DOUCHE OS MEUS OLLOS

Douche os meus ollos para que vexas ben. Lembrade que moitas veces non sabemos ver. Non sabemos ver máis alá do que nos importa. Tampouco sabemos ver máis alá do atranco, do muro. Porque non temos perspectiva de futuro. Douche os meus ollos para que vexas que os biosbardos están aí por algún motivo; quizais porque se enlean na maraña dos teus pensamentos ou porque deixan de recibir o ritmo dun tema musical e non sabes que facer. Ás veces, sen música non sabemos actuar.

Douche os meus ollos para que vexas que neles tamén hai desexo. Incluso ata pode haber un desexo lascivo. Pero quen non é malo sabendo de ti. Chegan catro palabras de orballo para alterar a luxuria dun pensamento que viaxa na distancia ata acougar á beira dunha lagoa. Douche os meus ollos para que leas neles. Por veces son suficientes dúas ou tres liñas para saber que polas noites o insomnio faise dono e señor do raciocinio. Quen razoa ante tal situación...

Douche os meus ollos para que mires por eles. E verás a ansiedade que me consume, a alegoría dunha resurrección e o tempo infinito no que o corazón latexa unha e outra vez ata atopar o consolo. Douche os meus ollos para que me vexas aquí, quieto, en silencio, e soñando co estoupido, coa explosión dunha conta atrás que chegará ou non. Douche os meus ollos para que mires ou vexas por min. Sempre hai instantes na vida nos que non sabemos mirar, nos que non nos dá por ver. Ás veces somos toupeiras.

Finca Fierro. Domingo, 28 de febreiro de 2021

 

O SEU AQUEL

Isto xa é outra cousa. A nova situación da pandemia para a maioría dos concellos galegos, e hoxe por hoxe, é case como volver á normalidade. O case ese é o que aínda nos amola un pouco. Pero xa non nos queixamos tanto. Agora xa se pode saír. Antes si que saía tamén, collía o pan e o periódico e, ale, volta para a casa coma se fora un fuxitivo. Agora, saio, detéñome nun bar, pido un café, abro o periódico e... gloria bendita! Por esta vez recoñezo que se me puxo bastante costa arriba o de non seguir ese ritual. Para min, ese case que falta para cumprir a normalidade, sería a de eliminar as mascariñas ou bozos ou carantoñas e ampliar os horarios dos bares; tan só polo fútbol, non por outra cousa. Si, xa sei que para os hostaleiros segue sendo unha crucifixión. E oxalá poidan volver á normalidade máis absoluta. Que esta penso que vai depender moito de nós mesmos. Se nos portamos ben intúo que non haberá outro pechamento. Pero, claro, o de portarse ben... Iso xa ten o seu aquel.

Como o seu aquel teñen algunhas normas forestais da Xunta de Galicia. Hai anos impulsaron o das plantacións de eucaliptos e agora queren suspender temporalmente as mesmas. É dicir, que sempre andaron, andan e andarán como galo sen cabeza. Como en todo. Primeiro acórdase unha cousa e logo a outra. Subvencións para as explotacións leiteiras. Subvencións para o abandono do leite. E así tantas e tantas. Agora o que queren é poñer en marcha un plan de impulso do piñeiro. Si, e que os poñan ás beiras mesmo das estradas para que, en poucos anos, as súas raíces rebenten o asfalto. Almas cándidas, se o piñeiro nin tan sequera dá sombra! Se impulsaran as árbores autóctonas... Por exemplo, o castiñeiro, un bo castiñeiro dá madeira e castañas, dura a tira de anos e máis, e tan só algunha galla deles xa vale máis que un piñeiro enteiro. E temos o carballo. E temos a nogueira, que tamén dá noces. O piñeiro, repito, nin sombra.

Quen si lle fai sombra ó alcalde de Ourense é o chachachá. Seica culpa da investigación que lle está a facer a Fiscalía ós seus policías e ós seus funcionarios. Os pobres funcionarios páganas todas. Estes, que sempre son os que reciben as ordes, acaban levando tamén as labazadas. Como foi sempre. Mais nós, como non cremos na súa culpabilidade, e o Jácome tampouco quere crer na del, pois o dito: a culpa é do chachachá.

Finca Fierro. Sábado, 27 de febreiro de 2021

 

LIÑAS DE MARMAÑEIRA

Nove en punto da noite. A noite xa é pecha, escura, silenciosa. Tan só o jazz de John Coltrane entra polos meus oídos. O móbil está cargando, o ordenador acendido, os papeis esparexidos pola mesa e, polo demais, o tempo pasa e quizais todo cambie. É unha noite coma outra calquera; na que teño que esperar a que chegue a correspondente película televisiva, deixando caer unhas pingas de orballo para que mollen, ou máis ben, para que refresquen este intervalo de tempo. Se non mollo este tempo, se non o refresco todo se volve monótono, aburrido.

Unha bombilla aluma a cociña. Hai silencio fóra dos meus oídos. Nestes segue, agora mesmo, un piano no jazz de John Coltrane. Noutros momentos é o saxo o que se fai dono e señor do álbum musical. Non podo mover o pescozo bruscamente porque algo quere estralar aí. Non sei, coma se tivera unha desas posturas que doen. Ó mellor colleume un aire. Sábese que hai aires criminais, traidores e con mala uva.

