PASTOREO PARA UN BO LEITE

Me cago no mundo; uns nacen para mestres, para listos e outros nacemos para pasmóns, para incrédulos. Polo mañá lin nun xornal unha noticia que me impresionou. Impresionoume tanto que, xa vedes, teño que amosar a miña admiración polo descubrimento deses listos. Resulta que uns investigadores de Mabegondo, A Coruña, máis en concreto, do Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo, chegaron á conclusión de que o pastoreo das vacas mellora a calidade do leite que producen. Deus bendito, quedei alucinado! Eu, gandeiro de toda a vida, non sabía iso. Eu sempre pensei que daban moito máis leite cando botaban todo un día tirando dos carros, arrastrando os arados ou estando pechadas sempre nunhas granxas a base de pensos ou herba seca triturada. Isto é coma se se descubrise agora que valen máis vinte minutos de chuvia sobre os produtos agrícolas dunha hortiña desas nosas, por exemplo, que unha hora regando cunha mangueira. Ou que vale máis un bo cocido que un prato deses ben presentados nunha mesa pero “sin chicha ni limoná”. Hai cousas que caen de seu, que non precisan ningún estudo, por Deus.

Ás veces chego a preguntarme onde raio meten certos cartos dos contribuíntes. Se se gastan cartos en estudos coma estes, estamos apañados. Porque, para máis aquel, tamén se meteu polo medio a colaboración do Laboratorio Interprofesional Galego de Análise do Leite. Dous organismos para descubrir, logo de milleiros de anos, que as nosas vaquiñas dan mellor leite se saen a pacer. Ó mellor para a semana que vén aparecen coa nova de que é mellor un bo touciño ou un bo xamón que unha hamburguesa. Vivir para ler!

Finca Fierro. Luns, 31 de agosto de 2020

 

A PROPIEDADE É INVIOLABLE!

Segundo o dicionario da Real Academia Galega, o substantivo feminino Propiedade, na súa segunda aceptación, di o seguinte: “Dereito ou facultade de posuír unha cousa, de gozar ou de dispoñer dela de maneira exclusiva.” E na terceira aceptación, dita: “Ben (terra, casa, etc.) que unha persoa posúe.” Ante isto, non entendo moi ben que é o que pasa co tema dos okupas. É que o outro día lin unha noticia na que dicía que as inmobiliarias reclámanlle ó Goberno desocupacións en 48 horas e penas de prisión. Como que en 48 horas? Nin tan sequera nin en un minuto! Ninguén ten dereito a usurpar a propiedade dunha persoa. Sei que todo o mundo ten dereito a unha vivenda, pero non na forma en que o conseguen algúns. A propiedade é inviolable, sagrada! É moi triste que vaias entrar na túa casa e non poidas facelo. Aí falla o Goberno, a xustiza (tamén é verdade que aquí nunca houbo xustiza, por moito que a sigan defendendo algúns) e Rita a Cantaora.

O que se está conseguindo con isto dos okupas é que chegará un día no que haberá unha desgraza. Se somos capaces de matar polo marco dunha leira ou pola galla dun carballo que cruza, por exemplo, a esa mesma leira, como non imos matar por unha casa, por unha vivenda; que despois da familia creo que é o máximo que ten e que lle queda a calquera ser humano. Se hai unha desgraza, ata penso que aquí si actuaría a xustiza. E se a lei está mal, que entendo que, neste caso, está moi mal, pois non queda outra que cambiar a lei. Pero xa. Antes de que botemos as mans á cabeza.

Finca Fierro. Sábado, 29 de agosto de 2020

 

COMO UNHA LABAZADA

Os tres grandes asuntos da semana que nos acaba de deixar foron o coronavirus, que segue arrasando; o Messi, que se vai ou non se vai; e o racismo ianqui (e universal, digo eu), que está e estará. E a verdade é que este Recuncho ía versar sobre os dous primeiros asuntos (o covid-19 e o futbolista do Barça), pero xusto unhas dúas horas antes de que o empezase a escribir, acordeime das novenas de Os Milagres. Logo (e o que son as coincidencias), para máis aquel, no momento en que me acordei delas, zas, asoma ante os meus ollos o especial que este periódico lle dedicou o sábado.

Pois iso, que onte empezaron as novenas no Santuario da Nosa Señora dos Milagres. Unhas novenas, por suposto, moi raras. Tan raras que a case ninguén se lles oe falar delas. O que penso que vai demostrar que asistirá moi pouquiña xente ó citado santuario. Porque só hai misas e porque aínda hai moito medo, e con razón. As misas si atraerán ós máis devotos, pero non é ningún pecado confesar que, ultimamente, a romaría a Os Milagres era máis unha feira que unha devoción. Unha inmensa maioría asistía ó recinto polos postos de ocio e polos postos gastronómicos. Este ano, por culpa desa pandemia que nos segue arrasando, non haberá nin uns nin outros, polo que a asistencia minguará moito, pero moito. O medo... o medo segue a ser libre e quen máis quen menos segue a temer as distancias e eses bozos que en moitas ocasións andan por debaixo do papo ou colgados dun brazo.

