FACER POSIBLE O IMPOSIBLE

Hai algúns asuntos que me traen a malvivir. Como facer que o elefante pase, por fin, polo ollo da agulla? Como sentar no corno dereito da lúa en cuarto minguante? Como cruzar o Atlántico a nado sen saber nadar? Como vivir a realidade dun soño se tal realidade é soñada? Como cruzar o deserto do Sáhara en catro horas e de xeonllos? E non sigo porque marearía á perdiz e, sen perdiz, ninguén é feliz.

Pensando friamente, e en referencia a que non hai nada imposible, non me queda outra que dubidar de tal afirmación. O do elefante, por exemplo. Como imos meter a un bicho deses por un buraquiño de nada! Neste caso, case pode valer o de que non hai nada imposible... todo consistiría en facer unha agulla tan enorme que, polo seu buraco, puidese coller mesmo unha balea azul.

E que dicir de sentar no corno da lúa? Hai algo imposible niso? Mirade os chinos, que están a estudar a cara oculta daquela. Moito nos burlamos dos chinos pero son os que nos sacan dun apuro e, da lúa, ensínannos o seu lado escuro. Son listos e agudos coma allos.

O de cruzar o Atlántico a nado sen saber nadar... aí xa non furgo nas posibilidades raras para facer posible o imposible. Neste caso, doume por derrotado. A non ser que faga que nado mentres me empurra un golfiño. Cousas máis raras se ven neste mundiño. A realidade dun soño era aquela na que cruzaba o Sáhara en soños. Aínda que, nestes, si o cruzaba a nado porque, para min, non hai nada imposible. Nada.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 26 de xuño de 2024

U-LA MARXE? U-LO MARCO?

Ata agora, cada vez que nos cruzabamos con amigos ou alguén coñecido, case sempre usabamos de apertura comunicativa (logo do correspondente ola ou bo día) o tempo climatolóxico, pero duns días para acá tal inicio paroleiro empeza coas leiras, coa limpeza das fincas. Duns días para acá, a maioría dos concellos bombardearon con cartas ós propietarios de fincas para que nun prazo, máis ou menos prudente, desbravasen ou rozasen aquelas parcelas máis achegadas ós núcleos de poboación.

Deica aí, todo moi ben. Ten a súa lóxica, xa que, a causa do abandono, tales leiras ocasionan un auténtico perigo ante un presunto incendio. O problema chega coa propia limpeza. Mesmo os propios concellos xa se queixan de que unha boa parte das comunicacións non se poden levar a cabo por descoñecemento do domicilio actual de tales propietarios. As empresas ou particulares que, estes días, se dedican a desbravar tamén se lamentan de que non dan feito. Aínda que, na miña opinión, o problema máis grande está na propia situación ou localización das fincas, incluso das propias.

Cando mandan aviso para limpar, iso significa que, efectivamente, as leiras están cheas de broza, de matogueiras, completamente abandonadas, o que significa que... si, sabemos moi ben por onde caía esa finca, ese eido, pero... u-la marxe?, u-lo marco? Por culpa do abandono xa nin hai marxes, nin marcos nin idea de por onde é realmente a finca de cada un. E non é un prato de gusto rozar na finca do veciño, non por rozarlle (que el seguro que encantado da vida), senón por facerlle o seu traballo.

Hoxe mesmo, sábado, que é cando escribo este Recuncho, tiven que limpar unha da sogra, que nin ela, nin as fillas sabían exactamente cal era, polo que non me quedou outra que botar un pouco man do Sixpac e outro pouco, o de sempre: a ollo. Aínda que sempre defendín que a mellor medida que existe é “a ollo”, a realidade é outra... e se me fallou o ollo e me matei limpando un bo cacho da do veciño?

Para un servidor, a mellor solución está en que todas esas Franxas Secundarias (as zonas que a Xunta marca para desbravar) as limparan os concellos ou a propia Xunta e que, logo, lles pasara a factura ós propietarios. Moita xente, non é que non queira limpar as fincas, senón que non sabe onde limpar. Hai que buscar outro método como sexa. Tampouco é un prato de gusto ver a túa limpa e as dos demais cheas de broza. Se se limpara de a feito, non existiría este problema.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 29 de xuño de 2024

RADIO CARACOL

Radio Caracol informa: o tempo pasa devagariño, mentres que o lóstrego sae á velocidade dunha chispa ou dun mal raio me parta. Pero sen partirme. Aínda quero informar da raíz cadrada do marco dunha leira de 0,78 hectáreas. Se o resultado non dá exacto, xa a armamos. Alguén me moveu o marco!

Case é mellor, entón, quedar quieto e deixar que o sol ase ós paxariños. Polo leste asoman nubes de tormenta, quizais coa intención, un pouco máis tarde, de cuspir tronos e alustros para que, a algúns, lles entre o medo no corpo. Miña nai gozaba co ruído dos tronos e eu, que tamén gozo con eles —e coas tracas—, si me acovardo un pouco ante os relampos. Quizais porque, unha vez, unha chispa caeu tan cerca que vin como unha das miñas vacas, a Cereixa, daba un salto para atrás a causa do susto ou da forza do alustro. Desde aquel momento, téñolles polo menos respecto.

Radio Caracol segue informando: que cando un vaso de cristal cae sobre unha baldosa, o máis seguro é que rompa e que o estoupido tamén asuste. Acaba de caer un vaso de cristal e o seu estalido asustou un pouco. Pouco porque non ten a forza do lóstrego nin do trono.

