CANDO A CLIMATOLOXÍA NOS SOBREPASA

Alustrou, tronou, choveu, ceo negro, saíu o sol, ceo azul, acochou a estrela amarela, ceo gris, volveu saír o sol, novamente ceo azul... Este baile quita todas as ganas de moverse e a nugalla faise dona e señora da existencia. Como as pingas de suor que brotan, bañan e escorregan pola pel. A roupa pégase. O bochorno molesta. E os comentarios saen a flote en calquera conversación.

Sempre é o mesmo. Só lembramos o momento. Esquecemos que as conversacións climatolóxicas son sempre as mesmas e en todos os anos, en todas as etapas. Que bochorno. Que calor. Que forma de chover. Nunca nevou tanto. Nunca me asustaron tanto os tronos. Así sempre: cada vez que hai unha actividade atmosférica moi forte, ou unha actividade adversa, desas que non cadran no tempo. Ou se cadran, pois o dito: moita calor, moita auga, moito frío...

Os refráns ou ditos ou sentenzas son para algo. Sempre nos acordamos de santa Bárbara cando trona. Ou sexa, que lembramos o tempo climatolóxico cando nos sobrepasa, ou cando pensamos que nos sobrepasa. Se hai 40 graos asustámonos e axiña berramos que nunca tal se vira. Ó mellor, o ano pasado, por estas datas ou en datas achegadas houbo 41 ou 42. Destes xa non nos acordamos. Vivimos tan só o momento.

Por veces, chegamos incluso a formar guerras dialécticas sobre eses momentos que pensamos que son únicos. Menos mal que hoxe en día xa podemos botan man das estatísticas. Se non fose por estas, a tronada, a saragana, a nevada, a seca, a xeada... serían sempre as máis grandes desde que alguén as recorda. Por certo, hai un bochorno que nunca tal se viu.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Martes, 30 de xullo de 2024

LICENZA PARA SOÑAR

Pedín licenza para soñar. Concedéronma. Así é que soñei que o ceo era azul e que logo do lóstrego, do alustro, da chispa chega o trono. Soñei que soñar esperto é bonito. E que un piollo facía unha viaxe en tren deica o Polo Norte. Soñei que cando un fala, onde hai moito silencio, molesta, xiringa, amola. Tamén soñei co “home lobo en París” de La Unión e cos óboes de Morricone de “A misión”.

Concedida a licenza, a autorización, o permiso de soñar, seguín soñando co bambán dun berro cando sae seco e con forza e co can-can dunha bailarina cunha tatuaxe no peito esquerdo. Na realidade, ó mellor era no dereito. Soñei que soñaba un soño doce e agradable, limpo e claro, silandeiro e romántico. Soñei unha batería de preguntas que se quedaron sen resposta. Porque no silencio estaba o baleiro, ou no baleiro había tan só silencio. Máis ou menos é igual.

Soñar mentres un está sentado, ou na cama, ou no sofá, ou no lombo dun cabalo é coma soñar un desexo real que se cumpre, aínda que a propia realidade se poña costa arriba. Soñei catro pingas de orballo sobre un papel cuadriculado e dous retrousos dunha canción que se me pegaron desde a mañá cedo. Ás veces un esperta como esperta e anda practicamente somnámbulo todo o día. As cousas, ás veces, en vez de clarexar, escurecen.

Pedín licenza para soñar. E levo un bo cacho soñando. Cos tronos de son de fondo, co decorado das luces dos relampos e coas pingas de auga que caen sobre o asfalto. Soñei que soñaba desde o pretérito perfecto ata o imperfecto. Soño que a realidade está no presente.

Coffee Sueño Despierto. Ourense. Luns, 29 de xullo de 2024

O PETER PAN DOS SOÑOS

É pouquiña cousa. Tan pouquiña que ninguén o ve.. É o Peter Pan dos soños, a realidade dos soños. Adoita acochar dentro dos armarios e actuar segundo lle conveña. Aínda que non é necesario que se esconda (pouquiña cousa que ninguén ve), el sempre di que vale máis previr que curar. Axexa polas físgoas, polas rañuras das pechaduras.

Agora mesmo está na gloria. Ve unhas pernas núas estomballadas nun sofá. Non tarda en actuar. Sae do armario pola cerradura e, aínda que lle leva unha eternidade chegar ó seu destino, chega. Chega sufocante, pero chega. Chega ansioso, pero chega. Chega feliz porque chega.

É tan pouquiña cousa que a muller nin o ve nin o sente. El, o Peter Pan, non obstante, toma as súas precaucións. Sobe, moi amodiño, pola perna dereita. Á altura do xeonllo xa vai contento. A partir do xeonllo, coxa arriba, xa se emociona. É pouquiña cousa, pero non é parvo. Sabe que hai máis percorrido.

Porén, espera un bo cacho antes de seguir camiño. Sabe que ela non o ve, pero tamén sabe que a emoción pode traizoalo: un latexo máis forte do normal, un esbirro que pode soltar, unha pinga de suor que pode caer. El si nota xa as pingas sobre a súa “invisible” cara. Pingas que caen, porque o resto do camiño o pode levar ata o País de Nunca Xamais. A emoción aumenta, os latexos mesmo mancan e o desexo baila sobre o soño que soña.

