CURIOSIDADES DA VIDA

Curiosidades da vida. Loitei contra algo que non sabía que era. Entendo que era a nada, pero... Eu sei que só sabía bracear e golpear ó aire. E non era ningún moscardo nin avespa nin tabán nin mosca nin mosquito. Nada, o aire. Mais eu notaba a presenza, unha presenza. De algo; aínda que non fose obxecto nin bicho nin animal nin tan sequera voaxa. Unha cousa rara.

Curiosidades da vida. Vin un becerro que voaba e unha troita que corría. Esta corría polo río Arnoia arriba e o becerro voaba desde o campanario da igrexa de Baños de Molgas. Eu estaba no alto dun palleiro de palla e choutei ó tellado dun canastro da Aira de Arriba. Pásame cada cousa. Que o que non me pase a min, xa non lle pasa a ninguén.

Curiosidades da vida. Vin como un cura lle mandaba a Moisés unha mensaxe por móbil para que baixase a táboa dos mandamentos desde o alto de Sudalomba e quen entrou na igrexa foi Xesucristo que camiñara sobre as augas do Atlántico durante corenta días e corenta noites. E digo eu: que pintaba Xesucristo ó outro lado do charco cando tiña que estar á beira do mar Morto para predicarlle o Evanxeo a Hamás e Israel.

Curiosidades da vida. Se digo branco, todo se volve negro e o ceo asoma gris. Se vou non volvo e non hai quen me arrinque da cadeira da terraza na que estou. Se asubío non canto e se bailo non despego. Na realidade estou máis quieto que o botafumeiro sen peregrinos. Se digo que chove, chove; e se digo que marcho, marcho. Pois marcho.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 18 de outubro de 2023

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 19 de outubro de 2023

HEROE DOS TEMPOS DE AGORA

Quero cargar sobre o meu lombo as guerras. Todas as guerras do mundo. Penso falar con todos os países para que descarguen todas as súas impotencias, todas as súas xenreiras sobre min. Pensaredes que son un arroutado, un botado para adiante ante esta esaxeración. Pero síntome capaz de aguantar, de apandar con todas elas.

As balas e metrallas desvíoas con asubíos. Os ouriñais, os penicos de porcelana poreinos sobre a cabeza para amortecer as bombas. Ninguén será quen de me derrotar. Serei coma aquel veciño meu que, na Guerra Civil, as balas rebotáronlle no peito con tanta forza que mesmo conseguiu liquidar a todo un batallón de roxos. A ver, el si esaxeraba. Pero eu sei que, cunha simple ollada, os exércitos inimigos non verán chegado o momento de arrecuncharse nas trincheiras e de fuxir coma alma en pena.

Certo que cada guerra levará o seu tempo e que terei que contratar un bo pedido de ouriñais, pero todo se andará. Ó meu lombo subirán Hamás e Israel, Ucraína e Rusia, mafias e limpeza étnica, droga e relixión para, con asubíos e rebotes, deixalos a todos vencidos.

Deixade que as guerras se acheguen a min, ou mellor aínda, deixade que combatan sobre o meu lombo e saberedes, con tempo e paciencia, que a min non me dobrega calquera besta con ansias de poder. Son eu o tal para poñerme á súa beira! Van saber o que é bo, digo, o que significa unha derrota do heroe dos tempos de agora.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Martes, 17 de outubro de 2023

COS LOBOS DE KEVIN COSTNER

Bailei con lobos na película de Kevin Costner. En nunca tal me vira. Foi John Barry o que me dixo que me puxera a bailar sobre os seus temas musicais. Bailei por entre os cactos do deserto e por entre os ríos e penedos do Far West. Os lobos, por suposto, non tardaron en ser amigos meus. Eu son fácil de levar.

Foron os lobos os que me deron a entender de que non me metese cos indios. Que non tiña porqué. Que eran boa xente e que, por iso, eran acosados e perseguidos. Ás boas xentes sempre se lle buscaron as pulgas, as beiras. Eu, como son de bo corazón, fíxenlle caso ós canis lupus e seguín a bailar baixo a batuta de John Barry.

No medio do baile xa era tan amigo dos indios coma dos lobos, polo que Kevin Costner tivo que cambiar o guión. Sentinme libre coma o vento e durmín moitas veces baixo as estrelas. Os indios chamábanme irmán e os brancos, traidor. Os lobos lambíanme as mans e a cara.

Na realidade chámome Secundino Galpón, O Famento. Son fillo de Corona e Samuel, Os do Outeiro. O alcume xa me vén de bebé; seica non deixaba a teta da nai nin a goma elástica do chupete. E como famento que son quixen probar todas as comidas do mundo. Tamén o que comían os indios. De aí que estea bailando cos lobos de Kevin Costner.

A pesar de que nunca me vexo saciado, farto, non chego ós 60 quilos. Quizais esta sexa a causa de que lle caera tan ben ós lobos. Como ían perder o tempo rillando os ósos! Fixémonos amigos e penso que foi a mellor solución. Agora, como visto e calzo coma os indios, nótaseme máis a osamenta. É igual, eu sigo bailando cos lobos de Kevin Costner.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Domingo, 15 de outubro de 2023

MÁIS MAL QUE BEN

Eu, de min ó Celta, retirábame da competición. Pois se en once partidos lle “roubaron” catro, cantos lles “furtarán” cando rematen os trinta e oito da Liga? O asunto é para clamar ó ceo e mesmo para deixar todo e que algúns se vaian rir de quen os inventou. É que non hai dereito; sempre os pequenos, os desvalidos, os pobres, os inocentes son os que teñen que apandar con esas decisións... case que ía dicir dubidosas, pero ante as imaxes repetidas non teñen ningunha dúbida; son tan reais que é normal que a carraxe nos suba polas entrañas. Así un partido detrás doutro partido.

