NO ECO DAS BADALADAS

O ser humano está cheo de bos desexos e nestas datas saen por arrobas e cunha bondade inmensa. No momento das doce badaladas, do paso dun ano para o seguinte o ser humano promete unha vida de cor rosa. Pero os desexos, os bos desexos duran o que dura o eco das badaladas, ou sexa, que son efémeros. Ás doce e vinte da noite o ser humano xa pensa en como bombardear tal país, en como asoballar ó seu veciño, en como maltratar ó seu cónxuxe, e así unha tira e máis de exemplos.

Todos desexamos que ano 2024 sexa moito mellor que o 2023, que, para uns, foi bo e, para outros, pésimo. En plan nacional, creo que se leva a palma, como noticia destacada do ano, a famosa amnistía, da cal nin falei nin penso falar. Non me preocupa se España se rompe ou non, eu tan só desexo (este si é un desexo enorme) unha Galicia libre, e os demais que se busquen a vida como poidan. Desexo que o Celta non descenda, que o Ferrol suba á primeira división e que os demais equipos galegos ascendan de categoría. En plan internacional, creo que o que primeiro se vén á cabeza son as guerras de Ucraína e Israel. Se para a primeira a comunidade internacional armou un belén, non entendo como para a de Israel tal comunidade mira para outro lado, é dicir, para os Estados Unidos. Lembrar, non obstante, que non só existen esas dúas guerras; que agora mesmo, en todo o mundo, hai unha trintena de conflitos bélicos. Pero adoitan ser en países que están alá no cabo do mundo ou no continente africano. E xa sabemos o que é África para os países desenvoltos.

De bos desexos sempre está chea a Igrexa, o que pasa é que, despois, pásalle coma os políticos, que o que prometen non o cumpren. Moito desexo de cristiandade, de boas maneiras e de non facerlle mal a ninguén. Pero eles, os da Igrexa, e segundo os propios bispos, recoñecen 1.302 casos de abusos (enténdese que a menores) nun informe propio. Recalco: nun informe propio. Deixo á imaxinación ou á desconfianza do lector a cantidade real deses abusos, deses que non sabemos pero que intuímos que si están aí. Dáme que sería unha cantidade tan grande que asustaría ata o máis beato.

Para rematar e aproveitando que o eco das badaladas aínda está dentro da miña audición, si desexo de corazón un bo 2024 para todo o mundo. Cando o eco se esfume, cando cheguen as doce e vinte da noite, xa Deus dirá.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 30 de decembro de 2023

A RIQUEZA DA NOSA LINGUA

O outro día escolleron por votación popular a palabra cibercarracho como a mellor do ano. Sinceramente, fíxome graza; non polo de ciber, senón polo de carracho. Aínda máis, carracha paréceme máis bonita. Temos unha lingua que, ás veces, non a merecemos e, algúns, por suposto, xa non a queren. Non saben o que se perden.

Porque falando da riqueza da nosa lingua, hai tempo que me atopei cunha palabra que me deixou abraiado, máis que pasmado ó ver os sinónimos que arrastraba tras súa. A palabra é Pandorco. Aí vai (e ollo, que leva un cacho): palafustrán, foupeiro, lacoeiro, nugallán, camanduleiro, manganeiro, preguiceiro, pelandrán, mangoleteiro, galbán, amaiado, lacazán, moulán, magallón, vagaxeiro, furaolas, talabarte, calaceiro, añoto, macandón, vergallán, golfante, bracaeiro, nugallas, mamacallos, bregallán, vago, anugallado, gandulo, camándula, mangante, pousafoles, manguelo, zangamúa, vagaroso, maloután, loubán, candongo, trasfogueiro, preguizán, palanquín, folgazán e lercho. Que, cansastes ou non? Hai riqueza ou non hai riqueza?

Despois tamén temos palabras que valen tanto para o tute como para a brisca. O mellor exemplo está no patrón de toda a lingua galega, no patrón de toda a patria galega: o carallo. Creo que máis ou menos xa todo o mundo coñece ou sabe de certas expresións que circulan polas redes sociais en canto a esa palabra; desde “ai que carallo!”, en referencia á resignación, ata “vai ó carallo!”, significando desplante, pasando por “pero, que carallo pasa?”, sobre a estrañeza, e rematando “no quinto carallo”, ou sexa, no infinito e máis alá. Só puxen o exemplo de catro expresións das vinte e seis que teño ás vistas.

