A BASE DE...

Donald Trump incrementou o presuposto de Defensa. Vai atacar! Vai atacar! Aumentouno de tal maneira que non lle quedou outra que sacar doutras partidas, doutras áreas da Administraciónm. Porque xa se sabe que neste mundo mundial o que contará sempre é o poder. Este acádase a base de hostias, tiros, bombas e mortes. Foi sempre así. Será sempre así.

E non importa que te eduquen para asimilar que a curota, a culminación da existencia é o ser humano. Será. O que pasa é que o propio ser humano vólvese lobo e ataca. Donald Trump é un ser humano. Donald Trump xa hai tempo que se volveu lobo. A Donald Trump tócalle atacar. Seguro que ó primeiro que lle bote un chisco de fume ante o seu nariz... la cagaste, Burt Lancester! Polo de agora, empeza a armarse, e a armarse ata máis non poder! Vai ser que os seus exabruptos, as súas baballocadas van ir máis alá da verdade, da propia realidade. Hostias, tiros, bombas e mortes.

Finca Fierro. Martes, 28 de febreiro de 2017

SENTIDIÑO NOS ERROS ORTOGRÁFICOS

As redes sociais choutaron coma cans de presa sobre o erro ortográfico do rótulo que anunciaba o Hospital Univesitario de Ourense. Eu fun dos que nin comentei nada nin me burlei de tal erro, porque sei que unha palabra mal escrita asómanos a calquera nun ou noutro comentario.

Pero cando días despois me atopei cunha nova foto na que nos ensinaban unha Cuna de Transpote, aí xa asimilei que ó mellor o erro en Univesitario non era tal. Ó mellor o paisano que escribiu os letreiros non daba para máis. Ou é dos que se comen as "erres" por problemas de linguaxe oral ou porque ten fame. Outra das opcións, por que non, tamén puido ser que o paisano pensase que estaba escribindo nun móbil. Creo que xa todos sabemos como se escriben os guasaps. A min con todo o que me gusta ler, paso as de Caín para saber o que che poñen ás veces. Deixando a mofa á parte, hai que ter un poquiño máis de sentidiño cando se escribe algo para obras desta envergadura, principalmente tan expostas ó público.

Finca Fierro. Luns, 27 de febreiro de 2017

DOCE MENOS ALGO DA NOITE

Doce menos vinte da noite. Unha estrela quere ensinar as súas puntas, pero unha nube negra interponse e dille que se largue para outra feira. A lúa vella, que está a velas vir, sorrí e chíscalle un ollo ó molgués que escribe. Hai cousas no ceo que non semellan deste firmamento. Agora cada quen que entenda o que lle pareza. Doce menos cuarto da noite. Ella Fitzgerald dille a Louis Armstrong que xa está ben de tanto actuar xuntos. Que iso eran outros tempos. Que agora xa vai sendo hora de que cada un actúe por outros universos. Hai artistas que che son ben raros.

Non son as doce menos dez porque aínda só pasaron dous minutos das menos cuarto. Así é que a outra leira, molgués. A que un moucho pousou fronte a miña casa e mírame coma se non me mirara. Pero eu ben sei que me ve. É bonito de carallo! Hai paxaros noitébregos que che asubían un vals para que e e máis eu quedemos contentos. Quedamos.

Finca Fierro. Domingo, 26 de febreiro de 2017

POR SORTE, VOU MARCHAR

Primeiro foi a sentenza e agora andamos coa absolución a voltas. É dicir, de mal en peor. O da sentenza xa alporizou ás masas; imaxinade agora o da absolución. Pois nin así; o fiscal de Murcia vai e denuncia "intimidacións e desprezo" e ve absurdo que "os perseguidos sexamos os fiscais por diante dos corruptos". Señor López Bernal, a ver, home, por que non fai a pregunta desta outra maneira: "por que somos perseguidos?" Por algo será, digo eu. A min paréceme normal que os persigan; é que mesmo semella que en vez de acusar (creo que é este o cometido dun fiscal), defenden, que fan máis de avogados defensores que de fiscais acusadores. Veña, home, non se queixe; que ó mellor merecen algo máis ca uns insultos ou uns desprezos. Lembre que temos moita paciencia.

É verdade, vou pasar olimpicamente do caso Nóos e de toda a trapallada que leva consigo. Porque, por sorte, vou marchar e non vou saber nada máis do que acontece neste país corrupto e neste planeta podrido. Vou marchar para un deses planetas que seica se detectaron nun sistema estelar que está aí, á volta da esquina, "a tan só 40 anos luz", como dicía este mesmo xornal. Nada, algo así como 40 leguas que as pateo eu nun dicir amén. A proba é que vou adestrar un chisco os pulmóns para acoplarme a esas atmosferas estratosféricas e nun chiscar de ollo póñome ó camiño. Aínda que xa se pode dicir que vou para vello, espero arribar alá, no quinto planeta, por exemplo, antes de que o derradeiro suspiro escape do meu corpo, da miña personalidade. E por min xa poden soltar a todos os culpables e condenar a todos os inocentes!

