PECHO OS OLLOS E...

            Pecho os ollos e véxome sulfatando na Costa da Gándara. Non pecho os ollos e miro o reloxo para ver as tres da tarde. Agora si, volvo pechar os ollos e noto que vai un sol de carallo. Pecho os ollos e síntome fatigado e baldado porque a tose segue no meu corpo desde hai días e as labaradas do inferno soben pola gorxa cada dous por tres. Pecho os ollos e noto o zunzún na cabeza e con eles cerrados sigo vendo como os meus pasos van a un bo ritmo porque hai medo a que non consiga acabar pola tarde. Pecho os ollos e debuxo a viña nun plano no que me saen as medidas de practicamente unha hectárea. Que non é cousa de rir.

Sulfatando por un lado e polo outro. Como dicía miña nai cando me queixaba ó cavar unha leira: “veña, isto logo vai... ir y venir, tornar y volver”. Pois o mesmo hoxe: ir e vir, tornar e volver. Pecho os ollos e vexo o tanque de 300 litros que non se acaba nunca. Pecho os ollos e noto xa a dor nas éngoas. Turro da mangueira, meneo a mangueira, o aire que quere facer das súas, que me molla os anteollos. Pero non me paro a quitalos. Nin tan sequera me paro para manipular no móbil, do que xa non oio a música. Pecho os ollos e vexo o cacho que me falta para que a alma se me vaia ós pés. É o conto de nunca acabar: ir por unha gabia, volver pola mesma gabia, coller outra gabia, dar outra volta pola mesma gabia. Pecho os ollos e vexo a metade da viña aínda sen sulfatar. Vai un sol de carallo.

                        Finca Fierro. Martes, 31 de maio de 2016

CRUCIFICADO DE SAÚDE

            Levo catro días nos que me vexo crucificado. Crucificado de saúde. O primeiro día empecei cunha dor de cabeza tal que pensei que me rebentarían os miolos. Non rebentaron, claro; que para iso estou aquí escribindo. O segundo día, e como se adoita dicir, tomóuseme a voz. Cada vez que oio o de tomarse a voz penso sempre no leite tomado. Recordos da infancia, claro. A verdade é que con esa voz ata os rapaces se molestaban porque falaba. Hai que amolarse (por non usar outra expresión), e se tiña que falar? Ou se a min me gusta falar? Serán mocosos! O terceiro día si que notei algo de melloría. Menos mal. A cabeza seguía así coma cun pequeno zunzún, pero sen querer rebentar. E a voz... a voz xa non era aquela voz de pito, era un chisquiño máis alta. Mais pola noite empezou a atacar a crucifixión na gorxa. Na gorxa por culpa da tose, claro.

Porque cada vez que tusía, ai cada vez que tusía, subía o inferno pola gorxa arriba. Era case como ver as labaradas saíndo pola boca. A maldita tose non deixou que durmise moito, pero... un é sacrificado e erguese ás sete para ir traballar. Polo que chegou o cuarto día. Que empezou ben, pero a medida que atendía xente, é dicir, que falaba unha e outra vez, volveu a voz a tomarse (outra vez a imaxe do leite na cabeza). E foi aí onde xa se xuntou todo: tose, dor na gorxa, na cabeza e case sen voz. O quinto día aínda non chegou; pero adianto: toca sulfatar. Tócate o carallo, Chito!

            Finca Fierro. Luns, 30 de maio de 2016

QUERO SER RICO

            Quero ser rico. Para viaxar e ver mundo. Mundo tan só español. No noso país hai moito que ver. Pero cómpre tempo e diñeiro. Quero ser rico. Para ver fervenzas. Coas fervenzas xa me alimento, xa gozo. Son de campo. Pero tampouco desprezo a fermosura dunha cidade ou dunha vila, dunha aldea. Hai aldeas que deixan cos fociños dunha cuarta, que quitan o impo. Hai aldeas que non desmerecen dos mellores e máis famosos monumentos. Quero ser rico. Para ver todo iso. Para ver todas as fervenzas e cataratas e saltos e fechas e callóns e cachoeiras e cadoiras e seimeiras e ruxidoiros e freixas. Quero ser rico para ver a paisaxe de España. Non son rico. Para ser rico no noso país tes que roubar. Traballando ninguén se fai rico. Traballo a eito. Como funcionario e fóra de funcionario. Son máis pobre cás pedras. Voume meter ladrón.