Vedes como vai cambiando o jazz de Coltrane? Agora é a batería a que penetra cun ritmo tranquilo e moi bonito polos meus oídos. Mentres escoito e penso, dáseme por mirar os tres dicionarios que teño sobre a mesa: de menor a maior, en volume. Podía mirar ó revés, pero non; fíxeno desa maneira: de menor a maior. De menor a maior foi o tempo que empreguei deixando caer estas liñas de orballo ou de marmañeira. Empecei coa primeira e rematarei coa derradeira. Explícome ou non me explico? Son as nove e dez da noite.

Finca Fierro. Venres, 26 de febreiro de 2021

 

O PODER DO PERDÓN

Pedir perdón é tan fácil. Chega cunha palabra. Perdón. E xa está. Cometes un erro. Perdón. Matas a alguén. Perdón. Despois tamén temos aquel retrouso que diciamos moito de rapaces: Perdón, perdón polo gato do tío Ramón, por ti si e por min non. O poder do perdón é coma unha balsa nun mar en calma. Pides perdón e quedas coma os anxos. O mal que fixeches que o parta un raio. Tamén é verdade que a moito lles custa un mundo, unha barbaridade pedir perdón. Aínda non coñezo ningún político que pedira perdón. Cando teñen que facelo sáense pola tanxente, poñen de escusa calquera asunto ou fan comparacións con tal persoa ou tal país.

O poder do perdón é infinito. Pides perdón, ás veces, por unha simple mirada. Certo que hai miradas que matan. Pides perdón por unha palabra mal escrita. Porque alguén pensa que está mal escrita, cando, ó mellor, na realidade, se escribiu con toda a intención. Por veces deixamos caer ideas ou pareceres para saber tan só como reacciona a xente. Se vemos que se asimilan ben, tiramos para adiante. Se vemos que o barullo se fai dono e señor do instante, botamos man inmediatamente da palabra en cuestión: perdón. Xa está. Xa se calmaron as augas. Esperamos uns minutos, uns días e volvemos á carga. Porque como é tan fácil pedir perdón, pedímolo as veces que faga falta. Pedir perdón non custa nada; tan só a pronunciación dunha palabra: perdón. E como non quero ser menos: perdón. Perdón pola disertación, polo sermón do perdón. O poder do perdón é impresionante.

Finca Fierro. Xoves, 25 de febreiro de 2021

 

MANIPULADOR DE INCAUTOS

Non me convencen. A min as milagres de Xesucristo non me convencen moito. Non hai dereito, non vexo ben que resucitase tan só a Lázaro. Como quedarían as outras familias con mortes nos seus fogares? Por que a eses non os resucitou. Con este detalle dáme a impresión de que o melenas foi o primeiro cacique sobre a terra. Aí houbo enchufismo! Ninguén mo pode negar. Por que Lázaro si e os demais non?

Tampouco me cadra o de poñer a outro meixela. A quen se lle ocorre recomendar iso. Nin el mesmo cumpriu co se dito, cando expulsou ós mercadores do templo cun látego de varias cordas. Cun látego! O noso señor Xesucristo! Si, moita labia, pero á hora da verdade, dálle que dálle. Ademais, quen é o chulo que despois dunhas labazadas se atreve a seguir en plan masoquista: dáme máis, dáme máis. Veña, Cristo, que no século XXI non somos parvos. O mesmiño que o da transubstanciación, converter o seu corpo en pan e o seu sangue en viño. Onde se viu outra! Como multiplicar os pans e os peixes. E o panadeiro de Cartelle, que, ó paro? Hai que ter un pouquiño de cabeciña. Ó mellor pensaba que eramos uns paspáns e que o creriamos todo.

Andar sobre as augas. Mira que non crucei eu o Arnoia, á altura da Pitediña, cando ía coas vacas para o monte de Pinouzos e como non me arremangase ata os xeonllos, poríame coma un divino Cristo. Ata cheguei a rezar, a ver se andaba sobre elas. Que va. É normal que non me convenzan entón as súas milagres. O tipiño era un manipulador de incautos.

Finca Fierro. Mércores, 24 de febreiro de 2021

 

O MELLOR DOS TEMPOS

O mellor dos tempos é aquel de cando conseguín traspasar o universo e alcanzar o infinito e máis alá. Aínda non o alcancei, porque está moito máis alá. O mellor dos tempos adóitase dicir que é a infancia. Para o espírito maligno más seguro que sexa o averno, é dicir, o inferno. Porque o espírito maligno nunca se deixou levar polos ronseis que deixan os avións no ceo. O mellor dos tempos é aquel de cando o corazón che rebentou de amor; ou ben porque te quixeron ou ben porque te abandonaron, que de todo hai na horta do señor. O amor é bonito, pero que te ignoren por amor é como unha crucifixión.