Fun o primeiro que defendín a chegada do famoso VAR ó fútbol español. Porque sempre imaxinei que era para solucionar, resolver aquelas xogadas que, por erros dos árbitros (admito os seus erros porque todo ser humano os comete), asoman ó longo de todo o partido. Pero agora vexo que, despois de cinco anos, o VAR está facendo máis mal que ben. Por en canto, eliminou toda a emoción dun gol, que xa sabemos que é a esencia do fútbol. Quen é hoxe o chulo que canta un gol ás primeiras de cambio? Cando sabes que, xogadas acaecidas moi atrás ou a man dun defensa que toca sen querer unha cara ou unha caída moi ben simulada, poden anular calquera vitoria ou calquera empate. Por unha deda, por un cotobelo, por unha orella poden pitar fóra de xogo. Polo debuxo dun balón poden non dar un gol.

Porén, quizais iso sexa o de menos, porque, si, un centímetro é un centímetros e entra entón dentro da legalidade. Pero o que non é de dereito é que falle estrepitosamente o propio VAR. Xa digo que sempre admitín e admito que os árbitros teñan erros, pero non me entra na cabeza que, o VAR, logo de ver unha e mil veces a xogada, faga tal erro arbitral aínda moito máis grande. E cométenos. Non só unha vez. Non só ó Celta. Non é de recibo que en cada xornada o mesmo VAR deixe os resultados, as accións, o fútbol en evidencia. E tanto xa nos erros arbitrais coma nos erros de cabina, ou sexa do VAR, tales desacertos, tales desatinos sempre caen do mesmo lado: dos desvalidos, dos modestos, dos que non se poden queixar. Aquí, no noso país, tan só se enchen páxinas cos erros arbitrais e do VAR cando estes prexudican ós dous grandes intocables. Estes alzan a voz e, sen rebentar os estrobos, ó domingo seguinte xa se nota tal queixa, tal lamento.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 28 de outubro de 2023

POUSAR A CORNA

Pousei a corna para soñar con anxiños. Pobre infeliz! Están os tempos coma para ilusionarse con anxos e trasnos e gaitas. Está o mundo que rebenta de carraxe e no que estouran as bombas. Os cabalos dan couces e os voitres esgarran a prea, a calaza da paz. Esa paz que está podre e que fede por todos os recantos do noso planeta.

Pousei a corna para imaxinar un mundo mellor. Alma cándida! Os corvos abusan e violan baixo unha ave maría católica. As cobras envolven a presa e asfixian o entendemento. Os lobos oulean e o cazador séntese cazado. Na cazaría cada quen dispara a esgalla, aínda que as auténticas bestas espreitan, axexan para amolar as lembranzas.

Pousei a corna para durmir sobre unha abrandada almofada. Inocente, que son un inocente! Quen dorme con estes pensamentos que bulen e rebulen desde a distancia. Esa distancia que vai de aquí ós campos de batalla. E hai uns cantos; nos que os berros, as ansias, as dores, o sangue, a morte están á orde do día. Mentres os auténticos voitres voan en círculo sobre a presa, sobre as presas.

Pousei a corna para soñar que soñaba, para imaxinar que imaxinaba unha paz eterna e duradeira. Pobre paspán! Os tempos non teñen memoria e seguimos dálle que dálle a ese odio que envelena as veas, que arrasa coas ideas e que nos leva a guerras eternas. Agora, a ver quen dorme con estas imaxes que encadean unha pena detrás dunha mágoa, unha aflición detrás dun pesar. Pousei a corna para quedar cos ollos abertos e en silencio.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Sábado, 14 de outubro de 2023

NA HORTA DA ALDEA

Quero cantar unha cantiga de berce, mais só me sae un rock and roll no ollo dun repolo. Opto entón por subir a el, ó repolo. E, aí, a maiores de cantar, bailo ó ritmo dunha carracha que se metera por entre as follas. Cada quen que lle busque tres pés á tomateira. Eu tan só canto, cavo e asubío rock and roll na horta da aldea!

Quero escaravellar nos pés das cebolas e son os allos os que me din que erro; que non é necesario cavar á beira deles, que simplemente queren pingas de auga ou de orballo para calmar a sede durante un tempo. Pero as malditas toupeiras que furgan polo inferno condenan a unha agonía lenta ós pementos de Padrón. Ou ós italianos. Que ninguén pense que unha horta é fácil de levar.

Quero xogar ó fútbol cos cabazos que se enlean, que se enmarañan, que se enganchan ós produtos sementados, porén só podo tirar á canastra coas peras verdes da froiteira. Non é doado escoller entre un pexego e un fatón, nin entre unha pavía e unha cirola. Optarei pola mazá, que me é moi boa para os ardores de estómago.

Quero escribir sobre a ladaíña dunha sementeira e tan só me asoma o rosario da colleita. Entre o amencer e a bocanoite transcorre a misa dunha vida labrega. Agora que cada un semente píbedas de conciencia, ou de sentidiño, ou de realidades, ou do tempo que vai e vén... e pasa. Quero correr pola marxe da leira, mais agacho debaixo dunha verza. Toca esperar por unha gavela de esterco.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 12 de outubro de 2023

NUN CHISCAR DE OLLO

A invasión era de tal magnitude que non quedaba país na Terra sen ser atacado polos extraterrestres. A xente chamáballes marcianos (influenciados, claro está, polas películas, pola televisión), pero a realidade era que viñan de tres ou catro planetas de máis alá de Plutón. Non se sabía como facían, pero o caso era que por onde pasaban arrasaban. E non tiñan compaixón de ninguén.