Teño que ser ladrón. Traballando non me fago rico. Xogando non me toca un carallo. Ladrón, compañeiro, ladrón. Non queda outra se quero ver todas as fervenzas desta honrada nación. Din que aquí non rouba o que non quere. Será verdade. Serei eu o único parvo que está a velas vir. Quero ser rico, sen querer ser ladrón. Vaiche boa! Iso, así me vai. Crebo a cabeza pensando en cómo roubar (porque, repito, no noso país, un só se fai rico roubando) e só aparece debuxada na conciencia ou inconsciencia a profesión de político. Si, xa sei que non todos os políticos... Pero, non sei, non sei que che diga. Cando o río soa, auga leva. Levará, oh, levará. Menos o río Sequillo, ó que vía cando cruzaba Zamora. Tamén vexo políticos honrados... Onde?! Onde?!

            Finca Fierro. Venres, 27 de maio de 2016

DEIXA CORRER O TEMPO

            Corre a modiño polas follas que marcou o tempo e deixa que as raíces da nostalxia se deiten entre as follas dun libro aberto. Culturiza a ansiedade dun desexo para que unha chea de pensamentos furguen entre a memoria dos invernos. Daqueles invernos nos que as noites eran eternas e os sentimentos... sentimentos. Deixa que chova sobre a almofada do poema ou sobre a colcha da novela. Que máis dá como vaia a palabra se sempre remata coa idea que naceu nun instante de silencio. Hai músicas que veñen en ringleiras para marcar as pautas ou os ritmos dunha vida chea de asubíos. Co bonito que é asubiar por entre a néboa do entendemento. Aínda que os hai que non entenden a páxina branca dun caderno. Mal detalle non saber que dicir no libro que queres escribir.

Corre a modiño polo ideario dos días que pasan e que non volverán. Sempre haberá sementes que xermen e que ningunha praga conseguirá dobregar ante a inclemencia, a impiedade dunha ditadura que aínda está. Deixa correr o tempo. Non obstante, de cando en vez, mira para atrás e verás a distancia entre un suspiro e un consolo, entre un bulebule e unha pausa, entre a semente e o froito. Deixa correr o tempo.

            Finca Fierro. Martes, 24 de maio de 2016

O LADO ESCURO DO SILENCIO

            O lado escuro do silencio está en non dicir nada. O silencio solta mil historias sen abrir a boca. O silencio quizais sexa o mellor caderno no que se escribe o salouco dun momento. Hai silencios que matan e hai silencios que te fan bailar nun recanto do entendemento. O lado escuro do silencio é aquel no que non hai claridade. Claridade de ideas ou de ritmos desenfreados a golpes de batería. O silencio jazzístico de Cyrus Chestnut consiste en escoitalo en silencio e punto. Que máis queres oír! Se non hai cousa máis bonita que o silencio.

En todos os momentos de soidade ou naqueles cachiños de barullo sempre asomará un grilo para romper o silencio. Se é que a música celestial dun grilo consegue romper o silencio. E deixa que o silencio rache a noite con fogos de artificio ou con tres asubíos ben postos sobre o outeiro daqueles soños. Quen puidera quedar en silencio logo de escoitar a trompeta de Miles Davis. Non se pode!; o ritmo fai mover os pés e estes, quéirase que non, fan ruído. O lado escuro do silencio está en quedar calados, cando a realidade da nostalxia vai e vén polos camiños trillados da infancia. Nesta, a verdade, era raro sentir o silencio. Pero, hoxe, xa adulto, quedo en silencio.

