UNHA APOSTA

Podo escribir os versos máis tristes esta noite. Escribirei un pequeno relato, e o asunto vai que chuta. Tampouco é plan de poñerse tristes por querer imitar a Neruda. O mellor que podo facer é marchar á cama e durmir. Durmir porque estou esgotado. Esgotado precisamente de non durmir, e non por traballar. A ver se me explico.

Levo un mes, catro días, cinco horas e os minutos que pasen mentres escriba polo menos isto. Todo consistiu nunha aposta. Porque o ser humano é moi propenso a ser de papo cheo ou a poñerse moi ancho en calquera circunstancia, parola e egocentrismo. Estabamos a falar (no bar, onde se non) do que durmiamos uns e outros. Que se por quebracabezas, que se por ver televisión, que se por escoitar a radio, que se por facer “os deberes”, que por se tantos cafés, e así un rosario, un feixe de dixomedíxomes que nos foron afoutando, encoraxando e, ó final, xa non sabiamos quen a botaba máis grande.

Pois eu son capaz de non durmir durante meses, soltei. Primeiro fíxose o silencio e, despois, asomaron as gargalladas. Gargalladas que, co paso do tempo, tornaron a xestos de preocupación e de asombro. Os amigos róldanse ou aquéndanse por noites e días para comprobar que non me durmo. Sei que en calquera momento pasarán da aposta, porque un mes, catro días, cinco horas e os minutos que pasen ata que admitan a derrota son suficientes para aburrir ós máis insomnes e ós máis espertos.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Venres, 7 de xullo de 2023

SEMPRE HAI ALGUÉN PEOR CA UN

Calquera se atreve hoxe a comentar algo sobre a situación política do noso país. Eu, e debido a que non son un entendido, moito menos. Ten toda a pinta dun avesporeiro. Como para comentar algo; que te poden aguilloar. Mellor que se “piquen” entre eles. Sinceramente, hoxe non me quero ver na súa pel.

Como tampouco me quero ver na pel dos países mediterráneos. En referencia ós incendios, digo. A esta zona non lle chegaba xa cos pobres afogados da inmigración, como para apandar agora cunha nova traxedia que desola, que devasta, que acaba con todo. Si, España tamén pertence ó Mediterráneo e, aínda que por agora os incendios nos están a respectar, xa chegarán, xa. Porque todo chega. E esta eiva sabemos que nos visita todos os anos.

Aínda que para desolación, a de Sinéad O´Connor. Gustábame como cantante. Era boa cantante. Só a coñecía como cantante. Mais ó seguinte día de que falecera lin unha crónica, un artigo que me deixou medio fundido (e a pesar de coñecela tan pouco). Sobre a súa vida. Horrible. Espantosa. De auténtico inferno. En casos coma este, cae un na conta de que sempre haberá alguén que está peor ca un. Sempre. Lembro, hai máis de vinte anos, cando a un fillo meu o vin, con tan só oito meses, con varias sondas médicas polo seu corpiño, que se me foi a alma ós pés. Naquel momento parecía que se me acababa o mundo. Non obstante, ese mesmo día ou ó seguinte, vin a uns cantos nenos máis ingresados e souben ó momento que, tanto eu coma o meu neno, eramos uns privilexiados, a pesar da súa enfermidade. Sempre hai alguén peor ca un. Sempre. A vida de Sinéad O´Connor nin tan sequera se debería contar. E se se conta, hai que ter estómago para facelo. Pobre muller. Que a terra lle sexa leve. Menos mal que a súa música será xa sempre eterna.

Cambio de chaqueta, digo de asunto. Como non tarda en volver o fútbol de competición, volverá tamén o racismo a estar en boca de todos (parece que só hai racismo no fútbol). Ou non. Porque o fiscal contra os delitos de Discriminación, Miguel Ángel Aguilar, non ve en España un país racista. Como xa o dixo Feijóo, como xa a dixeron varios políticos máis e como o dixo este fiscal, pois vai ser que, efectivamente, non hai racismo. Inocentes, que sodes uns inocentes!

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Sábado, 29 de xullo de 2023

CEA, BOI, CEA

Púxenme diante e collín o touro polos cornos. Penso que quería botarse a min. Sabía que se me daba unha topada non contaba o conto. Eu quería contar tal conto. Collino polos cornos e non o deixei mover. É máis, tiña que intentar que retrocedese. Cea, boi, cea. Non moveu nin un pezuño. Mirámonos ós ollos intensamente, firmemente, profundamente. El debeu notar a determinación nos meus que bufou un pouco. Cea, boi, cea. Nada. Na miña ollada xa non había determinación; estaba chea de carraxe. Cea, boi, cea!, xa lle berrei. E, ó mesmo tempo, fun eu o que lle dei unha porrada a el no medio da fronte. Asustouse un pouco, que mesmo quixo remover a cabeza. Non soltei os cornos do touro.

Noutro cea, boi, cea caín na conta de que lle chamara touro ó principio, pero tan só foi pola expresión de “coller o touro polos cornos”. Con quen estaba lidando ou batallando nestes momentos era, efectivamente, un boi. Ou sexa, un touro castrado, que se emprega como animal de tiro. Para min, os touros son eses que asasinan os asasinos vestidos de luces (luces si que non teñen ningunha), e, segundo o RAG, son os mamíferos macho ruminantes, da familia dos bóvidos, de corpo grande e forte, cabeza grosa con dous cornos, pel dura, pelo curto e rabo longo, que pode ser salvaxe ou doméstico.

