as augas. Ó mellor son curto de intelecto.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Venres, 27 de decembro de 2024

VIVIR O PRESENTE

Mañá remata o ano 2024. Mañá, a algúns, a nostalxia levarao a repasar, polo menos mentalmente, aquelas situacións ou acontecementos máis salientables. Case é lei de vida. Principalmente para os medios de comunicación, que son moi propensos a resumir, en suplementos especiais, os eventos, os feitos, o sucedido nos 366 días (foi ano bisesto) que están a piques de deixarnos.

Segundo os xornais enchen páxinas con noticias que foron, o paisano de a pé pensa en dúas ou tres tan só e case sempre relacionadas coa súa propia vida. Porque, á hora da verdade, é practicamente o de sempre, o de todos os anos: algúns éxitos deportivos, guerras que ninguén frea e política noxenta. Este ano máis seguro que se cole, si, a maldita dana que castigou ó levante español. Porque aconteceu hai pouco, que se fora á principios de ano, ata o recordo de tal desastre poida que fose efémero. O tempo pasa e todo cambia.

Nestas datas sempre queremos botar man dos bos desexos, pero, vendo o pasado, dá que o futuro será igual de negro. Conclusión: que non hai como vivir o presente. Certo, este, o pobre, tamén está de capa caída, moi de canga baixa. O dito; aí temos as guerras e aquí temos a política, que, coma todos os anos, por unhas ou por outras cousas, anoxa. Repugna tanto que mesmo nos cansamos dela, e practicamente xa non lles facemos caso nin a uns nin ós outros.

O futuro pinta negro? Claro que pinta negro! Logo, para máis aquel, volve aparecer Donald Trump e, por se fose pouco, segue o Netanyahu ese lanzando mísiles e bombas ó torto e ó dereito. A lingua galega está como está, así como a TVG ou te uve ga (para que rime).

Persoalmente, o 2024, pois coma calquera fillo do veciño: cos seus pros e contras, coas súas loitas e risas, cos seus males e aguantes, cos seus amores e carraxes, coas súas esperanzas e realidades, cos seus silencios e barullos, coas súas idas e voltas, en fin, coa realidade pura e dura na que, ás veces, si, asoma algún día, algún instante, momento, asunto, tempo que te fai sorrir, que te fai vivir. Como prognostiquei un futuro negro, quero darlle un pouco a volta á tortilla para non ser tan pesimista, e dicir que a vida é unha lágrima e dous sorrisos. E que, a lágrima, xa que estamos en días de nostalxia, de señardade, sexa de alegría. Feliz ano 2025.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 28 de decembro de 2024

MEDIO VERSO

 

El entrou con forza no verso. Ela sentou a ler o poema. El non foi máis alá das catro primeiras palabras porque non conseguía atopar aquela que rimaba. Ela quedou coa mirada perdida, en silencio, e esperando outro verso.

Outro verso que non asomaba porque, algo, obturaba a súa inspiración; a del. Algo así coma un berro seco que queda atrancado na gorxa. Ela moveu os pés ó ritmo dun retrouso roto; dese retrouso no que tiña que ir o verso que non se rematou de escribir. El tomou un café para saber se, con este, a musa poética xurdía. Non sabía aínda que a súa auténtica musa estaba esperando polos seus versos.

El quixo entrar aínda con máis forza no segundo verso, sen decatarse moi ben que deixara o primeiro incompleto. Ela pasou as páxinas buscando un poema enteiro. Só atopaba páxinas en branco que, intuía, xa nunca se encherían. Ela xemeu, laiou para romper un pouco o silencio. El, finalmente, berrou porque a ansiedade negáballe todo o poemario,

A tarde esperou a unha branca xeada e el marchou coa cabeza gacha. Ela ergueu e deixou o libro aberto. Ese no que nin había medio verso e con todas as demais páxinas cheas de baleiro. El meteuse por unha canella e seguiu berrando. Ela oíu o berro, pero non quixo rachar o seu propio silencio. El recitou en voz alta aquel medio verso; unha e outra vez, unha e un cento de veces por ver, se coa inercia, lle saía enteiro.