O Peter Pan dos soños é pouquiña cousa. E como tal, non lle queda outra que vivir nunha realidade imaxinada e tras a invisibilidade dunha ilusión que pode ser ou non ser, que pode existir ou non. El confía en que o soño sexa o que é e que o pesadelo, se o hai, sexa efémero. Logo de toda a éxtase, acocha de novo dentro dos armarios.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Venres, 26 de xullo de 2024

EMOCIÓNS OLÍMPICAS

O fútbol, en particular, e o deporte, en xeral. O fútbol, a Eurocopa deixounos un moi bo sabor de boca e, agora, os Xogos Olímpicos esperemos que fagan o mesmo. Non comparándonos ás grandes potencias, pero a ver se é verdade que pasamos desas 22 medallas de Barcelona’92. En principio, no momento de escribir isto (sábado pola noitiña), ou o que é o mesmo, no primeiro día de competición, xa acadamos unha de bronce en judo e acabo de ver como a parella formada por Alcaraz e Nadal acaban de lle ganar á parella arxentina na modalidade tenística. Os nosos, por suposto, aínda acaban de empezar, pero como parten coma uns dos grandes favoritos... a contar con eles!.

Sobre a inauguración dos Xogos están a catalogala como espectacular, como a mellor de todos os tempos, e, para máis aquel, realizada toda en exteriores e tendo, iso si, o gran problema da chuvia. Nin esta foi quen de minguar tal espectacularidade. Porén, eu poríalle un pero ó propio desfile das nacións. Si, moi bonito polo río, pero coma en todos os desfiles olímpicos (aínda que sexan en grandes estadios), faise longo, moi monótono e bastante aburrido. Ademais, ó ser tantas nacións, a realización non se para en ensinar gran cousa. E o espectador o que quere é ver ás grandes estrelas, ós grandes deportistas. Se por min fora, e tal como se desenvolve, tan só desfilarían os abandeirados.

Formulado ou considerado o aspecto deportivo, quédame o máis importante: o emotivo. Non tardei en caer na conta de que non vallo para estes grandes eventos, de que se me fan grandes, emocionalmente falando. Na propia inauguración, só ver o facho olímpico xa me subiu tal emoción que os ollos non tardaron en poñerse algo así coma acuosos, augacentos. E cando o colleron os nenos. E non digo nada xa cando Zidane llo pasou a Nadal. E cando llo ofreceron ó olímpico máis antigo francés, que estaba nunha cadeira de rodas. E cando Nadal navegou con tres deuses olímpicos: Carl Lewis, Serena Williams e Nadia Comaneci. E cando vexa imaxes da maratón, principalmente na forma en que chegan algúns. O peor para os meus ollos aínda está por chegar; cando os deportistas españois (individuais ou en equipo) acaden medallas e suban ós podios a recibilas. Os detalles, os xestos, as alegrías deportivas sempre me emocionaron moito. Moito.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 27 de xullo de 2024

SOBRE ECUACIÓNS E MISTERIOS

Apuntei ó centro do albo e... disparei. Nin tan sequera fixen diana en todo o obxecto. Son malo resolvendo ecuacións, como tamén o son xunguindo palabras de orballo. Intento atar a S de seca coa CH de chuvia e queda algo así coma schweppes, unha cousa rara. Son malo resolvendo a ecuación de por que súo nesta tarde de canícula cando estou á sombra? Hai ecuacións que en vez de resolverse, forman un misterio.

Como hai misterios que se tarda moito en resolver... ata que se chama a un especialista. O outro día chamáronme para que resolvese o caso dunha muller que, tras varias horas, non chegaba a unha cita. Nin tan sequera fixo falta que a buscase; souben ó momento que engarrara nunha silva. Tamén quixeron que investigase a un home que, despois dunha carreira, nin suaba nin abafaba. Mirándolle o sorriso adiviñei que lle acababa de ganar a un sapoconcho.

Si que hai misterios que non se resolven nunca. Ou case nunca. Que significa unha tatuaxe sobre un cacho de pel? Por que tales tatuaxes se realizan en zonas medio prohibidas? Por que logo de tropezar, afociñar centos de veces, nunca caes? Ou case nunca. Por que a tea de araña aguanta o peso de media ducia de elefantes? Por que o ruído sobresae sobre o silencio e, este, se acovarda ante aquel?

Collín a esgalla certas ecuacións e intentei resolvelas. Pasoume coma cos pementos de Padrón, que uns picas e outros non. As que aínda non resolvín sigo dálle que dálle ata que o silencio impere sobre o ruído. De algo me vale ser especialista. Aínda que sexa malo.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 24 de xullo de 2024

HEROE DE NOVELAS BARATAS

Aire africano. Calor de inferno. Sol que cae de cheo. Trinta e nove graos sobre a conciencia dun mosquito. Síntome mosquito nesta canícula infernal. De que cor é a fervura dun pensamento e tan só unha sílaba dun verso? De que están feitas as margaritas que se expoñen na barra dun bar? Canta velocidade alcanza un caracol ó sacar os seus cornos ó sol? Hoxe nin tan sequera será capaz de os sacar.