Unha pena que este ano sexa así. Porque, aínda que sexa máis pola feira que pola propia devoción, algo sempre deixaba a visita a ese recinto que namora; ou ben pola situación dos mesmo ou ben pola inmensidade do santuario ou ben, incluso, polo fervor desa xente que si cre nesa Santiña que penso vai moito máis alá xa da propia relixión. Aínda sen ser devotos, os que somos da contorna, Os Milagres ten o seu aquel. O seu aquel tan inmenso que, este ano, eu mesmo recoñezo, non será o mesmo. Iso de non poder asistir, principalmente, ó Rosario das Antorchas e á procesión do Día 8 é coma unha mazada, unha labazada para os que sentimos algo; sexa en plan relixioso, sexa en plan nostálxico.

Empezaron as novenas, pero, hai que recoñecelo, é coma se non houbera novenas.

Finca Fierro. Sábado, 29 de agosto de 2020

 

NON QUEDA OUTRA QUE AGUANTAR

Se quedo coa ollada perdida, miro pero non vexo. O asunto ten o seu aquel. Ter os ollos abertos e non ver é digno de estudo. Pero, si, que quede para os entendidos, para os especialistas na materia. Eu tan só son especialista na alpabarda dunha idea. Que non é moco de pavo tampouco. Non é tan fácil ter unha idea para que suba ós lombos dos paiolos. Pensar, ás veces, dá moito traballo. Eu teño que pensar algo todos os días. Pero non todos os días estou de boas ou teño ganas de lerias. Hai días nos que me rebentan os miolos porque se me acumulan as imaxes, os propósitos, as materias; e hai outros nos que a nugalla quere deitarse sobre a súa propia almofada.

Cando me vexo ou me sinto impotente dáseme moi ben o berrar. E berro cara ós catro puntos cardinais. E berro para arriba e berro para abaixo. E berro desde un campanario ou esfolando un calo. Cando non berro, quedo en silencio e semello un paxariño. Un paxariño que non pía. Quedarse en silencio é case coma mirar sen ver. Porque para quedar en completo silencio nin tan sequera te podes mover. Aínda que quizais isto tamén o deberían analizar moito mellor os especialistas, os entendidos. Eu sei que moitas veces vou de listo, de chulo pola vida; poida que para presumir un pouco e, claro, despois pasa o que pasa. Que moitas veces pasa algo e outras non pasa nada. Depende do contrincante. Non obstante, recoñezo que hai moi boas ideas dos contrarios. Incluso mellores cás miñas. Claro que quen está soñando cos biosbardos son eu. Non queda outra que aguantar.

Finca Fierro. Venres, 28 de agosto de 2020

 

NO CUBIL DUNHA ALUCINACIÓN

Deixo caer a persiana dos ollos e penso no “Hey You” de Fink Floyd. Boto a correr polas corredoiras dos soños cun arco e unhas frechas para matar ós biosbardos do conto que escribín días atrás. Síntome coma un Rambo cando chouto e disparo, cando berro e sangro. Nun momento dado, quedo sen inimigos e non sei que facer neste mundo de parvos. Marcharía para unha illa deserta, pero alí sentiríame só e co desespero aniñando nos meus pensamentos. Porque, ás veces, penso. Penso en como matar o universo. Sigo coa música subida á miña chepa e cos sentimentos bailando baixo a monotonía dos responsos que se recitan nun cemiterio, en calquera cemiterio.

Deixo que a suor brote do meu esforzo, do meu traballo, do meu sacrificio. De cando me esforzo por non facer nada, de cando traballo mentres estou deitado e de cando me sacrifico polo que non me interesa, polo que non me importa. Pero sempre fun un sentimental que plasmei a vida en recantos escondidos entre as liñas dun poema ou dunha canción ou dunha novela. Agora cada quen que descubra a verdade ou a mentira dun asunto, dunha invención, dunha realidade. Deixo que se me vexa a sorriso que impera nunha realidade ficticia ou que se me escoite tras un berro seco. Quizais sexa mellor oulear que berrar. Pero oulear tan só oulean os lobos. Claro que, por veces, son o lobo que se deita no cubil dunha alucinación. E aquí quedarei coma un Rambo esgotado, sen sentir as pernas e co fociño torcido... lembrando, simplemente recordando. No cubil dunha alucinación sinto o agarimo do tempo, do meu tempo.

Finca Fierro. Xoves, 27 de agosto de 2020

 

A POLÍTICA DA LÚA

Se miro para o coche que pasa non podo mirar para o home que está tomando un café nunha terraza. Aquilo de que temos ollos na caluga, véxoo mal. Nin mal nin ben; por aí non vexo. Se miro para o político que bracea, non fai falta que mire para ningún outro lado porque non lle farei nin caso. A política é a palabra que mellor describe unha promesa rota; ou unha falsidade eterna. E moitos queren ser políticos. Hai que recoñecer que, hoxe, é a mellor profesión do mundo. Fas que traballas e arramplas. E xa sabemos con que se arrampla. Por iso hai tanto tránsfuga. E estes, pobres inocentes, sempre acaban confesando que cambian de chaqueta polo ben dos veciños. Non entenden que os veciños xa escolleran a quen escolleran.