Finca Fierro. Sábado, 25 de febreiro de 2017

A ROMANA DA XUSTIZA

Cando pensas que o aloumiño dun verso borda todo o poema? Os pensamentos non sempre riman coa nostalxia dos anos infinitos, dos anos que non acababan nunca, pero que pasaban coma un lóstrego. Ás veces as ironías da vida dan reviravoltas coma os monicreques. Adoitamos bailar para non quedarnos quietos. E os que non sabemos facelo, caemos. Ou tropezamos. Menos mal que a vida sempre tirou para adiante. Pobre daquel que lle fora para atrás! E hainos!

Cando pensas que a báscula dun sentimento se inclina para un lado ou para o outro? Pensamos que as romanas marcan a imparcialidade da xustiza, pero, ai!, case sempre se ladean para un lado. Para o puto mesmo lado! Ás veces a neutralidade nas decisións xustas é unha auténtica quimera. Ás veces, non... a maioría das veces! E non obstante, volvemos enfociñar contra a mesma pedra. Para que non digan que somos parvos! Cando pensas que o poema remata nun sentimento? De que valen os sentimentos!

Finca Fierro. Venres, 24 de febreiro de 2017

QUEN DIXO CALISTAS!

Xa estou listo. Xa quitei o calo do pé e xa me atopo coma Deus. Primeiro metín o pé nunha almofía con auga con sal. Aí o tiven para que abrandase ata que arrefriase a auga. Mentres, abrín o feisbuq e o iutube, subín tres versos dunha poesía de Fermín Bouza Brey e colguei o jazz de Chris Botti (agora mesmo acompañado por ese portento chamado Sting).

Cando arrefriou a auga, larguei para o baño, collín o cortauñas e coa lima do mesmo empecei a furgar, a escaravellar, a fozar... coma un primitivo, con xestos de dor, con algún que outro ai e, por suposto, uns cantos carallos. Cada vez que saco desa maneira o calo adoito suar un chisco. É porque doe de raio! Pero aguanto coma os heroes e sigo furgando e escaravellando e fozando. Nun momento dado, choutou! Decontado xa sentín o alivio. Erguinme, calquei un pouco sobre a planta do pé esquerdo e... coma Deus! Quen dixo podólogos nin calistas nin rabo de gaitas. Para que están as limas dos cortauñas! Furgar ó besta, e punto.

Finca Fierro. Xoves, 23 de febreiro de 2017

DAQUEL TEMPO QUE FOI

Aínda tremen os vagalumes de cando a terra deu voltas sobre si mesma e de cando as nubes navegaron por un mar de dúbidas. Aínda vai o cabalo do demo polos argazos dun paraíso que xurdiu máis alá do silencio. Ou máis acá do barullo. Quedan as sinais do pobo marcando un tempo que xa foi e que practicamente é imposible que volva. Claro que, a quen lle importa! Se por debaixo dun ceo negro corre a memoria dun compás clásico ou acouga o pálpito dun sentimento eterno.

Aínda sorrín as lavercas do Medo ó ver como unha xesta baila un tango cun codeso. Xa quixera Carlos Gardel poñerlle voz a ese instante, precisamente a ese momento. Pero non todos os días un pode contemplar á paxarela pousada sobre un toxo ou ó lagarto choutando de carqueixa en carqueixa. Quizais o camiño máis curto sexa aquel no que non se dá ningún paso. Quizais. Así é que, o mellor é voar cos soños daquel tempo que foi.

Finca Fierro. Martes, 21 de febreiro de 2017

ESPERANDO Á PELÍCULA

Á espera de ver unha película. Cando se espera, o tempo nin corre nin voa... desespera. E mentres se espera o silencio vai envolvendo ó ruído ata que o ruxerruxe dun suspiro queda en nada, nin tan sequera nun remusmús. Mentres se espera o jazz de Thelonious Monk e John Coltrane soa en tal silencio que só o escoito eu. A ver!, para algo teñen que valer uns auriculares.

Empezo a rañar un ollo porque non sei que facer; mentres penso algunha frase, algunha trapallada, algún sen sentido. Erro nas teclas e teño que corrixir unha e outra vez. As teclas dos ordenadores son horribles; só que as acariñes, zas, xa escriben. Non había como aquelas máquinas de escribir vellas ás que, a algunhas, custaba Deus e axuda apurrar aquelas teclas. Claro que... aquel ruído. Agora os teclados son silenciosos. Tan silenciosos que non fan ruído. Mellor; así tamén se aprecian os sons jazzísticos dun piano ou dunha trompeta. Rematou o álbum de Monk e Coltrane. Remato o relato. Para que todo teña a súa fin.