            Finca Fierro. Luns, 23 de maio de 2016

O DEPORTE DE MASAS... AMORFAS

            Xa sei que o fútbol é o rei en todo por antonomasia e que tamén está visto como o deporte de masas, usando esta expresión en plan depectivo ou cun ton ofensivo, algo así como se foramos masa amorfa. Non consigo asimilar ben isto; o de a mala fama que ten en plan “cultureta”. Semella que o que é “culto” non pode gustarlle o fútbol e ó que lle gusta o fútbol non pode ser unha persoa “con cultura”. A ver, non me teño por culto e sei tamén que nono son. Pero si aseguro que leo moito, que escribo moito, que vou a exposicións de todo o que se poida expoñer nunha cidade pequena como a nosa, que vexo cine e teatro, que estou sempre coa música nos oídos, que me gustan todas as artes... (dáse a entender que as artes seica son as que lle dan cultura a unha persoa), e, mirade por onde, gústame a fútbol a rabiar.

O mércores vin ó Sevilla, o venres vin a Selección Galega, onte vin a final da Copa do Rei e, se a virxe dos Milagres quere, o sábado verei a final da Liga de Campións. Ah si; e desexando que empece a Eurocopa para poder ver todo o que poida. Penso que non me volvín paspán nin parvo nin burro. Entre medias lin, escribín, vin algunha película, boteille unha ollada ós xornais e non insultei a ninguén. A maiores de que, cada un, divírtese como pode. Uns soñan cos biosbardos, outros con abrazar a lúa (ou sexa, cos biosbardos), outros correndo detrás dun boi, outros vendo como colga un peixe dun anzol, outros correndo porque queren baixar a barriga, e outros pensando nesa masa amorfa que se rebaixa ó máis baixo da sociedade porque se lle deu por ir a un campo de fútbol ou contemplar na televisión a 22 papalastráns correndo detrás dun balón. Que viva o fútbol! e... que viva a cultura!

            Café Paseo de Ramoleox da Valenzá. Venres, 20 de maio de 2016

CARALLUDO E MOI GRACIOSO

COMPARA AS SÚAS ACTIVIDADES CO PEIXE

            O Juan da Angelita, o Moncho da Dundina, o José da Alicia, o Moncho de dona Nieves, o Pedro da Marina. Persoeiros que xa asomaron nestas Testemuñas e que, como se ve, os seus nomes sempre van acompañados por unha muller, xeralmente a nai.. Tócalle a quenda agora o Miguel da Clarisa. A quen? A Miguel Domingo García Martínez, que se non fora pola foto que acompaña á reportaxe, seguiriamos nos biosbardos para saber de quen falamos. Claro que, coa foto, e se digo Miguel de Lira, entón si, entón gran parte dos lectores xa saben quen é, e se a maiores digo que é o famoso Currás de “Mareas Vivas”, quieto parado!, acabáramos!, haber empezado por aí, home!

            Cando empecei a saber de Miguel de Lira foi por iso, polas “Mareas Vivas” e porque, como gran afeccionado ó cine, empecei a ler abondas noticias sobre el, pero sempre coa dúbida do seu apelido cinematográfico: Lira. Será o seu auténtico apelido ou será o nome desa aldea que ten un dos canastros máis famoso de toda Galicia? Como a Internet tardou en aparecer na miña vida, non tiven a opción do San Guguel. Ata que un día, un servidor veraneou (ás veces teño algún dereito a veranear) a esa aldea famosa, porque alá, o meu colega de batallas laborais ten unha casiña que, moi amablemente, nos deixou durante varios anos. A ver, para que son os compañeiros e amigos!

            Xa foi no primeiro ano cando, estando tomando uns cafés no bar Xouba vin como entraba pola porta Miguel de Lira. Zas! Xa está! O apelido colleuno de aquí! Seguro! E de aí o colleu. Porque Miguel de Lira naceu nesa aldea de Carnota no ano 1964. Comezou no mundo da interpretación cando estudaba Dereito en Santiago de Compostela; seica foi Paco Bixou, o instigador da formación de Chévere (grupo de teatro) o que o rescatou da facultade porque “era caralludo e moi gracioso”. Presentáronlle a un inglés que andaba por Santiago e que os animou a facer improvisacións e xogos que en 1987, despois dun taller de teatro, xerminaron no grupo citado, no Chévere.

            Cando Miguel de Lira tiña intención de marchar a formarse fóra da nosa Comunidade, atopouse cun curso impartido polos profesores da Real Escola Superior de Arte Dramática (RESAD) de Madrid, do Instituto de Teatro de Barcelona e de Sevilla. No que dura a xestación dun embarazo fixeron unha especie de grao acelerado en interpretación. E de aí, como di el, saíron actores tan importantes como María Pujalte e Víctor Mosqueira. Lembrade que este último xa asomou nestas Testemuñas, cando falei do dúo Mofa e Befa.