Se miro para a nube negra que pasa, podo mirar igualmente para a lúa chea que asoma por detrás daquela. A lúa, o satélite que namora, que nos mira, incluso que nos sementa. Quen non fai as cousas segundo como estea a lúa. Din que ten influencia sobre as mareas. E sobre os ouleos desde o alto dun outeiro. Ata influirá sobre eses políticos que van e veñen por onde máis lles conveña. Quizais sexa a lúa vella a que máis marque o ritmo daquelas alteracións mentais. Soltar tanta luz nocturna e con tanta potencia non é moco de pavo. Ela mesmo é tamén un pouco política: cambia de fases cada sete días. Non me estraña entón que moitos queiran seguir a política da lúa: a de cambiar de chaqueta a cada pouco. Se miro para un político, tamén vexo a lúa. E se miro para a lúa, vexo un político. Pobre universo!

Finca Fierro. Mércores, 26 de agosto de 2020

 

DESDE A PASARELA DO MUÍÑO

Quenta pero non abrasa. Non obstante, Valeriano Prebe detense no medio da pasarela para contemplar a presa do Muíño. A auga do Arnoia baixa con forza e o ruído, en vez de molestar, achega os recordos de cando Valeriano ía buscar o porrón de auga á fonte. A esta só acostumaba a ir nas mallas ou cando non se podía coller na fonte da Lameira, polo motivo que fose. Valeriano, o fillo de Xacobo, O Quiosqueiro (ninguén sabe que este tivera un quiosco, pero nas aldeas, xa se sabe...), e de Obdulia (aínda que todos lle chamaban Odulia, para abreviar), A Laverca, digo que Valeriano, na súa infancia, ía sempre buscar auga para beber á Lameira porque lle quedaba máis cerca.

Pero cando eran as mallas do centeo, e como esta se realizaba na aira do Tormentas, quedaba máis á man a fonte do Muíño. Na época das mallas, Valeriano era aínda un cativo, polo que, ó non axudar moito que digamos, non lle quedaba outra que “facer os recados”. Un deles era o de ter contenta á xente cortándolles a sede. A auga do Muíño era fresca e conservábase fresca naqueles porróns de barro polos que daba gusto beber. Cando xa o corpo lle valeu para facer outros traballos máis físicos, tan só se achegaba ata a fonte moi de tarde en tarde. O fillo do Quiosqueiro contempla agora o propio muíño, que está xusto enfronte da fonte, e os recordos aquí minguan porque a este case non ían coas saquetas de millo e centeo. A familia do Quiosqueiro tiraba máis para o muíño do Zenón, moi cerquiña da Ponte das Cepas. Quenta pero non abrasa. Non obstante, Valeriano raña a cabeza en sinal de que o molesta o sol e cruza a pasarela cara ós Tallós.

Finca Fierro. Martes, 25 de agosto de 2020

 

UNHA PARTIDA DE BRISCA

Somos de sangue quente. Levamos o demo dentro. Desde que o mundo é mundo alporizámonos por unha mingurria de nada ou polo valor dunha palla. Ás veces chega cun simple sinal ou xesto de cando se xoga unha partida de cartas. Algo que debeu suceder a principios do mes de febreiro de 1930 (que xa choveu) en San Martiño de Betán, no concello de Baños de Molgas. Polo menos o día 8 dese mes asomou nos medios de comunicación a liorta que se levou a cabo entre algúns veciños de Sanguñedo cando estaban xogando tres litros de viño á brisca. Por unha simple xogada, por un simple sinal (quizais un chiscar de ollo ou un xesto co ombreiro...) un tal Arturo Feijoo Losada botoulle en cara a xogada, o aceno, o ademán a Diego Cid Guede. Este repúxose, faltaría máis. Mal feito. Por veces é mellor calar a boca e apandar aínda que se teña razón. Non calou e axiña notou sobre a súa cara dúas feridas, producidas, por suposto, por un obxecto cortante. Como as feridas seica eran unha cousiña de nada, o cronista adaptounas a unhas “caricias gatunas”. Aínda que, tan pouquiña cousa non debeu ser, porque o agresor, ou sexa, Arturo seica lle deu sebo ós pés ou marchou coma o peido do cu, porque cando a Benemérita o quixo deter xa non o atoparon nin por alí nin pola contorna.

Se pelexamos por isto, como non imos armar a do demo e a mona por un marco. Ou por unha galla que sombrea a leira do veciño. No 1930, no 2020 e no 3150. En Baños de Molgas, en Molina de Aragón e en Dakota do Sur. A carraxe, o veleno, a maldade, a ira, o demo aniñan sempre en nós.