Sol que cae de cheo. Calor de inferno. Por culpa do aire africano. Ela, a muller, pon postura para a foto e deixa que os barcos se vexan tras súa. El, o fotógrafo, enfócaa e, con parsimonia, con profesionalidade, sácaa guapa, bonita. Ás veces chega un clic para inmortalizar todo un acontecemento. Ás veces chega un medio sorriso para deter o tempo. Por detrás, o mar está en calma.

Calor de inferno. Por culpa do aire africano. Por mor do sol que cae de cheo. Hai que ser heroes para saír á rúa con estes baremos climatolóxicos. Pero que todo sexa por un café, por un relato, por un tempo criminal ó que lle hai que botar peito. Que pensarán as follas das árbores cando non se bambean? E os canlóns, as calexas dos tellados cando hai seca? Que pensará a varanda na que se apoia ela, a muller?

Non queda outra que andar pola sombra para evitar esta tarde, máis que ardente, abrasadora; máis que tórrida, abafante; máis que sufocante, crítica; máis que asfixiante, esperpéntica. Esperpéntica por saír en plena canícula, en pleno inferno atmosférico ou climatolóxico. Pero... para que están os heroes das novelas baratas?

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Martes, 23 de xullo de 2024

NA BUSCA DE EUFRASIO

Ando ás présas polas carreiras de Vazcovaz buscando a Eufrasio, o fillo da Subela, que desapareceu da casa hai xa unhas horas. Unhas horas non é nada, pero como o rapaz non regula ben, de aí as présas. As miñas e as de máis veciños que andan na súa procura. Como a historia a conto eu, que vou dicir dos demais? Nada.

Ó mesmo tempo que miro por entre as toxeiras e detrás dos carballos, chamo por el, berro por el. Por veces mesmo o chamo polo seu alcume: O Seboso. Non fai falta que explique tal nome. Dicir, iso si, que só lle chamo así cando sei que non me oen os seus pais, principalmente súa nai, que é de armas tomar. Tamén o alias dela o di todo: ten unha lingua e un carácter que furga coma unha subela.

O Seboso sempre conta que se vai escapar, que se vai marchar, pero despois nunca se acorda do que dixo e non sae para nada da casa, máis en concreto da corte, onde ten unha vaca, a Garbosa, que mesmo dorme á súa beira. Téñense moito cariño. A vaca só lle fai caso a el.

O rapaz non regula ben pero sabe de memoria todas as cancións de Sabina e asubía mellor que os chifres de Morricone nunha do Oeste. Eu, cando cheguei ás Costelas, intentei imitar a música de “Dúas mulas e unha muller” para provocalo un pouco e a ver se me contestaba. Nada.

Cando cansei, marchei para a casa e axiña me dixeron que Eufrasio estivera todo o tempo sentado na testa, entre os cornos da Garbosa. A ninguén se lle ocorrera mirar aí. Tamén ó momento xa escoitei como imitaba a harmónica de “Ata que chegou a súa hora”. Este Eufrasio...

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 22 de xullo de 2024

Á ESPERA DE SER O QUE QUERO SER

Ás cinco menos vinte da tarde, baixo un sol que asa paxariños, quero ser troita de pé correndo polo río Arnoia ó seu paso polo parque das Mestras, en Baños de Molgas, pero resulta que me atopo a 30 quilómetros de distancia e tan só me queda, entón, ser pombo que nada polas estradas que van a Santa Ouxea, no concello de Barbadás. De querer ser a ser realmente vai un treito.

É igual; quero ser espírito maligno e din que son un bendito. Din. Eu non digo nada. En tal caso digo que quero ser John Wayne nunha do Oeste e síntome Cantinflas esbardallando sen sentido. Quero ser amarelo coma a flor do toxo e son gris coma un evento incompleto. Quero ser o asubío do aire para tirarme desde o campanario da igrexa de Baños de Molgas, mais sento nun dos mazadoiros da rúa da Igrexa para mirar, precisamente, como aterra ese asubío.

Ás cinco menos cinco da tarde quero ser silencio entre o barullo que existe na avenida de Celanova e berro precisamente para vencer, para ser máis forte que todo este alboroto. Quero ser xoves e estou no luns. Quero ser miñoca, e verme luceiro, e ourizo cacheiro, e lobo, e cadelo, e un billete de 50 euros, e luz na noite, e corpo nu, esporrancho na penumbra; agora ben son coello, e bolboreta, e sapoconcho, e coxote, e gato, e unha moeda de tan só 1 céntimo, e escuridade na luz ó pechar os ollos, e traxe de astronauta no faiado.

É igual; son o que está á espera de ser o que quero ser. Como o asunto aínda está por ver, non queda outra que outear o horizonte e, en silencio, aguantar o ruído, o esperpento, a parvada, a estupidez, o aburrimento.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 22 de xullo de 2024

O ECO DO PRIMEIRO BERRO

Bailo ó estilo Travolta e deixo que algunha fantasía se espalle polo universo sen fin. Cando canso, acougo no chanzo dun soño e agardo a que o tempo pase devagariño. Contemplo a bolboreta que pousa na flor do toxo e rezo para que catro pingas de auga me orballen a alma. Estou seco de ideas.

Porén, todo marcha sobre o acordado, é dicir, facer de min un pasmón e presumir de observar os biosbardos. Cando nada apetece, o mellor é quedar quieto e deixar que o tempo dite sentenza, ou o que é o mesmo, deixar que o tempo pase. Como nunha película de Matrix.