E pensar que algúns pandorcos intentan desprestixiar esta lingua... é coma para exclamar que ten carallo a cousa ou róncalle o carallo!

Finca Fierro. Barbadás. Venres, 29 de decembro de 2023

CINCO DÍAS BAMBEANDO

Tireime en paracaídas desde a copa dun carballo que está á beira do camiño que leva ó muíño do Dositeo. Mal fado! Nin tan sequera conseguín abrilo por completo. Engarrou nas primeiras gallas. Quedei alí colgado e, como non, abaneando. O peor creo que aínda está por chegar. Pois levo xa cinco días pendurado do maldito carballo.

Cinco días esgazando a gorxa de tanto berrar. Cinco días nos que teño certos dedos consumidos de tanto metelos na boca para asubiar. Cinco días nos que a impotencia me fai bambear unha e outra vez intentando que rache a galla ou que rompan as tiras do paracaídas. Esforzo baldío. Cinco días nos que, si, tamén, lembro aquelas tardes e noites nas que pasaba por tal carreira camiño do muíño. Co saco de millo ou de centeo a cabalo do burro na ida e co saco de fariña á volta. Eran tempos nos que o medo apertaba no cu porque a carballeira era espesa e a noite, pecha. O castigo, a sanción de miña nai era esa: ir ó muíño de noite, ou sexa, ó volver do monte coas vacas.

Empezo a perder a paciencia e as ganas de berrar e asubiar. Ninguén me oirá. Ninguén pasará. Só dous ou tres xabaríns que xa pasaron e un raposo que me quedou mirando, co cal, por certo, parafraseei un pouco ata que, con berro meu, asustouse e marchou. Intento controlar a carraxe para que non asomen as bágoas, pero é difícil. A fame aperta, a sede seca e a canseira rebenta.

Intento durmir para non pensar e de cando en vez realizo frenéticos movementos ou balanceos para que rache algo ou para que o carballo abanee e que alguén o vexa. Dirán que será o aire, claro. Non obstante, vou seguir bambeando, a ver...

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 27 de decembro de 2023

O ACUBILLO DOS DESAMPARADOS

O can ladra desde o outro lado do río. O lobo oulea no alto dun outeiro. Eu berro detrás duns codesos para que tal berro se espalle polos lameiros. Queda pouco para que sexa noite pecha. Ergo a cabeza e contemplo a claridade da lúa vella. Entre o ladrido, ou ouleo e o berro asoma o ruído para impoñerse sobre o silencio.

Á beira do can está ela. Arrodeando ó lobo tan só hai xestas. E comigo o lusco fusco acariña xa a miña testa. Desde a distancia véxoa, desde a distancia síntoa e desde a distancia non me queda outra que quedar en silencio para escoitar as miñas propias palpitacións.

A noite xa está pecha e todo, de súpeto, quedou en silencio. Racheino axiña con outro berro. Un berro que alporiza a conciencia dun pensamento. Ó mellor era un sentimento. Un berro que espantou ó propio silencio. Un berro que espertou o sentido dela. Moveuse... co can á súa marxe. Intuín que o lobo non tardaría en oulear de novo. Ouleo ó momento. A noite empezaba a ser o refuxio, o acubillo dos que viviamos en desamparo.

Ela cruzou a pasarela das Mestras. Eu botei a correr para poñerme á súa beira. Sorriu. Sorrín. Ladrou o can de contento. Ouleo o lobo cheo de afliximento. E eu, por esta vez, quedei en silencio. Menos mal que entre os ladridos e os ouleos non se oían os meus latexos. Entramos na vila de Baños de Molgas baixo a claridade da lúa vella. Era noite pecha. O can deixou de ladrar. O lobo goreceuse na súa tobeira. Ela e eu mirámonos con toda a inocencia.

Finca Fierro. Barbadás. Mércores, 27 de decembro de 2023

SOBRE O MANTEL VERMELLO

Cadrados pequenos sobre mantel vermello. Obxectos espallados pola mesa. Percy Sledge cantando “cando un home ama a unha muller”. Fóra xea. Un microondas traballando. Dous dedos dándolle ás teclas dun ordenador. E o ruído asomando por dous lados: polos auriculares e polo microondas. Si, tamén cada vez que alguén golpea as teclas do ordenador.

