ESCUDO ANTE TRES FRANCOTIRADORES

Primeiro chaman, planean, reúnense, discuten, berran, insultan e, despois, escóndense nos seus cubís, nos seus cortellos e disparan a esgalla. Pero si disparan a dar. Son francotiradores de elite. A min tan só me queda agachar a cabeza e oír como asubían as balas. Moi cerca, demasiado cerca. Tan próximas que, en vez de dirixirse a eles, é coma se me dispararan a min. É que me disparan a min! Só me queda a opción de parapetarme detrás de algo: algún razoamento, algún consello, algún alento e moita paciencia.

Pero toda paciencia ten o seu límite. Ese límite que vai ata ese instante no que un queda farto de ser o escudo, o parapeto no que reboten as balas. Estas, máis seguro que chegue o momento no que me acerte algunha. Despois xa non hai remedio, xa non hai volta atrás. Así é que, antes, un chisco antes de que unha futura bala choque ou bata na miña paciencia, eu tamén sei berrar e insultar e facer chamadas e, se fai falta, tamén sei disparar. Chegado o momento non me importa ser o Clint Eastwood daqueles spaghetti-westerns. Ou ser tamén o francotirador dunha película de precisamente ese gran director e actor.

A paciencia ten un límite. Así é que me preparo por se realmente hai que disparar. Estudo, analizo e busco ós tres francotiradores de elite para calarlles a boca e para frearlles as balas. Máis vale previr que curar. Que un pode ser escudo nas carraxes e na violencia, pero tamén pode ser mazo nas ferocidades e nos desasosegos.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Luns, 29 de maio de 2023

 

ÁS TRANCAS E BARRANCAS

Trae isto. Dáme aquilo. Levántame. Báixame. Dáme auga. Tócame aquí. Tapa este lado. Dálle a volta a isto. Alisa esta engurra. Colle a culler. Non, mellor o garfo ou cuberto. Corta co coitelo. Chame a este. Pregúntalle á aquela.

E todo segue. Ás trancas e barrancas, pero a vida segue. Ten que seguir. Os atrancos saltámolos ou arrodeámolos. Ás veces con traballo. Por veces incluso con alegría. O caso é que todo nos quede liso e chairo para chegar a esa meta real. Mesmo a unha meta imaxinaria.

Vou e veño. E volvo vir. Con présas. A modiño. Andando. En coche. Correndo. Con paraugas. Sen paraugas. En manga curta. Con cazadora. Así durante horas e días. Si, días. Y los que te rondaré, morena.

Pero que todo sexa polo ben do que está mal. Pola alegría de vivir. Ata polas futuras penas, mágoas e angustias.

Sento. Ergo. Escoito os saloucos. Vexo os ollos tristes. Recibo os aloumiños. A vida non é tan bonita como a pintan. Certo que cinco minutos de felicidade cambian todo un inferno de congoxa, de traballo, de bailes de aquí para alá e de alá para acá.

E, ós cachos, volve a ladaíña: dáme isto, trae aquilo, colócame aquí, ponme alá, séntame, levántame, que hora é?, en que día estamos?, chove?, vai frío?, asoma o sol?... O tempo faise eterno. Ansiedades duns. Afagos doutros. A vida que segue. Ós choutos, pero segue. Con dor, pero segue. Ten que seguir.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Domingo, 28 de maio de 2023

 

O CAMIÑO CORTADO POR OBRAS

Son Zacarías Carro Solana, O Asentado, e natural daquela aldea que está no alto da montaña, a que ten forma de peito de muller. Aínda que vivo na cidade. Dixéronme que non fose por certo camiño, que estaba cortado por obras. Optei por coller outro, claro. E collín un polo que din máis voltas. Tiña que parar de cando en vez porque eses ollos verdes, vermellos e ámbar bailaban o baile de San Vito.

Chámanme O Asentado por ser moi sosegado, moi cachazudo. Pero agora mesmo críspanme os nervios e férveme o sangue a causa do novo camiño que collín; ando así coma medio perdido. Non o coñezo tan ben coma o habitual. Non obstante, sigo cara á adiante. A algún lado irá, a algún lugar chegarei. Parar non vou parar.

Na aldea tan só vivimos catro veciños. Tres e máis eu. Ou eu e tres máis. Cando estou alá, lóxico. Porque xa dixen que vivía na cidade. De cando en vez vou á aldea. Ás veces vexo ós tres veciños, outras vexo tan só a un, outras máis a dous e mesmo hai visitas nas que non vexo a ningún. Son fáciles de contar.