Sigo intensamente o voo dunha pomba e, cando a perdo de vista, son eu o que me desprazo imitando a Supermán e deixándome ir ata os planetas de máis alá. Sempre haberá ilusións nas que leve as de ganar e sempre haberá fantasías coas que serei o rei de todos os días.

Asubío, agora, unha mestura de temas de Morricone e véxome nun cabalo negro cabalgando polo afastado Oeste. Co rifle ó ombreiro. Co devezo superando o medo. Cun berro rachando o silencio. Confío en que non haxa demasiados pistoleiros.

Son o que me acubillo entre as sabas brancas dos desexos e o que rima un verso tras outro verso ata contemplar o soneto. Canto melodías doutros tempos. Son o que acariña as noites con palabras soltas, que van dun mundo que foi a outro que está por chegar, por vir. O presente queda mudo, en silencio, para que os biosbardos non collan medo. Son o pasmón que, na realidade, nin baila, nin canta, nin ri, nin chora, nin asubía, nin sente a derrota, aínda que a preguiza queira ser súa dona. Son o eco do primeiro berro.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Domingo, 21 de xullo de 2024

A PEZA DE ROUPA

Quedei prendido dunha peza de roupa que se me prendeu cando andaba á busca de Luke Skywalker polas planicies galácticas de Sudalomba. Nunha simple silveira, alí estaba, a peza que cun golpe de aire se me pegou á perna esquerda. Logo de mirala e examinala, non sei dicir que é. Semella que é a manga dunha chaqueta, pero tamén pode ser a perneira dun pantalón. Está sucia, está roída e nótase vella. Ó mellor igual é parte da vestimenta do galáctico que estou buscando.

Luke Skywalker desapareceu da galaxia máis afastada e algunhas pistas sitúano no noso planeta, na Terra. Algúns, sabendo da miña afección a ser astronauta, contactaron comigo para que lles botase unha man; a eles e a todo o universo. De todos é sabido a influencia que ten o amigo de Han Solo por ese espazo sideral, no que xa empeza a haber habitantes e obxectos a esgalla.

É certo que quedei un pouco asombrado ante tal petición. Unha cousa é querer ser astronauta e outra moi diferente ser especialista na guerra das galaxias. Porén, non quixen defraudar a eses algúns e no asunto ando. Co presentimento, iso si, de que a peza que se prendeu na miña perna esquerda ten algo que ver. Quizais polo detalle de non saber moi ben que é. Os galácticos visten de forma estraña, rara.

A peza de roupa, a maiores de me ser descoñecida, ten un algo que me atrae. Non sei se é a cor (practicamente descolorida), a forma (moi rara) ou a tela (nin idea de que é). Collina e gardeina no peto do pantalón. O seu olor, o seu cheiro levoume polos montes de Pinouzos e mesmo polas rúas de Baños de Molgas. Sigo buscando ó Skywalker ese.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Venres, 19 de xullo de 2024

O DÍA QUE BAIXEI PARA O PARQUE DAS MESTRAS

O día que baixei para o parque das Mestras era domingo. Para o das Mestras e para o da Ansuíña; tan só os separa o río Sor. A verdade é que só podía baixar ós domingos ou festas de gardar. E non todos os domingos nin todas sa festas de gardar. Só aqueles nos que o pai se compadecía de min e botaba el as vacas para o monte. De rapaz era practicamente obrigatorio tal acción por mandato da nai. Esta, como non se andaba con lerias, botaba man da ladaíña dos cabreos: primeiro unhas labazadas e, por se era pouco, o castigo; que consistía en ou ir ó muíño de noite pecha ou ben, tamén de noite pecha, me mandaba a tornar a auga ós lameiros. Para que me cagase de medo. O máis habitual era o de amolarme as tardes dos domingos. Só usaba tres palabras: bota as vacas!

De mozo ou adolescente, o de ir ós domingos para o monte, moitos deles, xa saían de min. Ante unhas cantas novelas do Oeste ou un par de libros, non pensaba para nada nos parques da Ansuíña e das Mestras. Toda unha tarde lendo en solitario era gloria bendita. Incluso despois de vender as vacas, collía o libro e percorría a estrada dos Milagres lendo... todos os días da semana.

O día que baixei para o parque das Mestras era domingo. Poucos o fixen. A verdade era que, de rapaz, o non ir xiringaba bastante. Non só polo detalle de ir coas vacas para o monte de Pinouzos, senón ver que, nas piscinas, nos campos de tenis, na Ansuíña ou nas Mestras quedaban os amigos xogando, gozando da tarde dominical. Iso doía. Interiormente clamaba ó ceo e botaba pestes contra miña nai. Porén, cando me afacía á idea, e entre os libros ou as novelas e o can Uriarte, levaba mellor a miña soidade dominical.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 17 de xullo de 2024

NON DAR UNHA NO CRAVO

Como politicamente falando son un pouco torto e vivimos nun país no que non se pode saír do rego que outros aran, non queda outra que agachar un pouco a cabeza e buscar algo que non moleste a ninguén. Por exemplo, o fútbol, que hoxe non molesta grazas ó éxito da selección española na Eurocopa de Alemaña. Hai xa unha semana do acontecemento, pero non me esquecín da promesa que fixera nun dos meus escritos sobre o comentarista e periodista Juan Carlos Rivero. Dicía por aquel entón que recibía críticas polos seus erros e eu corroboraba tales condenas, aínda que, iso si, sabendo que é normal que ó comentar un partido de fútbol durante dúas horas ou máis, case é factible atoparse con algún que outro erro. Cando se fala moito, é fácil que nos atrapallemos.