Eu era dos poucos que andaba a velas vir polas carreiras espalladas ós arredores da vila de Baños de Molgas. A velas vir porque non sabía que facer. De oídas sabía que eran practicamente inmortais. Por moito que se lles disparase, por moito que se derrubasen con guindastres e co que cadrase, non había maneira de acabar con eles. Erguían e seguían arrasando.

Nun momento dado no que andaba acochado detrás da parede dunha carrilleira que hai polo Lameiro de Arriba, así, de súpeto, de socate, atopeime cun extraterrestre. Case nos cagamos os dous co susto. Eu, quizais por inercia, chisquei o ollo esquerdo e, zas, vexo como o bicho se arrinca a cabeza. Coas súas propias mans! Quedei sen fala! Botei a correr e, ós poucos metros, outros dous abisinios. Pensei rapidamente e chisquei por dúas veces o mesmo ollo. Alá foron outras dúas cabezas.

Co seguinte que atopei fixen a proba co ollo dereito. A cousa aquela fixo ademán de dispararme, pero ó instante xa chisquei o esquerdo. Outra cabeza ó carallo! Desde ese momento empecei coa miña guerra particular. Tanto que xa teño un tic nervioso no ollo esquerdo. E, claro, caen a esgalla, ás moreas.

Cafetaría La Consentida. Ourense. Luns, 9 de outubro de 2023

QUE SE NOTEN ESES 600 MILLÓNS!

Están de actualidade, acabados de sacar do forno. Os orzamentos da nosa Comunidade para o ano que vén. Destacan os de sanidade, a onde seica se destinan un terzo dos mesmos, dos que, semella, que uns 600 millóns de euros vén para Ourense. Que bonito! Pois a ver se é verdade. Porque a sanidade en Ourense deixa moito que desexar. Principalmente nas urxencias.

Por desgraza levo un tempo no que vexo un auténtico caos, un lugar que semella máis un campo de batalla que un hospital. Enfermos nos corredores, en camas que semellan ladrais con estadullos atravesados sobre os que están deitados os enfermos, as vítimas. Os acompañantes, moitos, non teñen nin onde sentarse. Cheguei a ver ata a unha enfermeira vendo como se sentaba sobre unha cadeira medio escarallada. Moscas sobre caras de enfermos que non conseguen espantalas. Boxes que te mandan a eses hospitais de campaña que se erguen nun chiscar de ollo ante unha guerra ou desgraza. Imaxe máis que terceiromundista. Menos mal que o trato dos profesionais é iso: marabillosamente profesional. Estou seguro que ata a eles mesmos, ó ver tal desorde, tal descontrol, tal caos, se lles irá un pouco a alma ós pés.

Fixo que, agora, o señor Rueda, a carga cerrada, dunha vez por todas, sen voltas, arranxa, soluciona as esperas. E os enfermos, en menos que canta un grilo, subirán para planta onde, só con entrar pola porta da habitación, xa curarán un dez por cento. Quen non sanda pasando dun cubil a un hotel de varias estrelas? Veña, señor Rueda, que se note que eses 600 millóns valerán para facerlle a vida máis levadía ó pobre enfermo. Hoxe por hoxe, e repito, dígoo por experiencia, as urxencias ourensás poñen ó enfermo nun punto practicamente agónico.

Agonía é a que pasaron, a que pasan e a que pasarán os pobres palestinos. A estes, malpocados, non lles chega cos depredadores israelitas e teñen que aguantar, aturar, apandar coa ineptitude dos países occidentais, que nos lles importa mirar para outro lado. Que digo outro lado!; miran ben, porque só miran para o que ditan os Estados Unidos. E todos sabemos que tanto monta, monta tanto Isabel coma Fernando. E aquí, no noso país, aínda hai moitos, a gran maioría, que ferven en pouca auga porque non arrimamos o ombreiro coma eles quixeran. Vivir para ver e crer.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 21 de outubro de 2023

ESTIRANDO A PATA

Estirei a pata, e quedei descansado. Non pensedes que morrín, non. Simplemente que levaba moito tempo coa perna esquerda encollida e xa me estaba collendo postura. Mellor estirala un pouco; estendela, estarricala. O de morrer vai para máis alá do tempo. Máis alá dos 100, polo menos. Aínda me quedan uns cantos Mundiais de fútbol por ver. Ou escoitar. Porque, a vista, xa veremos.

A pata levaba encollida, engruñada moito tempo porque se me deu por aí. Dixérame: a ver canto aguanto. E aguantei moito, moito tempo. Deica que notei que podía coller postura e, claro, se quero vivir tantos anos, non podo permitirme o luxo de quedar coxo, ou tollido, ou eivado, ou impedido, ou paralítico. É verdade que isto é o de menos, que o caso é vivir, aínda que sexa nunha cadeira de rodas ou encamado. A min, mentres non se me enferruxe a cabeza, mentres me sirva o entendemento, o sentidiño... coma se teño que vivir colgado dunha galla dun carballo das Mestras.

Cando por fin estarriquei a perna, notei algo así coma un estralo que pensei que xa quedaría tollido dela. Por forte só foi iso, un estralo, un estalido. Nun amén, nun credo, nun dicir Xesús empecei a movela ó compás do tema musical que estaba soando. Xa non lembro cal era, pero é igual. O caso é que non me atacou a cambra. “O insomnio dunha noite de verán”. Que? Que ese tema de Milladoiro era o que bailei coa perna esquerda. Mover movín as dúas ó compás, pero interesábame máis a esquerda. Non tardou en semellarse a unha perna de Mikhail Baryshnikov.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 5 de outubro de 2023

POLOS CAMIÑOS

Levei o sorriso aberto polo lado dereito da aurora. Duroume pouco porque non son nin de dereitas nin de esquerdas. Tampouco do centro. Son o asubío que entoa no luscofusco do outono. O tempo pon a cada un na súa galla de carballo e os soños son delgados coma os caxatos do temoeiro. Xungo a un grilo cun escornabois e apóñoos ó carro da intelixencia.