Pois neste momento case se agradece que asome dunha vez a treboada, xa que a canícula molesta bastante. A roupa pégase á pel, a pel apégase ó papel e é moi difícil escribir sobre este. Agora, cada un é moi libre de desexar canícula ou tormenta. Eu tan só son o portavoz de Radio Caracol, que está aquí para informar e tan só para informar.

Café Beker. Ourense. Martes, 25 de xuño de 2024

SENTADO NA ESCALEIRA DE PEDRA

Alí estaba; sentado na escaleira de pedra. Esperando. Esperando non sabía que. Aínda que, no fondo, desexaba que aparecese por alí un ultra, un extremista para cantarlle as corenta. Levaba un tempo xa que ulía a hecatombe e observaba as declaracións que ían máis alá das propias declaracións. Sabe que o propio Abascal está disposto a enfrontarse ó Goberno “fisicamente”. Palabras textuais. El, Secundino, intuía e estaba seguro de que si. Mesmo xa lle tiña medo ós ultras franceses. Medio en broma, medio en serio, soltáballe a calquera que o quixese escoitar que se acaba o mundo. E ó dicilo deixaba escapar tres ou catro saloucos de tristura.

Secundino Sandán Soler era fillo de Dionisio, O Solteiro (a retranca galega para os alcumes, para os sobrenomes é de todos coñecida), e presumía de ser apolítico, aínda que, de cando en cando ou bastante a miúdo, soltase sentenzas políticas. El non é parvo e ve o que está a pasar.

Semella que é parvo, incluso pola postura na que está sentado sobre a escaleira de pedra. E mirándolle para a expresión da cara, parece aínda máis paspán, máis pasmón. Ollada perdida, xestos raros, acenos incomprensibles, sorrisos que non veñen a conto e pateo de pés ante un ritmo musical imaxinario. O fillo do Solteiro segue esperando.

Esperando e confiando en que non haxa máis cunetas e paredóns, tiros nas noites, medo nas casas, carraxes entre veciños, traizóns entre amigos, acusacións entre familias. El non viviu a antiga contenda, pero sabe moi ben o que pasou. Secundino non é político, pero a cabeza dálle para todo un tratado de paz. Oxalá este sexa eterno.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 24 de xuño de 2024

BAILANDO, QUE É XERUNDIO

Bailei sobre a deda gorda do pé dereito e unha rula miroume de esguello. Non me senta moi ben que un paxaro queira marcar os meus eventos. Xa chega ben con aquelas persoas que están sempre a escudriñar o universo. Á maioría non nos gusta que nos marquen o ritmo dos pés. A maioría quere ir por libre neste peregrinar eterno. Non nos deixan.

Bailei tamén sobre a agulla do reloxo do campanario da igrexa. Aquí fíxeno con moito tento, con moito sosego. Non quería caer. A altura do campanario está máis cerca do ceo que do inferno. Aínda que, se caio, sei que remato no inferno. Nese baile, de cando en cando, choutaba da agulla grande á pequena. Facía coma o propio tempo; dos minutos pasaba ás horas. Non me mirou ninguén de mala maneira. Lóxico, nesas alturas non había unha alma. Nin tan sequera estaban as cegoñas que tiñan o niño nunha beira do campanario. Cando rematou o tema de bailando con lobos, baixei.

O bonito, agora, sería bailar cos pés descalzos sobre as flores amarelas dunha toxeira. Non o farei porque os toxos pican e non preciso aguilladas que me tangan. Sei perfectamente cal é a carreira, o camiño da esperanza e o tempo que me levará para alcanzar a realidade. Porén, téñolle medo a esa realidade por, precisamente, descoñecida. E a miña pregoada valentía é máis ben un disimulo da típica covardía.

Case mellor bailo sobre a punta dos pés e que cada deda faga arabescos como queira. Mellor deixar que sexan elas as que marquen o ritmo dos diversos temas. Bailando, que é xerundio, nesta tarde de tormenta.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Venres, 21 de xuño de 2024

UNHA PRAGA DE BICHOS

Levaba pouco máis de tres minutos na cafetaría (aínda tiña o café a medio tomar) cando recibín unha chamada telefónica. Que fose. Entenderedes que quen chamaba era alguén de Baños de Molgas. Fun, claro.

Resulta que había unha praga de bichos tan intensa que nin tan sequera se podía andar polas rúas, mesmo nin podían abrir as portas das casas nin as ventás. Chamáronme porque, sabendo da miña profesión de ex viticultor, entendían que era un especialista en fumigación, é dicir, en dar o sulfato.

Tan axiña como vin o contratempo souben que, alí, a fumigación non procedía; non habería funxicidas que chegasen para tanta cantidade de bicharada. O de praga quedábase pequeno, incluso o de formigueiro. Aquilo era unha mestura de bichos tan espesa que nin unha pinga de sulfato conseguiría penetrar. Porén, non me desanimei; nuns segundos, coma un flash, asomou unha idea á miña cabeza. A de que había que inundar toda a vila de Baños de Molgas e toda a contorna. Que a xente se subise como puidese ó campanario da igrexa.