O mellor dos tempos foi aquel no que goldrei polo río Arnoia para cruzar ó monte de Pinouzos e logo xogar durante toda unha tarde co meu can Uriarte. Incluso foi aquel no que me tirei oito anos seguidos estudando ou facendo que estudaba ante os curas no colexio dos Milagres. Foi aquel tempo que durou nove anos, un mes e quince días na capital do Imperio baixo unhas amizades nas que non había segredos nin desconfianzas. O mellor dos tempos foi unha pertenza a Galicia tal que nin nesa capital do Imperio foi quen de facerma recuar. Foi un amor á terra que aínda hoxe se desborda polos catro costados da miña existencia.

O mellor dos tempos é o que estou a vivir entre páxinas en branco que, ós cachos ou pouco a pouco, vou enchendo coa experiencia que dá o paso do tempo. Ás veces deixo caer pingas de orballo e de cando en cando recunchos hebdomadarios. O mellor dos tempos é o que se vive ó momento. Nada máis.

Finca Fierro. Martes, 23 de febreiro de 2021

 

INVASIÓN

Quero invadir os recunchos, os recantos da alma para apoderarme dunha esencia inmortal. Quero invadir a figura de Ana Belén e o campanario de calquera catedral, a cara de Michelle Pfeiffer e o territorio que hai máis alá do planeta H5-23-14. Quero invadir aqueles ollos que me miran con asombro e a poula na que se rozan un carro de toxos. Quero invadir o teu corazón e o deserto de Tabernas de cando Clint Eastwood andaba a tiros con Lee Van Cleef. Quero invadir o Far West.

Pero as miñas invasións serán como versos escritos e non coma esas de conquistar inimigos. Conquistarei o ruído cos latexos do corazón e o silencio coa parsimonia dun soño. Non me gusta invadir por invadir. Aínda que é certo que me gustaría invadir o sorriso daquela muller ou o gozo daquel desexo. Tamén, por que non, os Estados Unidos de América. Non van ter eles sempre o privilexio das invasións.

Quero invadir o parque das Mestras de Baños de Molgas para buscarlle acubillo e fonda ó meu amigo extraterrestre, que non tardará en volver. Gustaríame invadir o seu planeta, pero non en plan de conquista, senón de convivencia. Quero invadir o jazz de Chet Baker para que a súa trompeta me bambee polos riscos da nostalxia e o ritmo da música me leve polas corredoiras da señardade. Quero invadir a sombra de Rosalía e os pinos de Pondal e as cousas de Castelao e o Santo Grial. Quero invadir a inocencia do xusto para copiar dela e a maldade do inxusto para afogala nunha presa. Quero levar a cabo unha invasión eterna por todo o universo.

Finca Fierro. Luns, 22 de febreiro de 2021

 

A FILOSOFÍA MOLGUESA

Xusto a tempo. Xusto a tempo chegou a vitoria do Huesca sobre o Granada (3-2) e a titularidade de novo do noso David Ferreiro. É que xa estaba a piques de acusar a Pacheta (José Rojo Martín) de ser un cancro para a filosofía molguesa. Desde que chegou este adestrador ó banco do equipo do Alto Aragonés, non se lle dá por mandar á suplencia ó noso rapaz. Onde se viu outra! Se comentaristas, xogadores e xornais de Aragón estaban e están de acordo en que David Ferreiro é unha das máis importantes pilastras ou pontóns para manter en pé ó equipo que non quere reblar nunca. Xa lle ía cantar as corenta ó adestrador por non entender a nosa filosofía.

A filosofía molguesa consiste simplemente en seguir e animar a morte ó noso neno, a ese rapaz que lembro un día no que lle tocou o violo ou no que lle consumiu os folgos ou no que lle amargou a vida a Álvaro Odriozola, que non é que sexa nin un galáctico nin unha estrela, pero que si é xogador merengue, que non é moco de pavo. E que un home que fixo bailar á defensa de todo un Real Madrid levase uns cantos partidos na suplencia, iso si que non, señor Pacheta. Os de Baños de Molgas non llo permitimos. E se non, xa viu, aí tivo a proba nese Huesca-Granada citado: que entrou de titular e ganaron o partido. Entende, señor Pacheta? A ver onde estaba o cancro... Que a nosa filosofía será pobre, pero élle unha filosofía aínda mellor que a de non reblar. Consiste en afoutar, animar e alentar ó noso David Ferreiro. Consiste en correr incluso con el, facer xestos de darlle ó balón coma el, e regatear coma el e dar asistencias coma el, e marcar coma el. Non hai mellor filosofía que a molguesa.

Finca Fierro. Domingo, 21 de febreiro de 2021

 

GRITA LIBERDADE

Grita liberdade porque estás preso ou porque te manteñen coa boca pechada ou porque non te deixan mirar ou porque non te deixan sentir. Grita liberdade porque tes dereito a berrar. Eu berro polos oprimidos e bramo polos que andan coa cabeza gacha. Ás veces tamén berro por berrar. E pola liberdade tamén gritarei sempre. Desde o alto da Lomba ou desde o alto dos Castros. Desde a beira do mar ou desde o regato dun val. Grito liberdade porque non quero estar pexado.