Á metade do camiño collo a carreira do medio para que ninguén meta a política en concerto. Tampouco pasaría nada; todos sabemos que todos os políticos cantan por soleás. Atopo o niño dunha azulenta e vexo que os ovos son da capadura dun cabestro.

Paro a beber. Auga de mel con flor de toxo; e silencio no cortello do entendemento. Ese no que non se entende nada por moito que se explique todo. Que alguén furgue polos regos do nobelo. Ergo, levanto de beber e collo o camiño do silencio con valados cheos de ruído: do pardal que pía, do grilo que canta, da vespa que zoa, do lobo que oulea, do can que ladra e da doniña que ataca. Agora cada quen que suba a un castiñeiro e que baile.

Cheguei á fin do camiño. Alí estaba sentada, á sombra dun codeso, a inocencia da tardiña. Había pouco que o toque a releixo vagaba polas leiras de centeo. De alguén que marchou. De alguén que xa non volve. Eu si teño que volver polo camiño que collera, é dicir, pola carreira do medio. Así, a miña independencia é miña e non lle deberei nada a ninguén. A ninguén.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Martes, 3 de outubro de 2023

GRACIÑAS, MESTRE

Moitas veces poño o café de escusa ó problema do meu insomnio. É certo que algo de culpa ten. Pero o auténtico gran culpable de que eu, hoxe, bote horas para quedarme durmido é de Carlos Pumares, ese crítico cinematográfico que nos deixou ós 80 anos o pasado día 12. Nunca vin nin escoitei a alguén que soubese tanto de cine. Auténtica enciclopedia cinematográfica.

Nos anos 80 do século pasado, co seu programa radiofónico “Po de estrelas”, foi onde eu pasei de ver cine a saber algo máis de cine e, aínda o máis principal para min, a saber de música. Porque Carlos Pumares, a maiores de falar de cine, puña música, principalmente bandas sonoras, que me descubriu a compositores e autores que nin sabía que existían. Recordo especialmente os venres (creo), no que non recibía chamadas telefónicas no seu programa e dedicábao enteiro á música. Ás veces asomaba con cada cousa que me deixaba abraiado. Lembro unha vez que fixo un especial sobre actores que cantaron, aínda que só fose unha vez na súa vida, e aparecían estrelas cinematográficas que ninguén se imaxinaba. Agora mesmo me vén á cabeza James Stewart. Ata creo que puxo un tema no que cantaba John Wayne. Así, actores deses que non nos cadraba que cantasen. Outro especial foi sobre Barbra Streisand no que me chamou a atención un tema no que ela puña a súa voz segundo os ruídos que saían de certos aparellos. Incrible! No faiado teño centos de casetes que gravei dese programa.

En cuestión xa de cine-cine, o que me asombraba de Carlos Pumares era a súa rapidez en contestar as dúbidas dos oíntes. De aí que dixera o de enciclopedia. Xa podían preguntarlle o que fose que, el, zas, contestaba ó momento, mesmo dicindo en que escena saíra tal frase, por exemplo. Era un máquina! Certo que, ás veces, contestaba de mala maneira, pero todo se lle perdoaba pola súa sabedoría.

Impresionoume tanto que o primeiro que fixen cando me vin de Madrid, foi meterme en Radio Maceda e facer un programa (“Fábrica de soños”) do, exactamente, mesmo estilo; ou sexa, falando de películas e poñendo DVD´s de bandas sonoras. Eu non fixen uso das chamadas telefónicas porque sabía que non valía para iso, que a miña sapiencia non era pumariana. Carlos Pumares, que a terra che sexa leve. E graciñas, mestre.

Finca Fierro (Barbadás). Mércores, 18 de outubro de 2023

CON ELAS TOPAMOS

Tanto adianto, tanta tecnoloxía, tanto teletraballo ou traballo a distancia e resulta que os paisanos temos que contratar xestorías para lograr citas previas coa administración. E logo! Como debe der! Desde que existen as administracións estas fan e desfán ó seu antollo; que sexa o pobre paisano de a pé o que se busque a vida... perdendo horas de tempo e, como non, perdendo a paciencia. Se antes saltabamos coa ladaíña de que coa igrexa topamos, agora cambiaron as tornas: encontrámonos coa administración. E deixa caer a crítica un que foi funcionario toda a vida. Sei, polo tanto, do que falo.

É verdade, o lastre da igrexa aínda está aí. E seguirá estando. Quizais con non tanta forza, pero chégalles ben. Hai uns días un colexio relixioso concertado de Granada (ollo, concertado), prohíbelle ás nenas levar faldra. Non vaia ser que ensinen a cova do inferno (que grazas a esa cova existen eles). Xa non digo nada dos escotes porque igual as excomungan. E moito coidadiño coas vestimentas dalgunhas; que da bruxería á inquisición hai menos dun amén.

Como se ve, dúas das grandes institucións da nosa sociedade seguen armando das súas e andando coma Pedriño pola súa casa. Se ven que se forma moita protesta, moito barullo, cambian dous ou tres puntos e todos contentos: a administración atende de dez a once e a igrexa pasa dos colexios ós campamentos, por exemplo. O caso é mandar, dobregar e asoballar ó paisano. Como debe ser!