Finca Fierro. Luns, 24 de agosto de 2020

 

POLO MEU UNIVERSO

Quixen erguer para marchar tomar café. Pero custábame un mundo darlle á saba para atrás. Seguín na cama un cacho máis. Pensando nos biosbardos. Ou no silencio convertido nunha sinfonía de Beethoven. Tamén pensei no universo, claro. No meu universo. Peguei unha reviravolta e quedei mirando para a ventá. Como a persiana estaba subida vin o ceo azul e o día claro. Xa era tarde. Tiña que erguer para ir tomar café. Hoxe non me apetece café. Que xa é dicir. Así é que peguei outra reviravolta e quedei mirando para a parede. Branca. Núa. Pensei na nudez dunha muller e era como contemplar a nostalxia gravitando polo universo. Por ese universo sen fin. Polo meu universo.

Pechei os soños e seguín soñando coa alpabarda dun deixamento que se acoplaba de tal maneira á saba, á cama que non me entraba ningunha ansia de sacar os pés fóra. A nugalla ía máis alá do sono. E se tivera poder para alcanzar a capa de Supermán e voar? Voaría por enriba das leiras de millo e dos campanarios das igrexas e das lagoas secas para aterrar sobre o latexo do peito da muller núa. Cada latexo seu é un suspiro meu. E cada salouco é todo un universo. Quero erguer xa dunha vez para ir ó café. Fago forza na vontade, premo o que hai que premer, boto un pé fóra e logo boto o outro. Nun amén meto os dous pés dentro. Non hai maneira! Tapo coa saba incluso a cabeza e penso neses biosbardos orbitando polo universo. Polo meu universo. Hoxe me parece a min que non haberá café. Ás veces, un simple soño vale máis que toda a cafeína do universo. Seguirei engruñado.

Finca Fierro. Domingo, 23 de agosto de 2020

 

PALABRAS SOBRE O TECLADO

Deixo caer os dedos sobre o teclado do ordenador para escribir algo. Saen palabras raras. Verdades incómodas. Por exemplo: que cerca de vinte inmigrantes morren ó intentar alcanzar as costas das illas Canarias en dúas miserentas canoas. Pobres, como se lles ocorreu botarse así ó mar! Morrer por nada. Queda o consolo de que xa non escoitarán as pestes que terían que oír do país, quizais, máis emigrante do mundo mundial. Sempre foi lei de vida; que o maior emigrante non pode ver a ningún inmigrante.

Seguen os dedos dálle que dálle ás teclas para deixar caer palabras que non teñen sentido, que non teñen razón. Non obstante, aí as deixo. Quizais alguén lea torcido e me gabe as mentiras piadosas, ou me confese que un esperpento é unha simple esaxeración para quedar ben ou para chamar a atención. Por exemplo, o esperpento vigués de instalar xa o alumeado de Nadal. Ó final ata eu mesmo fallei nos meus propios cálculos, cando confesaba que, en nada, o Nadal empezaría ó rematar as Novenas de Os Milagres, ou sexa, o 9 de setembro. Este ano en Vigo xa empezou antes. Si, xa sei que, ó final hainas que poñer e, entón, que máis dá. Pero para iso tamén case é mellor deixalas xa instaladas e afórrase un pastón entre instalar e quitar. Digo eu. Si, xa sei, a publicidade que se lle fai á cidade... Pero, será unha publicidade seria ou será esperpéntica?Seguro que aquí tamén as palabras que deixo caer non proceden ou que son parvas. Palabras parvas escritas por un paiolo. Ou por un cretino. É igual. O caso é deixar que os dedos cuspan palabras sobre o teclado.

Finca Fierro. Sábado, 22 de agosto de 2020

 

O BICHO, UN ALIADO?

Tremen os corazóns polo medo de pillar o Covid-19. Pero non tremelican as conciencias ante o perigo de pillar o coronavirus. Temos moito medo, pero á hora da verdade non nos preocupamos de tomar as medidas correspondentes para que os contaxios non se apoderen de nós. E isto empeza a estar de capa caída. Creo que nun chiscar de ollo pode incluso pasar de castaño escuro. Relaxámonos de tal maneira que a segunda quenda da pandemia xa volve ser dona e señora da nosa existencia. É máis, creo que se hoxe non volvemos estar confinados é grazas ó mes de agosto, con todo o que implica este mes.

Seguimos a andar cos mascariñas debaixo do papo ou colgadas dos cóbados. Seguimos a xuntarnos unha morea de xente para darnos abrazos e bicos, ou beber e berrar para que o cuspe saia con máis forza e chegue máis lonxe. Algúns disimulamos chocando os cóbados ou os puños, pero claro, se andas sen o bozo é coma se nada. Outros non temos paciencia e acudimos ós bares, cafés e cafetarías coma se aínda estivésemos no verán de 2019, coma se xa pasase todo. Pero non pasou. Vai a peor. Ata eu mesmo creo que vou a optar por pecharme de novo e saír tan só o imprescindible. Por min e pola familia. O medo é libre. E o asunto non está para bromas. Claro que, a min, funcionándome a biblioteca, xa está, xa me podo confinar ata secula seculorum. Se vos digo a verdade, téñolle máis medo ó confinamento da biblioteca que ó propio bicho.