Este era boi, doméstico, pero con algo de mala sangue, mal intencionado. Aínda así o fixen recuar, retroceder. Cea, boi, cea, E vaia se recuou. Marchou por onde viñera. Agora, eu, máis orgullo que un pavo real.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Venres, 7 de xullo de 2023

UN DNI MENTIRÁN

Teño un documento nacional de identidade que me di quen son. Mente coma un cosaco! Xa no propio nome é mentireiro. Ninguén me chama desa maneira. Teño alcume! Coma calquera fillo de veciño, coma todos os galegos e parte do estranxeiro.

A que vén a foto do DNI? E se me pinto de negro? Ou de colorado? Ademais, en dez anos, podo envellecer unha barbaridade. Se xa o noto dun día para outro, que fará en dez anos! Ou se deixo bigote? Ou se deixo barba? Ou se deixo unhas guedellas ó Bob Marley?

O meu documento de identidade non vale para nada. Xa non lembro a última vez que o saquei da carteira. Nin tan sequera cando foi a última vez que o ensinei. Agora estamos máis que fichados! Agora chégalles con pedirche o número, e como case todos o sabemos de memoria... Para que queremos o DNI?

Din que nacín en tal lugar e que vivo noutro. Eu, que son máis que nómade: nacín nese lugar que di, vivo nese que tamén sinala, pero non di nada de onde fago a miña vida, nin a onde vou os sábados, nin dicía onde traballaba.

Na data de nacemento acerta, pero, a quen lle importa? O aspecto físico é o que vale. E agora xa empezan a tratarme de vostede. Porca miseria! Debería estar prohibido ese tratamento. Nin respecto nin caralladas. Xa chega ben con que notemos os estralos das articulacións, como para que veñan agora algúns con vostede para aquí e vostede para alá. Iso, a ver se temos un pouco máis de consideración e deixan de recordarnos a idade. Por favor...

Cafetaría Urgencias. Ourense. Xoves, 6 de xullo de 2023

UN CONTO PARA A CARRAPUCHIÑA

O mundo ó revés. Fun eu quen lle contou un conto á Carrapuchiña Vermella. Díxenlle que cando a lúa estivo en cuarto minguante foi cando se extinguiron os dinosauros, mentres que cando estivo en crecente, os decibelios dos bruídos doutros animais foron en aumento. Ó principio a Carrapuchiña pensaba que era unha trola, unha esaxeración das miñas, pero ante a mirada fixa que lancei sobre os seus propios ollos, soubo que dicía a verdade.

Máis tarde xa lle expliquei (perdón, contei, que estamos nun conto) que todo o que sobe, baixa e que todo o que entra, sae. Despois, aproveitei e seguín coa ladaíña: todo o que vai, vén; todo o que corre, para; todos os que choutan, caen; todos os que berran, calan; todos os que cantan, bailan... Non seguín porque empecei a notar como se lle pechaban os ollos á Carrapuchiña. Aínda non quería que se durmise. Aínda quedaban dous parágrafos do conto.

Para elo, optei por facerlle unhas poucas cóxegas e así facela rir. Tiña unha risa bonita e, iso si, algo aguda, que se se alargaba, volvíase incómoda. Nada, nada, hai que seguir co conto. Díxenlle que cando a lúa estaba na súa fase vella, non tardaban en oulear os lobos.

Foi aí cando empezou a tremer, e foi aí cando caín na conta do que significaba o licántropo na súa vida. Pobre Carrapuchiña! Entón, coa intención de que non sufrise máis, acabei rematando o conto cantándolle unha canción de berce para que, agora si, durmise en paz e soñando.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Martes, 4 de xullo de 2023

SON EU, E PUNTO

Quixen ser Arnold Schwarzenegger e este axiña me mandou un recado: mellor que non, terás problemas co apelido, tanto para pronuncialo como para escribilo. Optei, entón, por ser eu. Por ser eu mesmo. Coñézome ben e non teño porque botar man de ninguén. Xa sei que haberá algún que logo solta aquilo de “coñézote coma se te parira”. Ou nos lles fago caso ou, por veces, me cabreo... querer compararse coa Lola da Amparo,a nai que me pariu!

Coñézome tanto que sei o que farei en cada instante. Incluso cando me asalten as dúbidas. Porque estas asaltaranme a min, non a Arnold Schwarzenegger nin a Genghis Khan, por exemplo. Eu son eu e os outros son os outros. O apelido meu é fácil de pronunciar e escribir. Perdón, retiro o de escribir. Os hai que queren escribilo con be. A algúns, por se aquel, xa lle mes anticipo e antes de escribilo dígolles con uve. Se alguén o escribe coa outra letra, fago que o corrixan. Case sempre lles lanzo a explicación de que ese apelido con be adoita ser máis orixinario de Cataluña. Ante isto non meto a man no lume, pero sempre me acordo daquel director de cine, Antoni Ribas, que era de Barcelona. E nas miñas lecturas, cada vez que me atopo con ese apelido escrito con be, son de por alá.