Tiña que facer un encoro, máis grande que o de Castrelo de Miño e Lindoso xuntos. A mellor zona era a dos Lamas, aproveitando así a presa do Segundo. O grave problema estará no tempo. Facer un encoro coa extensión sumada dos dous citados, a pico e pala, levaría o seu tempo. Non perdín este en elucubracións; púxenme inmediatamente á faena. Teño que picar e padexar desde a saída do sol ata a posta do mesmo. Os días que fagan falta, os meses que fagan falta, os anos que fagan falta. Van saber eses bichos como as gasto!

Cafetaría Algarabía. Barrocás (Ourense). Xoves, 20 de xuño de 2024

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 20 de xuño de 2024

DESACORDOS A PAUS

Tratar asuntos serios en pleno auxe da Eurocopa, non é que me atraia moito (prefería falar de fútbol). Pero tamén é verdade que hai noticias que non se deben deixar perdidas no tempo, pois estas, a maioría, ensinan como é a natureza humana, o proceder do home ante situacións coas que non está de acordo. O bonito sería que, ese desacordo, se tratase de palabra, conversando, razoando, e non a paus.

En Chandrexa de Queixa, dous veciños, en vez de usar paus, botaron man de sachos para “razoar” polas quendas ou polo uso do regadío nas súas fincas ou lameiros. O xenio que levamos dentro (mellor dito, o demo) asoma sempre por unha parvada de nada... unha simple discusión de tráfico, nunha cola do súper, por unha galla dun carballo que traspasa a marxe e, o máis famoso de todos, polos marcos. Destes sempre saltamos con bromas, pero, á hora da verdade, que non nos toquen o marco; ou a auga, ou a galla. E ninguén está libre de pecado. Cun simple pero, mesmo cunha simple palabra ou mirada que non nos gusta, xa saltamos. Acabamos de ver como son os nosos saltos: con fouciños e gadañas, con sachos e aixadas...

Como saltan, sen chamalos, certos países que axiña meten os fociños nas guerras, pero que non se atreven a actuar contra, por exemplo, Afganistán. Aclaro que non digo de que actúen violentamente, pero si usando outros medios de presión para impoñerse en calquera asunto. Os medios de presión haberaos sempre. É que en Afganistán trátanse ás mulleres peor que se foran escravas ou bruxas. Practicamente xa non hai emprego para elas. As que o teñen, xa pode ser da categoría que sexa, non pasan de cobrar 65 €. Instauraron a lapidación pública por adulterio, cando sabemos que, se fora o home o que cometera tal adulterio, dirían que é porque a muller non o satisfacía ou por calquera outra trapallada. Xa sei que moitos pensarán que tales asuntos internos os deberían resolver os propios países. Pero, segundo actuamos cando hai petróleo ou armas por medio, por exemplo, por que non axudamos ou medio obrigamos a que se cumpran os dereitos humanos?

Máis asuntos serios? Corea do Norte meterá no cárcere a aqueles que vexan noticias nun medio estranxeiro. E, en Rusia, os que as escriban irán ó cárcere. A proba é que xa enviou a 97 periodistas en cinco anos. As verdades doen. A mellor solución é pechar as bocas.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 22 de xuño de 2024

A CULPA E O BERRO

Abrín a man e deixei caer a culpa sobre a baldosa... negra. O que me faltaba! Negro sobre negro. A culpa é negra, sempre foi negra. Quixen agacharme para recollela de novo. Dóenme as costas. Que quede aí, a ver se alguén a pisa, a trepa. Non hai ninguén. Ó final haberá que cargar con ela. Pero, antes de collela, que siga un pouco máis tirada sobre a baldosa negra.

Abrín a outra man e deixei caer o berro que tiña preso. Levaba tempo querendo saír, querendo dobregar ó silencio. Este estaba nunha situación de calma, de sosego... de silencio. Mais o berro levaba xa moita culpa acumulada e quería expulsar tal sentimento. Antes de chegar... á baldosa branca, rebentou nun só estoupido, seco e longo a un tempo. O berro fixo tanto ruído que engruñou á culpa, meteulle o medo no corpo.

No chan iniciouse así unha guerra aberta entre a culpa e o berro. Unhas veces, a baldosa branca púñase por enriba da negra e, outras, era a baldosa negra a que asoballaba na branca. Guerra dialéctica, a berros. Guerra eterna, a berros. Foi tan longa a súa guerra que, pouco a pouco, minuto a minuto, perderon os folgos. Quen imperou, ó final, foi o silencio. Case sempre sucede o mesmo: que o silencio imponse contra todo, contra todos e contra o tempo. Case é lei de vida.

A culpa e o berro estaban nas mans. O silencio... o silencio está na esencia diaria: na ansia e no desexo, na calma e o sosego, na claridade do día e na escuridade da noite. O silencio envolve as mans e, con parsimonia, acomódaas na tranquilidade dun ir e vir continuo e eterno, sen culpas nin pecados, sen berros nin bramidos. Logo da tempestade, chega a calma. Case é lei de vida.

Café Chechu. O Vinteún (Ourense). Mércores, 19 de xuño de 2024

BAILANDO SOBRE A FANTASÍA DOS SOÑOS

Malo será que o sol non asome detrás dunhas nubes brancas, que o ruxerruxe dun asubío se espalle polas carballeiras da esperanza e que no quilómetro cero da miña autovía se inicie un ir de ilusión que non remate nunca. O sol non asoma porque chove, o asubío non sae porque estou cantando e a miña autovía é máis unha carreira de carros que unha estrada asfaltada. Cantos atrancos hai nos camiños!