Grita liberdade para que te escoiten polos catro puntos cardinais. Grita liberdade para que saiban que aínda aniña en ti a conciencia. Esa conciencia que te leva polas corredoiras da vida. Berra ante un caderno en branco para que caia sobre el o cuspe da verdade, que, co tempo, alguén lerá e saberá o que custa loitar, o que custa a liberdade; con moitas derrotas antes. Eu esgazo a gorxa polo neno maltratado e polo animal acosado. E quero berrar con máis forza e máis alto. Berrar desde o alto dun carballo e desde o campanario da igrexa de Baños de Molgas.

Berra ti pola liberdade dos tempos e dos pensamentos. Lembra que estes están moitas veces presos. Grita por eses soños que non queren que botemos a voar. Mira que soñar e voar é moi bonito. Grita liberdade polos que non están, polos que intentamos ser algo e polos que vivirán co puño en alto. Grita liberdade polo tempo que se vai, polo tempo que vivimos e polo tempo que virá. Grita liberdade polas bolboretas do meu estómago.

Finca Fierro. Sábado, 20 de febreiro de 2021

 

O INFERNO DO ABSURDO

No momento en que escribo isto (sábado pola tarde), espero como auga de maio a apertura da hostalaría. Fálase de que si vai abrir, pero como Barbadás está á beiriña mesmo de Ourense, aínda lle teño medo; por se non abren nin nun lado nin no outro. A verdade é que, si, por esta vez, estraño o cafeciño. E iso que tomo todos os días na casa dous, un pola mañá e outro pola tarde. Pero non é o mesmo. O ritual aquel de sentarme a unha mesa co xornal aberto e ver como me deixan o café que nin tan sequera pedín porque saben moi ben como o tomo, é algo que non ten prezo. E iso aínda que só bote o tempo suficiente para tomar o café. Non son dos que botan horas nos bares. Tomo o café, leo o meu periódico e para a casa. Agora que xa me abriu a biblioteca, tan só me queda o café. Se abre a hostalaría, aquí paz e despois gloria.

Non sei quen se levaría a gloria no secuestro de 280 nenos en Nixeria. Aconteceu a semana pasada e foi unha noticia que me botou para atrás. Calquera secuestro, calquera morte, calquera guerra, calquera terrorismo é malo; pero secuestrar nenos é denigrante, é superar, exceder os límites da conciencia humana. Certo que, eses, non creo que teñan moita conciencia. Si, xa sei que cos nenos faise máis forza para acadar o que se pida (o neno sempre foi o máis vulnerable para os que si temos conciencia), pero secuestralos é coma descender ó inferno da maldade.

O inferno do absurdo tamén é a situación que vivimos con ese maldito pazo de Meirás. Resulta que agora o Estado seica lle ten que pagar ós Franco os gastos que se levaron a cabo no mesmo. Manda truco na Habana! Logo de conseguilo como se conseguiu, aínda temos que andar con el coma cos ovos na peneira. E basta de dicir que foi unha cesión do pobo. De cesión iso non ten nada de nada. Sei moi ben como eran as cesións na época da ditadura, tanto para os poderes do Caudillo como para os da Igrexa. Porque sobre as posesións da Igrexa tamén habería para dar e tomar. E ó final, tanto para uns poderes coma para os outros, era o pobo o que sempre saía escaldado das súas relacións con ese ladroízo que imperou e que imperará sempre. O que ten o poder sempre asoballará e lle porá o pé ó cidadán corrente ata esmagalo por completo.

Finca Fierro. Sábado, 20 de febreiro de 2021

 

A EXTINCIÓN DOS DINOSAUROS

Extínguense os dinosauros e quedamos a velas vir. Nunca se nos deu por formularnos a ecuación de que calquera día, en calquera momento quedariamos cegos coma toupas. Deixamos que os dinosauros se perdan na memoria do tempo e cando optamos por botar man deles, atopamos tan só o baleiro, a nada, a intranscendencia. Sen eles chocamos contra a ignorancia e por moito que busquemos non atopamos, porque nin tan sequera sabemos buscar. A extinción dos dinosauros é un acto cruel e triste, moi triste, que nos deixa amorfos. Foron a guía que nos quixo ensinar o camiño, pero nós, o dito, coma toupas e facendo da ignorancia unha gabanza, un eloxio.

A extinción dos dinosauros deixa un descoñecemento tal que o día de mañá botaremos as mans á cabeza e diremos que o tempo pasou e non sacamos proveito ningún. Seguiremos a velas vir e que Deus reparta sorte. Quero mesturarme por entre os dinosauros das manadas máis excelsas, pero cada vez están máis lonxe do meu entendemento. Quero mamar da súa sabedoría pero non teño xa tetos dos que chupar. Cada vez queda máis lonxe o baúl da súa memoria. Non deixemos morrer ós dinosauros!

Botarei man das pegadas que deixaron polas estepas da súa existencia para intentar reconstruír os instantes, os momentos nos que a súa sabedoría aniñou na esencia da vida. A extinción dos dinosauros será ese capítulo en branco que existe en moitas novelas. Vai ser complicado escribilo.