Café Kibu. A Valenzá. Luns, 2 de outubro de 2023

AQUÍ

Rara é a ocasión na que non diga “aquí estou”. Pois aquí estou. E non estou en ningún outro lugar. Tampouco estou na seguinte mesa na que estou. Hai dous minutos que cheguei a esta. Dentro duns cantos máis marcharei e deixarei de estar aquí. Estarei por aí... camiño da casa.

Agora mesmo estou aquí. Tomando un café. Facendo que escribo. Contemplando a televisión; máis en concreto o partido Alavés-Osasuna. Vai ganando o Osasuna cun golazo que, se o marcara un xogador do Madrid, por exemplo o Bellingham ese, xa tiñamos tema para toda a semana, pero marcouno un tal Arnáiz que, pobre, xoga no Osasuna.

Aínda sigo aquí. Escoitando ás que falan á beira. Vendo como pasan os coches e, sorpresa, sen ningunha pomba por entre as mesas! Un auténtico milagre! Imaxino que será polo cambio de tempo. Os animais non son parvos e saben moi ben cando acollerse.

Desde aquí comento que escoito diversos temas musicais e que acabo de aguantar o ruído dunhas motos. Deses ruídos tan molestos que... se pillo ó condutor... xa podedes imaxinar. Escoitei tamén o ruído dun bico que unha nai lle acaba de pousar na meixela a súa filla. Estes ruídos non molestan. É máis, emocionan. Porque onde estea o bico dunha nai que se quiten todas as Ducatis do mundo, por exemplo.

Agora si; son as cinco e media da tarde e deixo de estar aquí porque me vou para alá. Marcho, que teño que marchar.

Café Brétema. A Valenzá. Domingo, 1 de outubro de 2023

A COMUNIDADE INTERNACIONAL... APLAUDE

Collín a maza de ferro e empecei a derrubar os muros das fronteiras. Eran tantos que non acababa de rematar a faena. E cando pensaba que xa tiña todo medio feito, volvían a erguelos, a levantalos nos mesmos lugares e mesmo con máis extensión, máis longos. Máis anchos.

Despois estrañámonos ou botamos as mans á cabeza porque os que se senten pechados, escravizados, masacrados, acosados se levantan, se erguen en armas. Todo ser vivo, racional e irracional, procura a súa liberdade. Os muros só xeran diferencias, distincións, clases que comportan carraxes, xenreiras, odios e mesmo mortes, demasiadas mortes, moitas mortes.

E por moito que acordemos, que falemos, que pactemos nada será nada mentres non caia a derradeira pedra, o derradeiro bloque, o longo arame de espiño, a alta tela electrificada, o muro da vergonza, a tapia da perversidade. O campo de concentración.

Un pobo acosado ou maltratado, unha e outra vez, unha e mil veces, non lle queda outra que, para subsistir, ten que estourar, loitar e incluso matar. Porque así o queren os demais. Ninguén se converte en terrorista ata que o esporean, ata que o aguilloan. E hai países, pobos, razas, etnias que aguilloan constantemente durante anos, incluso décadas. Non deberiamos poñernos agora ás súas beiras. E... que triste, poñémonos.

Teño que deixar a maza porque nada consigo mentres haxa individuos que se crean por enriba dos seus semellantes. E, si, diso haberá sempre. E haberá muros que carrexarán rivalidades. Estas carrearán odios. Os odios causarán pelexas. E nas pelexas sempre haberá sangue, sempre haberá mortes. As dos máis inocentes. As dos máis escravizados. As dos defenestrados.

Hamás e Israel. Quen é máis terrorista? Non entendo a Hamás. Entendo a Palestina. Pero condeno a Israel. Porque leva décadas masacrando a un pobo baixo a complicidade e pasividade internacional. Unha internacionalidade comandada, por suposto, polos ianquis e, claro, quen lle tose a ese país que se mete en todas guerras. Seguro que Israel se alegrou dos actos de Hamás; élle a escusa perfecta para arrasar e aniquilar Gaza, da que hai que dicir que é o campo de concentración de Israel. Hoxe Israel é un verdugo disfrazado de vítima. E a comunidade internacional... aplaude.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Mércores, 11 de outubro de 2023

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 14 de outubro de 2023

O UNIVERSO

Dicía aquel que o universo era infinito. Que va!; o universo é aquel que ti queiras crear. Tamén é verdade que algúns fan do seu universo unha trapallada. Vénme á cabeza ese ou eses personaxes que empezan a pulular pola cidade das burgas; desde un mono ata Spiderman, pasando por un buzo ou algún disfrace máis. Imaxino que o seu universo será unha chamada de atención para que gabemos, para que enxalcemos os seus egos. A ver, ó mellor a primeira actuación pois ata queda bonita e pándega, pero a reiteración cansa. Coma todo.

Dicía aquel que o universo está cheo de estrelas. Que va!; o universo ten a nosa lúa e xa nos chega. Para que queremos máis. Con contemplar a lúa chea é suficiente para que os ouleos se alcen, se eleven nas noites de inverno. A lúa vella é o universo do poeta. Mesmo do labrego; que aínda segue a rexerse ou a guiarse polas fases da nosa amiga. Na realidade sabemos que inflúe nas mareas.

Dicía aquel que o universo asubía silencio e baila distancias que son difíciles de crer. Sempre imaxinei un silencio marabilloso, pero, iso si, unha lentitude eterna, cando na realidade as velocidades tamén son difíciles de crer. O universo é o espazo aberto sobre o que construímos o noso proio mundo.