O lusco fusco asomou polo carreiro e ela deixouse ver. El soubo ó instante que remataría o verso, o poema e o libro. Ela notoullo no brillo da mirada. Sentaron os dous sobre unha parede de pedra. El escribía e ela lía ata que se extinguiu a luz do día.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Venres, 27 de decembro de 2024

HOME DE PALABRA

Rematei a faena de marchar e non volver. Avisei ben na casa: marcho e non volvo. Son home de palabra. Son o fillo da Lucía, a que ten a casa no medio das Pedradarcas, en Baños de Molgas. Son o fillo tamén de Horacio, aínda que a este respecto hai rumores de que... non sei, non sei. Eu ter téñoo como pai. Tampouco é que me desvele moito por el, como el sei que pasa olimpicamente de min. É igual; eu son feliz e punto.

E agora, moito máis. Por iso de que non volvo. Síntoo un pouco por miña nai, pero... Pero miña nai sempre foi desas que saben saír dos inconvenientes, dos impedimentos, das desvantaxes. Sempre foi de mente aberta e feitos duros. Cando se queixa, bérralle ás vacas desde a cama con catro sentenzas e, despois, unha avemaría. Tamén é así de rara.

A min chámanme O Pulgón porque son pouca cousa. Fisicamente, digo. Mentalmente son aínda máis forte que miña nai. Se digo que, por exemplo, vou estar en tal sitio de tal hora a tal hora, alí estarei aínda que caian chuzos ou pans cocidos do ceo. Son home de palabra. Se digo branco, e por moito que pinten o asunto de negro, é branco. E non hai volta de folla.

Cando ós veciños lles dá corte chamarme O Pulgón (eu sempre me presento coma O Pulgón), chámanme Felisindo, que é a realidade pura do meu padriño, ó que seica lle deron a opción de que me puxese o nome. Antigamente eran así as cousas: os padriños, ás veces, facían e desfacían ó seu antollo. A min dáme igual que me chamen Felisindo ou Pulgón. Sei que son o fillo de Lucía e, con certas dúbidas, de Horacio. Non penso volver.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Xoves, 26 de decembro de 2024

SOLICITUDE DE CITA

Como me daba o sol na cara e me molestaba, optei por pasar para a outra beirarrúa. Tiven que facelo de présa porque, moi cerca, achegábase un coche e aínda non quería morrer. Foi nese momento cando tiven coma un flash, coma unha luz que alumeou o meu cerebro: teño que desenvolver unha solicitude de cita. Unha cita que aínda tiña que pensar para que. O caso era iniciar a solicitude. O asunto real xa sairía sobre a marcha.

Encabecei tal solicitude cos meus datos persoais e de enderezo, como é de recibo, para, inmediatamente, salientar con letras maiúsculas un Informo que informase. E foi a partir de aí cando desenvolvín o asunto, que, en intervalos, mellor dito, en lóstregos, asomou á miña cabeza.

Que como me quedara o bico doce, quería repetir a experiencia: a de asubiar e cantar cando os algoritmos da vida formaban un conxunto de regras que, ó aplicalas, permiten resolver un problema mediante un número finito de operacións. Canta leria! Eu o único que quería era unha operación sinxela. Nada de buscarlle tres pés ó gato. Tamén quería repetir a experiencia de mirar e saber que todo estaba aí, que non precisaba nada máis, e que o tempo pasa e todo cambia.

Rematei a solicitude de cita pedindo ou pregando unha solución rápida ó algoritmo do anhelo, á multiplicación da experiencia e á suma de dous máis dos para que dea catro; aínda que se dá máis, mellor.

Asinei e datei tal solicitude, envolvina cun nobelo de fío verde mesturado con amarelo e deixeina caer na caixa de correo dos soños, das esperanzas, das ilusións, das ambicións e dos devezos.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Xoves, 26 de decembro de 2024

A BANDA SONORA

Sentei na escaleira que leva á Aira do Medio e mirei á bubela que me miraba. Cun aceno de man, fuxiu. Fuxiu ela e asomaron os pensamentos de cando unha banda sonora era a canella pola que transcorría o meu ir e vir de ansiedade ou, máis ben, de desexo. Outros pensamentos levábanme pola liña torcida dun verso que non acababa de rematar. Deixei escapar un leve sorriso e os pés iniciaron un tremor musical cando a banda sonora se puxo máis rítmica, máis acelerada. Como a vida.

Contemplei o segundo chanzo da escaleira e, alí, medio escondida, había unha mosca sen ás. A dedución foi lóxica: alguén a pillara e lle quitara as alas. Foi nese momento cando a banda sonora se volveu morriconiana e contra a parede da casa imaxinei a Clint Eastwood cabalgando polos confíns das pradarías. Non tardei eu en navegar coa Perla Negra polo confín de todos os océanos. Nun instante volveu a bubela e, nun amén, lambiscou á mosca. Requiescat in pace polo díptero.