            A partir de aí, Miguel de Lira alternou o grupo Chévere coa televisión e co cine. El mesmo confesa que como home nado á beira do mar, compara as súas actividades co peixe: “O teatro sería peixe fresco; a televisión peixe conxelado; o cine peixe enlatado. Os tres teñen as súas cousas”. E tanto que a teñen! Dunha maneira ou doutra, ó espectador fanlle vivir vidas que nin se imaxinaba, fanlle ver a mentira máis verdadeira e a verdade máis mentireira.

            Como dicía ó principio, a popularidade chégalle con “Mareas Vivas”, pero á marxe desa serie, Miguel de Lira é moito máis que Currás, moitísimo máis. Participou en múltiples proxectos, desde series na TVG e incluso en Antena 3 (“Os homes de Paco”, por exemplo) ata películas cinematográficas dun moi bo nivel, como poden ser “Urxa”, “Entre bateas”, “O lapis do carpinteiro”, “Galatasaray-Dépor, “Os mortos van de présa”, “Os xirasoles cegos”, “Crebinsky” (premio mellor actor nos Mestre Mateo de 2010), “Somos xente honrada” (outra vez mellor actor nos Mestre Mateo de 2013), “A esmorga” e “Os fenómenos”. Con esta última ata o meu fillo Xoel quedou alucinado con el (e iso que non traga o galego, manda carallo!). Con “A esmorga” volvino ver fisicamente unha noite de rodaxe no casco vello de Ourense.

            Na actualidade podo presumir un pouco (e vaia se presumo!) de telo como amigo nas redes sociais. Porque, para min, tamén si é “caralludo e gracioso” e, como cinéfilo que son, un actor deses ós que lle dicimos “de moito pendello”, “de manda chover na Habana”.

            Café Oren Express da Valenzá. Martes, 15 de marzo de 2016

Publicado en La Región o 20-05-2016

SANTOS E POMBIÑOS

            Pasan coches camiño de Ourense e eu contemplo a sombra dun espírito sobre a rúa da Valenzá. A verdade é que xa quixera que a rúa fora de Baños de Molgas. É igual; non fai falta estar alá para saber de todas as súas rúas. Ou carreiras. Quéirase que non, a infancia está sempre apegada na pel, na mente de calquera persoa. E na infancia, na miña infancia só había carreiras, ou camiños, ou carreiros. Agora estou na beirarrúa dunha rúa da Valenzá. Pola rúa pasan os coches e pola beirarrúa anda a xente, baixo o sol ou baixo a sombra, con nenos ou sós. O sol quenta de raio. Onte aínda choveu. Normal. Estamos na primavera. Na primavera galega, que che ten o seu aquel con respecto á primavera do Corte Inglés. Nin punto de comparación. Son as cinco e vinte da tarde. Por certo, hoxe é San Isidro. Aquel santo ó que os bois lle araban sós. Nunca me vin en tal tesitura. Normal; eu araba con vacas e non me chamo Isidro. Sobre o de santo non opino.

Outro por certo, cada vez que penso no San Isidro debúxanse diante miña unha xugada de vacas na Pedradarca e coa rabela do arado suxeitada polo Chito. A el arábanlle os bois e eu sempre tiven que empurrar do arado. É que hai santos e pombiños.

            Café Oren Express da Valenzá. Domingo, 15 de maio de 2016

POR ENRIBA DE TODO MAL

            O sol empeza a facerme dano. Ás tres e media da tarde, e baixo un sol tormentoso, saín a ler por xunto o río Barbañica, desde o Carrefour ata os Carrís da Valenzá. Andando. A modiño. E cunha viseira vermella tapando a cabeza. Pero só a cabeza. De cando en vez, cando pasaba baixo a sombra dos amieiros do río, era como notar un cambio que aliviaba as entrañas. Pero nada, eran tan só dous ou tres metros. Todo o demais era sol, sol treboento, que quenta de raio. Cando cheguei ós Carrís xa notei un ruxerruxe nas tripas, na barriga que me fixo exclamar un malo!. Si, media insolación xa estaba instalada no meu corpo.