Dicía aquel que o universo é ese verso que se deita sobre o leito do noso soneto, da nosa morriña. Esa na que calquera soña con anestesiala, con durmila deica o infinito e máis alá. E xa por último, digo eu que o meu universo é o silencio co que escribo.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Venres, 29 de setembro de 2023

ESPERANDO

Esperando a que o ruído se esfume, se esvaeza en silencio. Aínda que, segundo pasa o tempo, o barullo máis se intensifica. Somos propensos a berrar. A berrar nos bares e nas rúas. A berrar nos montes e nos espazos pechados. Berramos pola emoción dun feito e pola éxtase dun orgasmo. Berramos individualmente e a coro. Berramos andando e parados. Moitas veces berramos por berrar.

Esperando a que o ceo despexe. Non ten pinta de facelo. É máis, cada vez se pon máis negro. Nubes negra. Nubes escuras. Nubes que, de cando en vez, soltan auga. Pingas de auga caendo sobre os coches e o asfalto, sobre os tellados e algún calvo. Sobre os que teñen pelo, empapa, enchoupa. Nubes que tapan un máis alá cheo de ilusión. Esa ilusión de voar por todo o espazo.

Esperando a que o tempo pase, o ruído amorteza e as nubes se desfagan. Ou se trasladen. Ben podían marchar e cubrir os ceos dos países máis cálidos. A estes, só con ver as nubes, xa lles faría ilusión un futuro mal tempo. É certo que non lles adoita caer esa bévera, esa bicoca.

Esperando a que o silencio, o pouco silencio que hai, que queda, aboie sobre a inocencia desa ansia. Porque a ansia de que impere o silencio neste ruído inmenso é máis que unha quimera. Agora só me queda a ilusión de que tanto un coma o outro, tanto o silencio coma o ruído, se collan da man e pacten un tempo calmo con algunha que outra onda tortuosa, brava e, si, ruidosa. O silencio afondará na auga revolta.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Domingo, 17 de setembro de 2023

O HOME

O home colleu o libro e marchou para a biblioteca. Logo de entregalo, colleu outro en préstamo. Xa ten tres. Ó home, ó saír, mirou para a ventá aberta dun faiado. Imaxinou que era a troneira dun castelo pero non asomou ningunha princesa. O home seguiu camiño ata atopar unha carballeira. Subiu ó carballo máis groso e sobre a galla máis gorda bailou un tango mentres imitaba a Carlos Gardel.

O home escribiu versos azuis sobre fondo branco e deixou que un gaio asinase baixo a palabra fin. Ás veces a natureza deixa estampas de documental. Na realidade, o home estaba a formar unha película cun único protagonista. Aínda que, por un momento, chegou a pensar nun esperpento.

O home, en vez de marchar para a casa, colleu camiño da estación do ferrocarril. Alí sentou á beira dunha roda do cabalo de ferro e sentiuse John Wayne nunha do Oeste. Case preferiu cambiar a Clint Eastwood ou a Lee Van Cleef, que así dáballe máis empaque, máis carraxe á película. A realidade amosábao co libro aberto sobre as súas pernas.

O home, en vez de ler os poemas, pescudaba, indagaba sobre a Perla Negra camiño de terras alleas. Quixo ser o pirata da lagoa da Antela, pero a instantánea amosábao coma cowboy de Baños de Molgas. Como cambian os tempos! Como cambia o territorio! O home deixou caer a nostalxia sobre as vías do tren. O cabalo de ferro trotou pola memoria da infancia. O home ergueu e marchou.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 28 de setembro de 2023

NON QUERER SER EU

Algunhas veces quixen estudar a posibilidade de non querer ser eu. Pero sempre houbo algo que me botaba para atrás. Polas noites soñaba ser Amancio Liandro, O Carroucho, que tiña fama na vila de moi madrugador para marchar a rozar un carro de toxos. E marchaba todos os días. Menos mal que o monte comunal era grande e cando estaba a piques de rozalo todo, xa volvía ter toxeiras por onde empezara. Botábame para atrás máis o fouciño que o de madrugar.

Quixen ser Eusebio Liaño, O Estadullo, porque tiña un coche deportivo, vermello e cabriolé. Mentres que eu tiña unha bicicleta con tan só un pedal. Só me valía para botarme costa abaixo. Para arriba tiña que empurrar nela. Tampouco tiña cartos para mercar só que fose unha moto. Entroume tal impotencia que quixen ser capador e, por unha vez, o fun!... castreille as catro rodas do cabriolé. Que se foda!

Un día de verán, que estaba na piscina da mesma vila, desexei ser Michael Phelps para baterlle os seus propios récords, pero resulta que non sei nadar. Aínda que disfrazase ou camuflase a Oliverio Suárez, O Peixe (o mellor nadador da vila) pouco lle rañaría ós récords de Phelps. Mellor estar quietiño e deixar pasar o asunto.

Ante tales imposibilidades, outra noite pensei que mellor estaba como estiven e como estou. Que son feliz así e que son como son. Non é moito cousa, pero... como diría aquel galego: éche o que hai!

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Mércores, 27 de setembro de 2023

CATRO BERROS E DÚAS LABAZADAS

 

Resolvín o asunto con catro berros e dúas labazadas. Ó asasino que me quixo asasinar. Desde un primeiro momento intuín algo a situación: cando o vin agachado detrás dunhas toxeiras dos Currás. Claro que, naquel momento, non imaxinaba para nada o que ía suceder. Porque non coñecía ó tipiño de nada. Simplemente notei que me miraba fixamente e de mala maneira. Pero non lle dei moita importancia.

Non obstante, si me empecei a preocupar cando atravesei a ponte das Cabras. Déuseme por mirar para atrás e vino de novo agachado entre uns piornos de Detrás das Poulas. Foi a partir de aí cando empecei a tomar medidas, é dicir, poñer pé no asunto. Como que, en vez de seguir pola Pitediña cara á Baños de Molgas, botei a correr pola pista que vai polas Lagoas e os Piuales. No Formigueiro escondín detrás dun castiñeiro e non tardou en aparecer. “Uuuiii, que carallo”, exclamei.