Tal bicho é o causante de que os alcaldes do rural empecen a confiar nunha recuperación da poboación. Seica durante a pandemia os veciños aumentaron considerablemente. Aínda que, eu penso que isto débese máis ó período de vacacións que á propia pandemia. Haberá que esperar a finais de setembro a ver que pasa. Non obstante, ben certo é que o paisano de a pé non é parvo e sabe que nas aldeas, nas vilas pequenas existe unha maior opción de non vivir tan abafados, con tanto medo; e como declarou o alcalde de Maceda neste mesmo xornal: “co teletraballo, o rural pode ofrecer unha maior calidade de vida”. Co teletraballo e cunhas mellores comunicacións, digo eu. No rural venceriamos o estrés cun sacho e un fouciño; quedarían as fincas limpas e non habería tanto incendio. Ante isto, ata o coronavirus sería un aliado.

Finca Fierro. Sábado, 22 de agosto de 2020

 

QUERO SER...

Quero envolverme no fardo, na paca de herba e rodar por Sudalomba abaixo. Quero esmagar bichos e arañas e vermes e toxos e xestas e lavercas e vacalouras e serpes. Quero rebentar o valado de pedra coa forza da miña inercia. Quero ser a Carrie-Anne Moss de “Matrix”, pero nin tan sequera son o Clint Eastwood de “Sen perdón”. Quizais algún día sexa o campanario dunha torre que non ten fin. Ou a presa do Segundo que non pode conter a auga, e esta borda con ímpeto, con enerxía, con forza moita melancolía ou moita saudade ou moita nostalxia ou moita morriña ou moita señardade.

Quero ser o “Blues do autobús” de Miguel Ríos que soa desde o alto da Chaira para que se escoite polo Río Vello e o Río de Vide e Barricobos e a Tapada Nova e Portugalego e a Porfía e a Parrumeira, pero nin tan sequera son o Carlos Núñez de “Negra sombra”. O sol ponse polo Outeiro de Brandín e eu caio na conta de que non produzo sombra, nin negra nin branca nin de cor. Quero sentar no alto dun canastro e deixar que os ratos rillen as espigas da miña conciencia, do meu sentido. Por veces, ata eu mesmo recoñezo que nin terei conciencia nin terei sentido (xa mo di a muller: non tes sentidiño ningún). Menos mal que eu quero ser a ovella negra que sempre vai polo camiño que non é. Aínda que, iso si, sempre chego ó meu destino. Con atrancos e con reviravoltas e con carraxe e con cabreos, pero chego. Sempre chego. Quero ser as pedras da presa do Segundo para deixar escapar esas pingas que refrescan a miña vida. Quero ser a Barbra Streisand da música en xeral e nin tan sequera son o asubío, en particular, de Ennio Morricone.

Finca Fierro. Venres, 21 de agosto de 2020

 

PARA QUE ESTÁN OS POMBOS?

Volven as nubes poboar o ceo ourensán. Marisol canta o tema “Dille que volva”. A quen? Ó rei? Agora correde detrás del. Ou como me dicía miña nai cando lle botaba unha carreira e me pasaba a dianteira: “bícame no cu que teño paxariños”. Así nos dirá o emérito. Estanos ben empregado. Ademais, así o queremos. O pasado mércores lin neste mesmo xornal que “máis de 70 exministros e altos cargos apoian a Juan Carlos I”. Madía leva! Como eses teñen poder económico e lles dá igual que teñamos que manter a unha monarquía que non necesitamos... Para que están os pombos? Veña, autor, non divagues, oh; que molestas. Xa, pero hai cousas que... Que aínda que sexan verdades coma catedrais, molestan. E o peor de todo é que a eses que lles molesta, no fondo, recoñecen o esperpento, a sangría.

Calmo os nervios co tema “Wandering Saint”, que Lakshminarayana Subramaniam compuxo para a película “Baraka”. Si, un tema moi apropiado para a relaxación, para que me relaxe. Relaxo e miro para fóra a ver se chove. Non chove. Tampouco hai sol. Xa dixen ó principio que había nubes. Como nubes tamén hai en certos concellos por culpa dos transfuguismos. Pois dálle! E volves a querer meterte en camisa de once varas. Eu? Que va! Eu de varas só coñecía aquelas que facía de bidueiro ou de salgueiro para tanguer as vacas. Tan só para que me respectasen, eh; que non era de moito pegar. Pobriñas, dábame pena. Así me levaba unha eternidade chegar ó monte Medo con elas. Claro que, ó non tanguelas e como me aburría, de aí collín a costume de ler andando. Benditas!