Lembro lecturas a pleno sol, en plenos xullo e agosto, pola Pitediña, con viseira e a peito descuberto, ás tres da tarde, e chegaba á casa como unha rosa ou abría a biblioteca de Baños de Molgas como unha bolboreta. Certo, tiña 20 ou 30 anos. Agora teño case o dobre. A idade vainos pondo no lugar e na acción que nos corresponde. Nestes momentos estou baixo a sombra dunha antuca, dun parasol contando o mal que empeza a facerme o patrón do noso universo. É igual; dentro duns días xa non lembrarei isto e as ansias lectoras estarán por enriba de todo mal. Gústame, réndeme máis ler andando.

            Café Oren Express da Valenzá. Domingo, 15 de maio de 2016

COMO CAMBIAN OS TEMPOS!

           

Algunha que outra vez búrlome da velocidade do AVE coa expresión: “fiiuuu!!, e xa está, é dicir que, zas!, e xa pasou. Que expresión usarei cando chegue o tren supersónico Hyperloop? Seica empezan a realizar probas con este prototipo que é capaz de percorrer 600 quilómetros en menos de media hora. Ou o que vén significando a unha velocidade de 1.223 quilómetros por hora. Que se o comparo doutra maneira é como se dixera que o tempo que uso no traxecto que realizo todos os días desde Ourense a Maceda, póñome en Madrid e sóbrame o tempo para coller o Metro. Penso que ata un suspiro tarda máis en saír do peito (lembrade que, ás veces, lánzanse suspiros moi longos) que o Hyperloop pasando por diante dos meus ollos. Case cheguei a definilo coa expresión “nun suspiro”, pero que va, que va; a velocidade do tren supersónico Hyperloop xa non ten nome. E co ben que se ía no carro das vacas desde Baños de Molgas ata o monte Medo, a uns tres quilómetros. Como cambian os tempos!

            Os tempos cambian tanto que ata o Papa lle abre as portas ás mulleres para que poidan oficiar vodas e bautizos. Normal. Víase vir. As parroquias están quedando sen curas e non se pode perder ese poder relixioso que domina as almas duns cantos. Ou duns moitos. Pero, por que non pode a muller celebrar actos relixiosos? Se manda na casa familiar (por moito que o home leve os pantalón), por que non pode mandar igual na casa “de todos”? Ata penso que seríamos algo máis santiños. Con tanto bicho solto que anda por aí. Ademais, non é o mesmo recibir unha hostia dun cura que dunha muller. Non oh! Vaiche boa!

            Café Perla 6 do Campus Universitario de Ourense.

            Venres, 13 de maio de 2016

MATABA O TEMPO FACENDO COROZAS

               Moitos, ó longo de toda unha vida, e neses chamados “momentos libres”, dedicámonos a escribir, a ler, a coleccionar obxectos ou trapalladas, a correr, a visitar museos, a facer bricolaxe..., algúns incluso se dedican a ver cómo se asenta a nugalla nas súas vidas. E hai uns cantos que matan, que mataban o tempo facendo corozas. E non me refiro ás corozas das vacas (por certo, quedará hoxe algún lugar no que aínda lle poñan as corozas ás vacas?), senón a esas corozas que valen para vestir á xente. Pedro Quintas Rodríguez, o Pedro da Marina, era dos que se dedicaban a estas últimas.

               Nos seus momentos libres que lle deixaba o seu traballo nunha cerámica de Xunqueira de Espadanedo ou, máis tarde, cando realizaba diversas tarefas, principalmente, na construción, na albanelaría, ía polos lameiros adiante na procura de xuncos. Medio en broma medio en serio, aconsellaba que os xuncos se tiñan que cortar coa lúa chea de agosto (Dicir que as xuncas eran para as corozas das vacas). Logo, o Pedro da Marina metíase nun recanto que tiña no baixo da súa vivenda de Baños de Molgas e alí empezaba a manipular de tal maneira nos xuncos, que paso a paso, ás petadas entretecía eses xuncos de tal maneira que a auga da chuvia esvarase pola superficie sen calala, sen enchoupala. Lémbrese que, hai anos xa, os paraugas, ás veces, brillaban pola súa ausencia, ou mellor dito, pola ausencia de reais ou pesetas na vida dos máis modestos.