Ese alguén é Arcadio Moreno Galán, O Moléculas, que é fillo da Sonia Galán Sadurní e de Efrén Moreno Santurce, Os de Fóra. Porque este matrimonio chegou de países estranxeiros (ninguén sabe moi ben de cal ou de cales) e asentaron en Chaodarcas, no concello de Pereiro de Aguiar. O Moléculas nunca soubo moi ben que facer da súa vida e, en principio, déuselle por escribir. Para isto, o pobre, pensa que lle chega con contemplar o que o arrodea.

Lúa vella sobre o ceo ourensá. Un reloxo que marca as tantas nun forno de cociña. Outro que marca a mesma hora desde unha parede da mesma cociña. E un terceiro que se ilumina cando O Moléculas lle toca ó móbil que ten á súa beira, máis en concreto, á súa esquerda. A banda sonora de “Eragon” sae agora polos auriculares que descansan sobre a cabeza de Arcadio.

Así, tal cal, vai O Moléculas deixando caer palabras e poder dicir, co orgullo bailándolle sobre a punta da lingua, que é escritor. Pobre Arcadio, senta nunha escaleira calquera da aldea e contempla o universo, ou sexa, os biosbardos e espera a velas vir. De cando en vez dálle ás teclas e di que sobre o mantel vermello está, hoxe, a súa esencia, o seu pensamento.

Finca Fierro. Barbadás. Luns, 25 de decembro de 2023

DELIRIOS DE GRANDEZA

Delirios de grandeza dun asubío que se espalla ata as proximidades da lúa en cuarto minguante. Delirios de grandeza cando tiven a ocasión de troulear polos montes da señardade e a realidade me mandou a aquela tarde na que empreñei de melancolía. Eran tempos de soñar polas carballeiras da memoria.

Delirios de grandeza que bailan ó compás duns instrumentos musicais que soan por entre os amieiros do río Arnoia. Mentres, sento e penso no bambán dos recordos, daqueles que se soben á Perla Negra e, xuntos, navegan pola lagoa dos sentimentos. Quéirase que non sempre levamos un poeta dentro ou un Sabina en concerto.

Delirios de grandeza de cando o silencio se impuxo ó ruído e o acougo deitou sobre as flores de toxo para soñar cun ir e vir sentimental. Non sempre os berros imperan sobre os pensamentos. Hai pensamentos tan nostálxicos que flotan por toda a inmensidade do universo, do meu universo, do noso universo. Neste, o silencio aboia por entre os versos do poema.

Delirios de grandeza de cando Vangelis me levaba máis alá de Orión e os compases musicais eran coma raios C que brillaban na escuridade preto da Porta de Tannhäuser. Que tempos aqueles de Blade Runner! Dubidaba en sentirme Harrison Ford ou Rutger Hauer. Delirios de grandeza dunha paixón pola ciencia ficción, na que o Universo é infinito, silandeiro e marabilloso. Agora cada quen que soñe co Nostromo de Alien ou co Discovery de 2001 ou co Falcón Milenario de Lucas.

Delirios de grandeza dun latexo que rebenta a ansiedade xuvenil e que fai suar a cámara lenta logo dunha estomballada entre unhas xestas. Sempre haberá tardes nas que a felicidade estoura con forza e a éxtase aniñará tralo bafo dun espello. Delirios de grandeza dun intelecto que se propaga polo cosmos dos soños.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Venres, 22 de decembro de 2023

Finca Fierro. Barbadás. Venres, 22 de decembro de 2023

DE CORAZÓN ABERTO

Como o Nadal xa o temos enriba, a xente ábrese e expulsa, cospe desexos que... vai ti saber. Eu, como tamén son de corazón aberto (pero sen deixar caer unha pinga de sangue), non son menos e ando polo atallo soltando bos desexos cara a todos os lados, á eito. Os desexos eran para todos os bichos cos que me crucei. Detívenme bastante tempo cos sapoconchos. Sempre sentín debilidade por estes. Sempre fun amigo deles. Máis dunha vez facemos carreiriñas e, pobres, deixo que me ganen bastante a miúdo. Son tan lentiños! Pero, que raio, así é como se debería levar a vida: con calma, con parsimonia, con tranquilidade, con filosofía, con quietude, a modiño.

No Nadal, ás veces, a xente tamén se volve un pouco panoca, incluso algo cretina. Queremos ser tan amables, tan de bo corazón que nos volvemos un pouco ou un moito esperpénticos, estúpidos. Pensamos que as luces, a neve, o ambiente, os personaxes ou figuras do Nadal nos iluminan o cerebro e o que fan é cegárnolo, ofuscárnolo. Somos tan pouquiña cousa que, nestas datas, inchamos o peito e deixamos escapar ese aire co que pensamos que apagamos o incendio que levamos dentro. As lapas, as ansias de arder non son tan fáciles de aplacar, de extinguir.