Finca Fierro. Luns, 20 de febreiro de 2017

TEMPO E XUSTIZA

Que tarde! Que tarde máis espléndida! Moi apta para aproveitala. Aproveiteina. Fun ler por xunto ó Barbañica e daba gusto. Gusto o paseo e gusto a lectura. E iso que estou lendo un libro que esgota un chisco; ten parágrafos tan longos que estou desexando chegar a un punto e á parte para acougar un cachiño; aínda que só sexa para mirar cara á diante, non vaia ser que choque contra obstáculos humanos ou materiais. Que tarde... case de verán. E atopámonos en pleno febreiro. Pero xa sabemos que o tempo non é como era. Pero non nos estrañemos; tampouco a xustiza é como debería ser. Vaiche boa!

Moitas cousas non son como eran. Nin son como serán. É que o tempo pasa e todo cambia... menos a xustiza. Esta tira sempre para adiante, ou sexa, pola mesma dirección. Tampouco fai falta dicir cal é esa dirección. Sei que sodes listos. Hai algúns que son listos, pero disimúlano moi ben e fan coma que non entenden e pensan que a xustiza non é cega. Como vai ser cega se sabe ben a quen lle imparte sentenza!

Finca Fierro. Domingo, 19 de febreiro de 2017

AQUEL ENTROIDO ENXEBRE

Chegaron tres días para que o caso Nóos apeste xa. Xa cae máis aburrido que un lagarto ó sol. Así é que nin quero nin debo (outros entenden moito máis ca min) falar máis del, pois á parte de non entender, só me alporizo. E non falando del, a verdade é que a semana pasada non deu para moitas lerias; incluso futbolisticamente ata foi unha semana moi negativa para os galegos. Así é que busquemos outra cousiña. O que? Pois por exemplo o entroido.

O entroido semella que volve polos seus foros, que os concellos o recuperan cada vez máis e que todos arelamos, todos devecemos por eses desenfreos que, a cara descuberta, nin se nos pasaría pola imaxinación cometer. Non obstante, para este molgués, o entroido non é o que era. Pódese dicir case perfectamente que o entroido de agora (se exceptuamos a un ou dos pobos) son desfiles e máis desfiles... e tan só nas fins de semana. Lembro de rapaz aquel entroido enxebre que se desenvolvía a diario e que tiñas que andar ollo avizor ou con cen ollos se non querías que te encheran de farelos ou chegar á casa como un divino cristo por culpa dos tizóns que che refregaban pola cara. Logo, cando baixaban os felos, cando baixaba, creo, o Salvador de Nocelo acochábame detrás das pernas do pai porque me daba medo. A mestra dona Julia soltaba un pouco antes ás nenas para que nós non as pintaramos ou as encheramos de farelos. O mestre don Graciliano, algún ano "pasaba" do acordo, do pacto, do trato e soltábanos a un tempo para gozar coas persecucións ás que sometiamos ás rapazas. Iso agora xa non se ve. Agora tan só son disfraces e desfiles. Disfraces xa feitos, mercados, cando antes facíalos ti. Quen ve hoxe unha carauta de cartón pintada por un neno? Aquel entroido enxebre, aquel entroido das aldeas hai moitos anos xa que rematou.

Finca Fierro. Sábado, 18 de febreiro de 2017

NOXO DE PAÍS!

Hoxe é complicado pegarlle un repaso ó feisbuq. Está inundado coas novas sobre as sentenzas do caso Nóos. E como o cabreo nas redes sociais é maiúsculo, os internautas empezan a facer comparacións con aquelas sentenzas a pobres incautos por roubar catro cadelas, a un non lle queda outra que alporizarse tamén ante estas comparacións.

Por exemplo, acabo de ver unha na que se di que o mesmo xulgado que absolveu á infanta Cristina condenou hai un mes a un mozo a tres anos de cárcere por roubar unha bicicleta. Entón case vexo normal que peche o feisbuq para que o sangue non se me suba ás entrañas da inquinia e da xenreira. Noxo de país! De todo o país. Por eles, porque xa apestan a podre a causa do gangrenada que teñen a alma. Por nós, por non ter aquilo que deberiamos ter para rebentalos contra os barrotes dese presidio que evitan unha e outra vez. Si, definitivamente, pecho o feisbuq. Noxo de país!

Finca Fierro. Venres, 17 de febreiro de 2017

ODAIKO, PERCUSIÓN E ESPECTÁCULO

Son tan fanático da música que, tan ben alucino cunha orquestra sinfónica como cun piano a secas, cunha banda sonora como cun banjo solitario, cun tema de Bruce Springsteen como cun de Manolo Escobar, cuns temas dunha coral calquera como co simple asubío das bandas de Morricone. Son tan fanático da música que ás veces só me apetece escoitar un simple instrumento. E non digo nada se me remito ós instrumentos de percusión! Con moi pouquiños pódese revolucionar todo un tempo musical, todo un mundo cultural.