Por fin cheguei ó lugar que ía. Levoume moito máis tempo, pero cheguei. Tiven que subir polas escaleiras do edificio. Foron 164 chanzos. Podía coller o ascensor, pero... para que? Tiña ganas de contar os chanzos: 164. Xa son, xa. Cheguei e alí estaba. El. El estaba na cama. Dando voltas coma un sarillo. Non acougaba. Eu tan só miraba para el e dábame algo de pena. Ós cachos pensaba no camiño cortado por obras.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Sábado, 27 de maio de 2023

 

A VOLTAS CO RACISMO

O tema Vinicius-racismo, racismo-Vinicius coleou de tal maneira durante toda a semana que penso que xa se saíu de nai. Aínda así, eu tamén teño dereito a opinar, porque me gusta o fútbol e porque vou en contra do racismo de calquera racismo. Por certo, para un servidor, o racismo non é tan só sobre a cor da pel; vai moito máis alá.

O asunto que nos implica ten tantas vertentes, tantos apuntes que case é mellor que os mesture e que os conte tal como me veñan á cabeza. Por exemplo, o noso Núñez Feijóo axiña declarou que España non é un país racista en ningún caso. Inocente, carallo, que es un inocente! Onde vai que teño dito e confesado e asegurado e afirmado que o noso país é racista porque, o ser humano, é racista en todo o mundo. O sábado mesmo lin algo dos xogadores ingleses que confesaban que vían o argueiro no ollo alleo e non vían no seu o fungueiro. En Inglaterra hai racismo. E en Francia, Alemaña, Italia, Namibia, Marrocos, Brasil, México... e de Estados Unidos non digo nada. E repito que o racismo vai máis alá da cor negra.

Estes días, o racismo andou nas bocas do mundo porque lle chamaron negro a Vinicius, xogador do Real Madrid, que non é un calquera. Non é ese xogador do Velle que, xa de xuvenil, sufriu insultos racistas. Nin ese xogador do Maside ó que lle berraron “Negro, vaite ó teu país”. Nin ese xogador do Arenteiro B ó que, en Covadonga, chamáronlle macaco. Nin un de Outomuro que “en máis dun sitio sentinme discriminado”. Estes negros que fagan coma quen non oen e que se busquen a vida ou que se defendan como poidan. Que as institucións, medios de comunicacións e demais caralladas non se rebaixan a... Estes tan só actúan se lle catan os piollos a alguén do Madrid ou do Barcelona ou do Bayern ou do City...

Agora imos co propio Vinicius. O Real Madrid, agora, ten negros a esgalla (aí vai unha broma: se don Santiago Bernabéu levantara a cabeza e vira tanto negro e tanto estranxeiro...); pois ben, se con esa morea de negros ninguén se mete, por que Vinicius está sempre no ollo do furacán? Se escribo que é un provocador e un chulo, pensarán que o digo polo meu antimadridismo. Non. A proba é que eu tamén condeno os insultos racistas que recibiu. Como condeno a eses “nobres madridistas” que, no Bernabéu, contra o City, lle cantaron unha canción a Guardiola de “rapar e peitear”.

Finca Fierro. Sábado, 27 de maio de 2023

 

UN GRAN ESTUDANTE

Estudei arquitectura para esculpir un boneco de porcelana nun caxato de salgueiro. Coa navalla, a maiores de tocar e retocar, abrinlle o bandullo a un corvo. Dentro do bandullo non había nada de nada. Non sempre ten que haber algo no baleiro. Eu ás veces nado nos outeiros. Só nos do monte Medo. Si, tamén nos de Pinouzos.

Estudei a táboa de multiplicar para dividir todo o relacionado comigo, en cachiños que, ó poñelos en fila, funos sumando. Non lle restei nada. Bastante teño co que teño e co que son. Ás veces, un cero á esquerda e, outras, un certo valor en auxe. Agora cada quen que busque a raíz cadrada do cachiño máis grande. Sempre haberá alguén que o faga sobre o máis pequeno.

Estudei astronomía para somerxerme nas augas do río Arnoia cunha caña de ferraia para poder respirar. Parvo non son e non quero afogar. Dos astros baixei ás profundidades do océano, ou sexa, ó pozo da Pillamadoira, alá polo medio de Baños de Molgas. Metro arriba metro abaixo, a distancia pode ser máis longa que toda a Chaira de Vide. Xa sei que é unha esaxeración, pero para iso estudei ética filosófica por medio de online.

Tamén estudei ciencias económicas para saber canto me custaba o sacho que precisaba para cavar as patacas, así como se era procedente que o arado de pau levase rella de ferro ou non. Ó final carguei o arado no carro, marchei para o Outeiro Miau e que sexa o que Deus queira. Na primeira engarrada que tivo contra unha pedra, o arado de pau rompeu. Putas ciencias económicas!

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Xoves, 18 de maio de 2023

 

PODO DICIR, E DIGO

Escribe que algo queda, adoito dicir moitas veces. E por que non? Por que non podo mesturar cousas, asuntos, novas, ruxerruxes, situacións, eventos e demais “trapalladas”. As entre comiñas están postas con cariño, pois calquera acontecemento ou suceso é digno de respecto.