Aí eu tamén me inclúo, pero, que carallo, a maiores son doutra pasta. Vólvome comprensivo e atento e cortés e bo home non importándome nada determe ante uns sapoconchos que merecen o meu cariño, os meus bos desexos. Eles sábeno e tan axiña como oen as miñas pegadas, os meus pasos sacan as súas cabeciñas e xa se poñen en posición de saída, mesmo de saúdo, para parolar un chisco comigo. Eu ben sei que lles fai ilusión ganarme ás carreiras. Polo que, estes días de Nadal, déixollas ganar todas. Son así de espléndido, de boa persoa, é dicir, de corazón aberto.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 20 de decembro de 2023

ESTES XUÍCES...

Ola, Aquilino. Volvo ser eu, o fillo da Parraguesa. E non me colgues o teléfono, por Deus, que o outro día sentoume mal que me deixaras coa palabra na boca. Que tampouco era para tanto. Ademais, para que están os amigos? Ten por seguro que ós que son simples coñecidos nin os chamo nin falo moito con eles. Xa sei que son moi laretas, e pesado, e aburrido, pero... que queres?; foi a Parraguesa a que me pariu así.

Liches o outro día o dos xuíces? Que seica se queixan de que os políticos se están a meter moito con eles, é dicir, que os deixen en paz. Eu sempre lin o de xuíces conservadores e xuíces progresistas. Se non erro e se non son parvo estas dúas cualidades ou condicións son políticas, non si? Ti que dis, Aquilino? Que a ti nin che vai nin che vén? Paréceme ben, pero, por Deus, que non boten a lingua a pacer! Veña, tranquilo, a miña lingua é distinta e ti non es un lameiro. Eu só falo por falar, por matar o aburrimento, sabes?

Oíches? Cando te canses de min, dio sen vergonza ningunha. Eu tampouco a teño para chamarte. Pero aguanta un pouquiño máis, home. Ten compaixón dun amigo. Si, dun pesado, pero amigo. Tampouco levamos tanto tempo falando. Sabes que miña nai sempre se portou ben con vós: agasallábavos cos ovos que nos sobraban e mesmo, algunha vez, deixou de segarlle os nabos ós porcos para darvos unha presada de nabizas. Non, non, por Deus, isto non é ningunha coacción; díxencho por dicir algo.

Ale, por esta vez non deixo que me colgues. Xa me despido eu. E graciñas por aguantarme. Seguimos en contacto, vale, Aquilino?

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Martes, 19 de decembro de 2023

O METEORITO

As televisións amosan imaxes del. As radios só falan del. A prensa só escribe sobre el. E os parladoiros estudan, analizan e esbardallan sobre el. El é o meteorito que, segundo os entendidos, chocará coa Terra en sete días xustos. O meteorito é tan grande que, no choque, non só fará un buraco coma o da extinción dos dinosauros, senón que á Terra pasaralle exactamente o mesmo que lle acontece a un globo inchado cando estoura. Resumindo: que a Terra farase po, voaxa e deixará de existir como planeta.

Se todo isto acontece (que acontecerá, segundo os profesionais), adeus ó ser humano e a todo aquilo que non é humano. Adeus á vida e a todo o que é inerte. Adeus a todos os adeus e a todas as formas de saúdos e despedidas.

Ante tal panorama, a xente vive abatida, desanimada (normal) e tan só algún valente toma o acontecemento, a fin existencial a chacota. Xa van alá máis dunha ducia de suicidas e nas rúas impera o caos. Como nunha película apocalíptica.

Só algún heroe (eu mesmo) analiza a situación e busca e rebusca algunha solución. Sei que non a hai; como tamén sei que esperanza é o último que se perde e que non vou quedar de brazos cruzados. Opto, entón, por subir ó campanario da igrexa de Baños de Molgas para achegarme un chisquiño máis ó meteorito. Alá no alto, incho os pulmóns de aire e espero sen respirar estes sete días.

Pasada a semana, e cando o meteorito entra na atmosfera terrestre, sopro, expulso, deixo escapar con forza o aire que acumulei no peito e quen estoura, quen rebenta é o puto meteoro. Agora si, agora respiro xa con calma, moi suavemente e cun sorriso nos beizos. Acabo de salvar o planeta.