Volveron os pensamentos a bailar ó seu albedrío: que se unha aspiradora limpaba o interior dun vehículo, que se unha tatuaxe se estremecía en cada paso que se realizaba, que se no silencio asomaba un pequeno eco de ruído, que se unha bala pasaba en cámara lenta ante o asombro dos meus ollos, que se o tirador era a realidade da esperanza que non era tal, que se a bubela marchara de novo coa presa na súa moega, que se o universo era infinito e a soidade eterna. Que a banda sonora seguía ó seu ritmo. Erguín da escaleira de pedra e deixei que Morricone fose á miña beira.

Finca Fierro. Barbadás. Mércores, 25 de decembro de 2024

NA CORTA DE LEÑA

Collín a motoserra e marchei ó monte a cortar acacias, carballos e todo o que se me puxera por diante. Mesmo cabezas. A idea orixinal era esa. Non sei, por unha vez quería ser Leatherface ou Cara de Coiro na “Matanza de Texas”. Xa algunha vez saín co fouciño polas rúas de Baños de Molgas. Así é que teño experiencia en cortar cabezas. O día que saia coa gadaña, ségoas.

Na primeira acacia que atopei non puiden facer uso da motoserra porque había un niño de rula e, para un servidor, as rulas son sagradas. A segunda acacia deixeina porque se me deu por gravar un vídeo. Así de sinxelo, de simple e de raro. Ás veces cometo actos que non cadran. É igual, sempre lle busco tres pés ó gato, que me é moi fácil de atopalos porque teñen catro.

En vez de cortar a terceira mimosa, e como era moi grande, subín a ela e canteille un responso ós carballos, que eran os que realmente pensaba cortar. A corta das mimosas era para facer sendeiro, para librar camiño. O kyrie saía potente da miña voz e, si, con ton morriñento. Son un fanático dos carballos e dáme pena cortalos, pero, por veces, non queda outra.

Na cuarta acacia apaguei a máquina para que o silencio se impuxese sobre o ruído. No silencio a ansia de cortar cabezas converteume de novo en Cara de Coiro; coa limitación, co inconveniente de que, en vez de estar en Texas, atopábame nos montes de Baños de Molgas.

Cando cheguei ós carballos unhas bágoas baixaron polas meixelas, ó mesmo tempo que acendía de novo a motoserra.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 23 de decembro de 2024

O SILENCIO DEITADO

 

Deixo que a misericordia siga na caixa de Pandora para confiar nun trunfo sobre a derrota. Cada salaio é un instante e cada queixa un momento. E o tempo que corre, que pasa, que voa. Agora cada quen que lle busque tres pés ó gato. Eu busco a esperanza co cabalo de batalla de Juan Pardo e esperarei o veredicto con alma morriñenta e cun bambán eterno de ansiedade. Cada latexo é un poema e a soidade conforma toda unha novela.

Deixo que un espello me devolva a ilusión e que un folio en branco se encha con catro palabras de orballo. Orballo mesto, denso, espeso no que en cada pinga vai un pensamento e en cada pensamento o acaneadoiro leva todos os anhelos. Agora cada quen que saque a cobra da silveira. Eu saco realidades que foron e que me deixaron bailando un tango no medio dunha pequena canella.

Deixo que o silencio acale o ruído e que o ruído esmoreza para que a señardade se balancee, se abanee sobre o momento no que un soño foi máis alá dun invento, dunha descuberta. Que, ás veces, os soños fanse reais, aínda que, a maioría, quedan a expensas dunha esperanza efémera. Agora cada quen que ría coma un descosido ou que chore unha veiga tallada. Eu sento en silencio e, cando ergo, lanzo un berro seco.

Deixo que o berro se espalle polo universo. Por ese meu universo no que todo vai e vén, no que todo flúe ou afoga, no que todo acouga ou se apura, no que todo asusta ou afouta. Agora cada quen que escape pola estrema ou que quede para roer o pan reseso. Deixo que o silencio se deite sobre a melancolía, sobre máis silencio.

