Sabía
que as tiña. E sabíao desde hai moitos anos. Pero nunca llas vira. Ata el mesmo
estaba asombrado diso, de que nunca lles botara unha ollada, sendo como somos
veciños. A colección de navallas de Ramón Cid González, o Moncho de dona Nieves
(para os de Baños de Molgas) ou o Moncho da Caixa (para os de Xunqueira de
Ambía) vai moito máis alá da contorna e incluso da provincia de Ourense. E un
servidor nunca vira esa colección. Pecado mortal. Foi unha vez máis esta páxina
do periódico a que me empurrou cara adiante, porque a pesar de non ver nunca a
colección, sabía que aí había unha reportaxe. Porque sempre oíra falar ben das
navallas. E moi ben.
O
de moi ben quedouse curto tan axiña como asomou a miña cabeza naquela sala chea
de aparellos pequenos para cortar. Porque alí puiden presenciar máis de 2.000
navallas, moi ben colocadiñas, e, case todas elas, coa súa propia historia.
Porque se o meu alucine foi tal ó ver o mostrario, si quedei pampo de verdade
ante as explicacións do Moncho de dona Nieves cada vez que pillaba unha navalla
nas súas mans para ensinarma. Sabía todo de todas! Repetinllo cen veces: cada
navalla ten a súa historia.
Si
que a ten. Collía unha calquera e, zas, a esta preparoulle a folla tal ou cal
navalleiro de alá, daquel sitio e graváronlle no mango este debuxo porque ese
día aconteceu o dálle que dálle ou o tumba que dálle. Ensinoume unha que,
antes, fora un chisqueiro de mecha de tal veciño. Outra que realmente me
fascinou foi a que está feita no óso dunha oliva! Como se pode facer unha
navalla no óso dunha oliva! Fíxose e colocada na man semellaba unha pulga. Pois
ben, agora chega o mellor: que no óso da oliva esculpíronlle o rostro dun indio, o Xefe Seattle, líder das
tribos amerindias suquamish e duwamish no que agora se coñece como o estado de
Washington en Estados Unidos. Moncho Cid presentoume unha navalla que fai de
romana e aguanta ata dous quilos de peso.
Eu
recoñezo que gozaba véndoas, pero o Moncho estaba como en éxtase falando delas.
Meu Deus, que memoria! Empezou a ensinarme todas as que lle regalaran a
práctica totalidade dos veciños de Baños de Molgas, e tamén de toda a contorna.
Mais, o moi langrán, tenas sen catalogar! Este si que é pecado mortal. Case lle
berrei alí mesmo: colle unha navalla, sácalle unha foto e escribe sobre ela
porque... cada unha delas ten a súa crónica, a súa lenda. Xa alguén se
encargará de recompilar todo o escrito para facer un álbum, un libro co que
moitos fliparán. Isto non pode
perderse!
Empezabamos
a baixar as escaleiras cara á saída e, ale, volta para atrás, a subir de novo;
porque a Moncho acordáraselle aquela do león. Do que? Resulta que o rei da
selva escapou dun circo que había en Maceda, que tivo que matalo a garda civil
e que o enterraron preto de Tioira. Ás agachadas foi con dous amigos a
desenterralo e do dente caíño do león,
pumba!, o mango dunha navalla.
Ensinoume
navallas con cachas de varias clases de marfil e non digamos xa das clases de
árbores que usou para as empuñaduras. Navallas con peches estrambóticos. Con resortes
imposibles de adiviñar. Unha, toda ela, de madeira con resorte incluído. Ó
mesmo tempo non deixaba de falar de Taramundi, porque de alá eran moitas delas.
Moncho
Cid ten tan asumido o das navallas que, unha vez que baixaba a Ourense, á
altura de Esgos, lembrou que ó cambiar de pantalón, no novo, non metera
ningunha navalla. Deu a volta. “Ti estás tolo”, berroulle a muller. “Si, oh,
vou chegar a Ourense sen navalla; se o primeiro que me din cando me ven é que
navalla traes hoxe?”. Pois dígovos eu que para levar e ensinar ten navallas a
esgalla. E que navallas, meu Deus!
Cafetaría Beker de Ourense. Luns, 7 de decembro de
2015
Café Oren Express da Valenzá. Luns, 7 de decembro de
2015
Publicado en La
Región o venres, 22-01-2016
No hay comentarios:
Publicar un comentario