Podo dicir que, a pesar de ser moi lonxe, máis en concreto do Brasil, moitos inmigrantes dese país participaron na Guerra Civil Española. Foi o caso de Vicente Sarmiento Casas, que, nado no Estado brasileiro de Pará en 1912, pero vivindo en Baños de Molgas coa súa nai, incorporouse á 6ª Bandeira do 2º Terzo do bando rebelde, ou sexa, do Paquiño Franco. Vicente era ferreiro. Faleceu na fronte de Gandesa o día 11 de agosto de 1938, ós 26 anos de idade.

Podo dicir, e digo, que o outro día, 16 de maio, fixo exactamente 139 anos (no 1884) que asomou unha noticia nos medios de comunicación escritos anunciando a morte, por un lóstrego, na aldea de Poedo (Baños de Molgas). Unha chispa matou a unha moza de 16 anos que andaba no monte comunal coas vacas. Fuxiu para refuxiarse nunha igrexa próxima, pero sabemos moi ben da velocidade dos alustros.

Podo dicir, e sigo dicindo, que a finais de 1969 un grupo de mozos de Baños de Molgas crearon o Plantel de Extensión Agraria. Ler os nomes dese grupo é como notar unhas rabuñaduras de emoción e de nostalxia, porque todos son veciños e todos, por suposto, son amigos. E deixo de dicir porque o espazo non dá para máis.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Mércores, 17 de maio de 2023

 

A ESTRADA DE SALGUEIROS

 

Hoxe en día segue a botarse en falta unha boa estrada de Baños de Molgas ata Ourense, ou polo menos ata Piúca, onde se enlazaría coa que vai de Maceda á capital das burgas. Antes, quizais a máis transitada fose a que, nós, lle chamamos a de Salgueiros, que acaba de cumprir 57 anos. Aínda lembro un pouco as obras cando ía á escola.

Segundo unha nota de prensa que atopei por aí, o día 10 de maio de 1966, o gobernador civil de Ourense, don José María López Ramón, dedicouse a inspeccionar varias obras que se realizaron pola provincia. Primeiro foi a Sobrado do Bispo, logo a Allariz e xa pasou a Baños de Molgas para rematar en Maceda.

O gobernador iniciou o percorrido da estrada que nos ocupa en Salgueiros. Tal obra custou 3.575.000 pesetas, para 8,064 quilómetros. Na noticia saliéntase tamén que o percorrido ten dous terzos completamente rectos e o terzo restante “aliñacións máis ou menos curvas”. O de máis ou menos é un dicir, pois ten algunhas que son moito máis que perigosas. E xa non digo nada cando asoman esas fortes xeadas no inverno.

Naquel tempo, tal estrada de Salgueiros era para uso duns 750 habitantes, pois arrincando de Baños de Molgas pasaba e pasa por Alvite, Brandín, Sanguñedo, Cardoeiro, Guede e Salgueiros. Hoxe, a mingua de habitantes ten que ser moi significativa. Pero, si, naqueles tempos para ir a Ourense e para achegarse ata o Polígono Industrial era a máis usada rede de comunicación. Agora creo que é a que vai por Almoite ata Piúca, para coller a de Maceda ou Paderne de Allariz.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Mércores, 17 de maio de 2023

A CONCIENCIA ALIMENTARIA

Este mesmo xornal informaba o luns pasado que cada europeo desperdicia máis de 10 quilos de comida ó mes. Esta cantidade ó mes non é que sexa moita en moitas cousas. Pero falando de comidas, xa son palabras maiores. Porque precisamente hai moita xente necesitada, non só no chamado terceiro mundo, senón nos países máis civilizados, máis ricos. Se nestes países rañas un pouco, non tardan en asomar miserias culinarias diarias.

Non sei moi ben por que, pero, para min, o tema das comidas sempre me tocou moito a conciencia. Son tan fanático de non desperdiciar nada que, por exemplo, nas festas do Nadal ―onde xeralmente comemos a esgalla―, son capaz de tirarme días e máis días comendo as sobras.

Digo que non sei por que, pero penso que foi pola educación, ou máis ben por aquela ladaíña da nai de non tirar nada, de que custou sangue, suor e lágrimas acadar o que houbese na mesa. Era unha petición diaria, un rosario de queixas que se me meteu na cabeza e que aínda segue nesta. Por non tirar nin tirabamos nin aquel cacho de pan que os dentes non conseguían atravesar; mollábase nunha auguiña, abrandaba e para dentro. E digo de verdade que o pan mollado non sabe a nada... a nada.

A conciencia alimentaria tamén me lanza a aquelas fotos ou imaxes que, de cando en vez, asoman nos medios de comunicación, principalmente eses nenos con eses ventres ou bandullos que, en vez de estar cheos de comida, están inflados de fame. Esas imaxes arrepían a conciencia de tal forma que, ós meus, xa os teño algo aburridos cada vez que lles vexo sobras nos pratos e lles solto aquilo de “se pillan isto os nenos de África”. E digo África, por non dicir algún neno europeo, ou ianqui. Xa dixen ó principio que se se raña un pouco, a fame asoma.