Hai pouco máis dun mes tiven a ocasión de ver e escoitar (por certo, a música tamén se pode ver) ó grupo de percusión Odaiko. Catro tíos (no bo sentido da palabra) que cuns poucos aparellos revolucionaron o auditorio no que deron o concerto. Certo que a revolución chegou máis ben pola súa actuación (outro por certo, a música tamén se pode actuar). Porque, a ver, hai que recoñecerlle o mérito a uns mozos que, desde o principio, te enganchan de tal maneira coa súa música e coa súa verborrea que non che queda outra que facer o que che din: se hai que dar palmas, danse palmas; se hai que tocarse o cu, tócase o cu; e se hai que darlle unha labazada ó do lado, dáselle a labazada (menos mal que non o pediron), porque o ritmo con que te apuran méteseche nas entrañas e o sangue xa sabemos que axiña nos ferve. Pola contra, tamén ten o seu mérito que, logo de alborotar o galiñeiro, de alporizar ós máis cativos, vai ti e ponte a calmalos. Como non se calman, non lles queda outra que facer de tripas corazón ou tragar fel e seguir actuando, que para algo son xa uns profesionais.

Madía leva!; como non van ser profesionais se xa levan sobre as súas costas máis de 1.500 concertos, 300 actuacións propias e outros proxectos ligados á danza, ó audiovisual e ó que lles cadre! Porque a proposta artística deste grupo galego céntrase na exploración da música tradicional multiétnica, na súa variante percusiva, faceta pouco traballada pola dificultade que supón a diversidade técnico-musical. Nos seus espectáculos mesturan instrumentos de orixe oriental (odaikos, gongs, táboas), africanos (djembé, sabar, dum-dum), latinoamericanos (congas, bongos, maracas, caixón), galegos (bombo, pratos, tamboril, tarrañolas) e instrumentos de creación posterior como a marimba, o vibráfono ou a batería (terceiro por certo, o nome do grupo xa se ve que vén dese instrumento oriental, que é un tambor tradicional xaponés, con 1,2 metros de diámetro e 1,5 de profundidade e que fan falta tres persoas para tocalo)

En Barbadás presentaron o seu traballo "Invención", no que a posta en escena e as doses de humor retranqueiro fixeron que a súa música fose máis alá do típico espectáculo musical. A imaxinación e a creatividade son pezas fundamentais para a creación de novos obxectos e a busca de solucións ás que o ser humano se ten que enfrontar día a día. Grazas a Odaiko enfrontámonos con orgullo, bailando e gozando a un futuro cheo de ritmo e ilusión.

Como dicía, Odaiko vai máis alá da música. Xa que se adican a realizar outras actividades educativas, como obradoiros de creación artística, xogos populares, teatro de sombras e voluntariados. Compoñen o grupo Juan Collazo, Antonio Ocampo, Félix Rodríguez e Francisco Troncoso. "Aínda que estamos estreitamente vinculados con Ourense (cuarto por certo, no 2004 sacaron á luz o seu primeiro proxecto... onde?, onde vai ser!, na nosa cidade!), o grupo adoita ensaiar na localidade de Merza, Pontevedra", tal como me conta Juan Collazo.

Creo que me perdería se me dedicase a escribir aquí todas as actividades e todos os festivais polos que teñen pasado, tanto nacionais coma estranxeiros, pero si aseguro que estiveron nos máis grandes, que xa é dicir. E o mesmo me acontecería se pregoase as colaboracións que mantiveron con xentes ou agrupacións da arte musical, que tamén aseguro que é moita e moi pero que moi boa.

Odaiko, o grupo de percusionistas multidisciplinares que mestura o mellor do pasado cun presente sen limitacións e cun futuro que veremos no seu próximo disco, no que colabora Vanesa Muela (derradeiro por certo, debérono estrear neses días nos que escribín precisamente esta reportaxe). Estou seguro de que será unha nova gozada. Moita sorte, rapaces!

Café Paseo de Ramoleox da Valenzá. Mércores, 1 de febreiro de 2017

Publicado en La Región o venres, 17-02-2017

DE XULGADO DE GARDA

Un dos acontecementos máis fermosos do mundo, ou quizais o máis fermoso é ter un fillo. Pero tamén hai que ter moito sentidiño para telo... porque hai que crialo. Unha muller de 64 anos pariu xemelgos en Burgos logo dun tratamento de fecundación in vitro nos Estados Unidos. Os cativos adoitan xogar sempre ata polo menos os 10 anos. Imaxinemos que queren xogar á pelota; a ver como figuramos a unha señora de setenta e algo de anos correndo detrás dun balón.