Emporiso, malo será que os cornos da lúa non brillen nas noites de silencio, que os niños das carrizas teñan algún que outro ovo e que a cuadratura do círculo non se debuxe nun simple soño. Algúns queren baixar a lúa, poñela ós pés de alguén, sen tan sequera subir por ela. As carrizas van de toxeira en toxeira e, en algunhas, pousarán as plumas coas que abrigarán a primavera. A cuadratura do círculo botarase ás boleiras para choutar dun esperpento a unha quimera, dunha ansiedade a un latexo e do máis completo silencio ó máis afónico berro.

Malo será que o brazo que estiro non encolla, porque chegará o momento no que non conseguirá alcanzar esa ilusión que está aí, ou ese desexo que palpita e ferve e explota. Alcanzar a gloria queda para os elixidos e, os demais, vivimos do conto. Malo será que, algún día, non conte tal conto. Ese no que a vida vai e vén, xoga e baila, dorme e esperta, berra e queda quieta, corre e morre á beira. Á beira dun cuarto en penumbra, que, co tempo, se queda ás escuras. Malo será que a idiosincrasia dun parecer non asente sobre a esperanza de certo proceder. Procedamos a bailar sobre a fantasía dos soños, sobre a imaxinación nocturna.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Martes, 18 de xuño de 2024

Café Beker. Ourense. Martes, 18 de xuño de 2024

A ONDE VAS, VICENTE?

A onde vas, Vicente? Onde vai a xente. Mentira! Eu chámome Vicente e levo xa varios anos que non vou a onde hai xente. Nin tan sequera ós bares, que xa é dicir. Xa me acostumei a tomar café na casa. Algunha vez si que entrei a algúns cafés; a aqueles nos que vin que non había ninguén e nos que se vía, con suficiente antelación, chegar á xente para, así, poder marchar.

Facer a compra non vou a ningún supermercado. Simplemente a algunha tenda de aldea, e coa mesma alerta que a descrita sobre os cafés nos que entro. Porén, a maioría da compra sempre lla fago ós distintos comerciantes que pasan polas aldeas. E, iso si, vixiando sempre a ser o último cliente.

Non teño nada contra a xente. Simplemente que, unha noite, pensei na frase esa do Vicente e díxenme: ai si!, pois eu deixo de ir. E deixei. Déuseme por aí e xa non hai volta de folla. Tan feliz e tan contento.

O meu nome completo é Vicente Ribeiro Carneiro, aínda que poucos me chaman polo nome. Para os catro veciños que somos na aldea, sempre fun O Fillo do Rañado. Así, tal cal. Tampouco seu dicir se meu pai se rañaba ou non. Eu só me raño cando me pica, cando me proe. Miña nai sempre me dixo de neno: se che pica algo, ráñao.

Hai tantos anos que non vou á cidade (por iso da xente) que empezo a dubidar xa por onde se vai. Nacín, vivín e, por suposto, morrerei na aldea. Xa deixei escrito nun papel cravado na porta da corte que, no meu enterro, cando me chegue a hora, non quero a ninguén. Como moito, un cura para un responso (se quere) e o enterrador para que me dea terra (se quere tamén); non me importa ser alimento dos lobos ou dos xabarís. Agora, este Vicente segue na casa, que non vai para ningures.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Luns, 17 de xuño de 2024

UNHA PARVADA DEITADA SOBRE UNHA MATOGUEIRA

Botei a correr para analizar catro pingas de orballo e un ramallete de flores de loureiro. A análise deu unha parvada deitada sobre unha matogueira. Agora cada quen que busque a flor do toxo no medio do monte Medo. Eu rocei moitos na ladaíña dos tempos. Aqueles tempos nos que non quedaba outra que rozar e orar, rozar e orar.

Correndo atopei un parágrafo a medio escribir e un debuxo no que certos camiños se cruzaban con outros e cinco pontes cruzaban o mesmo río. Souben e vin ó momento que o debuxo representaba o meu lugar de nacemento. Alí estaban as pontes das Cabras, de Pinouzos, a ponte Nova, a ponte Vella e a ponte das Cepas. Corrín dunha á outra ata que as alcancei todas.

As pingas de orballo, ó correr, mollábanme os pés e as zapatillas eran coma remos roídos pola couza, polo caruncho. Todo se filtraba e as ansias entraban e saían como lles daba a gana. Tamén é verdade que non me preocupaba. Eu seguía correndo e ulindo o recendo, a fragrancia do loureiro. Aínda que as que me facían brillar os ollos de desexo eran as flores das toxeiras.

Botei a correr para chegar canto antes ó lado escuro da lúa. Levoume algo de tempo porque non son ningún compoñente de Pink Floyd. Porén, cheguei. E, ó chegar, a escuridade daquela revirou para a claridade ante o empuxe da miña ansiedade. Non hai coma o poderío da lúa vella. Agora cada quen que soñe con etapas nas que un día corres de présa e outro tan só trotas. Rematei a xornada deixando sobre un dos cráteres da lúa o ramallete de flores de loureiro.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Venres, 14 de xuño de 2024

AMEAZA DE BOMBA

Chamáronme á primeira hora da mañá para que fose. Fun. A calquera veciño de Baños de Molgas non lle nego nada. E menos se me di que houbo unha ameaza de bomba na ponte das Cabras. Non é que sexa un punto neurálxico para as comunicación coa vila molguesa, pero chega con que sexa unha estrada cara á Os Milagres para ter que actuar. E non só tamén polos Milagres, senón porque tamén é camiño ó monte Medo. Para un servidor, tanto este monte como aquel santuario xa son palabras maiores.