Finca Fierro. Venres, 19 de febreiro de 2021

 

EN BANDEXA DE PRATA

Na bandexa de prata poño catorce versos e un asubío. O soneto bailará sobre a tumba da conciencia e o asubío impregnará o tempo de melancolía. Porque a melancolía é o pracer de estar triste. Non estou triste. Só era un dicir. De cando en vez gústame meterlle un seu aquel ás cousas e algo de filosofía, aínda que esta brille pola súa ausencia. En bandexa de prata preséntoche a ti, a calquera, o meu corazón coas veas abertas. Aínda latexa. Mira que son besta. Menos mal que, eu, aínda non vexo mortos.

En bandexa de prata presento aquela novela barata que nunca escribirei e deixarei caer tamén unha pinga de orballo para que me sirva de consolo. A aflición non ten por que formar unha lagoa. Quen está aflixido? Cos bambáns tan bonitos que dá a vida: dun palleiro choutas a un canastro e dunha silveira a un codeso. En bandexa de prata asenta unha ilusión que vai, por exemplo, desde a lagoa de Cospeito ata os castiñeiros do Caneiro. Quen máis quen menos soña cun verme luceiro.

En bandexa de prata deixo o relato que escribín para que o tempo dite sentenza e para que aquel consolo de orballo sexa xa unha auténtica festa. Porque soñar é bonito e porque a vida é unha bagoa e dous sorrisos. Pero quen fala aquí de bágoas? A ver se lestes mal. En bandexa de prata deixade caer a mirada para ver o reflexo dunha vida curtida a causa das batallas ganadas. En bandexa de prata vos deixo.

Finca Fierro. Xoves, 18 de febreiro de 2021

 

COS OLLOS PECHADOS

As mellores cousas sempre suceden cos ollos pechados. Cando estou quieto, claro. Porque se me movo, o máis seguro é que me esnafre. Pero se pecho os ollos e soño, aí está o pai dos merlos, o miolo da cuestión. Cos ollos pechados incluso podo ver voar un elefante ou bailar eu mesmo sobre o dedo maimiño da man esquerda. Podo presenciar como un sorriso pode abarcar todo un universo ou como a Perla Negra de Jack Sparrow navega por todos os océanos. Cos ollos pechados escoito a música de Ennio Morricone e ata me vexo capaz de dicir que xa pode acabar o mundo. Podo tamén voar coa “paloma negra” de Chavela Vargas ou mirar para un balcón a ver se me cae algún xamón.

Cos ollos pechados elimino sen voltas, sen rodeos todas as guerras que hai polo mundo adiante. E hai unhas cantas. Co das guerras estou hoxe algo sensible: onte vin unha película sobre o primeiro xenocidio do século XX, o dos turcos contra o pobo armenio, e recoñezo que quedei un pouco tocado. Por iso é que cos ollos pechados intento imaxinar que iso non existiu e que vivo nunha galaxia tan afastada que ata son feliz. Sabendo, por suposto, que o da felicidade é moi relativo. Porque non sempre se poden ter os ollos pechados. Por veces ata case é mellor vivir nun mundo ás escuras (cos ollos pechados) para que certa claridade non nos delate, para que certo resplandor non nos mate. Cos ollos pechados soño con que o lector que lea isto peche tamén os seus e diga: a felicidade consiste en pasar á páxina seguinte... e seguir.

Finca Fierro. Martes, 16 de febreiro de 2021

 

NIN OVELLA NIN LOBO... A NAI!

Volve a guerra ós montes galegos. A que se acomete entre defensores e detractores do lobo. Porque a Comisión Estatal do Patrimonio Natural e da Biodiversidade quere incluír ó canis lupus no Listado de Especies Silvestres en Réxime de Protección Especial. Fun labrego, son labrego e aínda así non me posiciono. Eu só recordo que unha vez, de rapaz, con 10-12 anos, o lobo quixo levarme ou comerme a única ovella que tiñamos.

Era noite pecha, estaba coas vacas en Sudalomba, no monte Medo. Eu xa, co medo no cu, estaba enriba do burro para estar un chisco máis alto e así semellar poderío. Naquilo, nun lóstrego, apareceu o lobo, pillou do rabo da ovella e iniciouse o combate: ela a tirar cara á adiante e o lobo a turrar para atrás. Naquel momento só pensei na miña nai; se lle chego á casa sen a ovella hai malleira. Baixeime do burro tan rapidamente que incluso cheguei a caer. Collín uns cantos coios e empecei a lanzarllos ó carallo do lobo. Este non soltaba a ovella. Fun para alá correndo e acenándolle coa vara, que nin tan sequera era unha aguillada. Soltou a ovella, pero os dentes ben que mos ensinou. A nai non me saía da cabeza; era mellor unha dentada do lobo que unhas labazadas da nai. Non recuei. O lobo si o fixo, pero de malas formas... aqueles dentes non deixaron de resplandecer na noite.

Non volvín subirme ó burro ata pasar a Ponte das Cabras por se aparecía de novo o lobo para rematar a faena. Ó chegar á casa díxenlle á nai que non volvería para o monte sen unha machada. Para unha vez que vin o lobo en máis de 20 anos quixen armarme ata os dentes. Tamén, como son... por un simple lobo.