Non obstante, é igual; con apelido ou sen apelido, incluso con nome ou sen nome, son eu e non Napoleón Bonaparte nin Emerson Fittipaldi. Son eu, e punto.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Luns, 3 de xullo de 2023

A CONTA ÉCHE BOA!

En Estados Unidos quen levan sempre as de perder en enfrontamentos policiais ou de xustiza son os negros, os portorriqueños, os de por aí abaixo, é dicir, todos aqueles que non sexan ianquis de pura cepa. En España non somos menos (por moito que o sr. Feijóo e demais políticos ou personaxes institucionais digan que non somos racistas). Aquí crucificamos axiña ós xitanos, marroquís, árabes, negros e, tamén, por aí abaixo, ou sexa, todos aqueles que non sexan patriotas-patriotas. Aquí, neste noso país, mesmo lle amargamos a vida a aquel español que se sente nacionalista. É máis, ata poría en primeiro termo a estes que ós de por aí abaixo.

Vén todo isto a colación porque hai uns días o Tribunal Supremo admitiu que un inocente pasou, por erro, 15 anos en prisión. O desatino estivo en que seica se semellaba ó auténtico culpable, sumándolle a desvantaxe, a gran desvantaxe de que era marroquí. Ah, carallo; coas razas topamos. A conta éche boa!

Para que perder tempo, ganas e máis cartos en investigacións se tiña que ser ese o culpable. Coa pinta que tiña... De ser de onde era... Para que buscar máis. E non se buscou máis. E estivo pechado 15 anos, que tampouco é tanto. Que son nesta vida nosa tan acelerada 5.475 días? Día arriba, día abaixo. Menos mal que ó ser marroquí non era negro. Seguro que lle duplicaban os anos: marroquí, árabe, de aí abaixo... como para ser negro tamén. Menos mal que o salvou a cor da súa pel. Non obstante, repito: non somos racistas!

Cafetaría Urgencias. Ourense. Domingo, 2 de xullo de 2023

UN MUNDO IGUAL PARA TODOS

Modifiquei o percorrido que me levaba ó país de Máis Alá. Eu, como é lóxico, vivo no de Máis Acá. En algún lado teño que vivir. Non sei de fronteiras, pero... Pero así distribúen o mundo os entendidos. A eles dálles igual que con tales divisións teñamos agora o problema dos marcos. A ver quen é o chulo de mover os marcos.

Para tal modificación tiven que mover, eu tamén, certos marcos. Desviei camiños, abrín valados, choutei portelos, nos vales fixen montañas e nas montañas formei lagoas. Modificación tras modificación, avancei camiño. En pouco tempo estiven no país do Medio. Aquí atopei seres sen conciencia e animais de dúas cabezas; a que pensaba ben e a que pensaba ó revés.

Non tardei en comprender que xa andaba algo perdido. Preguntar polo país de Máis Alá era unha quimera. Ninguén me entendía e eu aínda menos. Mestura de linguas e, o peor, que non levaba ningún can comigo. Dicía Castelao que todos os cans do mundo ladran igual. Total, que tiña que guiarme pola intuición, polo instinto... coma os cans. Sabía que o país de Máis Alá estaba aínda máis alá.

Seguín coa modificación do percorrido. Onde se atravesaban encoros eu coloquei carballos recios, onde estaban os mares cambieinos por ríos e as cidades transformeinas en pradarías. Paso a paso seguín cruzando esas impostas fronteiras, polo que tiven que seguir cambiando marcos. Co bonito que sería un mundo igual para todos. Si, outra quimera.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Sábado, 1 de xullo de 2023

TODOS CONTENTOS

Relación complicada a que manteño con esta columna hebdomadaria. Escríboa ós sábados, publícase ós luns e quedan no medio os domingos, que, xeralmente, son cando se celebran grandes eventos, grandes acontecementos, xeralmente os deportivos e... os políticos, ou mellor aínda, as eleccións democráticas. Ante iso, case é normal que manteña coa columna unha relación de amor-odio. De amor porque, aquí, aínda que sexa malamente, escribo sobre aquilo que máis me mancou ou que máis me doeu no transcurso da semana anterior ó sábado no que escribo. E de odio, polo xa comentado, por eses acontecementos que se botan enriba de min e dos que non podo “estar ó día” neste Recuncho Hebdomadario.

O mellor exemplo está nesta propia columna, na de hoxe: que, nese “baleiro hebdomadario”, houbo unhas eleccións xerais das que non podo dicir nada porque, cando escribo, aínda non se celebraron, e cando se publica, xa hai vencedores e vencidos.

Non obstante, si aseguro que tanto uns coma os outros están todos contentos. Lembro as primeiras votacións da democracia que, por unhas ou por outras causas, me pillaban un pouco cunha inocencia demasiado inocente. A min doíanme a maioría das veces os resultados e, ó día seguinte das votacións, todos os partidos políticos estaban contentos, mesmo os que máis perdían. Así, unhas votacións detrás doutras. Agora tamén é certo que xa levo unhas cantas nas que non me angustio porque ningún dos interesados se angustia. Sempre se busca algo para... para non quedar mal. Os que ganan, normal que estean contentos. Os demais, o típico: contentos porque alcanzamos tantos votos, contentos porque pasamos por enriba daqueles, contentos porque ganamos en tales ou cales provincias, contentos porque o inimigo, calquera inimigo non acadara os obxectivos, e así ata o infinito e máis alá. Sempre hai algo.