Menos lerias. Fun. Collín o meu Pancracio e fun correndo. Deixei o coche na Pitediña (se se producía algunha explosión, non quería que lle afectase) e fun andando segundo vestía o traxe de artificieiro, que, por certo, tiña colgado no faiado á beira do de astronauta. Creo que nunca o dixen, pero tamén son un profesional desarmando bombas. Empezara de rapaz desfacendo aqueles cartuchos dos foguetes que se lanzaban nas procesións do san Salvador, o patrón de Baños de Molgas. Despois xa me apuntei a algunha que outra guerra (si, cobrando, de mercenario) e de aí naceu toda a experiencia que teño, que é moita.

Ós poucos metros da ponte das Cabras vin a bolsa, o paquete sospeitoso. A pesar do perigo, a xente é curiosa por natureza; alí estaba media vila ante a perspectiva do que podía suceder. Con precaución, pero estaban. Alá eles; non lles dixen nada. Achegueime a modiño e estudando incluso ós arredores. A trampa podía estar antes da propia bolsa, do propio paquete. Non tardei en caer da burra, tan axiña como vin o nome da caixa. Abrina, así e todo, con moito tento. Tiña unha morea de pizzas cunha nota: que vos aproveite, pasmóns.

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Venres, 14 de xuño de 2024

PEGADIÑO Ó SOFÁ

Este verán ou me enceto ou me saen calos no cu de tanto sofá. Deportivamente falando. Acaba de empezar a Eurocopa, está a piques de iniciarse o Tour de Francia, chegarán os Xogos Olímpicos e rematarei coa Volta Ciclista a España. Non podo pedir máis. Un verán moi pero que moi deportivo. Aínda que, iso si, quen se levará a palma será o fútbol. A miña intención é poder ver os máximos partidos da Eurocopa dos 51 que televisarán pola TVE. Non digo os 51 porque sei xa de antemán que me é imposible.

No momento de escribir este Recuncho xa vin catro; o da inauguración do venres e os tres de hoxe (sábado). Si, é verdade, do das tres da tarde, o Hungría-Suíza, tan só puiden ver o segundo tempo. Pero, despois, xa non despeguei o corpo do sofá. A maiores, para máis aquel, despois do último partido do día, toca a correspondente película cinematográfica. Á forza lle collerei cariño ó sofá.

Aproveito logo o Recuncho futbolístico para falar dos comentaristas televisivos nesta Eurocopa, máis en concreto de Juan Carlos Rivero, do que, hai dous días, lin uns comentarios del nos que ignoraba as críticas que ten polas redes sociais sobre os seus erros ó comentar os partidos.

Son dos que admito erros en calquera comentarista, sexa televisivo ou radiofónico, porque o falar moito e de seguido, existe a posibilidade de que certas palabras ou certos comentarios se nos traben un pouco. E o dito: errar é de humanos. Agora ben, non me queda outra que darlle a razón a eses críticos ante os continuos erros de Juan Carlos Rivero. Xa hai moito (e cando digo moito refírome incluso a máis dun ano) que lle comentei a un dos meus rapaces —co que vexo moito fútbol— que ese home erraba moitas veces, principalmente na visión e nome dos xogadores. Por momentos fala de xogadores que, ó mellor, xa hai dez ou vinte minutos que están no banco, que os cambiaron; ou infinidade de veces confundindo a uns xogadores con outros. Non hai un só partido non que non meta os pés polas mangas, e varias veces no mesmo partido. Non é un erro illado. Aínda que —o que son as cousas—, hoxe, no España-Croacia, non lle apreciei ningún. Outro dato na súa contra, é que se lle ve moito o rabo, o plumeiro, que se lle nota ás leguas o seu favoritismo merengue. Remato para dicir que, como usaba comentaristas en plural, pois outro que non me convence nada é Carlos Marchena. Porén, con eles ou sen eles... seguirei atento á televisión e pegadiño ó sofá.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 15 de xuño de 2024

SOÑANDO POR ENRIBA DOUTRO SOÑO

Soñei por enriba doutro soño no que nada pasaba e todo sucedía. Unha cousa moi rara. Tan rara que, por momentos, non sabía se eran fantasías, realidades ou pesadelos. Os soños son bonitos se non quebran a cabeza. Por iso é tan marabilloso soñar esperto. Desta maneira, cada un soña o que mellor lle convén; desde ser un heroe de cómic ata un xusticeiro de película, desde ser un home amable ata ser un home bondadoso, desde ser un corpo físico ata ser algo invisible.

No soño que soñei (o da mestura dos soños), os cuartos de baño eran coma naves espaciais que sucaban máis alá de Orion, pero sen Rutger Hauer. Ó pouco xa me vin nun globo aerostático voando sobre un planeta que non era o meu. O peor de todo é que, moi a miúdo, eu sabía ou caía na conta de que estaba cun soño dentro doutro soño. Isto angustiábame un pouco; non sabía cal era a auténtica realidade.

Nun pequeno lapso de tempo souben que tal realidade era a de que estaba tombado na cama, completamente de noite, e quizais durmindo. O de quizais será o desa realidade da que me daba de conta: sabendo que estaba soñando por enriba doutro soño. Dous soños a un tempo. Ou eran dous soños e unha realidade?