Finca Fierro. Luns, 15 de febreiro de 2021

 

AS AMIZADES PERIGOSAS

As amizades perigosas poden ser aquelas nas que non confías. Podes ser amigo dunha anduriña pero non dunha pega, por exemplo. A pega ten o seu aquel que bota un pouco para atrás. Claro que moito peor é o corvo. A verdade é que non son amigo dos paxaros (con todo o que me gustan), porque non confían en min. Ó mellor son eu o perigoso. Ás amizades perigosas non se lles pode quitar o ollo. Nun santiamén xa te mataron; o santi para coller a arma e o amén para o requiescat in pace. Tampouco quero dicir que teña amigos que anden a tiro limpo ou que teñan os faiados cheos de armamento. Como eu son pacífico xa procuro non xuntarme cos insurrectos.

As amizades perigosas poden ser aquelas ás que lles temes moito. E cando son perigosas é bo temerlles. Porque nunca sabes por onde che van lanzar o tiro. Vaia, pois si que o asunto dos tiros anda a rondar polo relato. Será porque cos tiros adoitan ir desgrazas; ata mortes incluso. Mellor é buscar a eses amigos que sentan arredor dun palleiro, que dan parola e que nunha apurada che botan unha man. Si, coidadiño, hainos que a botan ó pescozo. Pero eses quedamos en que eran amizades perigosas, non si? Ás veces eu mesmo son un perigo razoando. Serei eu unha amizade perigosa?

Son as tres e media da tarde, a tarde está bonita e apta para saír á rúa, a dar un paseo para axexar ou avistar o horizonte, ou sexa, a mirar de esguello a aqueles que pensas que son amigos pero que, na realidade, se volven perigosos. Hai amizades perigosas ás que non se pode achegar un. Mellor, entón, andar só.

Finca Fierro. Domingo, 14 de febreiro de 2021

 

NON AFOGAMOS

Mañá é martes de entroido. Aínda que falar de entroido este ano é un dicir. Ou non. Porque levar levamos case un ano a careta sobre nós. Moitos chámanlle mascariña. Eu, carantoña. É igual; entre a carauta e a situación que vivimos é todo unha entroidada.

Como entroidada empezan a ser os seguimentos que se lle realizan ós desbordamentos dos ríos da nosa provincia. Entre móbiles, cámaras televisivas e redes sociais o máis pequeno regato convértese nun Amazonas e o Miño é todo un océano. A ver, si, é certo que a semana pasada deixou ós ríos con auga de máis, pero non tanta como para botar as mans á cabeza.

No caso que mellor coñezo, como é o río Arnoia ó seu paso por Baños de Molgas, por un lado case me alegro dos seus “pequenos” desbordamentos porque a causa deles é unha forma máis de saír nos medios, de darse a coñecer; pero polo outro son cheas máis ou menos normaliñas, ou sexa, anuais. Porque todos os anos o río Arnoia, nese lugar, tense que desbordar á forza e por pouco que chova. Hai que ter en conta que, xusto onde entra na vila de Baños de Molgas, fórmase un pequeno embude ou unha gran presa que non consegue tragar as augas de tres ríos e centos de regatos. Hai que lembrar que en menos dun quilómetro xúntanse tres ríos (o Sor ou de Maceda, o de Tioira e o propio Arnoia), que non é moco de pavo.

Cando eses tres grandes caudais chegan á vila, a Venecia ourensá empeza a formarse polos parques Ansuíña e As Mestras, pola Pitediña e tamén polas leiras dos Campos e das Lamas, alcanzando incluso ás Lagoas e ós Poulos. Vendo todo isto anegado calquera que non coñeza pensará axiña que imos afogar. E máis cando, agora, cortan camiños e pistas e estradas polo que poida pasar. Lembro de rapaz que algunhas cheas eran de moita maior envergadura que a da semana pasada e, non obstante, o Limia viña (e ía) coa súa besta cruzando a Venecia ourensá desde a Caseta do Segundo, alá Detrás das Poulas, no monte Medo. Lembro cheas de cubrir por completo os vestiarios da piscina e o bar do parque Ansuíña. E no 1963 ou 1964, unha na que só quedaban tres chanzos da ponte nova para que a auga pasase por enriba dela. Esa si foi unha chea! E non afogamos, nin tan sequera penso que saímos nos medios.

Finca Fierro. Sábado, 13 de febreiro de 2021

 

SEN VÍA DE ESCAPE

Son as tres e cinco da tarde e estou encerrado entre catro paredes de cor branca. Atópome sen vía de escape para alcanzar a liberdade. Non hai ventás, non hai portas, tan só unha lumieira pola que entra a luz do sol polo día e a luz da lúa e das estrelas pola noite. Dáme que estou prisioneiro incluso dos meus soños. Porque por moito que quero soñar esperto non alcanzo a ver máis alá desa brancura que me cega os ollos. Sen vía de escape para alcanzar o que queira. Así é que me poño a berrar.