Finca Fierro. Barbadás. Domingo, 22 de decembro de 2024

A TRAXEDIA DOS ANDES

Aínda estaba de estudante nos Milagres (anos 70) cando caeu nas miñas mans o libro “¡Viven!”, de Piers Paul Read, que me deixou tan impresionado que, aínda hoxe, lembro o nome dun dos seus protagonistas: Nando Parrado. Hoxe en día creo que xa se fixeron incluso tres películas (unha delas do español Juan Antonio Bayona) e xa se escribiu abondo sobre esa traxedia acaecida na cordilleira dos Andes en 1972, máis en concreto, o 13 de outubro. Hoxe, precisamente hoxe, 23 de decembro, hai 52 anos que se rescataron os últimos sobreviventes.

Tal accidente semella que foi por culpa dun erro dos pilotos que, a causa da néboa, pensaron que xa sobrevoaran Curicó, en Chile, onde virarían ó norte para iniciar o descenso ó aeroporto dos Cerrillos da capital chilena, Santiago. Non caeron na conta de que as lecturas dos instrumentos indicaban que aínda quedaban uns 60 ou 70 quilómetros por chegar a Curicó.

A aeronave descendeu antes de tempo mentres aínda sobrevoaban os Andes, chocando contra o fío dunha montaña. As ás e a sección de cola desprendéronse da fuselaxe. O resto desta deslizouse por unha montaña a unha velocidade de 350 quilómetros por hora, descendeu uns 725 metros e estrelouse contra o xeo e a neve dun glaciar, a uns 1200 metros da fronteira con Chile. Axiña se empezou a busca do avión, pero esta cancelouse, sen resultado algún, o 21 de outubro.

No avión ían 5 tripulantes e 40 pasaxeiros, entre estes, 19 membros dun equipo de rugby, xunto con familiares, simpatizantes e amigos. Tres membros da tripulación e dez pasaxeiros morreron co propio impacto do avión. Catro persoas máis fixérono na primeira noite a causa das temperaturas xélidas e das propias feridas. E nas semanas posteriores morreron doce máis, entre estas, oito por un alude de neve.

Os 16 sobreviventes sufriron tales penurias (conxelación, sede, fame), que nos lles quedou outra que recorrer á antropofaxia, ou sexa, ó canibalismo. Cando o clima mellorou algo, Nando Parrado e Roberto Canessa escalaron como puideron un pico montañoso de 4650 metros e descenderon cara a Chile, onde se atoparon cun arrieiro, e a partir de aí, o 21 de decembro iniciáronse os rescates, 72 días despois do accidente, e rematando, como dixen, no día de hoxe de hai 52 anos. Non vin ningunha película desa traxedia, pero calquera día anímome a volver ler o libro.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 21 de decembro de 2024

NO TREN DO IGNOTO

Collo o tren na estación de Baños de Molgas con destino a ningunha parte, ou con destino a non sei onde. É igual; o caso é marchar. Marcho. Nin tan sequera miro pola ventá os nomes das estacións polas que paso. Oxalá me levara deica o infinito e máis alá. Nun longo túnel a escuridade fíxome soñar esperto. Ó cruzar o mesmo pechei os ollos e seguín soñando: nun peixe que voa, nun salgueiro que enraíza, nunha lagoa que afoga, nun suspiro que latexa, nun espello que reflicte un peito, nunha tatuaxe que se amosa, nun silencio que se escoita e nun berro que estoupa.

No quilómetro non sei cantos pensei que a vida era un ir e vir cargado de esperanza, aínda que a realidade era un ruxerruxe cheo de congoxa, de angustia, de ansiedade e de medo, de moito medo. A vida, ás veces, dá paus de cego. A esperanza é unha quimera e o desexo un esperpento.

“Viaxeiros ó tren”, berraron nunha estación. Eu xa facía tempo que subira coa realidade dando patadas, ou mellor aínda, puñadas de indiferenza. Porén, seguía pasando estación tras estación por unha vía que me levaba ó país de nunca xamais. Máis seguro que fose ó país das almas perdidas, ou da inocencia rota, ou da confianza estragada ou do desdén programado.

Alguén me preguntou se me baixaba na próxima estación. Díxenlle que non. Para que ía baixar? Non hai como non saber a onde me leva a ansia, a pesadume, a tristura, a aflición, a incógnita, o enigma, o misterio. Seguín no tren do ignoto, do descoñecido.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Venres, 20 de decembro de 2024

HEROE DAS VIÑETAS BARATAS

Tanto pensei que pensaba que, ó final, non me decatei de nada. Como en todo. Se digo arre sempre hai alguén que me di xo. E viceversa. Se me tiro ós toxos, haberá quen diga que me drogo. Se digo que me escondo, resulta que me ven todos. Porén, cando quero que me vexan, ninguén se fixa en min. Son como esa voaxa que está pero que non se ve. Aínda que, iso si, despois, ó pasar o trapo... adeus, moi boas.