O problema está en que Juan Carlos Rivero erra demasiado. Unha cousa é fallar unha, dúas, incluso tres veces durante un partido ou unha serie de partidos, pero o dese comentarista vai máis alá duns cantos erros. Para non pecar de crítico desapiadado, acordeime e fíllenlle un pequeno seguimento. Digo pequeno porque cando falaba de xogadores de seleccións pouco coñecidas (ou polo menos eu non coñecía moi ben ós seus xogadores), non sabía se confundía a uns xogadores con outros polo detalle ese de que, eu, vendo a televisión, non os coñecía dabondo. Imaxino que aínda tería máis erros, pois se confundía ós habituais, que pasaría cos menos habituais?

No partido Austria-Francia, ó Thuram chamoulle Dembélé. Ó Kanté chamoulle Thuram varias veces seguidas. No partido Italia-España, a Pedri confundiuno con Rodrigo por dúas veces, e a Rodrigo chamoulle Carvajal. No Turquía-Portugal, a Leão chamoulle por dúas veces Nuno Mendes. No Albania-España, confundiu a Zubimendi con Vivian; ó porteiro Raya chamoulle Navas. No Inglaterra-Eslovenia, a Walker chamoulle Stones. No España-Alemaña, confundiu a Sané con Emre Can.

Eses son tan só os erros que captei, porque foron en partidos ós que coñecía bastante ben ós xogadores, por iso intúo que tivo que ter moitos máis, aínda que eu non os pillara. Porén, e aínda que só sexan os nomeados, son moitos para un periodista profesional. Repito: errar é humano, pero non dar unha no cravo é bastante patético. Por unha vez, Televisión Española debería facerlle caso ó clamor popular.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 20 de xullo de 2024

DISCORRENDO SOBRE A ESTRAÑEZA

Saín con “Estraños na noite” como música de fondo e coa reflexión de que o estraño era eu. Estaba completamente só en plena tarde. Algo non cadraba. Non tardei en dilucidar que era o tema musical. Si, moi bonito pero o instante acontecía pola tarde e baixo un sol... non abrasador, pero chegáballe ben.

Ser ou sentirse estraños tampouco é nada raro. Quizais o bonito sexa iso tamén, o de sentirse estraños; para discorrer se o estraño é o que se sente distinto ou se o estraño ou estraños son os outros, os que pensan que un é raro.

Sempre se dixo que ser todos iguais ou ser todo bonito sería demasiado aburrido. Compren diferencias para que haxa distintos puntos de opinión, para que haxa buscas, eleccións, disparidades, diversidades e intentar xunguilas todas nun nobelo, nun feixe de realidades. Claro que, se se consegue, aí volve estar a monotonía, o aburrimento, o tedio. Se a auga non corre, nada borda.

Ser estraños é coma unha lección de historia na que se reflexiona o motivo ou a causa de tal estrañeza. Mellor aínda, de onde procede. Do interior dun? Da mentalidade doutros? Dun termo intermedio? Son estraño porque estou só? Porque ando só? Son estraños os que quedan dentro, os que saen á canícula? Os que non seguen o ritmo de “Estraños na noite”? Era estraño Fran Sinatra? Son estraño eu?

Medito sobre todas esas preguntas. Cando penso que atopo as respostas, estas xa se me esqueceran mentres sentaba a tomar un café. Empezo, entón, a reflexionar sobre o alzhéimer, o puto alzhéimer no que “Estraños na noite” xa non marcha da miña cabeza. Hai temas musicais que se deitan por un tempo na memoria.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Martes, 16 de xullo de 2024

SABÍA DA NOVELA

El é pastor de ovellas. Ela é costureira por entregas. Ou por encargos. Os dous viven na aldea. El chámase Luis Doforno Sarreaus, aínda que todos lle chaman O Salgueiro. Súa nai seica o pariu á sombra dun salgueiro. Ela chámase Luisa Carrión Palleiro, aínda que os veciños lle din A Filla da Coella. A nai dela paría a esgalla. Luisa era a sétima de quince irmáns.

El non durmía a sesta porque marchaba para colocarse baixo o balcón dela. Ela, logo de coser un pouco, saía ó balcón para cantar con voz queda, suave e sabendo que, debaixo, estaba toda unha vida de novela. El, ó oíla, deixaba asomar un sorriso e facía que os pés seguisen o ritmo do cantaruxo dela. Ela presentía, ventaba moi ben que facía o seu veciño e... amigo.

El, no monte, berraba subido a todos os outeiros e castiñeiros. Eran berros de ansia, berros de desexo, berros preñados de sensacións, berros fortes e eternos. Ela, na casa, calceta a calceta, seguía cantando moreas de poemas. Tanto el coma ela intuían e vivían os seus momentos.

