O SEDUTOR REBELDE

Tivo fama de guapiño. Formou un grandioso dúo con Paul Newman. E aínda que a maioría o coñeza e recoñeza como un bo actor, penso que foi aínda mellor director. Robert Redford acaba de morrer á idade de 89 anos.

Unha das figuras máis emblemáticas de Hollywood nacera como Charles Robert Redford Jr. O 18 de agosto de 1936 en Santa Mónica, California. Actor, director, produtor, ecoloxista, deixa unha pegada imborrable na industria do cine, non só polo seu carisma fronte ás cámaras, senón tamén pola súa labor detrás delas. O seu legado transcende a pantalla e esténdese ó activismo social, a arte e a promoción de novos talentos cinematográficos.

Desde moi novo, Redford amosou inclinacións artísticas, aínda que o seu camiño cara ó cine non foi inmediato. Durante a súa mocidade, foi un prometedor atleta en béisbol, pero unha lesión e certos problemas persoais afastárono do deporte. Logo dun período de viaxes por Europa, onde absorbeu cultura e experiencias que marcarían o seu carácter, volveu a Estados Unidos coa intención de formarse en pintura e arte dramática. Estudou na American Academy of Dramatic Arts de Nova York, iniciando así a súa carreira como actor teatral e televisivo.

Nos anos sesenta, empezou a chamar a atención en Broadway con obras como “Descalzos polo parque” (1963), de Neil Simon, que tamén interpretaría en cine catro anos máis tarde. O seu talento natural, combinado coa súa aparencia física atractiva, axiña lle abriu as portas de Hollywood. O seu salto á fama chegoulle con “Dous homes e un destino” (1969), xunto a Paul Newman. A química entre ambos actores converteu a película nun clásico do cine moderno e consolidou a Robert Redford como un rostro inesquecible para o público. Ó longo dos anos setenta, o actor protagonizou unha serie de películas que marcaron época. Entre elas destacan “O golpe” (1973), novamente con Paul Newman, que acadou o Oscar á mellor película; “Todos os homes do presidente” (1976), onde encarnou ó periodista Bob Woodward na investigación do escándalo Watergate e que provocou a dimisión do presidente Richard Nixon; e “Os tres días do cóndor” (1975), un suspense político que amosaba as tensións da Guerra Fría. A súa selección de papeis reflectía un interese en personaxes complexos e en historias cun fondo social ou político.

Porén, Redford non se limitou a ser estrela de cine. En 1980 debutou como director con “Xente corrente”, un drama familiar que sorprendeu pola súa sensibilidade e madurez narrativa. A película obtivo catro Oscars, incluído o de mellor director para Redford. Con este recoñecemento quedou claro que o seu talento transcendía a actuación.

Durante as seguintes décadas, alternou a súa carreira de actor coa dirección e a produción. Como director realizou películas como “O río da vida” (1992), que lanzou a carreira de Brad Pitt, aínda que, este, xa se dera a coñecer, e de que maneira! en “Thelma e Louise” (1991). Redford tamén dirixiu “Quiz Show. O dilema” (1994), sobre un escándalo televisivo dos anos cincuenta; e “O home que lle rumoreaba ós cabalos” (1998), na que tamén actuou. En todas elas amosou un estilo pausado, contemplativo e profundamente humano.

Unha das contribucións máis importantes de Redford ó cine é a fundación do Sundance Institute en 1981, en Utah. Creouno como un espazo para apoiar a cineastas independentes, ofrecéndolles recursos, formación e visibilidade. Co tempo, este proxecto orixinou o Festival de Cine de Sundance, hoxe considerado o evento máis importante do cine independente en Estados Unidos. Grazas a Sundance, directores como Quentin Tarantino, Steven Soderbergh ou Darren Aronofsky puideron lanzar as súas carreiras.

O compromiso de Robert Redford non se limita só ó cine. Foi un firme defensor do medio ambiente, apoiando causas ecolóxicas e campañas de conservación. Durante décadas, utilizou a súa fama para darlle visibilidade a temas como o cambio climático, a protección dos espazos naturais e os dereitos das comunidades indíxenas.

No plano persoal, Redford mantivo unha vida relativamente discreta para unha estrela do seu calibre (e para o seu físico, todo hai que dicilo). Estivo casado con Lola Van Wagenen, coa que tivo catro fillos, e posteriormente con Sibylle Szaggars, artista alemá. Pillouno a traxedia da perda dun dos seus fillos, pero sempre se amosou sólido e dedicado á súa labor creativa.

En 2002 recibiu un Oscar honorífico pola súa contribución ó cine e en 2016 Barack Obama entregoulle a Medalla Presidencial da Liberdade, o maior honor civil en Estados Unidos. Estes recoñecementos salientan a súa importancia non só como artista, senón como figura cultural e social.

Aínda que no 2018 anunciou a súa retirada como actor, Redford deixa tras de si unha filmografía rica e diversa, xunto a un legado institucional que continuará apoiando a xeracións futuras de cineastas. As súas derradeiras interpretacións relevantes foron en “The Old Man & the Gun” (2018), onde encarnou a un ladrón de bancos carismático, un papel que funcionou como metáfora da súa propia carreira: a dun home que, con encanto e convicción, conquistou ó público unha e outra vez; e en “Vingadores: Endgame” (2019), do universo Marvel.

En suma, Robert Redford é moito máis que unha estrela de Hollywood. É un artista integral, un visionario que entendeu o cine non só como entretemento, senón como unha ferramenta para contar historias significativas e abrirlle camiños a novas voces. A súa influencia esténdese á cultura, á política e á conciencia social.

Ás súas máis de oito décadas de vida, Robert Redford representa a esencia do cine clásico e do cine independente, unha ponte entre tradición e modernidade. A súa obra, tanto diante como detrás da cámara, seguirá inspirando ós que cren no poder transformador da arte. Descanse en paz.

Finca Fierro. Barbadás. Martes, 16 de setembro de 2025