Tanto corrín que non me movín da cadeira. Para que? Co ben que se está sen facer nada e sen molestar. Ás veces é mellor estar de incógnito, non deixarse ver e moito menos sentir. Case mellor ser un cero á esquerda. Un cero que asubía baixando, primeiro, pola canella e que sobe, logo, en silencio, pola mesma canella. Pola rúa principal canto ou bailo ou pinto o parvo. Para facerme notar. Mais non hai maneira. Son como a poeira pousada nunha pobre esperanza.

Tanto berrei que non me oíu ninguén. Nin o mesmo silencio. Moito menos o propio berro. Tan só de cando en vez un pequeno eco rebotaba contra o desexo. Un desexo de querer seguir e non me deixar, de querer saber sen darme opción a preguntar e, se por un casual pregunto, non obter resposta. O tempo, a vida, as ilusións, as ansias, os pensamentos, a pasividade, o desdén poñen a cada un no seu sitio.

Tanto recei que xa confundín o oremos co amén, o calvario co belén, o milagre coa realidade e a crucifixión coa resurrección. Non obstante, a miña relixión é aquela na que, a pesar dos pesares, hai que tirar para adiante. Coma os heroes das viñetas baratas.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Xoves, 19 de decembro de 2024

BOTAR OS FÍGADOS

Son o home que botou os fígados de tanto correr. Ás cinco e dez da tarde. Empezara a correr ás oito en punto da mañá. Moito tempo correndo. E se aínda fora todo por chairas..., pero subín montañas, crucei ríos, saltei valados, atravesei toxais; terreos moi desiguais. Normal que ás cinco e dez botara os fígados.

O asunto fora un reto, unha provocación. Orísido Suárez, o fillo da Escarlata, que se burlaba de min chamándome sapoconcho (Sapoconcho me quedou, por certo), porque incluso xa só o meu andar era pousado, lento, calmo, cachazudo, tardeiro, parsimonioso. E así, todos os días, me soltaba esa ladaíña. Espeteille de golpe: vou correr ata botar os fígados. E corrín tanto que os botei ás cinco e dez da tarde.

En realidade chámome Cristo Xesús Indiano Garrocho. O de Cristo Xesús ten o seu aquel. Como meu pai anda a cagarse sempre en Cristo, miña nai dixo que así sería o meu nome. Meu pai, en vinganza, e como miña nai lle rezaba a Xesús todos os días por medio do rosario, optou por meter o Xesús tamén na partida bautismal. Case prefiro o alcume que me puxo Orísido: O Sapoconcho.

Lembrade que todos estes recordos asómanme mentres estou cos fígados fóra á altura da ponte do Muíño da Luz. Agora ben, cumprín o reto: corrín deica rebentar. Sempre son de cumprir as promesas. Ou case sempre. O que pasa é que agora xa non podo correr máis nin cumprir máis promesas. Os rebentados, os mortos non corren nin fan nada.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 18 de decembro de 2024

EN STAND BY

Levantouse aire, bastante, case se pode dicir unha ventada. Son as tres e once minutos da tarde. Estou en stand by, en espera. Xa tomei café. Xa lin un periódico nacional. Xa contemplei o universo e a avenida de Celanova da Valenzá. Xa estou esperando a que a tarde deixe de estar escura; que haxa máis luz. Porén, o tempo ameaza chuvia. Xa choveu algo. Imaxino que volverá chover.

Unha imaxe fotográfica, fixa, nunha pantalla de televisión. Collo a liña dunha circunferencia para estirala un pouco e desfacer o círculo. Desfixen o círculo. Voaron os paxariños, é dicir, os pensamentos. A liberdade consiste en ser libres.

Tres e dezasete minutos. Da mesma tarde. As mesas da terraza están tan xuntas que non hai intimidade. Podo transcribir perfectamente as conversacións de persoas que están en dúas mesas á miña beira, por diante e por detrás. E iso que falan baixiño. Ás veces, aproveitar o espazo é incómodo.

Non vexo unha flor de toxo porque este non sae no asfalto. Agora ben, imaxínoa. A imaxinación é coma ese círculo que abrín, que ve o oco e escapa, fuxe, busca a liberdade. Por iso a imaxinación é libre. Libre como a liberdade. A liberdade consiste en ser libres.