               Para facer as corozas, Pedro Quintas deixaba primeiro secar ben os xuncos e logo mazáballe as puntas ata que quedaran ben esfiañadas. Entón collía un a un e entretecíaos pola base deica facer un a xeito de lenzo ou cortina dun longo bastante para que lle dea a volta ó corpo dun home. Deste xeito facía varias que logo se unían unhas por debaixo das outras armándoas sobre cordas feitas tamén de xuncos entretecidos.

               Adoitaba confeccionalas en tres partes; unha exterior que cobre os ombreiros e chega ata a cintura, e dúas interiores que comezan desde os ombreiros e chegan ata os pés ou ata máis abaixo dos xeonllos. Na parte inferior das pernas púñanse as polainas. Despois xa, o paisano, e pola conta que lle tiña, puña unha boas chancas feitas de coiro e con sola de madeira. Para que o tal paisano non se mollase nadiña,  Pedro da Marina remataba a faena cunha carapucha feita en capas do mesmo material para cubrir a cabeza. E se chove que chova!

               Claro que, se a coroza se empapaba moito, tiña a dificultade do seu peso. Pero, que era ese peso para un labrego acostumado a apañar feixes de nabos ou sacos de patacas desde algún que outro quilómetro de distancia.

               Aínda que non era traballo dun día, nin de dous, nin de tres (lémbrese, nos momentos libres), Pedro Quintas axiña acumulou unhas cantas e axiña empezou a ter demanda delas. Mais xa se sabe o que acontece nas vilas pequenas, que regalou máis que vendeu. Algunhas desas corozas están hoxe espalladas por varios lugares da xeografía española e incluso estranxeira. Sei de polo menos unha que está en Suíza. Outra regaloulla a un sobriño político que este axiña a deu a coñecer por diversos lugares madrileños cando había algunha queimada polo medio. No momento de ler o famoso conxuro vestía todo orgulloso, todo estirado esa peza que se fixo coma quen non quere a cousa, pero, iso si, con todo o cariño dunhas mans que sabían moi ben o que facían. Hoxe, esa coroza colga no baixo dunha vivenda de Méntrida, en Toledo. Por certo, a ese sobriño, uns franceses seica lla intentaron mercar por moitos cartos. Naqueles tempos! Non a vendeu.

               Café Oren Express da Valenzá. Domingo, 13 de marzo de 2016

Publicado en La Región o venres, 13-05-2016

DOUS PAXAROS DUN TIRO

            Xa o dicía aquel... que o que anda para adiante non vai cara atrás. Para andar para atrás ten que dar a media volta e... andar cara adiante. Ten o seu aquel, ten. E Pancracio Restituto Solaris andaba sempre para adiante. Cando lle dicían que retrocedese, el, todo parsimonioso, daba a volta e tiraba para adiante. Nunca lle tivo medo a nada. Nin á súa muller, “que xa é dicir”, remataba el. Pancracio Restituto Solaris tiña 70 anos. Nin más nin menos. A proba é que estaba de aniversario.

Estaba a celebralo no bar de Restituto Sandiós Salado. O nome deste servía de broma para o apelido de Pancracio. Pero as bromas só eran ante o noso protagonista, pois Restituto Sandiós non era dos que aceptaban moita broma que digamos. Era bo home, pero o xustiño para unha parola seria e para poñer, iso si, o viño ou o café sobre a barra. Pancracio Restituto Solaris tamén se puña serio cando alguén quería satirizar o nome da súa dona: Edulcorada Suárez Salamino. A súa dona, e a pesar de que non lle tiña medo, era moi especial para el. Para iso levaba con ela xa 50 anos xustos. De aí que tamén estivese ela no bar de Restituto; para celebrar o aniversario del e o aniversarios deles. Dous paxaros dun tiro.