Europa creo que pasa dos 751 millóns de habitantes. Se cada un deles tira con 10 quilos de comida ó mes, botade contas e a ver se se alimentaban ou non se alimentaban máis que ben un bo número de nenos (e adultos, claro) europeos, ianquis, asiáticos, americanos e case galácticos (se é que os hai por eses lares). Tomemos un pouco de conciencia e cando iniciemos o xesto de repañar o prato con dirección á bolsa ou ó cubo do lixo, pensemos nesas persoas que, aínda hoxe, pasan moita fame.

Finca Fierro. Sábado, 20 de maio de 2023

 

GUERRA ENTRE A EXPERIENCIA E A INOCENCIA

Chamáronme a filas. A min, con sesenta e algo de anos! Non o podía crer. Pero a carta chegou certificada. Seica se estaba desenvolvendo nun parladoiro televisivo unha guerra entre a experiencia e a inocencia. Experiencia creo que a teño. Ante as cámaras son máis que inocente. Póñome nervioso só pensar que me están vendo. Ademais... con esta cara! Mellor sería que o parladoiro se desenvolvese nas Mestras, en Baños de Molgas; alí, á beira do río Arnoia e entre os vellos carballos, onde se pode berrar e incluso alporizarse. Pero, na televisión... na televisión é outra leria.

Non obstante, había que cumprir coa lei, co mandado. Marchei algo amoucado, pero confiando na miña experiencia. A miña idade dá para moito. E máis cando vin ós catro cándidos que declararan a guerra. Desarmeinos con tres contos, catro dicires e media ducia de historias.

Historias de cando o tempo estaba parado e durmido ante unha política única e ditatorial. Historias de sangue (xogando e traballando), suor (xogando e traballando) e lágrimas (xogando e traballando). Os mozos, os catro cándidos axiña agacharon as orellas, pero non se deron por vencidos. Non tardaron en amosarme os seus feitos democráticos e libres, os seus avances acadados a unha velocidade galáctica e os seus medios de comunicación que ían moito máis alá dos meus berros e asubíos. Non tardamos en asinar a paz con catro abrazos e oito bicos. No fondo sabía que, co tempo, xa alcanzarían a miña experiencia. Mentres, eu acabei rindo coa súa inocencia.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Luns, 15 de maio de 2023

 

SER TORTO DE CANDO EN VEZ

Tirei a carne e rillei os osos. Así son ás veces de espléndido. O outro día goldrei o río, cando tiña, tanto polo lado de arriba como polo de abaixo, dúas pontes para poder cruzar. Quixen mollarme, e que? Non sempre quero andar como dita, como sinala a realidade. Ser torto de cando en vez non é malo. Aínda que só sexa para chamar a atención.

Sempre quixen viaxar ó espazo, pero deixo apodrentar o traxe de astronauta nun recanto do faiado. Ó mellor estou á espera de que me colla unha pomba e voe con ela. Mellor unha pomba que un avión. Por iso de querer chamar a atención. O outro día escribín que o ruxerruxe dunha película nas noites de silencio era como escoitar os asubíos de Morricone. A película era muda!

Tamén quixen correr polos raís da vía do tren, pero como perdía o equilibrio, bailei sobre as gaias dun sabugueiro. Cando rematei descansei sobre unha lápida do cemiterio. Case quedo durmido. Porque me daba o sol e porque, aí, o silencio si é absoluto. Sempre se dixo que os mortos non falan. Aínda que moitos si saben dicir cousas desde o máis alá.

Descarguei a tinta do bolígrafo e estou a escribir co sangue das miñas veas. Así son ás veces de besta, de bruto. As palabras faranse eternas. Porque tamén din que o sangue sempre queda... segundo contan os do C.S.I. e as novelas de serie negra. Logo, para máis aquel, o meu sangue xa é negro. Ata son torto para min mesmo. “Ai, neno, ti non estás ben”, dicía sempre miña nai. E unha nai sempre ten razón. Ou case sempre.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Domingo, 14 de maio de 2023

 

O GLOBO DA GOMA DE MASCAR

Cando sentei na terraza da cafetaría, o sol xogaba ás escondidas coas nubes grises que poboaban o ceo. Á miña dereita estaba sentado o adestrador do Real Madrid, Carlo Ancelotti. Aínda que non é santo da miña devoción ―por adestrar ó equipo que adestra―, sen vergonza ningunha, pedinlle unha goma de mascar. Miroume de esguello e sorriu; quizais polo meu atrevemento. Deume un par delas.