O Salgueiro soñaba con que un día bailaría coa Filla da Coella sobre unha nube branca de algodón e baixo o ritmo desenfreado dos latexos dos seus corazóns. A Filla da Coella fantasiaba con tecer un vestido... branco, para amosarllo toda contenta ó seu amigo Salgueiro.

El marchou para a casa coas ovellas. Ela sentou ante un nobelo e desfíxoo para coser con parsimonia todos os sentimentos; os dela e os del. Porque ela sabía de que ía a novela.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 15 de xullo de 2024

DEIXANDO CAER UNHAS LETRAS

Queda baixo a tutela dos entendidos, dos especialistas. Saio. Collo pola beirarrúa esquerda; é por onde hai máis sombra. O ceo está cheo de nubes, practicamente gris, pero de cando en vez asoma o sol e, ás tres da tarde..., non estamos no inverno. Un coche aparcado no medio dun paso de peóns e varios máis esperando ante un semáforo alá ó fondo. Busco un café para facer máis entretida, máis suave, máis curta a espera. Tamén para deixar caer unhas letras. Estas.

Unha moza empurra o carro dun bebé e, á beira, outro neno andando. Perdón, nena. Desde a distancia véxolle unhas trenzas laterais. Enfronte, unha farmacia pechada, unha pastelaría pechada e unha parella de mulleres que baixa pola rúa.

Agora, en vez de observar, penso. Penso no forte cheiro de loureiro e nos ourizos dun castiñeiro. O outro día, limpando unha desas fincas que obrigan a limpar, farteime de cortar loureiros e o seu forte olor case me marea. O ulido do loureiro, coma o das mimosas ou acacias, é agradable ata que non é en moita cantidade. En moita cantidade, bota para atrás.

Sigo pensando en bolsos que alguén tece e na utilidade das mareas, en golpes que se levan nas pernas e no piar dunha lavandeira, en reloxos que deixan atrás as horas perdidas e en cancións que contan historias baixo a inspiración da lúa vella, en flores de adorno que colgan de gallas secas e en libros que serven de cabeceira. Aqueles que están ás beiras das camas e que marcan, sinalan a autoestrada cara ós soños dos seus donos. Acurtada, reducida a espera, marcho.

Coffee Sueño Despierto. Ourense. Luns, 15 de xullo de 2024

TODO É, AÍNDA QUE NINGUÉN O CREA

De que cor é a luminaria das ideas que escapan polas alpargatas rotas? Vermella ou amarela ou medio verdosa ou medio en penumbra. De que está feito o chifro que solta notas musicais sen que ninguén sopre? De sabugueiro ou de salgueiro ou de amieiro. De onde asoma o silencio cando o barullo é moi intenso? Do propio barullo ou dunha desconexión sentimental ou dun amortecemento provocado.

Todo é, aínda que ninguén o crea. Como cando un corpo deita sobre unha colcha que simula un mantel de mesa. Como cando unha imaxe brilla sobre o baleiro incoloro. Ten cor o baleiro? Todo é, aínda que, nestes momentos, nada exista. Ou o que exista non se vexa. Ou o que non se vexa, se intúe que está aí, precisamente no baleiro.

Como atravesa a luminaria o aceiro da miña alma? Como poden estar secas as alpargatas rotas? Como pode o chifro tocar un tema de Ennio Morricone sen que ninguén o sopre? Como pode berrar o silencio entre tanto barullo? Como poden os latexos mancar os versos do poema ou os parágrafos da novela? Sempre haberá accións que nunca entenderemos.

Non é tan fácil entender o que está mal escrito ou mal explicado ou mal redactado ou mal rodado. Porén, sempre se poderá ler entre liñas ou, simplemente, dicir: ata aquí chegamos, e sentar á sombra do sabugueiro e dar unha cabezada sobre a ilusión, sobre o afán dun soño. Saberán os soños que a realidade é como é e que non hai volta de folla? Aínda así, a seguir soñando.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Venres, 12 de xullo de 2024

NO SOFÁ DOS TEMPOS

Nin fútbol nin bandeiras. Nin loitas nin xenreiras. A vida baila sobre a ilusión dun soño e sobre a ansia dun tempo que foi. A vida é coma o ruxerruxe da ignorancia. Nin berros nin carreiras. Nin eventos nin ideas. Todo ten que saír ó natural, coa forza do desexo, coa docilidade dun pensamento.

Que cada alustro sexa unha sinal e que a preguiza empreñe no sofá dos tempos. Cando hai galbana ou vagancia non queda outra que deixarse levar pola somnolencia do devezo. Ó pouco, saloucos na noite e suspiros por entre as cantigas dos recordos, daqueles recordos nos que unha flor era amarela e un berro era unha separación do silencio.

Nin fútbol nin bandeiras. Nin treboadas nin poemas. A vida é como a Santa Compaña que enfila, en ringleira, o camiño do que pode haber máis alá do silencio. A vida é o impo que brota, que abrolla cando a dúbida non sabe se saír ou quedar dese recanto da memoria que acumula momentos, instantes, realidades e tempo.

Que en cada lusco fusco asomen os berros do que puido ser e non foi. Berros pola estrutura dese soño que non houbo maneira de convertelo en realidade e pola circunferencia desa fantasía que sucou os mares a bordo da Perla Negra. Berros que estralan por entre as toxeiras verdes da esperanza e as follas secas das mazairas.