Como aquilo xa pasaba de castaño escuro, optei polo que el menos se esperaba: que baixei correndo do Formigueiro y fíxenlle fronte. É dicir, lanceille catro berros e solteille dúas labazadas. Pedinlle ó momento explicacións. Non tardou en agachar a cabeza e confesar que se confundira. Que eu non era a vítima que el buscaba. Tampouco quixen saber máis. Cada un que resolva os seus asuntos como lle conveña. Eu fíxeno con catro berros e dúas labazadas que me libraron do asasino que me quixo asasinar.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Martes, 26 de setembro de 2023

DETRÁS... ESTÁN ELES

Non chegaba cunha guerra que aínda segue (a de Ucraína) e xa temos a de Israel enriba que, a ver cando remata. Non obstante, esta dáme que será rápida, moi rápida. Por eses lares a ver quen lle rosma, quen lle refunga ó fillo putativo de Estados Unidos. As guerras, con razón ou sen razón, amosan a hipocrisía e covardía do ser humano, porque adoitan declaralas aqueles que non porán un pé no campo de batalla; e os que sairán perdendo serán sempre os que non saben de que vai o asunto, os inocentes e, en concreto, os nenos. As guerras ensinan tamén que o ser humano non ten remedio, que, ás veces, por unha mexericada de nada, arman un batifondo, un desencravo que sempre remata no peor. Despois, co paso do tempo, seguro que nos arrepentiremos, mais, como dicía aquel: agora é tarde, Rosa.

Como tarde foi o cumprimento da orde de peche desas dúas discotecas de Murcia. Seica desde xaneiro do ano pasado existía tal orde á que non se lle fixo caso ningún e pasou o que pasou. Agora andan uns e outros intentando esquivar, eludir responsabilidades, ou sexa, o de sempre: botándolle a culpa ó chachachá. E as familias das vítimas esperando e confiando que a xustiza resolva. A xustiza? É un dicir, claro. Porque cando resolva...

Detrás das guerras están os políticos. Detrás das leis están os políticos. E os políticos da Unión Europea estiveron estes días en Granada para falar de pactos migratorios e de asilo. Os países queren e intentan endurecer as súas fronteiras, pero como di a periodista Ana Fuentes: “canto máis se pechen as fronteiras, máis diñeiro ganan as mafias, porque os inmigrantes e refuxiados seguirán chegando”. Os que chegan, claro. Moitos morren no deserto. Ou de frío. Ou, como non, por disparos, a tiros. As vítimas que traga o mar... desas xa é mellor non falar. O peor de todo é que, eles, saben como poden acabar e, non obstante, seguen e seguen pasando calamidades, deixando o pouco que teñen, a pel e a vida nesas mafias ás que lles importa un carallo que os pobres cheguen ou non cheguen ó seu destino. Como deberán estar nos seus lugares de orixe para lanzarse a unha carreira que saben que, ó mellor, non ten meta.

Nas guerras, a xente morre polas ansias de poder duns e doutros. Na migración, a xente morre por buscarse a vida. Pena de ironía!

Finca Fierro (Barbadás). Sábado, 7 de outubro de 2023

GAVELAS DE TOXOS

Xusto cando acabei de xantar petaron na porta da miña casa. Era a parella da garda civil. Levei un susto do demo. Case se me soben arriba todos os garavanzos que acababa de comer. Non obstante, presentáronse de boa maneira e dixéronme ó instante a que viñan. Que a ver se me comportaba ben. Que os veciños estaban a queixarse de que todas as mañás, ó pé das portas das súas casas, aparecían gavelas de toxos que dificultaban as súas saídas.

Eu, claro está, intentei negar os feitos. Asegurando que todos os toxos que collía eran para a corte e máis o cortello. Os gardas sorriron e amosáronme un vídeo por un móbil no que se me vía como deixaba gavelas nas portas do Efrén, O Arrepentido, e de Eustaquio, O Neboeiro. Como se adoita dicir, pilláronme coas mans na masa. Aínda que eu seguín intentando disimular o asunto: que o vídeo non se vía ben, que ó ser de noite podía ser calquera, que os veciños sempre me miraban mal, etc.

A garda civil armouse de paciencia e aconselloume que non o fixera máis. Ó final acabei confesando que me gustaban os toxos e que amaba a flor do toxo porque era bonita de carallo. E como me gustaba a min tamén quería que lle gustara a todo o mundo. Con outros cantos consellos máis, a garda civil marchou e eu fun para a cama botar unha sesta e soñar coa flor do toxo.

Por certo, son Olegario, O Sabugueiro, fillo do Evencio, O Aguilladas, e da Filomena, A Carracha. Son bo home pero gústanme os toxos. Mais, non pico. Iso si, pola noite, deixei gavelas en catro portas máis.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 25 de setembro de 2023

TOCAR POR UNS E POR OUTROS

Subín ás teclas dun acordeón e toquei un requiescat in pace polos que temos que marchar. Marchar ó máis alá. A onde, se non? Aquí non queda ninguén. O tema saíume desastroso, horrible porque eu non quero marchar. Son inmortal. Ante min pasarán coma lóstregos todos os que están á miña beira.

Xa sei que todo é unha quimera, pero as teclas do piano anuncian unha resurrección bíblica; aquela daquel Lázaro que, logo dun días dixo: aquí estou de novo. E marchou todo tranquilo a cear unha cunca de caldo. Ó mellor era de grelos. É igual; el ceou ben.