Tal par non tardei en metelas na boca. Así, coas dúas, faría máis globo. Que, por certo, empecei con estes tan axiña como notei que as gomas de mascar estaban trituradas, abrandadas e dispostas a incharse ó saír dos meus labios. Eu, dálle que dálle e os globos incha que incha. Procuraba que non estouraran para non molestar a Ancelotti. Sería de mala educación.

Creo que foi que botei un trago do café con forza, polo que acumulei dentro máis aire do debido, pero o caso foi que ó facer nese instante o típico globo, este empezou a incharse, a incharse, a incharse que non tardou en cubrirme toda a cara. E seguía. Empecei a preocuparme, incluso a asustarme. Cada vez era máis globo. Ata Ancelotti se deu conta e notei como lle cambiaba a expresión.

Non tardei en notarme flotando. O puto globo cada vez era máis grande. Eu cada vez subía máis. Como non soubera reaccionar, agora xa non podía rebentalo cunha media navalla (rompéralle a folla pola metade) que levo sempre comigo. A caída, o trompazo sería mortal. O globo cada vez é máis grande e a Terra véxoa xa moi diminuída alá embaixo. Adeus, mundo cruel!

Café Chechu. O Vinteún (Ourense). Venres, 12 de maio de 2023

 

DIFERENZA ENTRE WAYNE E EASTWOOD

O aire racha o silencio por entre as xestas, toxos e piornos do monte Medo. John Ford ten un cariz serio; nótase que está cabreado, irritado. Quere rañar o ollo esquerdo a causa da carraxe, pero cae na conta de que aí ten un parche. Berra por John Wayne. Este axiña asoma detrás dun piorno medio seco e enfróntase ó director dos westerns. El non é quen de dispararlle a un pel vermella por detrás; négase a dispararlle a alguén polas costas. El é legal, honrado, nobre; é un vaqueiro, que non é o mesmo que pistoleiro. Hai un axusta e compón, ou sexa, unha tirapuxa eterna entre os dous, mesmo con olladas que, se puideran matar, xa nin necesitaba disparar John Wayne.

Cando xa empezaban a esgotar, os dous, todos os razoamentos e todos os insultos, viron que polo outeiro de Sudalomba aparecía, impoñente, sobre o seu cabalo castaño, Clint Eastwood. Co rostro serio e coas mans baixo o seu poncho de spaghetti western, quixo saber do enfrontamento entre os dous Johns.

Cando Ford e Wayne aínda non remataran coas explicacións, Eastwood xa aguilloara o seu cabalo con dirección ó malo da película. Baixou do animal, sacou o revólver e díxolle ó contrincante: “alégrame o día”. Non esperou máis. Nin soubo se lle disparara polas costas ou de fronte. Simplemente disparou. Non andou con lerias. John Ford volveuse para John Wayne e díxolle que non era tan difícil. E aí rematou todo.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Martes, 9 de maio de 2023

 

A PÁXINA 72

Escribo os números das páxinas no caderno porque algo teño que facer; ou dicir; ou escribir. Por exemplo, esta é a páxina 72. Sobre a mesa: o móbil á miña dereita, un periódico enfronte e, tamén enfronte, a cunca de café, xa baleira, claro. Xa teño dito que os meus cafés baixan en tres tragos; o primeiro para a temperatura, o segundo para o sabor e o terceiro para a éxtase. E, si, tamén para a pena. Porque dá pena rematar o café.

Algo teño que facer. Contemplar unha pantalla televisiva que ten sempre a mesma imaxe. Xa se moverá, xa; xa se moverá cando empece o partido de fútbol que, algúns, xa estamos esperando. Mentres non se move, escoito música que sae polos altofalantes da cafetaría. Clientes dentro, e fóra. Coches fóra. Ruído dentro, e fóra. Latexos no meu peito.

Raño o pescozo porque me proe. E porque algo teño que facer. Tamén o dixen sempre: cando proe algo, hai que rañar. O que sexa. Agora cada quen que pense o que queira. Pensar é gratis. Levar a cabo os pensamentos... iso xa é outro cantar, outra película. Todos sabemos como poden ser as películas: cómicas, de suspense, de ciencia ficción, románticas, incluso de terror. Como certos pensamentos.

Nesta páxina 72 chego á conclusión de que sempre hai algo que dicir. Sempre. Incluso neses momentos nos que un non sabe que dicir. Un raña e raña nas entrañas, nas asaduras e sempre asoma algo. Sempre.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Martes, 9 de maio de 2023

 

DÚAS SEMANAS DE PROMESAS

Desde o venres xa hai faena. Faena electoral, se entende. Xa houbo pegada de carteis. Haberá mitins, actos, reunións, parladoiros, debates, enfrontamentos... Diranse medias verdades e mentiras enteiras. Promesas moitas, ou sexa, todas. O de cumprilas, será xa outro cantar. Outro cantar que se reiniciará dentro doutros catro anos. Agora tocan dúas semanas de truques e retruques, de dixomedíxomes, é dicir, de lerias podres. E nós, como paspanciños, iremos o día 28 a cumprir coa obriga. Que si, que hai que ir e debemos ir. Pero tamén debemos ter moito coidadiño e máis sentidiño co que metemos dentro das urnas. Que non é meter as papeletas de calquera xeito, á lixeira e despois queixarse nos bares.