Deixo o último parágrafo para comentar algo que dixo o outro día o señor Núñez Feijóo. Que seica o movemento independentista se apaga. Como o espazo se acaba, tan só lle vou contestar cunha frase: a miña cabeza arde, señor Feijóo! A bo entendedor, poucas palabras bastan.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 22 de xullo de 2023

CANTIDADE OU CALIDADE

Cantidade ou calidade. Volume ou mestría, clase. Ás veces semella que algúns escritores non quedan contentos se non escriben un libro de, por exemplo, 600 ou 700 páxinas para contar, outro exemplo, un ou un par de asasinatos.

O outro día acabei de ler o libro “A última morte en Goodrow Hill”, de Santiago Vera, que consta de 671 páxinas. Vai sobre uns asasinatos que, si, entretén, e moito. Está moi ben. Pero hoxe rematei de ler “A descoñecida”, de Rosa Montero e Olivier Truc, que tan só ten 160 páxinas, ou sexa, 500 menos que o outro. Este tamén vai sobre uns asasinatos e tamén entretén, e moito, incluso case me atrevo a dicir que máis que o voluminoso.

Ó que vou é que se pode contar case a mesma historia, ou polo menos a esencia da historia (asasinato, investigación e desenlace), nunhas pouquiñas páxinas e non facendo perder varios días nun armatoste. Non me estraña que cada vez se admire máis (algo que xa teño contado) ós que publican viñetas, que cunha simple frase ou un pequeno debuxo, describen todo un mundo.

Cantidade ou calidade. Volume ou mestría. Isto mesmo se pode trasladar ó cine, a esas películas de dúas horas e pico (ou máis) que contan unha historia que outros directores (xeralmente os bos) a contarían en menos dos 90 minutos estándar. Todo é cuestión de facer uso desa mestría que algúns escritores ou directores teñen. Os demais intentan adornar con flores certos xardíns que acaban murchando.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Venres, 30 de xuño de 2023

UNHA BOA LIMPEZA

Levo cinco anos buscando a Supermán. Hai moito delincuente solto e eu, tan só co fouciño, non dou feito. Corto cabezas e tallo conciencias, pero non hai maneira. Non consigo erradicar o mal. Hai facinorosos a esgalla, moitos máis que xente de ben. Xa non sei cantas veces agucei o fouciño e cravuñei a gadaña. En algúns lugares ata cheguei a usar bazokas e nada de nada.

Non lembro cantos planetas levo visitados e a cantos extraterrestres lles preguntei. Si, hai vida máis alá das estrelas. Cheguei a botar unha semana co meu amigo o alieníxena, aquel que aterrara na Pitediña e que os meus veciños de Baños de Molgas, por descoñecemento, ataran a un deses carballos vellos, recios e inmensos das Mestras. O meu amigo, por esa infinidade do universo, ten moitos máis contactos ca min, e nin por esas. En tres anos e medio ninguén lle deu aínda razón do heroe de Krypton. Si, no seu lugar de nacemento foi no primeiro sitio que busquei. Axiña entendín que como é un personaxe, un cómic tan ocupado andará coas súas fazañas por outros lugares.

Eu levo cinco anos buscándoo e... coma se o tragara un buraco negro. Vou darme de prazo unha semana. Se non o atopo, volverei á Terra e cambiarei o fouciño pola gadaña. Esta abarca máis cabezas, máis delincuentes. Malo será que, no que me queda de vida, non faga unha boa limpeza. Ó mellor nun futuro próximo aparece por fin Supermán e me bota unha man. É unha parvada perder o tempo buscándoo. Xa aparecerá. Mentres non apareza, sigo coa limpeza.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Venres, 30 de xuño de 2023

SUAR A QUILO

Respiro coma se fora afogar. Respiro coma se se me acabara o mundo. Andei de presa. Andei costa arriba, Andei baixo unha calor sufocante. E vou vello. Todo se xunta.

Agora xa sentei e xa estou tomando café. Pero escribo bastante incómodo. Porque ó parar desa marcha vertixinosa e en costa, empeza a suor a facer das súas. Xa o teño contado moitas veces: súa o brazo, molla o papel, pégase a pel, etcétera.

Que todo sexa polo que sexa. Non sempre vén todo dado. O que algo quere, algo lle custa. Eu quería chegar axiña e tiven que andar case correndo. Quero deixar aquí constancia do que levo contado, do que estou contando e teño que erguer o brazo de cando en vez e limpalo ou secalo un chisco para que se deslice polo papel do caderno.

Xa respiro normal. Xa non se acaba o mundo. Os latexos, pouco a pouco, volven ó seu ritmo e xa contemplo cun sorriso á pomba que se instalou na mesa que lle segue á miña. Empeza a suarme a barriga. Que calores. Que sufoco.