Todo moi raro. Tan raro que, cando espertei definitivamente (a iso das nove da mañá) e sentei na cama, dubidei de estar sentado ou soñando enriba doutro soño. Marchei inmediatamente a meter a cabeza por debaixo da billa. Coa auga despexaba. Agora mesmo prometo que estou xa nunha realidade. Na miña realidade, que é... a de seguir soñando.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 13 de xuño de 2024

MATRÍCULAS CON NÚMEROS E LETRAS

Mirei para a matrícula do coche e vin que tiña números e letras. Milladoiro o que ten é unha música marabillosa. Como marabillosa é a`pomba que espera ás migallas das bicas que adoitan poñer cos cafés. O café, máis que rico, é coma unha éxtase divina. O Dúo Dinámico di que non sei que dunha xitana de Andalucía. Co bonita que é unha muiñeira galega! Para gustos seica hai cores.

Mirei para os coches que pasaban e todos levaban matrículas con números e letras. Os meus pés levan o ritmo de todas as cancións que asoman polos auriculares. Incluso a pomba que anda por aí se puxo a bailar sobre o respaldo dunha cadeira. O sol tamén está a bailar por entre unhas nubes brancas e negras. O loureiro baila un tango sobre un toxo florido e o valse das bolboretas de Danny Daniel cae sobre a páxina en branco para que se vexa que a música e o baile é case o mesmo.

Mirei para os coches aparcados e, a algúns, non consigo verlles as matrículas cos números e letras. A uns poucos si lles vexo parte; ou ben os números, ou ben as letras. Tampouco vexo o ruído que fan eses coches, nin tan sequera o rular das pombas, porque o ruído non se ve, pero si o sinto. Como sinto o silencio, aínda que non se note. Eu nótoo. Hai momentos nos que, aínda con moito barullo, se palpa o silencio. Coma nas novelas do Oeste de Marcial Lafuente Estefanía.

Mirei para un só coche e, cousas da vida (ou da ignorancia), non souben describir a súa cor. Agora hai cores raras. Seguro que son mesturas que rematan cunhas ou outras tonalidades. Si, ten matrícula con catro números e tres letras. A pomba mira para min cunha pouca de ansia. Bótolle un cacho de bica.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Mércores, 12 de xuño de 2024

Cafetaría Alumbre. A Valenzá. Xoves, 13 de xuño de 2024

OPERACIÓNS MATEMÁTICAS

Quixen asemellarme a Xesucristo e non lle cheguei nin á sola das súas sandalias. A semellanza xa se foi ó garete no primeiro intento, cando quixen multiplicar os pans e os peixes. Sempre me saía o mesmo resultado: un simple pan (iso si, centeo) e unha troita vella que conseguira pescar á cachea nas augas do río Arnoia, ó seu paso por Baños de Molgas. Fixen varios intentos de multiplicación e non houbo maneira. Sempre o mesmo pan e a mesma troita. Porén, alegreime de que a auga non se convertera en viño. Son abstemio.

Vendo que as miñas milagres nin sal nin peixe, optei por buscar unha división a algo ou de algo. No dividendo puxen un berro; no divisor, o silencio; no cociente, un pensamento. Todo iso deume, de resto, un verso. Un puto e simple verso! Para máis aquel, un verso tan curto que mesmo daba pena. Dicía que a vida era un ir e vir. Nada máis.

Non obstante, e aínda que sexa de pascuas a ramos, de algo me ten que valer a intelixencia. Esta está presta a resolver certas ecuacións. Como a de darlle a volta á tortilla: a de multiplicar esa mesma división que acababa de facer. Así, multipliquei o berro polo silencio, co que logrei un certo coñecemento; este multipliqueino polo pensamento e... que me deu? O poema enteiro!

O poema dicía moito máis da vida. Que si, que é un ir e vir; pero tanto nas idas como nas voltas hai atrancos e barrancos, ríos que hai que cruzar a nado e selvas nas que se perde un. Na vida hai bailes que hai que saber executar e cancións que hai que saber cantar. A vida si que é unha operación matemática que suma, resta, divide e multiplica e na que o resultado final é precisamente ese: o de vivir. A vivir, que son dous días!

Café Brétema. A Valenzá. Mércores, 12 de xuño de 2024

CON RECANTOS SECOS DE ESPERANZA

Ela, coa ollada tristeira e perdida, quixo expulsar uns cantos berros na soidade nocturna. Tan só conseguiu uns impos, uns saloucos que lle doeron ata o máis profundo. Acabou descargando todo nunhas bágoas que mollaron os seus sentimentos, a súa realidade. Os reveses da vida, por veces, son coma aqueles cravos de Rosalía que se cravaban no corazón. Ela deixouse caer sobre o sofá, escondeu a cara entre as mans e rompeu a chorar con forza. O silencio deixou de ser silencio e a soidade nocturna asomou aínda máis amarga, máis dura, máis solitaria.

Cando non tivo máis saloucos analizou os pros e contras dunha relación que a mancou, que lle doe, que aínda a sente. Porén, non quere que os soños se sigan volvendo pesadelos, e quere que catro ou cinco versos escritos fagan rimar a súa esperanza. Esa na que se sabe que o tempo pasa e todo cambia, que a algarabía asoma varias veces, que a felicidade case sempre acaba derrotando ás desgrazas, ós infortunios, e que o silencio e o ruído mesmo se mesturan para que berros e impos saian a un ritmo máis compasado, menos problemático ou conflitivo.