Dúas semanas cheas de páxinas extras nos xornais que ninguén vai ler; tan só aquelas letras moi grandes e do partido político que interesa. Dúas semanas con espazos televisivos e radiofónicos que, como non, acabarán cansando e aburrindo, ata chegar a apagar os propios aparatos. E mesmo chegará o momento no que desexaremos que asome axiña o domingo 28. Dúas semanas nas que, por fin, certas zonas, lugares, barrios, aldeas existirán para os candidatos. Cada catro anos déixanse ver. Para que despois non digamos que...

O día 28 perdoámoslles todas as falcatruadas que cometeron, todos os esquecementos cos que nos recompensaron e, ale, que Deus reparta sorte. Que a conciencia de cada un actúe sobre unha urna electoral que, pola noitiña dese domingo 28, ditará sentenza. Ou sexa, catro anos de poltrona nos que asomarán as medias verdades, as mentiras enteiras e as promesas rotas. Lei política.

Cambio de asunto para meter algo de bondade neste Recuncho. O outro día lin unha frase que define ó momento a unha persoa. Parece ser que ó xogador do Osasuna, Chimy Ávila, dixéronlle algúns achegados que “poderías ter a muller que queiras”. Sabemos o que atrae a fama e os cartos. Pero o Chimy Ávila soltou unha frase que, sinceramente, emociona: “Xa. Pero ela pasou fame e chorou comigo”. Isto desarma a calquera. Agora que, nese mundo de famoseo... vai ti saber.

Finca Fierro. Sábado, 13 de maio de 2023

 

O VERSO NÚMERO 7

Collín o verso solto que se escapara do poema e estireillo diante do fociño a Dositeo Lucero del Alba; tal cal. Aínda que ninguén lle chamaba Dositeo e, moito menos, polos apelidos. Todos lle chamaban O Poeta. Porque Dositeo é verdade que é poeta, aínda que, algunhas veces, as súas poesías non as entende ninguén, nin el mesmo. Di, por exemplo, que un corazón namorado é coma un cacho de bacallau en exposición. Ou que os cornos da lúa son máis pequenos cós da súa vaca Cereixa.

Hai uns días entrou fachendoso no bar anunciando o remate dun novo poemario. Quixo invitar a todos e, cando lle ensinei o verso solto que perdera, quedou así coma pálido e case sen fala. Buscou o poema concreto e, efectivamente, alí estaba o oco, entre o verso sexto e o oitavo. Si, o verso solto perdido era o número 7.

O Poeta non sabía onde meterse. Por moito intentos que fixo para a colocación do verso, non houbo maneira de encaixalo ben. Ata nun pano de papel quixo escribir un verso novo e coa mesma rima, claro. Nada, non lle saía. Escribía que, se dicía branco, o arco da vella non tiña esa cor. Recitaba que, se o cosmos era silencioso e bonito, el non tiña traxe de astronauta para viaxar por el.

Dositeo, O Poeta, marchou do bar coas orellas baixas e arrastrando o verso número 7 que eu lle estirara diante dos fociños. Deume pena e regaleille un verso dos meus: o asubío melancólico é coma un latexo nostálxico.

Café Chechu. O Vinteún (Ourense). Martes, 9 de maio de 2023

 

COMO AS AVESTRUCES

Fixen un buraco para poñer unha verza, pero ó final enterrei a cabeza. Como as avestruces. Ás veces é obrigatorio esconder a cabeza. Ou che fan esconder a cabeza. Tamén, como dicía aquel: ollos que non ven, corazón que non sente.

O outro día non escondín a cabeza e fíxome moita graza a situación, o detalle que vin ante a televisión: soa o himno nacional na final da Copa do Rei entre o Real Madrid e o Osasuna. Cando a cámara pasou ensinando a todos os xogadores do Real Madrid só había un español (Carvajal) e, por exemplo, Tchouaméni estaba teso, firme e cos ollos pechos, concentrado, coma se sentira o himno. Para máis inri, Tchouaméni é francés.

Noutras ocasións si escondo a cabeza. Gustaríame dicir que para non ver, pero a maioría das veces é por covardía. É máis, estou convencido que a maioría de nós agachamos a cabeza por covardía. Non o quereremos recoñecer, pero así é.

Esconder a cabeza é moi fácil. É tan fácil coma cando se pide perdón. Por certo, rebéntanme aqueles condutores que, cando non frean nun paso de peóns, levantan a man en sinal de perdón. É tan fácil erguer a man.