Sigo en stand by. Segue a aireada, a ventada. Segue o reloxo avanzando. E os coches pasando. E as nubes negras. E a tarde que aínda non clarexa. E á beira está a canella. E os ruxerruxes que zumban na cabeza. E a circunferencia que volve pecharse porque xa cansei de estirar a liña, de abrir oco. Tres e vinte e catro da mesma tarde.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Mércores, 18 de decembro de 2024

EN TENSIÓN

Primeiro rañei na cabeza, despois rabuñei nunha perna e acabei dándolle masaxes ó ombreiro dereito. A tensión empezaba a facerme dano no fondo do pescozo. Tal tensión mesmo a notei no propio ambiente. Había tensión na miña cara, había tensión nos meus xestos, había tensión na miña mirada e había tensión no silencio. Non tardei en ter medo de que tal tensión rebentase en calquera momento.

Os pés semellaba que bailaban claqué e as pernas tremían ó ritmo dos pés. Refachos de pensamentos ían e viñan polos raís torcidos da indiferenza, da calma, da pachorra, da melancolía. A melancolía é o pracer de estar triste. Eu o único que estaba era en tensión.

Movín o corpo para un lado. Esvarou o corpo para o outro. Tirei dunha orella. Fixen sangue na lingua de tanto morder silencio. Rasquei o nariz. Sen querer, iniciei un tic de chiscar o ollo esquerdo. A tensión preñaba na ansiedade e a angustia podía parir demasiado estrés; unha reviravolta completa de congoxa. As mesturas de pensamentos, sentimentos e soños estaban a formar un vulto de truques e retruques que mancaban, que doían, polo que non lles quedaba outra que estoupar.

Mentres, a noite fixo acto de presenza e a escuridade fíxose máis negra, como o silencio aumentou con máis soidade. A tensión xa me furgaba no peito. Os propios latexos saían con demasiada voltaxe. Non quedaba outra que moverse. Estaba a custarme un mundo. A tensión era moita. Cun esforzo supino conseguín erguer do sofá. Canta tensión acumulei para erguer. Custoume horrores levantarme!

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Martes, 17 de decembro de 2024

UNHA VIAXE DESIGUAL

Lucrecia colleu un avión e marchou para París. Gervasio, como non tiña medios económicos para subir ó mesmo avión nin a outro calquera, colleu unha bicicleta e partiu detrás do avión. Xusto baixando o Padornelo case se esnafra porque, Gervasio, case non sabía andar en bicicleta e, para máis aquel, non lle tiña freos. Porén, conseguiu cruzar Zamora nunha hora. Tivo que pedalear moito e ben, pero fíxoo.

Lucrecia, no avión, deu unha cabezada e, de cando en vez, soñaba bonito. Non, non soñaba con Gervasio. Para que quería soñar con Gervasio? Ela non sabía que pintaba na narración do autor. Ela ía ó seu aire e aquí paz e despois gloria. Aterrou no aeroporto da capital francesa e iniciou a típica aventura de vivir a vida.

Gervasio cruzou a chaira castelá soñando tamén. El si soñaba esperto e o de bonito... era máis ben un esperpento. A soidade rabuñáballe na alma e as ansias de chegar a París eran tantas que suaba tan só co simple desexo. E non por chegar propiamente á cidade das luces (hoxe, con permiso de Vigo), senón por atoparse con Lucrecia.

A Lucrecia si quería que o narrador a metese na historia, na historia del, de Gervasio. Porque vivía por e para Lucrecia; desde que un día el viu o carreiriño do seu peito. Así de simple e así de sinxelo. E Gervasio perdeuse polos seus outeiros. Polos dela. Ela, Lucrecia, quere seguir allea ó que conte o narrador e ós desexos de Gervasio. Cando este deixou a bicicleta buscouna por París e polos confíns do universo.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Domingo, 15 de decembro de 2024

O FILLO DA AURELIA DO FERREIRO

Estudei a posibilidade de ser o Mad Max australiano na procura dunha lata de gasolina, pero por moito intento que faga, sei que sigo sendo o fillo da Aurelia do Ferreiro, que só sei andar á procura de, principalmente, niños das rulas. De heroe cinematográfico quedo en paspán labrego.

Porén, son dos que non me intimido nin nada me detén, sigo busca que dálle detrás de heroicidades que, máis seguro, me deixarán fundido. Pero a Dionisio Sotelo, o fillo da Aurelia do Ferreiro, nada o fai recuar. Testán como son, abro as toxeiras coas mans para descubrir niños de azulentas. Nun toxo, todo el florecido, atopei un bidón de desexos, que están moito máis caros que a gasolina de Mad Max.