Finca Fierro. Mércores, 19 de agosto de 2020

 

UN PAÍS DE CUNETAS

Aínda estou un pouco impresionado polo documental cinematográfico que vin o pasado luns pola segunda canle. “A maleta mexicana” (2011) está dirixida pola británica Trisha Ziff, aínda que radica e traballa en México. A proba é que o documental ten a nacionalidade mexicana. Tal filme conta a historia de 4.500 negativos que tres monstros da fotografía chamados Robert Capa, Gerda Taro e David “Chim” Seymour tomaron durante a nosa Guerra Civil. Tales negativos desapareceran e atopáronse 70 anos despois na Cidade de México.

Con respecto á calidade técnica, quizais sexa mellor o documento que o propio documental, que mestura as imaxes das fotos coas testemuñas de certos personaxes ou entendidos na materia, así como algún que outro sobrevivente desa aniquilación fascista. O documental tamén descobre o papel que México xogou durante a Guerra Civil española e o seu apoio á República no exilio. E tamén amosa o “escaqueo” que España realiza sobre a súa propia catástrofe. Pensamos que ignorando o pasado curamos as feridas. E levamos máis de oitenta anos ignorándoo, ou sexa, coas feridas abertas.

“A maleta mexicana” é un documental curto (o que dura un partido de fútbol) que remove as conciencias de quen as temos. Poucos. Se realmente todos tiveramos conciencia, non habería aínda tantas fosas comúns sen abrir. Sempre fomos un país de cunetas. Non obstante, e tal como cita o documental: oxalá as novas xeracións queiran saber realmente o que pasou aquí en corenta anos de ditadura.

Finca Fierro. Martes, 18 de agosto de 2020

 

O MISTERIO DAS SOMBRAS

Subo ó campanario da igrexa de Baños de Molgas para analizar cada recanto da vila no que certos obxectos non fan sombra. A canícula cae con forza e o misterio xoga ós acochos, ás escondidas pola Aira do Pombal. Hai alí un canastro que non fai sombra. Unha rula voa sobre a Aira da Maquieira e tampouco fai sombra. Desde case uns trinta metros de altura deixo que os meus ollos busquen froiteiras que lindan polas rúas do Agro e seguen as sombras sen aparecer. O misterio penetra tamén sobre as campás que me envolven, porque nin estas nin a propia torre da igrexa proxectan sombras sobre o atrio. Boto as mans á cabeza e empezo a desesperar. Que pasa coas sombras, se hai un sol do carallo?

Repenico as campás aínda que non saia o santo polas rúas de Baños de Molgas. Ante os golpes dos badalos, aquelas móvense un pouco, pero, abaixo, no adro todo segue igual. A canícula cae en picado sobre a rúa da Igrexa e nin a cancela de ferro que cerca o adro fai sombra. Súo de angustia e vexo, con asombro, que unha pinga de suor ó caer si proxecta unha pequena sombra sobre o chan do campanario. Repenico con máis forza para suar aínda máis e, efectivamente, as pingas de suor proxectan sombras que estimulan a que eu siga repenicando, aínda que non sexa San Salvador, o día do patrón. Cando non podo repicar máis pola dor dos brazos, boto a chorar para que as bágoas amosen o misterio das sombras sobre o campanario da igrexa de Baños de Molgas. Non obstante, baixo feliz e contento porque sei que hai sombras que me arrodean.

Finca Fierro. Luns, 17 de agosto de 2020

 

O EQUILIBRIO EN MOVEMENTO

Quero sentar debaixo dun loureiro, pero vexo que morro cuspindo cara ó ceo. Morrer é moi triste. Xa hai uns cantos anos que morrín unha vez e notei como me levaba o demo. A verdade é que non sei quen me resucitou e por que me resucitaron. Resucitar a un morto tamén é moi triste. A ver, xa estaba todo descansado e, agora, toca andar de novo por este val de lágrimas. Desde aquela vez que morrera, non volvín morrer máis. Por agora. Xa digo que me vía morto cuspindo cara ó ceo. Cuspir cara ó ceo é o mesmo de triste que morrer e resucitar, porque o esgarro ou o esputo pódeche caer de plano sobre a túa propia cara. Si, algo noxento, pero... non cuspir para arriba, raio!

Quero vivir entón sobre a miña propia conciencia. Que adoita ser boa, aínda que ás veces tamén a leva o demo. Este personaxe fai e desfai moito ó seu antollo. E tampouco é plan ese. Imos ter que empezar a dobregarlle o rabo. A conciencia que teño sobre certas cousas, asuntos ou persoas é moi equilibrada, pois todas as mañás ó erguer intento poñela sobre unha balanza. Perdo un pouco de tempo, pero saio á rúa feliz e contento. Cando saio desta maneira os meus sorrisos son abertos, aínda que de cando en vez asoma o puto demo. Este personaxe anda que anda intentando comerme a moral, pero eu sempre o acabo vencendo. Son o heroe deste tempo. Deste tempo no que vivo. Porque, lembrade, que xa morrín unha vez. E notara como me levaba demo. Non me levou de todo porque aquí estou de novo. E coa conciencia moi tranquila, moi equilibrada. A vida debe ser o equilibro en movemento.