Nin fútbol nin bandeiras. Nin soños. Nin tempo. Nin luz. Nin escuridade. Nin desidia. Nin silencio. Nin carreiras. Nin augas mansas. Nin guerras. Nin fronteiras. Nin baleiro. Nin carraxes. A vida é un ir e vir... sen descanso, sen sosego, sen acougo, sen repouso.

Café O Falangueiro. O Vinteún (Ourense). Xoves, 11 de xullo de 2024

DESCARRILAMENTO POLÍTICO

Seguen as mortes infantís nas guerras e seguen as guerras políticas e extremistas no noso país, aínda que, iso si, por agora, sen mortes. A guerra entre o PP e Vox, pola negativa do partido de Santiago Abascal ó reparto de nenos e nenas migrantes que chegaron a Canarias e Ceuta sen titores que os acompañaran, xa se recruou de tal maneira que Vox acaba de romper co partido de Núñez Feijóo en cinco comunidades autónomas.

Ante esa ruptura, o noso presidente Alfonso Rueda non tardou en declarar que “canto menos se goberne con extremismos, mellor”. Ben dito, carallo, e ben feito! Pero e dis ti e digo eu: por que pactaron entón? Desde que Vox se iniciou como partido, aquel que tivese dous dedos de fronte vía ben o que era, o que significaba, como actuaría. Porén, polo poder, algúns, ata son capaces de venderlle a alma ó diaño. Agora, polo baixiño, recoñecerán o seu erro, pero... Pero non tardarán en volver pactar con eles cando vexan que os necesiten de verdade.

O mesmo que fixo Rueda, tamén o declarou o gran mestre Núñez Feijóo, que di que Vox descarrilou. Hai que saber a que tren se sobe, señor Feijóo. Que non todos os trens son iguais e nos levan ó mesmo lugar. Hai trens que van dereitiños a onde moi poucos queren que vaian. E se vostede e os seus se declararon sempre tan listos, como é que non souberon coller o expreso? Que máis ben descarrilastes os dous...

Que tristura de vida; ter que falar deses dous partidos, precisamente deses dous, cando, ó mellor, hoxe somos campións de Europa, futbolisticamente falando (escribo isto en sábado). É certo que a miña intención era falar deste evento deportivo, pero sentinme retraído polo detalle ese da final entre España e Inglaterra. Falar un sábado dunha final que se xogaría ó día seguinte, non procedía. Tería que escribir a base de hipóteses que acontecerían ou non. Mellor deixalo para a semana que vén, que xa saberei quen foi campión e tamén completarei todos os partidos que comentou Juan Carlos Rivero. O deste periodista tamén ten o seu aquel, algo que xa comentei dúas semanas atrás sobre os seus erros... tan grandes ou máis aínda que os do PP pactando con Vox. Rectifico un pouco: estes dous que pacten tampouco é para sorprenderse moito. Sabedes aquilo de “dá a cotra co pano”, ou “xente busca xente”, ou “xente dá con xente”, é dicir, “Deus críaos e eles xúntanse”? Pois iso.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 13 de xullo de 2024

O PÉ DUN CANASTRO

Son o pé dun canastro que caeu. Ou que tiraron, xa non lembro ben, porque xa hai anos que estou completamente espido. Estou en plena Aira de Arriba de Baños de Molgas. Son testemuña de moitas historias. E de tempos pasados.

De cando as medas de centeo me arrodeaban por completo. De cando había que preparar ese chan no que se colocaban tales medas, a base de bostas de vacas e do esmagamento daquelas cos pés descalzos dos veciños. Momentos de troula e ledicia. Logo da malla, alí mesmo, quedaban os palleiros de palla mesturados cos da herba seca.

Son testemuña de diversos xogos infantís, precisamente por entre os palleiros e cabaceiros, cando todos estabamos de pé e sendo útiles para a causa. A causa do gandeiro, do labrego. Metían cestos ou sacos de millo ata o mesmo teito. Para que secase. Para que se puidese levar, máis tarde, ó muíño a facer fariña. Algúns canastros, baleiros xa do produto, usábanse tamén para gardar aparellos de labranza.

Como o tempo pasa e todo cambia, o abandono do rural repercutiu, como non, nos propios canastros, na propia aira. Sen produtos, os cabaceiros deixaron de usarse. Sen centeo, as medas e mallas desapareceron. Sen gando, os palleiros de herba desapareceron. Sen uso, a madeira dos canastros podreceu e, pouco a pouco, torceron de tal maneira que remataron bicando o chan.

Agora estou aquí, espido e esperando as vacacións dos nenos para ver como gozan correndo detrás do fantasma. Todos os veráns hai fantasmas na “Placita” que, a partir das nove da noite (máis ou menos) arman a súa guerra particular cos nenos. Algúns, de cando en vez, escóndense detrás de min. Eu quedo feliz. Son o pé dun canastro que caeu.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Martes, 9 de xullo de 2024

ESPERANDO ENFRONTE

Esperando enfronte. Baixo o ruído dos coches que pasan. Ruído producido polo asfalto mollado. En pleno verán, choveu. Agora mesmo non chove, pero pode chover. Ceo gris, moi gris. Café á beira. Teño tempo para pensar que o tempo pasa, aínda que, agora mesmo, cunha lentitude que manca, que doe. Porque as esperas, xa se sabe...