Café Beker. Ourense. Martes, 19 de decembro de 2023

O BALEIRO DUN SOÑO

Cada catro pasos que daba para adiante botaba un para atrás. Era coma un xaque mate de Sabina ou coma unha á rota de calquera das rulas que aniñan nas silveiras da memoria. As dúbidas estaban a rabuñar no camiño a seguir. Mesmo as cores dun arco da vella se esfumaban por entre as nubes brancas e negras do firmamento. Non tardei en vela. A ela.

Estaba sentada á sombra dun amieiro da beira esquerda do río Arnoia, coa cabeza ladeada e o peito movéndose. A súa ollada era gris e os seus xestos bambeaban incertezas, inseguridades que asomaban neses momentos. Era media tarde. A treboada pasara e dous arcos da vella asomaban.

Miroume sen verme e asustouse ante o agarimo das miñas palabras. Porque lle falei suavemente, polo baixiño. Porque intuín que o tempo sentaba á súa beira e sen trazas de pasar. Ela sabe que o tempo pasa e todo cambia, aínda que a ela non lle pasaba. Acariñei con tenrura a casca do amieiro e foi aí cando ela soubo que o xaque mate de Sabina era unha simple canción.

Ergueu. Moveuse. Movémonos. Sorriu disimuladamente. Deixei que cada un collera por camiños diferentes; ela polo esquerdo e eu polo do medio. Non tardamos en perdernos de vista. Non mer quedou outra que volver á ladaíña de catro pasos para adiante e un para atrás. Tres pasos que non ían a ningún lugar. Por moitos camiños que collín, ó final tan só atopaba o baleiro dun soño. Este si era un xaque mate existencial e definitivo. Os dous arcos da vella esfumáronse por completo e a chuvia volveu caer con forza. Axiña me puxen coma un pingo.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 14 de decembro de 2023

A “SABEDORÍA FUTBOLÍSTICA” DOS AFECCIONADOS

Foi no partido da Liga de Campións entre o Real Madrid e o Nápoles onde souben definitivamente da “sabedoría futbolística” dos afeccionados; pillando de exemplo ó xogador galego e madridista Joselu. Tivo tantas ocasións de marcar gol que, non facéndoo, o “gran afeccionado” xa o colleu de mofa, de chacota. Ó final, mira por onde, conseguiu marcar e o propio xogador lle pediu perdón ó público polas ocasións falladas. (Paréntese para dicir que lle vin fallar goles a porta baleira ós mellores xogadores mundiais).

Nin Joselu tivo por que pedir perdón e nin eses listos tiñan por que mofarse del. Porque aquí vou soltar unhas burlas máis que, despois, lles saíron pola culata a eses “grandes entendidos”. Temos o caso de Morata, ó que crucificaron máis dunha vez pola súa falta de gol en moitos encontros. A min, por certo, sempre me pareceu un gran xogador, e non polos seus goles. Por min coma se non marca ningún. Pero sabe xogar moi ben para o equipo. Temos o caso de Vinicius, do que se rían a máis non poder e que, agora, o gaban coma a un Deus.

Aínda que o caso máis flagrante de todos foi o de Karim Benzema, que mesmo o insultaron como non se insultou a ninguén (nin ó mesmo Vinicius) e que incluso chegaron a solicitar de corazón a súa marcha do Real Madrid. E cando realmente se marchou, aí caeron na conta do que realmente perdían. De todos é sabido a miña defensa deste xogador (e son antimadridista), poñéndoo por enriba incluso de Cristiano Ronaldo e de Modric nese equipo merengue. Principalmente, pola súa clase.

Nunca dixen que eu entendera de fútbol, pero sei de moitos que van de adestradores, pero tan só cando a corrente vai ó seu favor. Estes van a tiro fixo e de aí non os move ninguén. Non saben ver máis alá dun balón entrando nunha portería. Cando Joselu, Morata ou Vinicius meten goles, unha marabilla! Cando os fallan, non analizan aquelas asistencias, aqueles desmarques que fan, aquelas recuperacións de pelotas que traballan, nin aquelas retencións de balóns para que cheguen os compañeiros. Recoñezo que eses listos seguen ó pé da letra o lema de Bujain Boskov: gol es gol. E se non hai gol, son uns fedorentos, uns pérfidos.