            Finca Fierro. Xoves, 13 de maio de 2016

NO ESPELLO DO TEMPO

            Hai silencio no espazo cerrado dun salouco e un ruxerruxe de bágoas queda reflectido no espello do tempo. Alguén pensa que a vida vai máis alá dun soño. Ou dun conto. Mais a vida amosa todo un poema cos versos dun sentimento. Dun sentimento tan só. A vida é como un tema de jazz que soa baixo o abrigo dun codeso. Ou dun amieiro. Hai silencio no faiado dunha infancia e a ollada perdida dun recordo pasa a fronteira do tempo. Quen soña? Quen canta? Quen chora? Quen corre polos outeiros do monte Medo? Cada paso que se dá na dirección do vento é como un latexo que vai e vén polos delicados momentos.

A vida, ás veces, non é un conto. Nin tan sequera un chiscar de ollo. A vida é como a caspa de amargura que viaxa polo universo... chea de reviravoltas para acabar desfacéndose en silencio. Ou sen facer ruído. Quen puidera soñar. Quen puidera cantar. Quen puidera chorar. Soñan os que nunca pensaron. Cantan os que nunca bailaron. E choran os que nunca sentiron. Hai silencio na pinga dun orballo e a tristura dun verso cae sobre o papel branco dun sentimento que foi, que está, que será. Quen puidera adiviñar de que pé coxea o ritmo dun pestanexo.

            Finca Fierro. Martes, 10 de maio de 2016

POR VIXILANCIA ILÍCITA

            Ás veces é complicado dixerir, asimilar unha noticia que, segundo o seu titular, ves que é esperpéntica á forza. Resulta que absolveron a uns narcotraficantes por vixilancia “ilícita” da policía. A ilegalidade seica estivo porque os axentes usaron uns prismáticos sen ningunha autorización.

Moi ben, vale, pero imaxinade agora a mesma situación cun obxectivo distinto: un asasinato. Se os axentes contemplaran un asasinato desa maneira, como actuaría a xustiza? Tamén deixarían libre ó asasino ou asasinos? Sería tamén a culpa dos prismáticos? Perdón, da autorización? Non sei vós, pero a min isto cabréame moito. Nunca asimilarei a realidade do que se fai co detalle da intención. Non quería facer aquilo, perdoámoslle o asunto, pero o caso é que o fixo. Así de simple. Que máis dá que alguén roube cunha luva branca ou cun guante negro. O caso é que roubou. Por iso é que moitas veces tamén penso que hai xuíces que non son dignos do cargo que ostentan, do que deberían de representar; o de impartir xustiza. Matou a unha persoa co coche, porque cando ía coller a moto, esta estaba pinchada e, claro, que culpa tiña o pobre, se toda a culpa é da moto.

            Finca Fierro. Luns, 9 de maio de 2016

POR PROBLEMAS DE ATENCIÓN

            É complicado analizar calquera noticia das acaecidas a semana pasada. Porque non se pode analizar o que non se le. Ou o que practicamente non se le. É certo que ningún día me deito sen ler dous ou tres periódicos. Pero tamén é verdade que esta semana pasada, os que lin, foi coma se non os lera. Incluso este que tedes nas mans (é o primeiriño que leo á moi primeirísima hora), cando o acabo, non sei moitas veces o que lin. Porque deste e doutros, esta semana, pasaron polos meus ollos tan só os titulares en letras moi grandes. E non por problemas coa vista (son capaz de lelos con lentes e sen eles), senón por problemas de atención.

Teño tanto traballo que ó ler o primeiro (La Región) estou pensando precisamente nese traballo, e ó ler os outros que caen nas miñas mans, a maioría das veces nin tan sequera consigo lerlle todas as páxinas; pois a pesar de ser funcionario, detéñome xusto o tempo necesario de tomar o café. (Para que despois se diga que os funcionarios, todos os funcionarios se dedican a ler os xornais e a botar tres horas tomando café). É certo que tiña as tardes. Pero tamén botei unha temporada que, por circunstancias da vida, nin estas. Así é que andei un pouco pobre, informativamente falando. Nas comidas e nas ceas, que é onde podes informarte de algo polos telexornais, non son dono nin señor da tele. No coche, camiño do traballo, entre sete e media e oito, escoito as novas, pero ás veces o tráfico cabréame moito e, claro, mando a atención a que vaia dar unha volta pola personalidade ou pola familia deses condutores que me rebentan. Outros tamén me porán a parir, pero.. Total, que non sei o que pasou no mundo. Aínda que, perdinme algo?