Finca Fierro. Domingo, 16 de agosto de 2020

 

O TEMPO PASA

O tempo pasa, di nunha canción Katyna Ranieri, con música do grande e inmenso Nino Rota. Claro que pasa. Como non vai pasar. O tempo pasou sempre. E para adiante. Nunca se detén. Nin tan sequera cando hai silencio. Nin cando hai ruído. Nin cando unha bomba nuclear cae desde un avión de combate. Nin cando unha bala de fusil sae de forma descarada cara á un impacto bestial. O tempo está no pestanexo dos ollos e no asubío duns beizos. Está no ritmo dunha perna seguindo un tema de rock and roll de Los Llopis e no reflexo da porta dun microondas. O tempo pasou á velocidade da luz para os tres equipos españois da Liga de Campións; que nin pasaron de cuartos.

O tempo é ese dicionario no que se describen os soños e no que se bambean os recordos. A memoria, ás veces, é tan efémera...Tamén pasa o tempo nunha canción de rap e no percorrido dunha nube branca que asoma polo ceo nocturno. O tempo pasou onte, pasa agora mesmo e pasará dentro duns segundos. Xa pasou. O tempo si que é efémero. E eterno. O tempo cae con esa pinga de orballo e voa nas ás desa rula que marcha cara ó infinito e máis alá. O tempo está na meniña dos meus ollos e na punta do dedo furabolos. O tempo viaxa cos oprimidos do mundo e chouta por enriba dos sucos. Boto a correr para alcanzar o tempo, pero nunca o pillo. O tempo pasa e todo cambia. O tempo é esa luz que se acende, que se apaga. É esa lúa que asoma e que se agocha entre aquela nube branca. O tempo es ti, e son eu, e aquel. O tempo é un verso, un libro aberto, un espello roto, un vestido roxo... O tempo pasa.

Finca Fierro. Sábado, 15 de agosto de 2020

 

VIRUS REAL E FUTBOLÍSTICO

O home é o único animal que tropeza dúas veces na mesma pedra. Ese é o dito, pero bater bate ben máis. E non aprendemos. Ó principio, no mes de marzo, tomamos a pandemia do Covid-19 de chacota e, agora, nos rebrotes, seguimos tomando o asunto de brincadeira ou de carallada. Isto cada vez aumenta máis. E oxalá erre, pero creo que estamos nun nadiña de volver ó confinamento total. Despois si, despois botarémoslle a culpa a quen sexa, é dicir, ó Goberno. Porque este dita normas (que unhas estarán ben e outras estarán mal), pero é que non cumprimos nin as que están ben. Imaxinade as que pasamos polo arco da vella... Xa non digo nada co que respecta ás mascariñas; que xa pasa de castaño escuro. Falando claro, que as traemos de adorno. Ante isto, non queda outra que seguir pedindo sentidiño, porque isto está a saír de nai. Somos tan incapaces de facer o que debemos facer que ata tropezaremos cunha simple areíña.

Agora que, quen realmente sufriu unha pandemia de carallo foi o Barça o pasado venres nos cuartos de finais de Liga de Campións. En oitavos, cando eliminou ó Nápoles, xa lle dixen ó meu fillo que cando o collera o Bayern de Múnich, este meteríalle unha malleira que os deixaría baldados. Pero nin eu mesmo imaxinaba que fose para tanto. Pensaba nun 4-0, nun 5-0, pero xamais nun 2-8. E se a xente se confiou un chisco cando viron o partido do Nápoles, mal feito!, pois o do Barça víase vir ás leguas. Tal como rematou a Liga española ata cheguei a desconfiar da eliminatoria co Nápoles. Pasouna, si, pero xa vimos o que pasou.

E moito coidadiño para a temporada que vén. Estou vendo ó Barcelona arrastrarse polos campos de España. Ata lle pode perigar a ex Copa da Uefa. Quedan 15 días para fichar, polo que non creo que consiga moito. E como o adestrador que veña de novo (enténdese que chegará algún) non se atreva a meter a eses rapaces novos... Todo o demais, xa case se pode dicir que, hoxe, o Barça é un equipo de xubilados que, para máis aquel, están rebentados. Coidadiño, moito coidadiño que ata pode dar máis pena que esta temporada que remata. Que aproveite para fichar no inverno, porque creo que o vai pasar moi pero que moi mal. Os seus resultados poden estar cheos de Covid-19, dunha auténtica pandemia futbolística.

Finca Fierro. Sábado, 15 de agosto de 2020

 

RETROCEDER NUNCA, RENDERSE XAMAIS

Xusto cando me metín polo atallo (enténdese que é para atallar, é dicir, para facer máis curto o camiño) foi cando o vin ó momento, alí, medio colgado da galla dunha cerdeira que atravesaba. Era el. Coñecino nun alento, nun alustro. Era o bicho. O puto coronavirus. A verdade é que a impresión foi moi forte. Incluso me asustou. Eu levaba posta a mascariña (case prefiro chamarlle bozo, pero por ir cos demais...) e entendo que non debería meterse en min. Pero tamén se me deu por pensar de cando sulfataba a viña; que o facía con máscara e, non obstante, tragaba máis sulfato que a propia vide. Así é que non me quedou outra que recuar, que cear, ou sexa, ir para atrás. Pero volvín pensar que, a min, un miserias coma ese non me facía retroceder. Xa sabedes: retroceder nunca, renderse xamais (recoñezo que ás veces son moi peliculeiro).