Ela acaba limpando con forza, con carraxe, con ganas as bágoas sobre a súa cara e sabe que logo da tempestade chega a calma, que logo do sufrimento chega unha nova existencia, un novo vivir, un novo poema con moitos máis versos. Versos cheos de sorrisos brancos e gargalladas alegres e goces inmensos e desexos compartidos e soños bonitos e sentimentos básicos. Ela, pouco a pouco, baila un valse sobre o sofá; si, algo mollado, pero con recantos secos de esperanza. Porque na esperanza, a maiores de que nunca se perde, está a forza dunha nova filosofía, dunha nova existencia.

Café Brétema. A Valenzá. Martes, 11 de xuño de 2024

BOTAR A CASA POLA VENTÁ

A xente fala moito e fala sen saber. Non é tan fácil botar a casa pola ventá. Nada fácil. Eu intenteino e, certo, fíxeno. Pero maldita a hora en que se me ocorreu tal cousa. Porque, para máis aquel, a miña casa só tiña unha ventá. E por chamarlle desa maneira. Máis ben era unha xaneliña.

As cousas pequenas aínda as conseguín botar máis ou menos enteiras, pero, por exemplo, a lavadora xa tiven que desfacela a base de mazadas. Case tiven unha desgraza ó principio porque, coma sempre escoitara que non sei que de empezar a casa polo tellado en plan de cousa mal feita, optei, claro, por empezar a derrubala por abaixo, case polos cementos. No primeiro golpe de maza que lle dei, e ante un forte estremecemento da fachada, caín na conta de que se seguía por aí, entón si me caería a casa enriba do lombo. A lóxica mandoume daquela a empezar polo tellado. As tellas ben que me colleron pola xanela. Mesmo os pontóns. O problema chegou coas vigas. Trabes de castiñeiro, gordas, duras, enormes. Tiven que serralas. Á man, pois nin tan sequera teño motoserra.

Algún veciño que pasou por alí comentoume que por que non ensanchaba a xanela. Non lles contestei para non rebaterlles o de botar a casa pola ventá. As cousas son como son: os ditos, adaxios, proverbios e refráns están para cumprilos. Sempre fun moi cumpridor e moi tradicionalista. As cousas teñen que ser así e xa está. Os experimentos quedan para os profesionais.

Non son profesional de nada. Non experimentei. O traballo foi enorme. Sangue e suor (non é fácil que chore). Pero, repito, non é doado botar a casa pola ventá.

Café O Chicote. A Valenzá. Luns, 10 de xuño de 2024

O FONTANEIRO

O señor Evaristo Sanguñedo Pérez era o fontaneiro oficial da vila e de practicamente todo o concello de Baños de Molgas. O señor Evaristo, O Fontaneiro, era viúvo desde hai tanto xa que nin el mesmo sabe, hoxe, cantos anos leva só. Moitos, como adoita dicir. Non tivo fillos.

Aprendeu fontanaría nos regos que había polos lameiros dos Lamas; entre que conducía a auga, armaba presas ou encoros e mesmo facía rodas de muíño cos caxatos dos amieiros que había, ás moreas, polas beiras do río Arnoia. Formaba canles, tanto ó aire libre como metidas en tubaxes, dun rego a outro, dunha caldeira a outra.

Toda esta práctica levábaa á realidade nas casa dos veciños. Ninguén sabía moi ben como collera tales coñecementos, simplemente vían e oían que el, Evaristo, non deixaba de falar de canles, tubaxes, conducións, incluso filtros e demais cousas relacionadas coa auga e a súa canalización. Ante isto, houbo un veciño, Eladio Sotelo, O Atrevido, que ousou chamar a Evaristo para que lle arranxase unha tubaxe que lle perdía auga. Quedou contento e o boca a boca non tardou en espallarse pola vila de Baños de Molgas.

O Fontaneiro non tardou en facer do seu oficio o pan noso de cada día. E tampouco tardou en percorrer as demais aldeas do concello. Máis dunha vez o chamaron dos municipios lindeiros. El intentaba cumprir con todos os chamamentos e, ó traballar, estaba sempre cantando. E cando non cantaba, asubiaba. Evaristo Sanguñedo Pérez non se aburría nin tan sequera cando non traballaba. Leva xa varios anos xubilado, pero... segue cantando e asubiando.

Cafetaría Perla 3. Barrocás (Ourense). Domingo, 9 de xuño de 2024

Finca Fierro. Barbadás. Domingo, 9 de xuño de 2024

ACTITUDES QUE APESTAN

Nin eleccións europeas, nin a guerra israelí, nin a guerra ucraína, nin a muller do presidente español, Begoña Gómez, foron quen de desbancar na gran noticia semanal dos medios de comunicación a fichaxe do futbolista francés, Kylian Mbappé, polo todopoderoso Real Madrid. Agora xa, definitivamente, os franceses son amigos nosos e o baile que levou a cabo o rapaz ese durante uns anos con si ou non, si ou non, si ou non, xa non se lle ten en conta, xa se lle perdoa todo. Algo moi parecido (con retranca, claro) ó acaecido, tamén co si pero non, do señor Xavi Hernández.