Aproveito o remate final futbolístico (ou sexa, case coma marcar un gol) para dicir que... por fin ganou o Celta! Aínda así, véxollo mal. Oxalá erre na miña predición.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 16 de decembro de 2023

RESULTADO DO ABURRIMENTO

Como non teño que facer e estou aburrido, vou chamar a Aquilino, a ver se con el mato un pouco o tempo. Ola, veciño; son o fillo da Parraguesa. Que fas? Eu estou aquí medio aburrido e díxenme: vou chamar a Aquilino. E chameite. Nada, simplemente para parolar un pouco. Si, todos ben. E ti? Ah, mira que ben. Xa vexo que vives coma un rei. Eu tampouco me queixo. Para que.

Sabes que pensei cando me estaba erguendo da cama pola mañá? Que Feijóo e Abascal calzaban zapatos de tacón alto porque fan ou meten moito ruído. Mira ti por onde se me deu. Pero sabes que ás veces o primeiro pensamento é o que conta, o que vale. Ti que dis? Riste? Pois non che é cousa de risa. Non pinta nada ben o asunto.

Tampouco pinta ben o Celta. Pobre. Que dis, que che estou matando a cabeza? Home, non sexas así; aguanta un pouco. É que non sei que facer. E xa estou farto de mirar para os biosbardos e de pedirlle peras ó carballo ou landras ó castiñeiro. A ti paréceche que esbardallo un pouco, pero tan só é o efecto, o resultado do aburrimento.

Veña, home, non me deixes coa palabra na boca. Que son o fillo da Parraguesa, Aquilino; que non son un calquera; que ben tardes pasamos xuntos coas vacas en Pinouzos. Lembras o día que fomos ós niños polo Río Vello? Non atopamos nin o primeiro! Para min que os paxaros nos colleran medo. Ti que dis?

Me cago no mundo, colgoume de mala maneira! Nunca pensei que Aquilino me fixera tal desprezo. Que son o fillo da Parraguesa, carallo! Que non son un calquera!

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 13 de decembro de 2023

NON TEÑO LÍMITES

Busquei auga no deserto e atopei todo un mar. Ó mellor era un océano. Non me parei en mirar a súa extensión. Iso si, vin auga deica o infinito e máis alá. Máis alá do deserto, se entende. Ante esta busca caín na conta de que non teño límites, de que non se me resiste nada. Son capaz de atopar extraterrestres na tumba de Tutankamón.

Son o fillo da Parrula e do Saltón. Eles os dous e máis eu somos os únicos habitantes da aldea que se chama precisamente Aldea, que pertence ó concello de O Municipio. Eramos máis habitantes (os meus irmáns, que son dous), pero xa hai moitos anos que emigraron para o outro lado do charco (dixeron que ían facer as Américas) e non volveron. Tampouco teñen intención de volver, así o comunican nas cartas que nos escribimos. Si, de cando en vez, escribímonos. O típico: os pais ben, eu ben, tal vaca pariu, tal becerro enfermou, tal monte ardeu, ós de máis alá da serra non se lles ve o pelo, o outro día contemplei unha chuvia de estrelas, onte estivemos tres horas sen luz, e cousas desas.

Chámome Silverio, O Senlleiro. Sei que me chaman así porque a intelixencia deses non é moita. É normal que sexa un solitario, un senlleiro cando vivo practicamente só e sen saír para nada da aldea, nin tan sequera para ir de compras. Moi de Pascuas en flores pasan comerciantes e demais farándula e co que nos venden chéganos para sobrevivir. Pasa o panadeiro, pasa o peixeiro e, polo demais, teño todo na casa, é dicir, na horta e nas leiras. Suficiente.

Busquei ras nunha charca e atopei toda unha lagoa de cágados e sambesugas. Tamén había outros bichos e vermes, pero non procede nomealos nin analizalos agora. Eu sigo buscando cousas para ver se se me resiste algunha. Non hai maneira! Para min nada hai imposible!

Café Beker. Ourense. Martes, 12 de decembro de 2023

CONDENADO SAPOCONCHO!

Quixen analizar o percorrido do sapoconcho que vira saír dunha caldeira do Río Vello e perdinme. Perdinlle a pista, quero dicir. O moi condenado debía correr coma un lóstrego. Non me quedou outro remedio que pensar na lebre, claro. Coma quen que eu era a lebre. E o único que sentía era que eu me convertera nun pasmón, deixándome vencer por unha pobre e lenta tartaruga.