Todas as tardes, logo de arar ou cavar as correspondentes leiras, marcho ós niños coa intención de atopalos tan só. Non son dos que lles van quitando os ovos ou armándolles o lazo. Polas tardes só ando ós das rulas. Os dos demais paxaros quedan para as mañás dos domingos e festas de gardar. Sempre me ensinaron a dividir as faenas ou practicamente todo o que se pode dividir. Se me dedicaba a ter esperanza, tiña que tirar sempre por esa liña: a da confianza, a da ilusión, a do optimismo, a da fe, a da expectativa. Pola contra, se optaba polo desasosego, había que coller o camiño da angustia, da congoxa, do desacougo, do temor, da intranquilidade.

As noites, iso si, empregábaas para soñar. E aí, si; aí era Mad Max, era o heroe que saía á busca de tatuaxes, de sorrisos, de silencios compartidos, de paseos ata san Bieito da Cova do Lobo e de momentos de señardade. Logo do soño chegaba a calma, o sosego, o sono.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Sábado, 14 de decembro de 2024

MÁIS TORCIDO QUE DEREITO

 

Quixen nacer entre nubes de algodón e miña nai pariume sobre un xergón cheo de follas de millo na habitación que estaba xusto por enriba do pesebre dos becerros. Se nacera ó anoitecer faríao enriba do cortello dos porcos, na cociña. Ás cinco da madrugada, por lóxica, cadrou que estaba na habitación.

Quixen nacer nun día da semana normal e corrente, ou sexa, laborable, pero non, miña nai, sendo bastante católica, apostólica e galega, preferiu o domingo, é dicir, desde o pesebre dos becerros xa fun directo á igrexa parroquial de san Salvador de Baños de Molgas, que está xusto á beira. Tan á beira que, nun punto dado, haberá tan só metro e medio. Creo que aprendín a Ave María e o Nosopai antes de dicir papá e mamá.

Quixen nacer para sereno e quedei en pobre labrego que, iso si, ó volver do monte coas vacas, anunciábame ben anunciado a base de berros polas rúas molguesas. Daba perfectamente as horas nocturnas.

Quixen nacer para vivir ben, pero as miñas circunstancias, a maiores de andar detrás das vacas, arados, carros, sachos e fouciños, leváronme por pesadelos que, agora, non procede contalos.

Son o fillo da Lola da Amparo e do Manolo da Lola que quixen nacer dereito e seica saín torto. Gústame asubiar máis que cantar, os nacionalismos máis que as dereitas, os esperpentos máis que as realidades, as sombras máis que as claridades, o reverso máis que o anverso. Gústame o toxo máis que a rosa. E gústame berrar en silencio, en completo silencio.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Venres, 13 de decembro de 2024

O TELÉFONO

Tal día como hoxe de hai 147 anos, o 16 de decembro de 1877, realizábase en Barcelona a primeira comunicación telefónica no noso país, entre o Castelo de Montjuich e a Ciudadela de Barcelona.

O teléfono. Ese aparello que, nesa data, ata poida que se catalogase de bruxería e que, hoxe, é unha ferramenta imprescindible e, por que non, tamén asusta un pouco. Ten tantos pros e contras que creo que desde esa data estivo sempre en boca de todos. Na actualidade segue a falarse del como unha arma que, ás veces, semella letal e, outras, salvadora.

Hai que recoñecer que, o teléfono, sabendo usalo é un utensilio que ben merece toda a nosa admiración. O malo está en cando facemos mal uso del. E non me refiro, por suposto, a esas estafas ou roubos de datos que están á orde do día, se non a ese tempo que nos fai perder en simples trapalladas, en conversas intranscendentes que, máis seguro, acabamos de ter co interlocutor mentres tomabamos uns cafés. Lembro un día que, paseando pola Valenzá, vin a catro, xa máis que mozos, sentados nunha mesa dunha terraza e manipulando, os catro, nos móbiles. Véuseme á cabeza o detalle ese de que máis seguro que quedaran a tomar algo para falar un pouco. O resultado era un imaxe bastante pobre e, por que non, incluso triste.