É bonito ter fillos, pero ata certos límites, por Deus! A maiores dos antecedentes que xa arrastraba de atrás: seis anos antes tivera unha filla da que xa botaran man os Servizos Sociais de Castela-León por deficiencias no seu coidadio. A ver!, ante isto, non clama ó ceo a irresponsabilidade desa pamema (sinceramente, non merece outro nome). Agora que?; agora volven os Servizos Sociais a facerse cago dos xemelgos? Hai decisións dalgunhas persoas que son de auténtico xulgado de garda.

Finca Fierro. Xoves, 16 de febreiro de 2017

NACER POBRE, SER POBRE

Moitas veces os xornais publican noticias que son moi sinxelas de interpretar. O outro día lin unha sobre a pobreza: "Oito de cada dez nenos pobres tamén o serán cando cheguen a adultos". Moi sinxela! Porque o que nace pobre é pobre toda a vida. É pobre xa por natureza. É pobre porque non ten onde caerse morto. Eu non é que sexa moi pobre, pero levo toda a vida intentando facerme rico... e non hai maneira! E mira que traballo. E mira que ando de aquí para alá. E mira que busco, e que pido. e que choro, pero nada.

Tan só me queda poñerme na rúa do Paseo e pedir esmola. Sei que nin así. Xa sei que algúns estarán pensando que "neste país, como non roubes...". Mirade que temos malos pensamentos. Eu, aínda que o pense (que non o penso, por Deus!), non sei cómo roubar. Así é que non me queda outra que seguir a estatística da noticia: que son deses oito de cada dez. Porque nacín pobre (seino ben) e serei toda a miña vida pobre (tamén o sei). Reconfórtame que son rico de espírito.

Finca Fierro. Mércores, 15 de febreiro de 2017

NO DÍA DA RADIO

No momento que empezo a escribir este Pingas quédanlle pouco máis de dúas horas ó día que está dedicado á Radio. Para este molgués, falar da radio é algo así como a reencarnación dunhas noites nas que gocei coma un cativo diante dun micro. Falar da radio son palabras maiores.

Tiven a sorte de, pasiño a pasiño, introducirme en Radio Maceda. Lembro que o fixen coma se fose un correpondente de Baños de Molgas. O mesmo, o mesmo que facía para La Región. A este xornal mandaba as novas por carta. Á radio recitáballas a Carlos Quintas por teléfono. Pero como o meu sempre foi o cine, con esta arte me metín de cheo en Radio Maceda. Inventeime un programa cinematográfico semanal no que falaba de películas e, ós cachos, metía música, moita banda sonora. Os aparatos técnicos controlábaos Xabier Oviedo e un servidor largaba de cine que "nin diola".  Empecei tremendo coma un xunco, pero rematei cunha morriña tal que aínda hoxe penso naquelas marabillosas noites.

Finca Fierro. Luns, 13 de febreiro de 2017

Ó PASAR A CURVA

Deixo de ler no libro e contemplo a recta do alto da Pitediña. Sei que ó pasar a curva está Entreloríos. Pero non vexo o que hai máis alá. Non obstante, consigo debuxar os recordos, os recordos da infancia. De cando a vida labrega era un espertar cedo, moi cedo porque o Medo quedaba lonxe. E as vacas tiñan que andar no monte durante un tempo. Non todo consistía en chegar e volver.

Eses recordos pertencen ás mañás, que era cando máis se ía para o Medo. Polas tardes tamén cruzaba Entreloríos para ir para o lameiro dos Lamas. Lameiro grande, enorme, pero que, para aproveitalo, había que darllo a cachiños ás vacas. Tiña catro ou cinco regas; collías unha rega e de caldeira a caldeira marcabas unha liña e de alí non podían pasar as vacas. Para que se lle dividía o lamiero a cachiños? Porque se ás vacas as deixas pacer por todo o lameiro, estas logo o percorrían todo. E trepábano, e esmagábano, e cagábano e non o aproveitaban ben. Deixo de pensar e leo de novo.

Finca Fierro. Domingo, 12 de febreiro de 2017

EXPEDIENTE INFORMATIVO

A uns cantos días xa do maldito vendaval ou trebón ou temporal ou cicloxénese ou treboada ou mal tempo ou calamidade coa luz eléctrica, á Xunta non se lle ocorre outra que anunciar un expediente informativo ás distribuidoras da electricidade. Quietos parados! Logo de estar unha morea de días sen luz unha enorme cantidade de xente e de aldeas e de vilas, a Xunta tan só opta por un expediente informativo. É dicir, a ver, oh, tede coidadiño e procurade que non volva suceder. A xente quéixase e, claro, temos que disimular un pouco. Algúns din que o expediente debería ser sancionador, pero a nós parécenos excesivo. Tan só foi mala sorte. Xuntouse o temporal coas ganas de comer. Nada máis.