Seguina polos carreiros de Barricobos e O Guichón. Cando cheguei á Tapada Nova dei volta e crucei para o Río de Vide e a Ponte das Cabras. Nada de nada. Perdera ó sapoconcho nun amén, nun chiscar de ollos. Tan só me quedaba mirar na Porfía e na Pitediña. Perdido por completo e coa angustia no peito. Sentei nunha parede dos Poulos e díxenme que ó mellor era el quen me atopaba.

Deixei que a música de Pink Floyd me amenizase, me recrease a tarde. Non tardei en caer durmido. Soñei coa tartaruga, que corría detrás de min, coa boca aberta e coa intención de morderme os calcañares. Sei que o sapoconcho non ten dentes, pero no soño eran afiados coma os dun can.

Espertei coa ansiedade zumbándome no peito e tamén sentín algo que se pousaba sobre a miña gorxa. Eran as patas dianteiras do sapoconcho ó que andaba a buscar. Miroume coa boca medio aberta e noteille algo así coma un certo brillo nos seus ollos. Seguro que estaba a rirse de min. Quixen darlle unha labazada, un sopramocos, pero... era tan bonito! Deixei que co seu fociño acariñase os meus beizos. Condenado sapoconcho! Malpocada tartaruga!

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 11 de decembro de 2023

DO PIZARRÍN Ó MÓBIL

Sempre se dixo e se di que a vida son dous días. Ou un suspiro. Ou moi curta. O que pasa é que, nese tempo, neses dous días, ocorren unha morea de cousas e non sei cantos cambios. Penso, por exemplo, nos obxectos da escritura.

Quen, dos da miña época, non lembra aquelas pizarras cos seus correspondentes pizarríns. A ver, si, tamén había o caderno, o lapis, o bolígrafo; pero a pizarra usábase máis para as matemáticas, por aquilo de borrar unha e outra vez as operacións, os resultados, os erros; coa manga do xersei, coa man, mesmo co cuspe.

Chegou a máquina de escribir e todo consistía en darlle golpes a unhas teclas que, dependendo da velocidade, incluso ás veces se trababan, se pexaban. Sobre tal máquina quixen facer mecanografía para escribir ben cos dez dedos, pero só aguantei oito días na academia. Menos mal que quen me vía escribir con dous dedos (os dous índices ou furabolos) alucinaba a causa da miña velocidade. A proba está en que, no exame de mecanografía para a oposición de auxiliares, empecei cos dez dedos, mais paseime inmediatamente ós dous para escribir máis rápido e sen erros.

Chegou a máquina de escribir eléctrica e o ruído minguou, esfumouse. As teclas eran as mesmas e os furabolos tamén os mesmos. Con estas eléctricas, iso si, corrixíanse moi ben os erros; sen deixar pegada. E cando chegaron os ordenadores, todo empezou a revolucionarse a velocidades incribles. Aínda que hai que seguir dándolle ás teclas. O mesmo que nos móbiles. Certo, a ortografía nestes é para alucinar e estudar.

Como se ve, na vida dos dous días, o proceso da forma de escribir tivo o seu aquel e semella máis que longo.

Café Beker. Ourense. Domingo, 10 de decembro de 2023

A DESORDE HUMANA

Xa teño dous temas futbolísticos máis para esta columna semanal, pero non hai maneira; sempre aparecen outros asuntos que están máis á orde día. E por esta vez, a culpa segue a ser toda dese tal Netanyahu, que continua arre que dálle ó exterminio de Gaza.

A maiores, e entendendo que unha guerra case sempre (ou sempre) a forman os homes e loitan, maioritariamente, homes; ó final, quen as paga, son as mulleres e os nenos. Nesta guerra actual coa que nos está acostumando ese bicho raro, sete de cada dez mortos son mulleres e nenos. Coma sempre, pagando o pato con sangue, suor, dolor e morte os que, case se pode dicir, saben menos das guerras.

E sigo dicindo que a ver quen lle tose a Benjamin Netanyahu. Como dicía a semana pasada, quixo tusirlle un pouco o noso presidente Pedro Sánchez e o israelí xa se alporizou de carallo. Agora tocoulle a quenda a António Guterres, porque este seica quere impulsar un alto o fogo en Gaza. Ó secretario xeral da ONU, e por se non lle quedaba claro, tamén lle saíu rosmón os Estados Unidos. Normal, os dous países... xa o dicía aquel: Deus críaos e, eles, xúntanse.