Teño a cabeza enterrada no buraco que fixera para a verza. Vou ter que quitala. Non quero afogar. E a covardía estará sempre nun; vendo ou non vendo, sentindo ou non sentindo. Mellor poñer a verza, da que sempre se saca proveito... un caldiño nas noites de inverno. Tampouco quero ser avestruz. Mellor lobo ouleando desde os outeiros do monte Medo ou un gabián voando sobre o campanario da igrexa de Baños de Molgas.

Café Brétema. A Valenzá. Domingo, 7 de maio de 2023

 

UNHA MALA CAÍDA

Rocei o ridículo cando caín. Caín de mala maneira desde un canastro. Andaba no tellado deste, na Aira de Arriba, esvarei nunha tella e caín de pé. Si, caín de pé, pero rachei a cabeza. Aínda que pareza imposible, así foi. Ó caer de pé estremecín tanto que a cabeza fixo crack. Só a min se me ocorre subir a un canastro. A un canastro que, para máis aquel, non era meu. O meu xa hai anos que se esborrallou e quedaron tan só os pés. Os pés do canastro, se entende. Os meus, os meus pés afirmáronse tanto no chan que fixeron rebentar a cabeza. Case fora mellor caer de cabeza. Moito mellor! Seguro que non rachaba. Como moito, un croque, un pote.

Que fun facer ó canastro do veciño? Agora mesmo non sei moi ben; déuseme por aí. Creo que vin unha tella mal colocada e, como teño un corazón que non me cabe no peito e quixen evitar que ó veciño lle chovera no millo, subín para afirmala ben. Maldita sexa a miña estampa! E tan maldita. Que mesmo non sei como o estou contando. Si, cóntoo coa cabeza rachada, coa cabeza aberta, pero coa suficiente lucidez para contalo. E, como vedes, cóntoo tal como foi.

Non sei se me dará tempo a rirme pola ridiculez da caída. É que empezo a sentirme mal. Agora, que se están arrefriando os miolos, noto algo raro, algo malo. Sinceramente, creo que estou notando como se me escapa a vida. Puto canastro! Que nin era meu! Xa non hai volta atrás. Oxalá non se lle molle o millo ó veciño.

Café Olvido. O Vinteún (Ourense). Venres, 5 de maio de 2023

 

DE MÁIS ALÁ DO PROPIO TEMPO

Rachei o vento e o silencio cun único disparo. Seco. Poético. Dramático. Tráxico. Ós meus pés estaba un bicho que non coñecía, que ninguén coñecía. Apareceron expertos, entendidos, versados, profesionais para chegar á conclusión de que tal bicho era dos tempos de máis alá do principio, de máis alá do propio tempo. De cando practicamente non existía nada, tan só ese vento e ese silencio que rachara.

O bicho era do tamaño dun can de palleiro que tiña os dentes coma as rabelas dos arados. Da cola saíanlle algo así coma flores de loureiro. Sobre o lombo viaxaban carrachas que tampouco ninguén vira antes. Da barriga asomaban catro tetos que semellaban acordeóns en miniatura. A lingua era de cor verde e tiña un ollo tan só no centro da fronte e moi baixo, case pegado ó fociño. Un fociño con dúas cores: azul e branco. O bicho estaba morto, claro, porque a miña puntería é coñecida e ten boa sona.

As que aínda vivían eran as carrachas, da cor da flor do toxo e cun cheiro a sabugueiro. Eran como as típicas carrachas que coñecemos, pero, a maiores da cor, tiñan algo estraño que facía que non as coñecese ninguén e que serían, por lóxica, de máis alá do propio tempo. A estas, aínda que quixen dispararlles... para que, non merecían das miñas balas. Eran pouquiña cousa. Tan pouquiña que se se metían baixo a borralla, xa non se vían. Eu e os especialistas deixámolas estar. Era bonito ter algo de máis alá do propio tempo.

Café Oren Express. A Valenzá. Xoves, 4 de maio de 2023

 

DUN ADESTRADOR Á SECA

Non queda outra que iniciar este Recuncho co remate da semana pasada. Na fin desta, a nova máis salientable foi o falecemento do adestrador de fútbol Arsenio Iglesias. Non vou analizar aquí os seus méritos coa súa profesión (algo que xa coñece de sobra todo o mundo e que durante toda a fin de semana, os entendidos xa se encargaron eles de espallar moi ben), simplemente quero facer constar a humanidade dese home. Non o coñecín persoalmente, pero por referencias, escritas e faladas, seica era un home tan achegado, tan bo que, uns xogadores, tíñano coma un pai e, outros, coma un avó. Normal; el trataba ós seus xogadores coma se foran “os seus nenos”. Máis que adestrador de fútbol era un mestre para eles. Que a terra lle sexa leve.