            Finca Fierro. Venres, 6 de maio de 2016

CONDUTOR DUNHA ESCOLA DE SOÑOS

               Vivimos nun país no que hai que ter bemoles para iniciar unha actividade cultural. Para iniciala e para levala a cabo durante anos xa. E nin tan sequera meto polo medio o tan famoso e maldito 21% do IVE. Auténtica atrocidade e sangría. Pois aínda así, hai xente que, con axudas ou sen axudas, lánzase ós ruedos, non como toureiros, senón como auténticos bois bravos. Que foi o que fixo Andrés Rodríguez Yáñez alá polo ano 1995. Agora mesmo non me sabe dicir se foi a alegría do nacemento da súa filla ou a tristura do falecemento do seu pai nun desgraciado accidente o que o motivou a formar un grupo de teatro. Ó mellor foi a mestura dos dous sentimentos.

               No colexio Santo Ángel do barrio do Couto da cidade das Burgas empezou a fraguar unha escola de teatro para persoas de todas as idades, sen excluír a ninguén, nin tan sequera non tendo dotes interpretativas e aceptando, por suposto, a persoas con discapacidade tanto física como psíquica. Para un servidor, un gran tanto ó seu favor, pois faime lembrar o club de baloncesto dos meus rapaces (o ABO), no que lle dan cabida a todo aquel que lle guste o mundo da canastra, saiba ou non poida xogar.

               Andrés colleu o asunto da escola tan a peito que axiña formou varios grupos: dous de introdución á arte dramática, un grupo infantil, outro grupo para adultos e, o máis serio, o máis profesional, o Caixadesastre. Este leva 11 anos xa, desde 2005, co que, pouco a pouco, paso a paso, representación tras representación empeza a acumular premios teatrais, tanto a nivel provincial como autonómico e incluso nacional. Aí é nada!

               Caixadesastre, hoxe en día, ten dúas obras circulando por aí: “Soños”, un drama que xira ó redor do secuestro dunha rapaza, mentres o seu noivo desespera pola súa ausencia. Está baseada nunha mítica canción de Pink Floyd: Wish You Were Here. Con esta obra acadou premios polas interpretacións e o Buero á mellor obra.

               O outro traballo que teñen sobre as táboas é “Soldados de chumbo”, polo que coñecín a Andrés, o día que presentou a obra na casa de cultura da Valenzá. Outro drama no que se mestura o maltrato de xénero, o maltrato e abusos infantís, a relixión, a homosexualidade, os celos e ata o asasinato.

               O dito: escola de teatro, varios grupos, pero o líder, o argalleiro, o condutor é Andrés Rodríguez Yáñez, nado en Loiro, Barbadás. Os estudos iniciounos na escola das Teixugueiras, en Cartelle, porque era onde a súa nai, mestra, daba clases. Ó rematar a escola quixeron amarralo no seminario, pero non lle debeu gustar nada o ambiente que fuxiu axiña para Os Milagres, outro de curas. Pero, que queredes que vos diga; todo o que sei hoxe é grazas a don Graciliano e ós curas dos Milagres. Así é que, outro tanto a favor de Andrés: que estudou onde eu me tirei toda a infancia e adolescencia. Aínda máis, unha veciña de Baños de Molgas é natural das Teixugueiras. Todo ata. E se hai teatro, ou sexa, cultura polo medio, aínda máis.

               Foi alí, nos Milagres (onde, se non?) onde di que medrou a súa forma de ser (é que o aire do Medo...) e onde empezou a coquetear co mundo da interpretación. Bendito colexio! Despois estudou maxisterio en Ourense e diplomouse en Educación Infantil en 1987. Tamén pasou pola UNED de Pontevedra para facer pedagoxía. E xa na actualidade, o que se intúe desde o principio: mestre de educación infantil no Santo Ángel. E algo máis... condutor, responsable dunha arte que, ó abrirse o pano de calquera escenario, os soños fanse realidade na acción e no espectador.

               Café Oren Express da Valenzá. Martes, 8 de marzo de 2016

Publicado en La Región o venres, 06-05-2016