Berro pola distancia que vai desde este cuarto ata un corazón que bombea sentimentos desde un balcón colgado no espazo e no tempo. Berro para que rachen esas cadeas que non teño pero que me minguan a liberdade. Berro polo que fun e polo que son. Non podo berrar polo que serei porque estou sen vía de escape para un futuro que non coñezo. Claro que, quen coñece o futuro?

Arrecúnchome, engrúñome no recanto máis afastado do cuarto e cuspo sobre as catro paredes que me atenazan, que me torturan, que me angustian. Deixo escapar un salaio e volvo berrar de impotencia. Berro aínda que sei xa que ninguén me vai oír. Pero é igual. Berro con forza. Berro cun berro seco. Berro cun berro esgazado. Berro por ese verso que se bambea porque non consegue acoplarse ó poema. Canso de berrar quedo en silencio e asimilo, con carraxe, iso si, que estou sen unha vía de escape para optar ós confíns do universo. En principio, vou voar sobre as ás dunha rula ou agarrado ó mastro da Perla Negra.

Finca Fierro. Venres, 12 de febreiro de 2021

 

SOBRE RÓTULOS

Vaia por diante que cando me altero adoito esbardallar sen moito control. Ás veces teño sorte cos redactores do xornal que axiña cando ven que me saín do rego establecido polas normas cívicas, ou polas normas da maioría (coidadiño que ás minorías, ás veces -certo, en moi contadas ocasións-, temos razón), non publican o relato e aquí paz e despois gloria. O asunto vai da monarquía española. Máis en concreto dese famoso rótulo que seica asomou nas pantallas da primeira canle da Televisión Española, a que é pública, ou sexa, a que é de todos. E neste todos tamén estamos os que somos minoría.

“Leonor vaise de España, coma o seu avó”. Ese era o rótulo. En asunto de rótulos televisivos teño visto algúns que deixan en auga de bacallau á princesa e á monarquía. Por exemplo, eses que poñen a Verín en Pontevedra e a Ourense incluso ó ladiño do mar. Disto, nin a Xunta nin eses entendidos que se rachan as vestiduras por xente que nos quita de comer, poñen o grito no ceo. Antes era “España: unha, grande e libre” (o de libre era un dicir, claro). Agora é: “por Deus, pola patria e polo rei”.

Que de especial ten a familia real, a maiores de que viven como reis a nosa conta? Acaso os seus membros son máis que os meus familiares, que os vosos familiares? E non me refiro ó número. O que pasa é que neste país hai moitos lambecús soltos; que prefiren ver vivir a corpo de rei a uns poucos antes que recoñecer que eles mesmos asentan no bulleiro, no lixo da ignorancia.

Finca Fierro. Xoves, 11 de febreiro de 2021

 

PETER PAN

Son o Peter Pan da contorna. Son o rapaz que non quere crecer. E sigo na Aira de Arriba de Baños de Molgas xogando ó marro por entre os canastros e palleiros de palla e herba. Son o Peter Pan dos sentimentos; téñoos pequenos pero moi fortes. Quero voar lanzándome desde o alto da Chaira para planar por entre as Pitediñas e as Pedradarcas, por entre os Currás e Sudalomba. Son o Peter Pan que se lanza desde o campanario da igrexa de Baños de Molgas e percorre todas as rúas buscando aqueles caldeiros cheos de auga da burga e aqueles nenos que xogan ás chelas por entre as palleiras do barrio da Igrexa. Son o Peter Pan que non quero crecer.

E sigo sendo neno acochado entre aquelas sabas de flanela e coa humidade pesando sobre un coiro de pita que mete medo. Son o Peter Pan das noites en branco porque ata o sono tampouco quere crecer. Son o neno que quero ser sempre Peter Pan. Non quero crecer para non ver o que hai que ver. Quero quedar aloumiñando unha fría almofada coa miña cabeza. Quero baixar á corte das vacas e borboriñarlle ó oído que son o neno que irá con elas para o monte e aínda que despois haxa que cargar no esterco.

Son o Peter Pan que quero voar, que non quero crecer. Non hai coma o sabor da nostalxia e o cheiro da infancia. Non hai coma o bulebule das airas e aquelas noites nas que os morcegos sobrevoaban sobre as nosas risas e, tamén, sobre os nosos medos. Pero aínda con medo... quero seguir sendo Peter Pan. Sempre serei Peter Pan.

Finca Fierro. Martes, 9 de febreiro de 2021

 

OLLOS NEGROS

A película italiana “Ollos negros” é unha obra mestra dirixida polo moscovita Nikita Mikhalkov. Pero ollos negros tamén son os dunha vaca leiteira e os da muller do ferreiro. Ollos negros son traidores, dicía a canción. Ollos negros ata poden ser os azuis e os verdes cando é de noite. Os marróns, cando asoma o luscofusco. Os ollos negros miran igual que os de calquera outra cor. Tamén se pechan e non podemos saber de que cor son. Hai xente que cos ollos negros e abertos soña de igual maneira. Hai xente que cos ollos negros e pechados dorme ou fai que dorme.