Hai pouco houbo o debate dos móbiles nas clases si ou non. Repito o de cando falaba de saber usalo. Nos colexios haberá momentos nos que é unha boa axuda, unha boa ferramenta educativa, pero case son máis partidario do non uso; facilita demasiado as cousas e hai certos asuntos que é bo descubrilos por un mesmo. O que se adoita dicir: que non che dean todo feito. Hoxe cos móbiles, e para máis aquel, con esa famosa intelixencia artificial, case é mellor quedar un cama, que está todo feito.

Con respecto á linguaxe, e creo que estamos todos de acordo, que por culpa dos móbiles, esta, está máis que empobrecida. Nunca se escribiu tan mal e tan pouco coma nos tempos actuais: abreviaturas esperpénticas de palabras, cariñas e emoticonas que substitúen incluso a esas propias abreviaturas, erros gramaticais que claman ó ceo, etcétera.

Teléfono: sistema eléctrico que permite transmitir sons a distancia a través dunha liña que conecta uns aparellos emisores e receptores, podendo así conversar dúas persoas, por moi lonxe que se atopen unha doutra. Moita leria, cando, cun bo berro, comunicámonos divinamente.

Finca Fierro. Barbadás. Venres, 13 de decembro de 2024

NA PROCESIÓN DOS CALADIÑOS

Asistín á procesión dos caladiños, pero fíxeno berrando. Berro moito. Sempre me gustou berrar. Xa no monte coas vacas berraba moito. Berráballe a elas, berráballe ó burro e berráballe ó Uriarte, o can. Berráballe ós toxos e ás avespas, ós valados e ás xestas, á lúa e ás estrelas. E berraba cantando as cancións de Camilo Sesto cando entraba coas vacas na vila de Baños de Molgas en plena noite pecha. Eu ben sabía que berraba para espantar o medo.

Como na procesión dos caladiños non procedía berrar por certas cousas, berrei polos desamparados, polas almas en pena (que hai unhas cantas), polos que sofren e polos que se queixan (que hai outros tantos). Berrei polas guerras e polas catástrofes e polas esperas e polas queimas. Porén, por quen máis berrei foi polos vivos. Hai vivos que necesitan catro berros, como tamén os hai ós que temos que empurrar a base de alaridos. Hai algúns que nin meténdolles un toxo por onde as costas perden o seu honesto nome son quen de moverse, de actuar.

Berrei pola sombra que asomou por detrás de Sudalomba e pola rula que asentou na galla dun castiñeiro. Berrei polas tardes de silencio e polos reflexos dos espellos. Berrei de anhelo ante unha habitación en penumbra e bailando un twist sobre a cova do lobo nunha tarde de novembro. Berrei na procesión dos caladiños... en silencio.

Porque se pode berrar en silencio. E de noite, e de día, e a calquera hora. Pódese berrar mentres a señardade se bifurca entre a esperanza e a realidade, entre o soño e o pesadelo, entre as ansias e os desesperos.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 12 de decembro de 2024

CATRO VOLTAS Á ALMOFADA

Deille catro voltas á almofada e todo seguía igual. O insomnio cabalgaba sobre as entrañas das ideas e pensamentos. Cheguei a dicirlle que se comportase. Á almofada, digo. Puxéraa como a puxera, non me facía caso. Ás veces dáballe labazadas para adaptala, para axustala, para acomodala sobre as miñas imaxes, opinións, visións e ela seguía a espantar o sono.

Aínda que, se a almofada deu catro voltas, eu dei as mesmas e multiplicado por outras catro. Que se á novela barata había que meterlle máis intriga, máis acción, máis sentimentalismo. Que se o ruxerruxe da intelixencia borboriñaba sobre a ineptitude, a incapacidade do entendemento, ou do raciocinio. A verdade é que a intelixencia miña é pouca, mentres que o bulebule, o fervello da cabeza é moito.

En cada volta da almofada ía o tempo que se foi, a idade que non volve, os soños que, moitos, convertíanse en pesadelos e o silencio que, por momentos, sentíase derrotado polo ruído. Polo ruído dun ir e vir aloucado, efémero, mandón, covarde, todo mesturado nunha conciencia, por veces, fría e, ás veces, acalorada.

Catro voltas de campá dunha almofada que non se viña a razóns. Facía e desfacía ó seu albedrío nocturno. E a min non me quedaba outra que aguantar o chaparrada a base de versos por escribir, de ovellas por contar, de estrelas por admirar, de xogos por realizar e desexos por anhelos. Dezaseis voltas de campá dun insomnio meu que me levaba ó baleiro da realidade.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 11 de decembro de 2024