Pídolle calma ó tempo climatolóxico e semella que me fai caso: un pequeno airiño fai abanear as follas dun plataneiro que teño á beira. Se é que é un plataneiro. Para min, fóra das esenciais (carballos, bidos, chopos, piñeiros, eucaliptos, amieiros, nogueiras e castiñeiros), todas son árbores. Sen nome. Non estudei dendroloxía. Son astronauta cun futuro marciano. Mentres non chegue ese futuro... a seguir suando en pingas ou a suar o quilo.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Mércores, 28 de xuño de 2023

UN FEIXE DE SENSACIÓNS

O soneto que el compuxera nunha noite de treboada atrancou a represa, o encoro dos recordos. Ela era cada verso. El optou por escribir outro poema no que o aloumiño do sorriso dela ía moito máis alá dun desexo. Ela recitouno a ritmo de valse e unha pinga de emoción baixaba pola súa cara. El quedou en silencio e coa ollada perdida no tempo.

El e ela, ela e el, os dous xuntos subiron á Perla Negra. El sentiuse Jack Sparrow e ela a serea dos ventos. E xuntos navegaron pola inmensidade do océano. Ese océano no que había versos a esgalla e sentimentos dun e do outro que estouraron, que rebentaron cando unha onda mollou os seus beizos.

El agarrou con forza o timón da Perla Negra. Ela marchou correndo para arriar as velas. Xuntos seguiron navegando polas augas do universo, do seu universo. El cantou desde o alto do mastro e ela bailou de proa a popa da carabela. Os dous xuntos deixaron que o aire bicase as súas ansias de espera.

Non esperaron. Fundíronse nun aloumiño por cada verso do soneto, do poema. El deixou escapar xemidos de emoción e ela compuxo cos seus suspiros unha canción na que un verso solto se espallou polo ronsel que deixaba a velocidade da Perla Negra.

El rebentou a vaira, a presa, o encoro cun simple latexo. Ela deixouse levar empurrada polas augas dos sentimentos. Os dous formaron un nobelo, un feixe de sensacións.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Xoves, 29 de xuño de 2023

IMITACIÓNS

Ladreille a un can e ouleeille a un lobo. Sempre souben imitar moi ben. O parvo tamén o sei facer, pero iso é outra historia. Imito o ruído da auga cando corre, pero só a do río Arnoia. Tamén canto igualiño que as primeiras cen clases de paxaros que existen pola contorna de Baños de Molgas, desde a rula ata o gaio e pasando pola laverca e o paspallás. Así ata cen. E porque non quero imitar a máis. Sei que teño capacidade para outras cen polo menos.

Miañei coma un gato e bruei coma un boi. Sempre souben facer moitas cousas. Cando estaba na misa cantaba coma os anxos e cando asistía a un partido de fútbol sabía berrar coma un energúmeno. Imito o asubío dunha bala e o lóstrego dunha frecha. Só as frechas indias. A ver, sei facer moitas cousas, pero non todas. Non son perfecto-perfecto.

Podo converterme nun vencello para atar un feixe e podo imitar o voo do outro vencello, o paxaro; como tamén podo ser pexa para pexar as patas dun burro. No caso dos feixes só son os de ferraia, nabos e trevo. Os de palla non os podo atar e aínda non sei por que. Tamén só son capaz de pexar o meu burro Gervasio. Nin tan sequera sei pexar un cabalo. Repito: non son perfecto.

Cacarexei coma unha galiña e rosmei coma un ser humano. Non hai quen me gane a facer de nugallán nin a imitar o estoupido dos foguetes. Non obstante, o que mellor imito é o repenicar das campás na procesión de san Salvador de Baños de Molgas.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Martes, 27 de xuño de 2023

O GRAN DEBATE

A ver se destripo o gran debate de hai exactamente unha semana entre Pedro Sánchez e Núñez Feijóo, entre o PSOE e o PP. Os demais partidos, ese día, a tomar por aquel sitio. Si, houbo o debate a sete, creo, pero xa non foi nin é o mesmo. Non é o mesmo seguir a Liga de fútbol na primeira división que na segunda. Verdade que non? Pois iso.

Empezo. Non vin o debate. Así de simple e rápido. Non podo destripalo moito entón. Todo o que souben despois foi por referencias de prensa, escritas e, si, algo radiofónicas (a televisión xa hai moito tempo que só a uso para ver deportes e películas, moitas películas). Seica ganou o dos Peares e, iso si, os dous dispararon a matar con case insultos e cunha linguaxe propia dunha película como a que vin esa mesma noite. A película recoñezo que non era boa e axiña a asimilei ó propio debate. E a pesar da mala película, non creo que perdese moito máis por non contemplar o debate.

Asegúroo agora mesmo: non perdín nada. Desde que entrou a democracia no noso país e desde que tivemos dereito a votar, este servidor, en todas as votacións, absolutamente en todas e incluso antes de que se convocaran eleccións e máis eleccións, sempre soubo a quen botar. Sempre. De aí que non precise perder tempo con debates. Sempre tiven as ideas moi claras, aínda que sei que ninguén me fai caso, pero... alá cada quen coa súa conciencia.

Para o domingo que vén saberei que teño as ideas aínda máis claras ca nunca e marcharei correndiño a depositar o meu voto para que a conciencia me quede calma e feliz. E aquí non vou dicir aquilo de “que gane o mellor”, porque a política de bo non ten case nada.

Perdón, ten accións esperpénticas e de moita carraxe. Non hai moito celebrouse un pleno no concello de Ourense para aprobar tan só unhas actas. E o último pleno que acaba de celebrarse na Deputación durou tan só un minuto. Normal que se viva ben á costa dos paspáns. Un ou dous minutos de asistencia e, ale, a cobrar que suamos que nindiola. Aquí é onde se demostra que hai xente, neste caso políticos, que non teñen conciencia. É igual; confían no noso voto e, nós, por suposto, non os imos defraudar. O domingo iremos votar.