Como Estados Unidos tamén di arre, pois a ver quen frea agora as ganas de xenocidio de Netanyahu. E non fai falta opoñerse de palabra que xa nos simples xestos dalgunhas concentracións en diversos países, estas son prohibidas ou máis que vixiadas. Non vaia ser que se ofenda a ese país xenocida e ó seu pai putativo.

Tamén hai outro país que, a maiores de estar en guerra (Rusia), quere cometer actos que, hoxe en día, xa é imposible entender. Resulta que varios cargos rusos piden que as mulleres rusas, non perdan o tempo na universidade, que, elas, viñeron a este mundo tan só para procrear, ou sexa, para parir. E todo porque seica hai crise demográfica nese gran país. Se piden isto, normal que rexeiten categoricamente o aborto.

Máis sobre a desorde da mente humana. Unha edil de Vox simula dispararlle a outra socialista en Moncada, unha vila de 2.000 habitantes a 14 quilómetros de Valencia. En detalles destes, de pasar á xente polas armas, xa lle teño incluso medo a certas dereitas, imaxinade se tal acción procede de Vox. A estes téñolle pánico. Como está o mundo!

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 9 de decembro de 2023

A BADANA

Hai uns días, saíndo dun supermercado da Valenzá, non sei por que se me deu por insultar mentalmente a alguén coa palabra badana, a badana. Eu mesmo quedei un pouco pampo cando me dei conta da palabra que acababa de usar. Creo que desde que venderamos as vacas (en 1986, xa choveu) non a volvera usar e incluso ata me atrevería a dicir que nin oír. Porque, eu, a badana sempre a asimilei ás vacas.

Segundo o RAG (o dicionario da Real Academia Galega), badana ten dúas entradas ou aceptacións. A primeira di que é a pel curtida de carneiro ou de ovella, de baixa calidade, que se emprega para forrar outros obxectos de pel, para encadernar, etc. A segunda entrada di que é a pel que cae pola parte de abaixo do pescozo do gando vacún. E pon de sinónimos barbada, barbadela, papada, papeira, papo. Como expresións, o dicionario sinala correr a badana e zurrar a badana. O meu insulto mental versaba sobre isto precisamente, o de zurrar a badana. Non sei, a alguén imaxinario o ameacei con zurrarlle a badana. Aínda que tamén lembro de rapaz que diciamos moito o de estirar a badana. “Vouche estirar a badana”, en referencia, claro está, a zurrar.

Pero, canto tempo levaba sen saber nada desta palabra. Foi nomeala mentalmente e, zas, os recordos lanzáronse coma lóstregos á época de andar no monte coas vacas e, como non, andar arando ou cos carros de toxos, ou simplemente co gando na corte. Recoñezo que a badana sempre foi unha parte do animal, da vaca que máis me gustaba, polo seu bambán ó andar.

Finca Fierro. Barbadás. Xoves, 7 de decembro de 2023

O PARAPENTE

Practiquei o parapente sen saber moi ben o que era. Simplemente me tirei ó baleiro desde as vías do tren da ponte das Cepas, a uns 50 metros, para aterrar sobre as augas do río Arnoia. Realmente aterrei xusto sobre a punta dun penedo. Non rompín a perna de milagre. Digo a perna porque a punta era tan aguda que non collía nada máis; só un pé, neste caso, o dereito.

Non obstante, tiven a mala fortuna de que, ó momento de caer, xa esvarei. Iso si, puiden agarrarme con forza ó penedo. Mellor aínda, abraceime ó penedo. Así levo sete días e seis horas. Xa non sinto nin as pernas nin os brazos. As pernas, de levar tanto tempo na auga fría. Os brazos, de abrazarme ó penedo. Nin o Rambo aguantaría tanto. Eu, aquí sigo.

Iso si, levo sete días e seis horas berrando en intervalos de dous minutos. Nada. Quen carallo me vai oír, se por aí non pasa xa ninguén. Agora nin tan sequera o tren. Se alguén se achega de visita turística a algún muíño dos arredores, o ruído da auga do Arnoia fará case imposible a audición. Porén, confío. Confío en que alguén se desvíe dos carreiros habituais e me escoite.

Entendo que por pouco tempo máis poderei seguir berrando, xa que me estou quedando afónico, rouco. Facede a operación matemática: cada dous minutos durante sete días e seis horas, e atinaredes cos berros emitidos. De cando en vez esbardallo sobre o parapente, pero isto non me salva. Só me queda aguantar e non afogar. É que, para máis carallos, non sei nadar.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Venres, 1 de decembro de 2023