O temporal, a maiores da falta de luz (que, por sorte, non padecín), deime de conta do dano que fixo (porque tampouco vin moita televisión) este sábado pasado cando fun para a aldea da muller; que ó pasar polo monte dos Castros vin o que nunca vira. Ata agora é certo que tiña visto algún que outro carballo ou piñeiro arrincado de raíz ou partido pola metade. Pero, repito, como moito, dous ou tres. Pero o sábado vin unha auténtica desfeita. Había zonas nas que o aire arrincou piñeiros a carradas, a esgalla. Nunca tal desastre forestal vira. Certo que o temporal foi grande, pero iso non é óbice para que milleiros de galegos se quedaran tantos días sen luz. Pero vou facer como a Xunta... quedades informados. E punto.

Finca Fierro. Sábado, 11 de febreiro de 2017

ATA O INFINITO E MÁIS ALÁ

Teño que empezar a prepararme. Coller folgos. Pensalo ben. E cando pase engancharme a el. A ilusión da miña vida. Ir ata o infinito e máis alá. O próximo día 25 seica se achegará á Terra un asteroide. Non podo deixar pasar a ocasión. Adestrar. Adestrar. E adestrar. Dando saltos, claro. Ou pinchos; é igual. Malo será que para o 25 non consiga coller tal impulso que consiga asirme ó esteroide.

Quero viaxar polo espazo! Sen escafandro nin rabo de gaitas! Quero respirar universo! Ulir as estrelas! Escoitar o vento! Quero furgar no asteroide e a ver que hai. Menos leria, molgués; pónteme a adestrar para dar o gran salto. Para choutar ó asteroide e logo, ai Deus bendito!, logo ir ata máis alá dunha galaxia moi pero que moi afastada. Respiro. Collo folgos. Salto. Consigo chegar xa ó campanario da igrexa de Baños de Molgas. Se no primeiro salto fago isto, o día 25... chupado! Aí vou, Buzz Lighyear!

Café Paseo de Ramoleox da Valenzá. Xoves, 9 de febreiro de 2017

O ESPELLO NO QUE NOS REFLECTIMOS

Xa está. A aventura do Celta na Copa do Rei xa rematou. Certo, o Alavés mereceuno máis. É digno finalista. Oxalá na final lle pegue un repaso ó Barça. Repito unha vez máis: na Copa sempre animo ó máis pobre, ó máis modestiño. E enfrontaranse un ferrari contra un 600. Verdade que se lle ten cariño ó 600?

Xa esta, dirán algúns. Puto fútbol! Verdade? Pero tamén sigo dicindo que este deporte non atrofia ó ser humano. É máis, sigo opinando que é o espello no que realmente se reflicte o carácter real dunha persoa, o comportamento do individuo. Incluso se pode dicir moi perfectamente que é a alma da maioría dos seres humanos. E si, vin fútbol, gústame o fútbol; pero tamén lin toda a tarde, estou escribindo (malamente, pero escribindo) e non me "culturizo", cinematograficamente falando, porque agora mesmo, en ningunha cadea, hai unha película que paga a pena.

Finca Fierro. Mércores, 8 de febreiro de 2017

NON ME CADRAN AS CONTAS

Imos alá. A poñer catro trapalladas e dúas ideas que non terán nin pés nin cabeza. Mentres pensamos nelas, o jazz de Dave Brubeck acompaña a soidade noitébrega dun día que está a piques de rematar. Lembrade que todo ten a súa fin. Ata os que se senten eternos, perpetuos, imperecedoiros, inmortais morren coma calquera fillo de veciño. Tan só Xesucristo resucitou. Iso din. Agora que... vai ti saber! A min non me cadran as contas. Iso de que resucitase... e de que nacese dunha virxe. Naqueles tempos!

Tampouco me cadran as contas de ir ata o infinito e máis alá. Non consigo ir uns cantos quilómetros, como para alcanzar o infinito. Por certo, onde carallo está o infinito? E o máis alá? Si, moito Buzz Lighyear, pero tampoco me cadra que el fose máis alá dunha pantalla de cine. Catro trapalladas, dúas ideas e segue Dave Brubeck marcando o ritmo da soidade noitébrega, do silencio noitébrego.

Finca Fierro. Luns, 6 de febreiro de 2017

DA TARDE Á NOITE

Tarde de inverno. Tarde de chuvia e saragana. Tarde de sesta e lectura. Tarde de ordenador e música, moita música. Á media tarde, faltaría máis, houbo que saír, con paraugas, claro, a tomar café. E a ler algún xornal máis. Pola mañá xa lera outro.