Finca Fierro (Barbadás). Sábado, 15 de xullo de 2023

O FUXITIVO

O sol deixa caer os seus raios, moi mansamente, sobre a cabeza rapada de Senén Delgado, O Fuxitivo. Iso é mentira. Eu son O Fuxitivo e podo prometer e prometo que o sol abrasa e que o autor mente descaradamente. Porque tampouco teño a cabeza rapada; máis ben son calvo. Sei que tamén quere dicir que pertenzo ó mundo labrego (porque a el lle gusta ser ou creo que foi labrego), mais son astronauta.

Menos mal que coñezo dabondo ó autor e sei que hai tempo, moito tempo xa, que latrica moito, incluso que esaxera de máis. Vai pola vida de heroe, pero é un cagadiño do carallo. Agora pensa que todos son da súa condición.

É coma o alcume que me puxo: O Fuxitivo. A que vén iso? Eu tan só deixei a miña casa para emigrar, ou como se dicía antigamente: para facer as Américas. Pasei por varios países latinoamericanos dos que non digo ningún nome porque sei que o autor é o que quere. Hai tempo que quere saber os meus pasos. Eu... chitón! Que esbardalle, que esaxere, que invente á súa maneira.

O sol non cae mansamente; abrasa de tal maneira que, para seguir un pouco a metodoloxía do autor, a esaxeración, fervo coma a calda do pote, aquela que se lle daba ós porcos. Quero que se saiba que nin esaxero nin son ningún fuxitivo. Polo que... que lle dean ó autor!

Cafetaría Urgencias. Ourense. Martes, 27 de xuño de 2023

EXPRESIÓNS

Semella que arde o mundo. Si, é tan só unha esaxeración. Pero é certo que o sol pega, ou abrasa, ou queima, ou quenta. Deixemos entón o asunto nunha simple expresión. Xa sabedes como son as expresións... coma esas viñetas nas que un sinxelo debuxo ou unha curta frase falan de toda unha novela, ensinan toda unha historia.

Hai unha expresión que, o día que a oín por primeira vez, gustoume tanto que xa non se me esqueceu (é raro que se me queden refráns, expresións, citas, etc.). “Tirouse ós toxos”, dixo alguén. En clara referencia a eses drogadictos que se pican. “E logo, pícase?”. “Non, tírase ós toxos”.

Os toxos, ese arbusto tan fermoso, tan amarelo, tan noso que, estes si, pertúrbannos, trastórnannos o entendemento, a razón, a infancia e por moito que picaran. O propio toxo ten tamén as súas expresións: es un toxo!, estás feito un toxo! Es un borde. Tes mal xenio.

As dúas expresións quizais máis usadas na nosa terra sexan a de “malo será” e “marcho, que teño que marchar”. Certo que non se quedan atrás “éche o que hai” e “morra o conto”. Mesmo “e logo?”, “onde vai!”, “chegar e encher” teñen tamén o seu aquel.

Semella que arde o mundo. Que se acaba a causa da calor. O que ardeu si foi a miña cabeza buscando expresións para abrirlle a intelixencia a algúns. Malo será que algún nos as pille. A ver se pillades esta: marcho, que teño que marchar, porque é o que hai.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Luns, 26 de xuño de 2023

TRES APUNTES

O outro día atopeime co enterrador oficial da parroquia e faleille xa dalgunhas normas ou apuntes para cando, eu, estirase a pata. Porque o día chegará. Máis cedo ou máis tarde ten que chegar. Non creo que sexa o único inmortal. Canta logo!

A norma máis importante é, por suposto, a da colocación. Tanto no tanatorio coma no cemiterio. Que me terá que colocar cos pés cara á norte, mirando para o norte. Non sei, pero faime ilusión recibir o aire do norte. Quizais porque me lembra ó canellón no que vivía, que cando sopraba o aire de Lugo, acordábame do punto cardinal en plan de insulto, de mala uva. A morte, como tampouco é moi agradable, pois que se amolase recibindo o aire do norte.

Outro dos apuntes era o dos responsos. Só quero tres. Un, ó pasar por diante da miña casa; outro, ó entrar á igrexa (que se non me queren meter nela, por herexe, por exemplo, tampouco pasa nada) e o terceiro, no propio cemiterio, xusto dous minutos antes de meterme no nicho. Este último ten que empezar da seguinte maneira: kirieleison, kristieleison, polo mesmo...

Derradeiro apunte. Non quero nin placas, nin homenaxes, nin discursos (os parladoiros dos veciños que sexan fóra da igrexa), nin rezos, nin bágoas, moito menos berros e... iso, que alguén cante desde o atrio da o “Mi carro” de Manolo Escobar. É para saber se, na última claridade do día, escoito o eixe cantar. Se por un casual ninguén coñece esa canción, admito a de “Negra sombra”, en calquera versión, por aquilo de que, a morte, si que é unha mala sombra. É negra!