Son un fanático do fútbol como xogo (non só vexo partidos do Real Madrid, Barcelona e Celta), pero non me queda outra que renegar de todo o que o arrodea. E no caso da fichaxe de Mbappé de quen máis rosmo é precisamente dos medios de comunicación. Puxeron a baixar dun burro ó adestrador do Barcelona porque se foi e, sen irse, volveu. Déronlle paus, sen albarda ningunha, a máis non poder. Pola contra, toda esta semana pasada gabaron ó xogador francés que botou, xa digo, uns anos dicindo que viña e non veu. Os propios madridistas mesmo chegaron a miralo co ollo torto. Agora si, agora xa é o neno bonito do fútbol que nos espera para a próxima campaña. Incluso vai acontecer —o que xa acontecera, creo, na Liga das Nacións—, que os “grandes afeccionados” desexarán que gane a Eurocopa o país veciño, e non por ser precisamente veciño (a realidade pura e auténtica, polos nosos lares, o país veciño sempre foi Portugal), senón porque é o país do gran Kylian Mbappé. A verdade é que certas actitudes xornalísticas, periodísticas, televisivas, radiofónicas, comunicativas dan un pouco ou un moito de noxo.

E xa que nomeaba a guerra israelí, aproveito para seguir comentando que o señor Netanyahu segue a machucar nos inocentes: entre 35 e 40 mortos nun ataque israelita a unha escola da ONU. A metade das vítimas, como non, mulleres e nenos. O organismo mundial ese pon agora ó exército israelí nunha lista negra por danos á infancia. E que? Para que? Que consegue con iso? Iso é exactamente igual ó que fan a maioría dos países ante ese conflito: que moita crítica, que moita ameaza, que moita condena, pero de actuar, nada de nada. Esbardallamos en Bruxelas e na ONU e nos Parlamentos e onde faga falta, pero á hora da verdade hai que esperar a ver como actúa Estados Unidos. E os ianquis, xa o dixen o outro día: por un lado recriminan a Netanyahu e, polo outro, mándanlle máis armas.

Finca Fierro. Barbadás. Sábado, 8 de xuño de 2024

MANÍA ABSURDA E ESPERPÉNTICA

As manías son defectos que asumimos con convicción. Eu teño a manía de baixar as mangas da camisa cando, na realidade, uso camisetas ou camisas de manga curta. Hai cidadáns que teñen a manía de rezar o rosario fronte á parroquia do Inmaculado Corazón de María, na rúa Ferraz de Madrid, ou sexa, á beira da sede do PSOE. E digo eu, se o fútbol se xoga nun campo de fútbol e se o cine se ve nunha sala grande e ás escuras, por que o rosario non o rezan na propia igrexa esa? Non, ten que ser fóra... para manifestarse contra o PSOE (que nin me vai nin me vén), nunha manía absurda e esperpéntica. Como absurda e esperpéntica é a autorización do Tribunal Superior de Xustiza de Madrid a eses “rezos relixiosos e católicos”.

Pensei que esas modas, esas manías de rezar os rosarios como símbolo de protesta xa quedaran ancoradas en 1988 cando se estreara, precisamente nas salas cinematográficas (e non na carreira), a película “A derradeira tentación de Cristo”, de Martin Scorsese. Vese que os rosarios son unha simulación da estupidez humana.

Rosario: oración ou rezo longo que consta de quince partes iguais, que se inician cun misterio e seguen con dez avemarías, un nosopai e unha oración en loanza a Deus, e remata cunha ladaíña. Enténdese que, cristiamente, deberá celebrarse nos recintos relixiosos ou, como moito, na intimidade dun fogar. E non na rúa coma ovellas lanzando berros ou balidos de perdón.

As manías son defectos que cometemos os parvos de espírito e que, xeralmente, usamos para chamar a atención. Así de simple. Así de sinxelo. Dez avemarías pola estupidez humana e un nosopai pola actitude dos cretinos.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 6 de xuño de 2024

LOCALIZANDO O OBXECTO

Localicei o obxecto. Estaba metido nun dos recantos da memoria. Aquel no que a conciencia nin arre nin xo. Noutros recantos non había nada. Tan só o baleiro dunha esperanza frouxa, case inexistente. O obxecto non era grande nin pequeno; era segundo o tamaño do latexo que sae cando o corazón bombea. Ás veces, o sangue tamén bombea por culpa das emocións ou das carraxes.

Localicei o obxecto que se acubillara aí de cando os recordos eran historias que se contaban ou non, que se inventaban ou non, pero sempre estaban á espera dunha explosión repentina. Xa o tempo dirá se o obxecto era digno da realidade que se abraza a cada un. Non todos alcanzamos esa inercia na que todo flúe con parsimonia e a vida camiña, moi suavemente, polas corredoiras da épica.

O obxecto seguía o ritmo dos latexos e choutaba da morriña á infancia, da rebeldía á xuventude, da sensatez á idade adulta e da realidade ó tempo no que estamos. O obxecto facíase grande coa explosión dun berro e minguaba coa quietude do silencio, corría detrás dun desexo e freaba ante a indiferenza dun sentimento. Ó obxecto non lle quedaba outra que xunguirse ou atarse á fantasía dun soño.

Acabei por meterme nese recanto da memoria para aloumiñar o obxecto. En cada caricia medraba, e en cada estirón un suspiro rachaba o silencio. O obxecto cobraba vida de tal maneira que, nun arre, choutou ó sermón dos recordos e, nun xo, parou para que estes aterraran, con moita calma e coa boa letra, sobre a páxina en branco dunha ilusión, a miña ilusión.

Cafetaría La Carabela. A Valenzá. Xoves, 6 de xuño de 2024