Coas cordas da guitarra quixen tocar unha consagración mística, pero o tema saíu coma o rosario da aurora; por culpa dunha corda que rompeu. Xa non me quedaban instrumentos que tocar. Tiven que cantar a pelo, a capela un responso polos que xa nos deixaron. Que foron moitos. Non obstante, nunca pensei que acabaría tan axiña en dicir un amén. Acabei nun alustro porque son moi rápido cuspindo kirieleison, kristieleison.

Saín do cemiterio asubiando aquel tema que compuxeran os catro evanxelistas, no que falaban daqueles galegos que tiveran que emigrar para chantar, espetar na lúa unha bandeira azul e branca. Axiña empezou a polémica: Mateo só quería falar en galego, Marcos quería ser bilingüe, Lucas non dicía hoste nin moste e Xoán mandou ós tres ó carallo. Quedei pensando que a mellor solución era recoller os trebellos e dedicarme tan só á acordeón. Toquei polos que aínda estamos aquí.

Café Tarona. A Valenzá. Domingo, 24 de setembro de 2023

QUEDO CALADO

Quedo calado e deixo que o río pase. Non son quen de formar unha presa. Tampouco quero. Para que? O río debe ter a súa liberdade. Coma calquera ser humano. O de liberdade no ser humano é un dicir. Moitos estamos e somos prisioneiros de algo. Dunha aloucada, dun latexo, dun salaio, dun esperpento, mesmo dun ruxerruxe ou dixomedíxome.

Din que a liberdade ten un prezo. Si, ás veces, demasiado caro. Pouquiñas veces é barata. A liberdade é unha cadea que racha, un zulo que estoura, un recanto escuro que rebenta. A liberdade é o negativismo ó medo. A liberdade é poder berrar desde un outeiro do monte Medo.

Quedo calado despois de tal berro e deixo que o regato desemboque no río. Para que a auga leve as carraxes e os versos que non collen no poema; e os berros que desentoan, e os silencios que non se senten; para que ninguén colla as troitas coas bragas enxoitas, para que arrastre as follas secas dos amieiros, e os caxatos da nostalxia, e os coios da infancia, e todas as novelas baratas.

Quedo calado logo de tanto arrastre. Calado e canso. Cansado de berrar e de soñar en silencio. Soñando esperto e durmido. Porque soñar é bonito. Pero cansado. Cansado de estar calado. Agora ben: non sei que dicir. Cansado de dicir e seguir ladaíñas que non veñen a conto, que, como moito, aboian sobre as augas do río que pasa. Dese río que non ten encoro, vaira, presa. Porque me neguei a facela.

Café Tarona. A Valenzá. Sábado, 23 de setembro de 2023

PARA DAR QUE FALAR

Señores do xurado, declárome inocente da culpabilidade que me queren impoñer. Eu nunca usei o fouciño para matar a ninguén. As veces que cheguei a usalo foi para rozar nos toxos nunha poula do Carril e nos comunais do Medo e de Pinouzos, pero nunca para segar cabezas. Por certo, segar ségase coa gadaña. Esta, si, tamén a usei moitas veces (máis incluso que o fouciño) para segar a herba en tantos lameiros que sería eterna a súa enumeración.

É verdade que unha noite saín polas rúas de Baños de Molgas co fouciño na man e, si, certo, coa intención de cortar cabezas (nunca de segalas), pero os veciños, ó verme as intencións, fuxían á velocidade dos lóstregos ou coma cans con vincha ó rabo. Señores meus: os veciños de Baños de Molgas non son parvos.

Fóra desa pequena arroutada, son incapaz de matar unha mosca. Se ata era incapaz de darlle coa vara ás vacas e moito menos aguilloalas. É máis, unha vez, arando, caín na conta de que suaba a cachón. Por que? Porque estaba a empurrar eu máis no arado ca elas... para que non sufrisen, para que non padecesen. E se pensaba que sufría desa maneira a xunta das vacas, como o levaría o pobre burro, que tiraba só (Dicir que cando vendemos as vacas, durante algúns anos aínda labramos as leiras co burro). Deixade voar a imaxinación e saberedes que a miña suor xa non era a rego... era como unha mangueira de bombeiros sufocando un incendio. Señores do xurado, se son un cacho de pan bendito. O asunto do fouciño era tan só para dar que falar.

Finca Fierro (Barbadás). Mércores, 20 de setembro de 2023

COA VERDADE POR DIANTE

Fun coa verdade por diante e dixéronme que todo era mentira. Non esperaba tal reacción. Analizaba unha e outra vez esa verdade e, canto máis a analizaba, máis verdade me parecía. Pois non, seguían a dicirme que todo era mentira. Cheguei a pensar se non estarían rodando unha película e querían espremer a miña reacción. Porque, esta, é certo que pasaba do asombro á carraxe, do abraio ó propio medo.

Marchei a sentar á sombra dun amieiro, á beira do río Arnoia, para que a calma das súas augas inundase as miñas ansias. Porque xa estaba ansioso, xa vivía ansioso ante o que querían que vise ou que notase: unha mentira sobre a miña verdade.

Deille a volta ó enunciado. Cataloguei a mentira e seguín estudando a verdade. Non había volta de folla: a miña verdade era a auténtica, a real. Seguía sen entender porque insistían na mentira. Eu miraba unha e outra vez o reloxo: eran exactamente as oito e media da tarde. O reloxo non mentía. Seica era eu o que mentía. Porque, segundo eles, eran exactamente as sete e media da tarde.

Ganas me daban de sacar esa pistola que non tiña para impoñer a miña verdade. A angustia xa era tan grande que alguén se compadeceu de min e comunicoume que estabamos nas Canarias. Quixen entender a diferencia horaria, pero... que pintaba, que facía eu nas Canarias. Agora mesmo xa non sei se é verdade ou é mentira que me atopo nas Canarias.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Martes, 19 de setembro de 2023