Cafetaría Urgencias. Ourense. Domingo, 25 de xuño de 2023

CON DESTINO Á EMIGRACIÓN

Que Deus reparta sorte. Dixo alguén en referencia ós tres irmáns que estaban a piques de tomar o tren con destino a algún lugar, ou sexa, á emigración. Os tres estaban xuntos e a emoción alagaba os seus ollos. Os tres eran os fillos de Clotilde, A Costureira, e de Ambrosio, O Xastre. A profesión deste non precisa de ningunha palabra máis. Os dous tiñan o seu propio alcume, pero xuntos eran Os Modistos. Como é a xente...

O rapaz máis vello tiña 22 anos e respondía ó nome de Eulogio, O Agullas. Eustaquio, O Dedal, era dous anos máis novo e Emilio, O Tesoiras, outros dous anos menos, é dicir, 18. Semella que estou a inventar os alias e que son de risa, pero, xeralmente, adoita acontecer iso: que son familia e todo queda en familia.

O Agullas tiña intención —segundo lle comunicou por varias veces ós irmáns— de marchar para a Arxentina. Estaba á espera de que saíse o tren para Vigo e alí coller un barco mercante. A economía para o avión non daba de si. O Dedal dicía que optaba por Suíza, para poder estar algo máis cerca dos pais. E xa que Eulogio, O Agullas, cruzaba o charco; Emilio, O Tesoiras, xa tiña todo programado para traballar e vivir en Australia.

Eulogio sempre soñou en traballar e percorrer a Pampa. Xa se vía de gaucho per secula seculorum. Eustaquio conformábase con cruzar os Pirineos e Emilio ansiaba correr entre os canguros e cazar coellos. Soou o asubío do tren. Abrazáronse os tres e os fillos dos Modistos empezaban a facerse homes.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Domingo, 25 de xuño de 2023

OUTEIRO A OUTEIRO

Saín coa intención de tomar un café e saín coas mans baleiras. Si, sabía que me faltaba o caderno. Por unha vez non me apetecía escribir nada. Non quería escribir nada. Pero en cada paso que daba, a dúbida rabuñaba xa nas asaduras. E que fago mentres tomo o café? Se non escribo, tomo o café e volvo ó momento. Nada, nin dous minutos. Tres tragos xustos de café non dan nin para dous minutos. E saín tamén para, a maiores do café, tomar un pouco o aire, non estar todo o tempo pechado.

Non dei máis pasos. Volvín sobre os que xa dera. Collín o caderno e volta a saír. Algo sairá, digo eu. Se por un casual non escribo, a conciencia queda tranquila. Malo será que algo non saia. Xa teño dito moitas veces que todo é cuestión de poñerse. Antes de min xa o dixera Cela: todo é cuestión de fincar os cóbados e traballar. El referíase máis a inspiración que ás ansias ou non de escribir.

Detrás dunha palabra chega outra, e xuntas forman frases. Certo que hai que saber compaxinalas. Facemos o que podemos. Algúns só facemos vulto, pero... Pero vulto a vulto, outeiro a outeiro facemos unha montaña. Poida que pobre, pero montaña. Que carallo, eu mesmo quérolle máis ós outeiros de Sudalomba que a toda a serra de San Mamede, por moita serra que sexa e por moi bonita que é. Malo será que non saia algo. Xa saíu. Xa podo volver. Marcho, que teño que marchar.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Xoves, 22 de xuño de 2023

VOLUNTARIOS PARA MESAS ELECTORAIS

Detalle simpático o que asomou hai uns días na prensa sobre as citacións para as mesas electorais. Resulta que moita xente xa non lle abre ós carteiros por medo a recibir tales citacións. Levamos unha marcha electoral que xa estamos a miralos e a recibilos como apestados. Pobres. Desaparecida a correspondencia por cartas, agora só quedan os recibos de cobro, as notificacións de Facenda ou Seguridade Social e as citacións electorais. É normal que tremamos coma xuncos e non lles abramos os portais.

Aínda que, a solución sobre as citacións, ó meu humilde entender, penso que está no voluntariado. É certo que a maioría da xente escápalle a ese fastío, pero tamén sei que hai outros, xeralmente mozos, que non lles importaría pecharse todo un día con tal de ganar eses 70 euros prometidos.

Non sei, pero deberíase anunciar de que se precisan voluntarios para as mesas electorais. Ó mellor os concellos levaban unha sorpresa e non se mataban buscando xente nin dándolle desgustos a esa xente. Que non aparecen suficientes voluntarios? Pois vaise ó método de sempre: sorteo.

Digo todo iso porque sei de concellos que lles custa horrores buscar xente apropiada para estar nas mesas. Por unhas ou por outras circunstancias (xeralmente porque non viven no municipio aínda que estean empadroados) é moi complicado completar todas as mesas. A proba é que, en varios concellos pequenos, case sempre repiten os mesmos.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Domingo, 2 de xullo de 2023

A CULPA É DAS FORZAS DA NATUREZA

Unha das noticias que máis impresión me causou a semana que nos acaba de deixar foi a da morte dese cativo que unha nai esqueceu dentro do coche e con altas temperaturas. Recoñezo que non me entra moi ben na cabeza o do esquecemento. Entendo que, durante cinco, dez, quince minutos, poidas esquecer algo, incluso algo valioso, pero a un fillo... ademais, a un cativo de tan só dous anos, no que se entende que unha nai está pensando sempre nel. En algún momento do seu traballo (seica foi correndo ó coche logo de seis horas) tivo que pensar á forza no neno. E se non pensou... pois iso, que non me entra na cabeza. Parece que tamén se esqueceu de levalo á gardaría. Non o levaba acaso todos os días? Iso xa tiña que ser como unha rutina. Non entendo nada. E menos cando sei que calquera pai ou nai sempre están pensando nos fillos, aínda que teñan corenta anos. A gran pena é que xa non hai volta de folla e que a desgraza foi para o cativo. A vítima sempre é a que sae perdendo. Que a terra lle sexa leve. Pobriño.