Non me quedou outra que plantarlle cara. “Oes, ti, miserias, quítate do camiño ou mándoche un `trump-azo´ que te transporto ó universo dos alieníxenas”. E quedei tan campante, tan tranquilo. Agora ben, non vai o puto coronavirus que se lle dá por asubiar para atraer ó instante uns quince ou vinte bichos deses! Agora si que me acolloei, que me acovardei. Eu non quería recuar, pero ante tal panorama, non me quedou outra que marchar a Macendo, coller a máquina de sulfatar e volver correndo. Vai saber ese Covid-19 o que acontece cunhas pingas de sulfato. Cando me plantei de novo ante os bichos, xa había unha manda deles do demo. “Ai si”; deille á manivela e púxenos perdidos. Vin como caían un detrás do outro. Ó final crucei polo atallo. Ai logo!

Finca Fierro. Venres, 14 de agosto de 2020

 

A AUGA DA BURGA

Souben ó momento que o río Arnoia estaba seco cando, ó chegar a Baños de Molgas, vin que non levaba auga ningunha. Nin unha gota. Nunca se vira tal. Ante isto, a verdade é que se me deu por pensar coma os vellos: que se vai acabar o mundo. Claro que eu, para asegurarme, achegueime ata a burga e vin que a auga quente seguía saíndo polo seu cano. Tamén souben ó momento que o mundo non se acabaría. Respirei e quedei máis tranquilo. Desde que o mundo é mundo, a burga de Baños de Molgas é a que realmente dita a vida, a realidade de toda a contorna. Mentres que por ese cano siga brotando a auga, xa poden ir os ríos Arnoia, Sor e de Tioira sen auga ningunha, que non haberá problema ningún; a existencia veciñal seguirá coma se nada.

Si, ó mellor uns días non haberá auga. Pero bebemos da auga da burga, que non pasa nada. As malas linguas din que deixa os dentes negros. As malas linguas, digo. Tamén as malas linguas din que esa auga non vale para nada, que non ten as súas propiedades curativas. Cando me cortaba coa fouce en algún dedo (e cortábame unhas cantas veces), ía á burga, expuña a ferida a esa temperatura de case 50 graos (que de cando en vez había que retirar, porque abrasaba) e nun chiscar de ollos xa estaba curada. Pero se ata se baixaban as vacas para que lles curase axiña eses pezuños de cando, ó arar, a rella do arado os enrellaban. Así é que ninguén se me meta coa auga da burga de Baños de Molgas. Que nin o terremoto de Lisboa en 1755 conseguiu facerlle as pascuas. Quedade coa copla de que mentres haxa burga, hai mundo.

Finca Fierro. Xoves, 13 de agosto de 2020

 

A MORRIÑA DUN TEMPO

Sento na escaleira de pedra e deixo que o silencio cargue coa morriña dun tempo. Daquel tempo que xa foi, pero que hoxe semella xa non é. Os tempos uns son mellores que outros. Deixo que a miña ollada mire para o horizonte e noto ó instante que non vexo nada; tan só un muro de pedra que hai enfronte e que, aínda así, o vexo como unha nebulosa, como unha vaguidade. Cruzo as pernas e cambio o xesto da cara; de silencioso a un medio sorriso que, pouco a pouco se fai verso no poema. Aínda que son todo un poema sen versos. Unha lavandeira pousa no muro de enfronte e unha lagarta asoma pola parede que hai á miña dereita. Quedo quieto, nin tan sequera respiro para que esta non se espante. É tan bonita!

Comprimo o corazón para que non latexe tan forte. Non obstante, este condenado manca de carallo. Dálle ó peito coma se se acabara o mundo. Ó mellor estase acabando. Ó mellor un sentimento racha neste silencio, ou unha sensación de desespero sobe e baixa por estas escaleiras de pedra. Pero sempre haberá momentos nos que pense que todo flúe, que nada afoga e que o tempo pasa e a esperanza estará ó pasar o muro de pedra. Ese muro de pedra que non se ve pero que está aí, enfronte, diante desa mirada perdida que deixo caer sobre o horizonte. Estiro as pernas, movo os pés ó ritmo dunha canción imaxinaria. A lagarta perdeuse escaleiras arriba cara á Aira do Medio. Ó lonxe, un can de palleiro rachou o silencio. O meu sorriso xa é completo. Ergo e deixo as escaleiras onde a melancolía dun tempo asomou durante un momento. Queda só o silencio. Eu fago ruído ó andar.

Finca Fierro. Mércores, 12 de agosto de 2020