De camiño, coches que pasan, ruído a chan mollado, xente que anda por debaixo dos balcóns ou galerías. De camiño tiven que ir en silencio porque o móbil anda que non anda e calquera lle mete dentro uns cantos temas musicais para pasar o tempo; abondo teño con que aguante algunha que outra chamada, se a hai. Tarde desapracible. De volta xa, tarde de ordenador e música, moita música. No ordenador pasando escritos que escribín nun caderniño que traio sempre comigo... dentro do libro, claro. Tarde de máis lectura. De lectura ata que a dona da casa berrou aquilo de... a cear! Total, que a tarde de inverno, de chuvia, de saragana, de lectura, de música deulle paso á noite. A noite que empeza con máis ordenador e máis música ata que chegue a correspondente película noitébrega.

Finca Fierro. Domingo, 5 de febreiro de 2017

POLA CALLE DE BAÑOS DE MOLGAS

Lembro perfectamente as tardes ou as noitiñas que baixaba pola Calle de Baños de Molgas na busca dos caldeiros de auga quente para as vacas neses días de inverno nos que non podían saír para o monte. Cantas veces baixei e subín esa rúa. Cantos descansos facía porque eu, pobre cativo, case non podía cos baldes cheos. Cheos precisamente cando había que subir para a casa.

Pero tamén non había tarde na que non pousase o cu no mazadoiro da burga. Alí sempre había alguén para dar parola. Ás veces tamén me entretiña metendo e sacando as mans do cano da burga; aquela auga tan quentiña, aquela auga na que axiña tiña que retirar a man se non quería que me brasase, aquela auga que ciscaba polas feridas para que curasen máis rapidamente, aquela auga que bebía cando notaba que a gorxa empezaba a arder, cando notaba que a catarreira se faría dona e señora do meu corpo. Despois subía, lentamente, pola Calle cos caldeiros colgando dos debiluchos brazos.

Finca Fierro. Sábado, 4 de febreiro de 2017

O ESPÍRITO DA CONTRADICIÓN

Ai logo, por fin chegou! E chegou para demostrarnos que o ser humano ten instalado nas súas asaduras, nas súas vísceras o espírito da contradición. Tanto tempo sen chover e desexando que chovese que, agora que o fai, en tan só tres ou catro días, xa estamos máis que fartos da chuvia. Me cago no mundo, tiña que vir o diluvio universal! A ver se así escarmentabamos.

O asunto da chuvia é case como a leria política. Primeiro votamos ó PP a carradas e ó seguinte día xa baduamos contra eles a darlle cun sacho. Pois xa veredes, ante unhas novas eleccións... maioría absoluta! Somos así de contraditorios! Que Rafa Nadal xa estaba acabado, pero que heroísmo de novo de Nadal no Open de Australia (fago un inciso para dicir que, eu, persoalmente, opino que a súa época xa rematou, aínda que volva ganar algún torneo). Feito o inciso, volvo ó espírito da contradición: que Benzemá é un nugallán, pero ante un gol seu que marabilla de francés (outro inciso meu: é moito mellor que Cristiano Ronaldo). Que se hai sol, a ver cando raio caen lóstregos! Que se caen lóstregos, por que non se podían estar asando xa os paxariños coa calor. Que se a familia dos Bardem son inmensos interpretando, será por ser uns putos comunistas. Que se maldito Sálvame Deluxe ou como raio se chame, pero cada vez nos apegamos máis á Telecinco. Espírito da contradición para todo. Incluso para nós mesmos; que tan só por levarlle a contra a alguén, non aceptamos o seu razoamento aínda que teña máis razón ca un santo.

Café Paseo de Ramoleox da Valenzá. Venres, 3 de febreiro de 2017

MATRIOSKA, ARTE NO MUNDO RURAL

Cando iniciei as reportaxes para esta sección de Testemuñas da Memoria cheguei a angustiarme ó notar que a miña vila, o meu entorno, os meus coñecidos chegaría o momento no que se esgotasen e non sabería xa sobre quen máis escribir. Logo, para máis aquel, sempre fun algo cagadiño e non me vía eu furgando por aquí e por alá para atopar personaxes ou temas. Creo que todos os "covardicas" botamos sempre man da palabra escrita (ninguén nos mira ós ollos e non lle temos medo ó non) para cuspir todo o que queremos, todo o que levamos dentro. Polo menos a min a escritura sempre me deu ese "ter cara" para pedir, para solicitar, para rogar. Así é que axiña lancei un SOS polas redes sociais e polos correos electrónicos. Algunha das respostas chegoume ó momento de Madrid: "Teño ó meu fillo Javier que anda por aí, por Ourense, que teñen un espazo, unha asociación composta de estudantes de Belas Artes e que fai intervencións culturais no mundo rural galego". Máis ou menos foi o que me dixo Mercedes, unha amizade madrileña dos anos 80. E os seus desexos foron coma ordes.