Xa que falamos da terra, hai que recoñecer que, esta, a estas alturas, xa está seca de máis. O asunto xa é tan angustioso que, en Xaén, a xente sacou en procesión ó Noso Pai Xesús Nazareno ―ó que prefiren chamarlle O Avó― para que, coas súas pregarias, chova algo sobre esas terras case mortas xa de sede. Por este motivo, O Avó levaba 75 anos sen saír. O que significa que “se viron coa auga ó pescozo” (é un dicir, claro) para ter que sacalo de novo. E seica teñen intención de sacar máis imaxes relixiosas, que, ó mellor entre todas, conseguen que as nubes choren pingas de auga sobre as cabezas andaluzas.

Ante iso, cada un é moi libre de crer o que queira e como lle dea a gana (de todos é sabido que ante os fanatismos relixiosos non hai que facer). Pero que a estas alturas os asuntos físicos, neste caso atmosféricos, teñan que depender das crenzas relixiosas paréceme a min que se sae de contexto. Alá cada quen cos seus motivos, pensamentos e desexos, pero se chove é porque a condensación de vapor de auga forma pingas que pasan ás nubes e estas descargan. Así de simple e así de sinxelo. Agora que, tamén como se adoita dicir, rezar non lle fai mal a ninguén. Queda ó voso albedrío, á vosa vontade.

En principio, na nosa terra aínda non nos podemos queixar, nin temos por que sacar os santos en procesión. Sempre dixen que vivimos nun sitio privilexiado; nun mesmo día, ou en días moi achegados, temos de todo: desde a neve ó sol, desde as xeadas ás chuvias, desde as temperaturas máis altas ás máis baixas, desde a saragana a, si, tamén a seca... Que máis queremos!

Finca Fierro. Venres, 5 de maio de 2023

 

COMA UN FOL

Resultou que o resultado non era exacto. Non cadraba. A diferenza andaba por aí solta e nin tan sequera sabía como buscala. Inchei o peito para coller aire. Axiña tiven que deixar escapar o aire do peito. Quedei sen folgos. E seguín buscando.

Busquei a diferenza que vai dun ir e vir, dun silencio a un barullo e dun ouleo a un asubío. Porque quería cadrar o resultado. Era difícil. Entre as xestas só se acochaban as serpes e arredor dos palleiros de herba estaban deitados varios cans de palleiro. Non había diferenza entre a aira e o agro.

Sentei con calma ante a raíz cadrada dun parágrafo mal escrito e o retrouso dunha canción de Bruce Springsteen. O resultado, como comprenderedes, foi moito peor que ese que non é exacto. Este nin se lle parece na cor da tinta coa que escribo. Case empezo a desesperar polo mal resultado desa ecuación, das dúas ecuacións.

Volvo inchar o peito con aire. E volvo deixar saír o aire do peito. Que carallo, son coma un fol! E noto como os pulmóns se bambean por dentro da placa torácica. Por fóra tan só hai resultados malparidos e peor preñados. Agora cada quen que cuspa para arriba ou para abaixo.

Son coma ese fol que sopra e esparexe a borralla e as brasas polos soños que se soñan sen ter por que. Case é mellor que me suba á Perla Negra para buscar a diferenza do resultado que non cadra na crista dunha onda. No mar o vaivén pode mesturar os resultados e ser exactos.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Mércores, 3 de abril de 2023

 

O MEDIO INDIO ACURRALADO

Estou acurralado na palleira que teño no Caneiro. As hostes inimigas arrodéanme polos catro puntos cardinais. Aproveitando que teño unha mesa vella e unha cadeira aínda máis vella ó lado dunha xanela, sento cun bolígrafo e cun papel para debuxar planos e rutas escapatorias. Entre trazo e trazo, liña e liña oio como as balas asubían ou golpean contra as paredes de bloque da palleira. Eu ben sei que o fan para non deixarme descansar, para meterme o medo no corpo. Eu, coma heroe que son, non teño medo.

Non tendo medo, debuxo camiños, carreiros, ríos, penedos, valados e incluso os portelos de certas sebes e paredes. Todo a escala e con moita tranquilidade. Como dicía aquel: as cousas ben feitas, ben parecen. Co plano ben claro empezo a estudar as mellores rutas para a escapada.

De cando en vez, e para que o inimigo non pense que estou cagadiño de medo ou que son parvo, asomo con moito coidado ás xanelas da palleira e disparo tiros e frechas (esquecín dicir que son medio indio) para telos tamén a eles máis que entretidos, ou sexa, polo menos para que agachen a cabeza un pouco.

Boteille unha derradeira ollada ó plano e mesmo tiven tempo de deixarlle ós malnacidos unha pequena mensaxe nun recanto do plano: “bicádeme no cu que teño paxariños”. Collín a carabina e as frechas, pero non me decidía a marchar. Que carallo, cando acaben coas balas xa se aburrirán e marcharán. Así é que seguín ó meu: debuxar no plano cousas secundarias (para distraerme un pouco das súas balas): niños, toxeiras, matogueiras, algunha vaca e ata un lobo ouleando.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 1 de maio de 2023