Os meus ollos negros miran para un listado de cancións, atopa a que lle gusta e búscaa no Youtube para escoitala. Agora mesmo non sei de que cor son os meus ollos. Creo que negros. Ó mellor son marróns. Verdes e azuis non porque iso destaca moito e na miña cara tan só sobresae o puto acne que me atacou na xuventude. Ollos negros son os daquela muller que me mira ou que penso eu que me mira. Ó mellor está mirando moito máis alá de min. Ó mellor deixa a ollada perdida e penso eu que me mira. O quero eu que me mire. Os desexos ás veces tamén son traidores, coma os ollos negros.

En “Ollos negros”, o arquitecto e inmenso Marcello Mastroianni cóntalle a un ruso a historia de amor que mantivo cunha compatriota súa, a gran Yelena Safonova. Aquí, neste pingas tan só se contan chafalladas relacionadas cos ollos negros, porque ó ver o título da película, deume por aí. A outros dáselle por quedar quietos, e tampouco pasa nada. Acabo de verme no espello: teño os ollos negros.

Finca Fierro. Luns, 8 de febreiro de 2021

 

DISIMULAR AS PAIXÓNS

Vendo o partido Huesca-Real Madrid (1-2), os comentaristas chegaron por veces a poñerme moi nervioso. Durante todo o encontro non sei cantas veces soltaron aquilo de que o Real Madrid tan só tiña dispoñibles 17 xogadores para conformar o equipo. Pero, almas cándidas, se tan só a media do Real Madrid vale por dous Huescas! Os comentaristas, e non só estes, sempre comentan os partidos baixo o prisma, baixo a perspectiva dos dous grandes de España: Madrid e Barcelona. Se David Ferreiro, por exemplo, dá un pase de corenta metros, a culpa foi dos xogadores do Madrid ou do Barcelona por non “achuchar” nel e deixarlle dar ese pase. Mentres que se o pase dos corenta metros o realiza Kroos ou De Jong, pois claro, de auténticos cracks. Sempre se comentaron e se radiaron así as xogadas. Sempre. Se a un xogador deses dous grandes lle paran un penalti foi porque o tirou mal, que non foi por acerto do porteiro. E ó revés, se quen para o penalti é Courtois ou Ter Stegen, pois iso, os mellores do mundo. Os comentaristas nunca tiveron un xesto agradable cara ós equipos pequenos.

Agora, un deles, Álvaro Benito, en relación a unha confrontación que mantén con Piqué, declara que non ten ningunha camiseta posta á hora de comentar certos partidos. Eu creo que si a ten, porque se lle nota bastante. Non tanto como a Jorge Valdano, pero si se aprecia de que pé coxea. É certo que cada un temos as nosas paixóns, pero en certos momentos hai que saber disimulalas, e non ir sempre en contra do pequeno, que bastante ten con ser modesto.

Finca Fierro. Domingo, 7 de febreiro de 2021

 

PERSPECTIVA DE FUTURO

En que mundo vivimos! Resulta que no Instituto de Educación Secundaria de Chapela, no concello de Redondela, os seus profesores teñen que impartir as clases con micros para facerse oír polos seus alumnos. O problema está no estrondo que fan os coches que circulan pola autoestrada do Atlántico, ou sexa, a famosa AP-9 (o de famosa venlle en plan negativo, claro, polo dos prezos). Polo que parece mentira que, a estas alturas, sucedan eses inconvenientes na Educación galega. Certo, se só foran eses... (Agora non veñen ó caso ós outros)

Como a construción ou a situación do instituto foi posterior á construción da AP-9, as culpas teñen que recaer por suposto sobre a Xunta de Galicia. E non vale que diga agora que Autopistas do Atlántico (Audasa), a concesionaria da mesma, lle prometera o ouro e o mouro, ou sexa, a colocación dunhas pantallas acústicas que, agora mesmo, brillan pola súa ausencia. De antemán xa se tiña que saber que o ruído produciría un inferno na concentración dos alumnos e profesores. Imaxinade ese inferno na actualidade e por culpa desta pandemia na que se recomenda ou case obriga de manter as ventás abertas de todos os colexios para a ventilación das aulas.

Para as obras realizadas por calquera administración sempre o confesei: que non hai perspectiva de futuro. Temos a proba nesas gabias que se abren unha e outra vez nas aldeas, vilas e cidades para a canalización da auga, primeiro, para a instalación da luz, despois, e seguíndolle as instalacións de teléfono, de gas e de todo o que haxa que meter por debaixo da terra. Ninguén é capaz de asumir que se pode facer todo dunha sentada, dun saque. Perspectiva de futuro (e xa que falamos de institutos), dos propios colexios que somos moi amigos de instalarlles uns tellados tan pobres que optamos polas uralitas que axiña saen voando (principalmente as da costa) ante a forza do vento. Perspectiva de futuro neses edificios administrativos que, acabados de construír, hai que modificar xa, ou ben porque se quedaron sen ventás ou ben porque non existen ramplas para as cadeiras dos discapacitados ou ben porque tal departamento tiña que ir ó norte e púxose ó sur ou ben porque tal altura só é digna para xente de curta estatura. Ou ben porque nunca se fan as cousas ben. Así de simple e de sinxelo.

Finca Fierro. Sábado, 6 de febreiro de 2021