Vexo as gallas das árbores que se moven a causa do aire. Suave, suavemente. O que dixen: estamos en pleno verán. E aínda que chova, non vai frío. Vexo paraugas abertos, o que significa que algo debe chover. Pouquiña cousa porque nin eu mesmo vexo, desde a distancia, que chova. Estou na terraza dunha cafetaría. É dicir, que caerán raras pingas de auga sobre o asfalto, sobre os coches, sobre a xente, sobre os paraugas. Tan só vin dous abertos. As demais persoas van ó descuberto.

Algo de barullo en algúns clientes. A maiores de que, xa en por si, somos propensos a falar alto, sempre hai algún ou algúns que alzan aínda máis a voz coa intención de facerse o gracioso. Ou de chamar a atención. Gústanos coller protagonismo en todo. Os egos póñennos tesas as cristas de galos. Ou aquilo de... a ver quen a ten máis grande.

Hai un cacho pasou un home cunha gran moto e unha bandeira de España aínda máis grande. Andamos nas semifinais da Eurocopa e España, nestas, aínda está aí. Ó mellor só está precisamente hoxe, pero está. Mañá estará ou non estará. Por unha vez non vaticino nada. Por esta vez só desexo que mañá siga na Eurocopa. Como Francia tamén ten equipo, non vaticino. Que sexa o que Deus queira. Ou os xogadores. Ou o árbitro.

Empeza a chover outra vez.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Martes, 9 de xullo de 2024

CRUZANDO A SELVA AMAZÓNICA

Son o home que está cruzando a selva amazónica nunha caixa de cartón coa compaña dun can de palleiro. Chámanme Revólver porque son rápido coma un raio. O can chámase Cigarrón, aínda que responde a calquera nome. O que mellor entende é un forte asubío.

Ando polo Amazonas porque o botei a cara ou cruz co deserto do Sáhara. Como saíu cara, tiven que buscar a caixa de cartón. Se saíra cruz, tería que buscar un flotador. A miña ilusión é a de cruzar, algún día, o Sáhara a nado.

Os amigos puxéronme Revólver por culpa das películas do Oeste. Desde os tres anos só vía desas películas. Na Aira de Arriba de Baños de Molgas practicaba por entre os palleiros e canastros ós indios e vaqueiros. Segundo algúns só querían ser vaqueiros, é dicir, os artistiñas, a min non me importaba facer de indio. Máis dunha vez queimei un palleiro para facer sinais de fume. Mentres este ardía marchaba correndo a Barricobos para poñerlle lume a unha gavela de fentos verdes e contestarme a min mesmo. Así me comunicaba dun lugar ó outro. Nas pelexas só ganei unha vez de indio: cando me convertín en Chato, O Apache. De vaqueiro, si, ganaba sempre.

Agora mesmo deféndome dos crocodilos como podo, máis ben imitando os chíos dos monos ou a leria dos papagaios. Con esta sei que aburro ata as lianas de Tarzán. De cando en vez fago uso do alcume, do alias e disparo ó aire para que os animais e tribos inimigas noten e sintan que son máis rápido que un relampo. Cigarrón xa está tan acostumado que, en cada disparo, dálle ó rabo. É un bo can. Eu son un bo amo.

Cafetaría ConGana´s. Ourense. Luns, 8 de xullo de 2024

A LÓXICA DO ESPERPENTO

Estou á espera de que o sol se mova, de que a inocencia sexa eterna e de que Pink Floyd toque no lado escuro da lúa. O sol abrasa, a inocencia, por sorte, segue e Pink Floyd está choutando o muro. Agora, cada quen que lle busque a lóxica a este esperpento. É noite pecha, a malicia brilla nos ollos e Ennio Morricone busca ó bo, ó feo e ó malo. Non todo é o que parece, nin o que parece se desvía moito do rego que arou a toupeira por debaixo dos pementos.

Estou á espera de asubiar catro temas musicais e unha canción de berce de Fuxan Os Ventos. Ó mesmo tempo berro desde o alto dun outeiro. Simplemente para rachar o silencio. Ou para axotar o medo. En cada tema musical vai escondida a carraxe que asoma polas inxustizas sobre o nacionalismo e na canción asoma unha protesta polo que puido ser e non foi. Os berros xa son por causas maiores que van máis alá dunha dor política, social e cultural que atenaza. Agora, o que queira que suba ó alto do outeiro e berre. Ou baile.

Pódese bailar sobre os latexos que mancan, sobre as ansias que se anhelan, sobre os desexos que se ambicionan e sobre o rock and roll de Elvis Presley ou o jazz de John Coltrane. Pódese bailar sobre o ruxerruxe dunha ideoloxía, sobre a flor do toxo e no lado escuro da lúa vella. Segundo se baila tamén se canta un soneto de Aute ou unha muiñeira das Tanxugueiras. Agora, cada quen que lle busque tres pés ó gato, ou follas de loureiro ós castiñeiros, ou cornos de marfil á lúa en cuarto minguante. Eu, por en canto, sigo á espera de atinar coa lóxica do esperpento.

Cafetaría Domus. Ourense. Luns, 8 de xullo de 2024