Máis desgrazas? A treboada que asolou Zaragoza. Centos de veciños sen luz, estradas cortadas e colexios desfeitos, esnaquizados. Aquí quería chegar, ó dos colexios. Xa o teño dito varias veces, pero seguirei a repetilo, a ver se aburro ós políticos e me fan caso. Os colexios, pavillóns, auditorios e calquera recinto no que se xunte moita xente deberían ser coma búnkeres. E, si, principalmente os colexios, pois nestes están os máis desvalidos. Non quero nin pensar nese desastre zaragozano se non estiveran os nenos de vacacións. E non vale dicir que as forzas da natureza tal ou cal. Hai forzas e forzas e, moitas, o ser humano pode controlalas ou polo menos axudar a que non sexan tan destrutoras, tan devastadoras. Non se poden construír colexios con paredes de ladrillo fino e con tellados de uralita mal cravada, nin se poden construír nos lugares nos que algúns se constrúen.

Agora como xa empezamos unha nova campaña electoral, prometerán o santo e máis a esmola para vencer todas esas adversidades, mellor dito, calamidades, que despois xa lle botaremos a culpa ás forzas da natureza, sexa o sol no caso do cativo ou sexa unha tromba de auga no caso zaragozano. O caso é saír do paso, que, despois, sacamos os santos en procesión para que non chova ou escoitamos a Os Resentidos con fai un sol de carallo.

Finca Fierro (Barbadás). Sábado, 8 de xullo de 2023

O FEIXE DOS SOÑOS

Desatei o vencello para desfacer o feixe dos soños. Alí había de todo. Pouco a pouco espalláronse desde os desexos ata as ilusións, desde os pensamentos ata as ansias e desde os saloucos ata os aloumiños. Estaba todo mesturado e, agora, cada un colleu polo seu propio camiño.

Cando pensei que xa rematara, vin que no derradeiro vulto de palla, estaban tamén a culpa e a conciencia, a carraxe e a maldade. Souben que era por iso polo que o feixe me pesaba tanto. Pero, quen non ten hoxe en día un chisco de maldade, de mala sombra? Para todas estas usei a solución máis simple e sinxela: cunha patada ó nobelo mandei todos eses negativismos polo río abaixo.

Aproveitei o vencello para atar un novo feixe, que completei tan só con bo desta vida. Si, xa sei que hai maldade, pero esta metereina no último envurullo de palla, como fixera antes. Todo o resto serán soños nocturnos, pensamentos diarios, sentimentos agradables, xogos infantís, lecturas eternas, obras mestras cinematográficas e pingas de orballo.

Agora toca coller o vencello coa man esquerda, meter a man dereita por debaixo do feixe, xemer coma se rematara o mundo, e erguer. Erguer con ansia e con gozo, todos os intelectos, todos os raciocinios e todas as ideoloxías deste ir e vir adulto.

Xa co feixe no lombo, noto a súa lixeireza, o que significa que a inocencia ou a absolución, no feixe, imperan máis que a conciencia e a culpa.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Xoves, 22 de xuño de 2023

CORREDOR DE FONDO

A soidade do corredor de fondo. É o título dunha película. Eu tamén son corredor de fondo. Pero rexeito da soidade. Cos meus pensamentos nunca me sinto só. Ás veces dáme ganas de exclamar: que bonitos son os meus pensamentos! Como semella moi melindroso, non o fago. É certo que son bonitos porque só penso neses momentos agradables e felices, tenros e emotivos, infantís e adultos.

Levo tres meses e medio correndo. Só me deteño para o básico: comer, durmir e facer as miñas necesidades; as de campo, claro. Neses tres meses e medio nunca se apoderou de min a soidade; porque me entreteño con esa xente que me acompaña e me afouta e me alenta en boa parte do camiño, porque me entreteño coa música e algún que outro programa radiofónico, porque me entreteño co cadelo Uriarte, que está a facer as mesmas etapas ca min, e porque me entreteño, como dixen, cos meus pensamentos.

Cando algún mal pensamento se quere meter na miña cabeza, asubíolle a Uriarte e el xa entende: empeza a brincar, a rebeirar e a ladrar á miña beira ata que me cansa e aburre, polo que me distraio chamándolle a atención. El pega un chouto e xa seguimos camiño felices e contentos.

A soidade do corredor de fondo. Quen dixo soidade! Estou a atravesar tanto territorio durante tantos días (tres meses e medio) que xa nin sei por onde ando. Nin tan sequera sei se atravesei España ou non. Ó mellor xa ando en Ucraína. Non obstante, Uriarte e eu seguimos.

Cafetaría Urgencias. Ourense. Xoves, 22 de xuño de 2023