Por medio dela e dos meus correos foi como descubrín a Espacio Matrioska, un grupo de estudantes e amigos da Complutense madrileña que, hai tres anos, querían empezar a "facer cousas". Un deses amigos era de Xinzo de Limia e seica sabía a historia dunha, chamémoslle, devastadora xestión dun alcalde que quixo construír unha Casa Consistorial nos Blancos, pero que, por culpa desa xestión, a tal construción quedou en auga de bacallau. Os compoñentes de Matrioska pensaron que esa era a súa ocasión. Falaron co novo alcalde e este cedeulles o edificio "abandonado". A partir de aquí é onde case se pode dicir que empeza a auténtica historia de Espacio Matrioska.

Pódese comentar perfectamente que, nun principio, foron nove os fundadores de Matrioska e que con estes nove empezou a aventura. Pero durante estes tres anos entran e saen continuamente rapaces que teñen algo que dicir, ou algo que contar, ou algo que facer. A heteroxeneidade dentro do grupo no relacionado ás artes plásticas, gustos e outros mesteres, fixo que fora bastante fácil nun primeiro momento determinar que papel desempeñaría cada un dentro da organización, sen perder nunca a perspectiva horizontal que manteñen e queren manter en todos os aspectos. Formaron unha comunidade e pouco a pouco comprenderon a importancia do contorno. Unha das compoñentes, Laura, cóntame que incluso fixeron unha festa (o 29 de novembro de 2014 e que a consideran como a data de nacemento de Matrioska) para darse a coñecer como asociación de intercambio cultural.

Querían ser unha ponte entre o campo e a cidade facilitando a expresión artística e cultural. Comezaron co calendario de actividades. Calendario que se me guío por nomear todas esas actividades, xa me faría falta todo o espazo que queda da reportaxe. De certames de murais a residencias artísticas. De talleres de escultura, debuxo e pintura ata cursos de serigrafía, teatro e deseño gráfico e industrial. De música ó cine. De xogos a traballos agrícolas; coa súa horta e o seu curral.

Crearon xa un certame de pintura mural con carácter nacional onde se chegaron a pintar cinco medianeiras en Xinzo de Limia, con traballos de artistas de toda España. Organizaron o Festival Reina Loba, quizais, hoxe en día, a súa actividade con máis éxito. Festival no que se mestura a arte, a artesanía, a música, a ecoloxía e a natureza creando un ambiente de comunidade, colectividade e concienciación polo medio e para todos os públicos. Tamén xa chegaron a pintar e decorar unha discoteca en Chaves e varios colexios da comarca da Limia.

O Espacio Matrioska leva a cabo proxectos de dinamización, produción e xestión cultural creando alternativas ós modelos convencionais. Todo isto nun local duns 600 metros cadrados que acolle diferentes salas. Traballan en técnicas dixitais, como vídeo, foto, deseño e ilustración. Aínda que esas salas adoitan mudar, transformarse cando asoma un novo proxecto; onde había un espazo diáfano e versátil, hai moreas de madeira para construír móbeis, latrinas e ata pezas dun escenario.

Como se ve, unha ducia de rapaces novos que queren promover a cultura mesturada no medio rural, os proxectos mesturándose no contorno, as actividades para "adultos" mesturadas coas actividades para os máis "pequenos". Rapaces novos, "cualificados e titulados, que actúan desde uns valores que ofrecen unha proposta innovadora, contemporánea e potente dentro da realidade artística actual e acollendo o medio rural como un eixe máis da mesma", Laura dixit.

Café Paseo de Ramoleox da Valenzá. Xoves, 19 de xaneiro de 2017

Publicado en La Región o venres, 03-02-2017

QUEN ENTENDE AS MATEMÁTICAS?

Quen entende as matemáticas ou a física? Os do PP de Ourense non as entenden. Como pode ser positivo algo negativo? O AVE retrásase, repito, retrásase, é dicir, réstase un ano. Os do Partido Popular din que é positivo. Se restamos un ano, aí creo que botamos man das matemáticas... sumar, restar, multiplicar e dividir, non si? Se o polo positivo é o mesmo có negativo ou viceversa, non sei, eu moito non entendo (non volvín estudar máis desde a época dos Milagres), pero aí creo que entra a física.

Entón, outra vez: quen entende as matemáticas ou a física? Se a resta suma, e como se adoita dicir: que baixe Deus e nolo explique. Eu non o entendo. A ver sé é porque somos de Ourense? Aquí, ós de Ourense, sempre nos deron por aquel sitio. E como nos deron sempre, xa estamos tan acostumados, que seguimos querendo que nos dean máis. Se é así, dámoslle logo a razón incluso ó que nos refrega unha operación matemática falsa ou ó que nos escofa unha fórmula física imposible.

Finca Fierro. Xoves, 2 de febreiro de 2017